سەنبى, 11 مامىر 2024
جاڭالىقتار 3316 0 پىكىر 4 قازان, 2013 ساعات 05:05

ماڭعىستاۋ ماقامدارى

 ماڭعىس¬تاۋدا  كەش ءوتتى. كۇي كەشى. وزىندىك جىر مەكتەبى بار ءوڭىر¬دىڭ كۇي مەكتەبى دە بار. بۇل ولكە باتىسقا ءتان تۇيدەكتەتە، توك¬پەكتەتە ويناپ، ەكپىندەتە توق¬تايتىن ادۋىندى كۇيلەرىمەن ەرەكشەلەنەدى.قۇلشار، ەسىر، شامعۇل، وسكىن¬باي، مۇرات سىندى دۇلەي كۇيشى¬لەردىڭ مەكەنىندە كۇي ونەرى ساپا مەن ماعىنا جاعىنان باي بو¬لىپ كەلەدى. كۇيدى شىعارۋ مەن ونى ورىنداۋشىلاردىڭ وسالسىعان جەرى بولعان جوق.ءوت¬كەن كەزەڭدەردەگى داۋلەسكەر كۇيشى¬لەردىڭ ءداستۇرىن بۇگىندە س.ءشا¬كىرات، ر.ايدارباەۆا، ج.قا¬دىر¬قۇلوۆ، بىرنەشە كۇي باي¬قاۋ¬لارىنىڭ جۇلدەگەرى ا.تىلەپ¬بەرگەنوۆ باستاعان وسكەلەڭ جاستار لەگى جالعاستىرىپ كەلەدى. سەر¬جان كۇيشى مەن جاس ابىلايدىڭ تالاي رەت شەتەلدەرگە شىعىپ، ءوز كورەرمەندەرىن قازاقتىڭ كۇيىنە تىك تۇرعىزىپ قوشەمەت ەتكىزگەن ساتتەرى از ەمەس.

 ماڭعىس¬تاۋدا  كەش ءوتتى. كۇي كەشى. وزىندىك جىر مەكتەبى بار ءوڭىر¬دىڭ كۇي مەكتەبى دە بار. بۇل ولكە باتىسقا ءتان تۇيدەكتەتە، توك¬پەكتەتە ويناپ، ەكپىندەتە توق¬تايتىن ادۋىندى كۇيلەرىمەن ەرەكشەلەنەدى.قۇلشار، ەسىر، شامعۇل، وسكىن¬باي، مۇرات سىندى دۇلەي كۇيشى¬لەردىڭ مەكەنىندە كۇي ونەرى ساپا مەن ماعىنا جاعىنان باي بو¬لىپ كەلەدى. كۇيدى شىعارۋ مەن ونى ورىنداۋشىلاردىڭ وسالسىعان جەرى بولعان جوق.ءوت¬كەن كەزەڭدەردەگى داۋلەسكەر كۇيشى¬لەردىڭ ءداستۇرىن بۇگىندە س.ءشا¬كىرات، ر.ايدارباەۆا، ج.قا¬دىر¬قۇلوۆ، بىرنەشە كۇي باي¬قاۋ¬لارىنىڭ جۇلدەگەرى ا.تىلەپ¬بەرگەنوۆ باستاعان وسكەلەڭ جاستار لەگى جالعاستىرىپ كەلەدى. سەر¬جان كۇيشى مەن جاس ابىلايدىڭ تالاي رەت شەتەلدەرگە شىعىپ، ءوز كورەرمەندەرىن قازاقتىڭ كۇيىنە تىك تۇرعىزىپ قوشەمەت ەتكىزگەن ساتتەرى از ەمەس.

كۇيدى بابادان قالعان اسىل مۇرا، رۋحاني قۇندىلىق دەپ تانيتىن ازاماتتاردىڭ جيناقتاۋىمەن جۋىردا «ماقا¬مى ءماشھۇر ماڭعىستاۋ» تاقى¬رىبىندا ماڭعىستاۋ كۇيلەرى انتولوگياسى جارىق كوردى. 45 كۇي توپتاستىرىلعان 3 تاباقتىڭ وبلىس پەن قالا مەرەيتويلارى قارساڭىندا تۇساۋى كەسىلىپ، جۇرتشىلىققا ۇسىنىلدى. رۋحاني شارا مازمۇندى كەشكە ۇلاسىپ، بەلگىلى كۇيشىلەر بۇ¬عان دەيىن بەلگىسىز بوپ كەلگەن كۇيلەردى جانە تورەمۇرات، قۇر¬مانعازى، ابىل، ەسىر، قۇل¬شار، جولدى كۇيلەرىن ورىندادى. وزگە دە ءوز الدىنا مەكتەپ بو¬لار¬لىق ايتۋلى كۇيلەر ورىندا¬لىپ، كۇي شىعارۋشىلاردىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى مەن ورىنداۋ¬شى¬لار¬دىڭ شەبەرلىگى ورتاعا سالىندى.
ء بىز بىلەتىن ءəرى بىلمەيتىن تىلسىم دۇنيە كۇي دەگەنىڭىز ماڭعىستاۋ توپىراعىنا سوقپاي وتپەگەن. بۇل ونەر تۇركى-موڭ¬عول، پارسى مəدەنيەتىمەن جالعا¬سىپ، كاۆكاز مəدەنيەتىنە ۇلا¬سىپ، تۇرلەنىپ، قۇلپىرىپ، ءوسىپ-وركەندەدى. ونىڭ كورىنىسىن ماڭ¬عىستاۋدان دا كورۋگە بولادى،  دەگەن كەش قوناعى، حالىق جازۋشىسى ءابىش كەكىلباي ءوزى جۇزدەسىپ، كۇيلەرىن تىڭداعان شامعۇل كۇيشى رەپەرتۋارىنداعى 18 كۇيدىڭ تابىلىپ، جازىپ الىنۋىن ايرىقشا وقيعا دەپ باعالادى.
 بۇدان 20 جىل بۇرىن ەلدوس ەمىل ەكەۋمىز اياق جەتەر جەرلەردەگى مۇراعاتتاردى اقتاردىق، اتجەتەر جەردەگى كونە كوكىرەكتەردى ىزدەپ تاپتىق. ورتالىق ازيا ەلدەرىندەگى تۇركىمەنستان، قاراقالپاقستان، وزبەكستان، تəجىكستانعا دەيىن ارالادىق. قازاقستاننىڭ ءوڭتۇس¬تىگىنە كوشىپ كەتكەن اعايىن  كەشەگى جىر جامپوزدارى مەن كۇيپازداردىڭ ارتىندا قالعان ۇرپاقتارىمەن جۇزدەستىك. مىنە، سول ەڭبەكتىڭ العاشقى نəتيجەسى  «ماقامى ءمəشھۇر ماڭعىستاۋ» دەگەن 45 كۇيدەن تۇراتىن العاشقى البوم،  دەپ تانىستىردى ارقالى اقىن سۆەتقالي نۇرجان.
كەش اياسىندا ساز اسپاپتارىن جاساۋشى شەبەر جولاۋشى تۇر¬دىعۇلوۆتىڭ جەكە كورمەسىنىڭ جا¬ساقتالۋى دا جاراسىمدى بولدى.
حالقىمىزدىڭ تاريحى  رۋح بولسا، كۇيى مەن جىرى  ءنار. وسى قۇندىلىقتاردان قول ۇزبەسەك اداس¬پاسىمىز انىق.

اباي-اقپارات

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1919
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2036
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1701
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1520