جۇما, 10 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2182 0 پىكىر 6 قازان, 2011 ساعات 18:46

سەرiك جولداسباي. ەسكi دوستاردىڭ ەگەسi نەمەسە “سوپىلار iسiنiڭ” ارتىندا كiم تۇر؟

قر پارلامەنتiنiڭ قوس پالاتاسى ماقۇل­داعان "دiني قىزمەت جانە دiني بiرلەستiكتەر تۋرالى" زاڭ جوباسىنا مەملەكەت باسشىسى قول قويا ما؟ تاپ قازiر ەلدi ەكiۇداي ەتكەن باستى ماسەلە وسى. سوڭعى بiر ايدا قوعامدى دۇرلiكتiرگەن زاڭ جوباسىن كوپشiلiك "سەكتانتتاردىڭ جولىن كەسەدi" دەسە، ەندi بiرi "شيرك" دەپ قاراپ وتىر. جالپى العاندا، ەلiمiزدە وسى كۇنگە دەيiن حالىقتىڭ كوڭiلiنەن ءجۇز پايىز شىققان زاڭ قابىلدانباعان. بiر جاعىنان بۇلاي بولۋى مۇمكiن دە ەمەس. وسىلاي ەكەن دەپ "دiن داۋىنا" كوز جۇما قاراۋعا استە بولمايدى.

قر پارلامەنتiنiڭ قوس پالاتاسى ماقۇل­داعان "دiني قىزمەت جانە دiني بiرلەستiكتەر تۋرالى" زاڭ جوباسىنا مەملەكەت باسشىسى قول قويا ما؟ تاپ قازiر ەلدi ەكiۇداي ەتكەن باستى ماسەلە وسى. سوڭعى بiر ايدا قوعامدى دۇرلiكتiرگەن زاڭ جوباسىن كوپشiلiك "سەكتانتتاردىڭ جولىن كەسەدi" دەسە، ەندi بiرi "شيرك" دەپ قاراپ وتىر. جالپى العاندا، ەلiمiزدە وسى كۇنگە دەيiن حالىقتىڭ كوڭiلiنەن ءجۇز پايىز شىققان زاڭ قابىلدانباعان. بiر جاعىنان بۇلاي بولۋى مۇمكiن دە ەمەس. وسىلاي ەكەن دەپ "دiن داۋىنا" كوز جۇما قاراۋعا استە بولمايدى.

دiن iستەرi جونiندەگi اگەنتتiكتiڭ توراعاسى قايرات لاما ءشارiپتiڭ تانىمالدىلىعى بۇگiندە امانتاي قاجىدان اسپاسا كەم ەمەس. ونى التى الاشقا ءماشھۇر ەتكەن دiن توڭiرە­گiندەگi داۋ-داماي، ياعني، زاڭ جوباسىنداعى 7-باپ. ەگەر كۇشiنە ەنiپ جاتسا، مەملەكەتتiك ورىنداردا ناماز وقۋعا تىيىم سالىنباق. قازiرگi كەزدە مەملە­كەتتiك مەكەمەلەردە، جوعارى جانە ورتا ارناۋلى وقۋ ورىندارىندا نامازعا جىعىلىپ، مۇسىلماندىق پارىزىن وتەۋ­شiلەر جە­تەر­لiك. مۇسىلمان جاماعاتىنىڭ قۇقى­عىنا قايشى كەلەتiن زاڭ جوباسىنىڭ ولقى جەرi دە وسى. قۇجاتپەن تانىسقان ازاماتتاردىڭ ايتۋىورە جاتارمىز.نشا، الداعى ۋاقىتتا دiن ءتوڭi­رەگiندەگi داۋ-دامايدى شەشۋگە اتالعان زاڭ جوباسى سەپ­تi­گiن تيگiزبەك كو­رiنەدi. ەندەشە، "بۇيرەكتەن سيراق شىعارىپ" لاما ءشارiپتi ورىنسىز ايىپتاي بەرمەي، كەرiسiنشە، ونى قولداۋىمىز كەرەك ەمەس پە؟ سەبەبi ەلiمiزدە دiن ماسە­لەسi ۋشىعىپ تۇرعانىن ەكiنiڭ بiرi بiلەدi. وسىنى بiلە تۇرا دiننەن شۋ شىعارۋ بiزگە قاجەت پە؟ اگەنت­تiك توراعاسىنىڭ جاعاسىنا جارماسا بەرمەي ونىڭ بiر ءسات جۇمىس iس­تەۋiنە مۇمكiندiك بەرەيiك. ودان ارعىسىن كورە جاتارمىز.

ايتپاقشى، قايرات لا­ما ءشارiپ دiن ءتوڭi­رەگiن­دەگi پiكiرتالاستا بەكبولات تiلەۋحاننىڭ "ۇستانىمى باسقا" دەپ ايدى اسپانعا شىعارعان ەدi. ايتسە دە اتالعان پiكiردi اگەنتتiك توراعاسىنىڭ اۋزىنان ال­عاش ەستiپ، بiلگەن جوقپىز. بۇعان دەيiن دە حالىق اراسىندا دەپۋتاتتىڭ ۋاحابتارمەن بايلانىسى بار­دەيتiن سىبىس از ايتىلماعان. تiپتi وسىعان بايلا­نىس­تى جۋرناليستەر دە ب.تiلەۋحانعا سۇراق قويىپ جۇرگەنi جاسىرىن ەمەس. ال بۇل ءسوزدiڭ لاما ءشارiپتiڭ ايتۋى وتقا ماي قۇيا ءتۇستi. اگەنتتiك باسشىسى: "بiز حانافي ءمازحابىن ۇستانامىز، ال دەپۋتات تiلەۋحان باسقا ۇستانىمداعى ادام. سوندىقتان بiز بەكبولات تiلەۋحاننىڭ دiني جولى بiزدiڭ اتا-بابالارىمىز ۇستانىپ كەلە جاتقان ءماز­حابقا ساي دەپ ەسەپتە­مەيمiز", - دەگەن ەدi. Iلە- شالا دەپۋتاتتىڭ ارiپتەسi نۇرلان ونەرباي "دiن iستەرi اگەنتتiگiنiڭ توراعاسى جاعىنان تاعىلعان اۋىر ايىپ قانداي دا بiر شىندىققا جاناسپايدى" دەپ، سول ءۇشiن ب.تiلەۋحاننان "جۇرت الدىندا كەشiرiم سۇراسىن" دەدi. دەگەنمەن دە نۇرلان ونەربايدىڭ بۇل تالابىنان اگەنتتiك توراعاسى ءۇزiلدi-كەسiلدi باس تارتىپ وتىر. لاما ءشارiپتiڭ ايتۋىنشا، دەپۋتات ەكەۋi ون جىلدان بەرi دوس كورiنەدi. سوندىقتان دا دوستاردىڭ اراسىندا پiكiر قايشىلىعىنىڭ بولۋى قالىپتى جاعداي دەپ ەسەپتەيدi اگەنت­تiك توراعاسى. "ول - ونەردiڭ ادامى، ەموتسياعا بەرiلگiش ادام. بiراق بەكبولات تi­لەۋحاننىڭ دiني بiلiمi وتە تەرەڭ. بiز زاڭ جوباسىن تال­قىلاۋ بارىسىندا         7-باپتىڭ 3-ءبولi­مiنە كەلگەندە بiراز تارتىستىق. بiراق سوڭعى ۋاقىتتا مەنiڭ اتىما مۇنداي شاعىمدار كوپتەپ ءتۇسiپ جاتىر", - دەگەن لاما شارiپ قىزمە­تiنە قاتىستى ازاماتتاردان كوپ شاعىم تۇسكەنiن جاسىرمادى.

ال بەكبولات تiلەۋحان بولسا اگەنتتiك توراعاسىن اتالعان ءسوزi ءۇشiن "سوتقا بەرەمiن" دەيدi. "مەنiڭ دi­ني ۇستانىمىمنىڭ قانداي ەكەنiن بiلگiلەرiڭ كەلسە، باس ءمۇفتي ءابساتتار قا­جى دەربiسالiدەن، قايرات جولدىباي، قاليجان زاڭقوەۆ، باقتىباي بەيسەن­باەۆ سەكiلدi ازاماتتاردان سۇراڭىزدار", - دەگەن دەپۋتات ءوزiنiڭ سالافيت ەمەس­تiگiن راستايتىن ءتور­تەۋدiڭ اتىن اتاپتى. ونىڭ ايتۋىنشا، سالافيزم قازiر­گi ۇعىم­دا تەرروريست، ەكسترەميست بولىپ كورiنەتiن بولسا كەرەك. "مەن ولارعا ۇقسايمىن با؟ بۇل ارابيا­نىڭ ۇستانعان جولى بولعانىمەن، ق.لاما ءشارiپتiڭ تۇسiنiگiندە ول ەلدiڭ ءبۇل­دiرگiسi بولىپ تابىلادى. سالافيزم دەگەنiمiز - اتا-اناسىنا، كونستيتۋتسياعا، اتا-بابانىڭ جولىنا قار­سى كەلۋشi, بارلىق نارسەنi ارامعا شىعارۋ، مادەنيەت ونەردەن تولىعىمەن بەت بۇرۋ. وسى ورايدا مەنiڭ كەيiنگi جىلدارى جازىپ جاتقان وپەرامدى بiلە­سiزدەر. سولاي بولا تۇرا، ول ءبارiن ىسىرىپ قويىپ، ماعان كۇيە جاعا سالدى. ەندi ماسەلەنi تۇبەگەيلi شەشۋ ءۇشiن سوتقا شاعىم تاستايمىن", - دەيدi بەكبولات قانايۇلى.

دەپۋتاتتىڭ "سوتقا شاعىم تاستايمىن" دەگەنi وتە ورىندى. بالكiم، ءوزi تۋرالى جۇرت اراسىندا ايتىلىپ جۇرگەن اۋىر ايىپتىڭ انىق-قانىعى سوتتا بەلگiلi بولار؟ كiم بiلسiن. ازiرشە iستiڭ ارتىن باعايىق.

كۇنi كەشە "ماسا.كz" سايتىندا "Iشكi iستەر مينيسترلiگi ۋاحابيزمدi قولداي ما؟ سەنساتسيا!" دەگەن تاقىرىپتا ماقالا جاريالاندى. وندا اتىشۋلى "سوپىلار iسiنە" تاپسىرىس بەرۋشiلەر ۋاحابيتتەر ەكەنi ايتىلادى. ماسەلەن وندا "...سوپىلار iسiنە" تاپسىرىس بەرۋشiلەر اشكەرە بولا باستاعانداي. ويتكەنi بiزدiڭ قولىمىزعا قر IIم-نiڭ باسقارما باستىعى، پوليتسيا پولكوۆنيگi م.قۇماربەكوۆ­تiڭ سوپىلار ۇستiنەن قىلمىستىق iستi قوزعاۋ تۋرالى 2011 جىلعى 11 اقپانداعى №11751103760012 قاۋلىسى كەلiپ ءتۇستi. وندا بىلاي دەلiنگەن: "وبىكنوۆەننىي ۆاحابيزم" سيۋجەتتەرiنەن دiنارالىق جاۋلىقتى جانە ارازدىقتى قوزدىرۋ بەلگiلەرi بار". تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور س.يبراەۆ "سەنiم.بiلiم.ءومiر" رقب جانە "ابجاد" ينتەللەكتۋالدىق تانىم كلۋبى ءوز قىزمەتiن جۇرگiزۋ بارىسىندا "جاستار اراسىندا "ۋاحابيتتەرگە" قارسى دiني ارالىق جاۋلىقتى جانە ارازدىقتى قوزدىرۋ ءۇشiن ۇگiت-ناسيحات جۇرگiزگەن". وسى سوزدەردەن كەيiن "سوپىلار" iسiنiڭ ارتىندا تiكەلەي ۋاحابيتتەردiڭ تۇرعانىنا كوزiمiز ابدەن جەتتi. يسماتۋللا ماقسىم مەن سايات يبراەۆتاردىڭ كiمدەردiڭ جولىن كەسiپ، كiمدەرگە "جاقپاي" قالعانى وسى جەردەن بەلگiلi بولدى", - دەلiنگەن.

وكiنiشكە قاراي، "مەن ۋاحابيتپiن، ماعان قارسى جۇمىس iستەپ كەدەرگi كەلتiردi" دەپ IIم-نە ارىزدانعاننىڭ اتى ءجونi بەلگiسiز. ال سايات ىبىراەۆ جەتەكشiلiك ەتكەن اتالعان تانىمدىق كلۋب ءوز قىزمەتiن جۇرگiزۋ بارىسىندا "جاس­تار اراسىندا "ۋاحابيتتەرگە" قارسى جۇمىس iستەگەنi جاسىرىن ەمەس. ال سايات ىبىراەۆتىڭ ادۆوكاتى ابزال قۇسپانوۆ سوپىلارعا كوپتەگەن باپتار بويىنشا ايىپتار تاعىلعانىن ايتادى. سولاردىڭ بiرi: "ولاردىڭ iشiندەگi باستىسى "ۋاحابشىلاردىڭ قۇقىعىن بۇزۋ" (237-باپ) ايىبى شىعار" دەيدi ادۆوكات. ەگەر سiز ء"ۇش قيان" گازەتiنiڭ ەسكi نومiرلەرiنە نازار اۋداراتىن بولساڭىز، سوپىلاردىڭ بەكبولات تiلەۋحان مەن مۇحامەدجان تازابەكوۆتi سىناعانىن بايقار ەدiڭiز. سوندا "قۇقىعى بۇزىلعان" وسى ەكi ازامات پا، الدە باسقالار ما؟ ازiرشە اتالعان جۇمباقتىڭ جاۋابى بەلگiسiز. بiراق كوپ كۇتتiرمەي جۇمباقتىڭ شەشۋiن بiلiپ قالۋىمىز ابدەن مۇمكiن.

سەرiك جولداسباي.

http://zhasalash.kz/sayasat/5590.html

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1875
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1923
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1616
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1479