جۇما, 26 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 3268 0 پىكىر 25 ماۋسىم, 2013 ساعات 07:12

بۋرابايعا قاي ەل ۇستەمدىك ەتەدى: قازاق پا، ورىس پا؟

22-23 ماۋسىم كۇندەرى استانالىق ءبىر توپ ۇلتشىل ازاماتتار بۋرابايعا بارىپ،  «ەل مۇراتى: ۇلت، ءتىل جانە قازىرگى كەزەڭ» تاقىرىبىندا باس قوستى. شارانى استانا قالالىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى ۇيىمداستىردى.

ۇلتتىق مۇددە شەرۋشىلەرى بۋرابايعا بارعان بويدان وزدەرىن قازاقستاننان گورى رەسەيگە تاپ بولعانداي سەزىندى: «استانا» دەمالىس كەشەنىندە ءبىر دە قازاقستاندىق تەلەارنا قوسىلماعان، قىزمەتشىلەر نەگىزىنەن رەسەيلىك مەمتىلدى عانا مەڭگەرگەن، ەلدىڭ ەكىتىلدى ساياساتىنا قاتىستى ەشبىر كورىنىس بايقالمايدى. قوناقۇيدە ءبىر دە ءبىر ۇلتتىق تاعام جوق، اتريبۋت كوزگە تۇسپەيدى. بۇل جەردەگى قىزمەت ەتۋشى ۇيىمداردى ساناتقا ءبولىپ، ولارعا ءتيىستى تالاپ قويۋ بايقالمايدى. تۇركياداعى جاعدايعا قاتىستى ەل ازاماتتارىنىڭ بىرقاتارى ەلدە قالىپ دەمالۋعا دەگەن تالپىنىستارىن بۇل جاعداي بىت-شىت قىلىپ وتىر. قىر استىندا 2017 جىلدىڭ ەكسپو-سى سىعالاپ تۇرعانىن ەسكەرسەك، مىنا ماسقارا ەگەمەن ەلگە ءتان ەمەس، كىم كورىنگەننىڭ شۇبىرىپ كەلىپ-كەتەتىن كۇرەجولىنا عانا قاتىستى ءجايت.

اتالمىش كورىنىس  استانالىقتاردىڭ نامىسىن شاباقتاپ، ءبىرى شاعىم كىتابىنا جازدى، ءبىرى اكىمشىلىككە ءتيىستى تالاپتارىن جاۋدىردى. الايدا بۇل ماسەلە ەلدەگى تۋريستىك-كۋرورتتىق كەشەندەردىڭ تۋريزم سالاسىن باقىلاپ، ۇيلەستىرەتىن يدۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار مينيسترلىگىنىڭ قاراۋىنا ەنگەن تۋريزم يندۋسترياسى كوميتەتىنىڭ ءىسى مەن قۇزىرىنىڭ بايقالمايتىنىن كورسەتتى.

22-23 ماۋسىم كۇندەرى استانالىق ءبىر توپ ۇلتشىل ازاماتتار بۋرابايعا بارىپ،  «ەل مۇراتى: ۇلت، ءتىل جانە قازىرگى كەزەڭ» تاقىرىبىندا باس قوستى. شارانى استانا قالالىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى ۇيىمداستىردى.

ۇلتتىق مۇددە شەرۋشىلەرى بۋرابايعا بارعان بويدان وزدەرىن قازاقستاننان گورى رەسەيگە تاپ بولعانداي سەزىندى: «استانا» دەمالىس كەشەنىندە ءبىر دە قازاقستاندىق تەلەارنا قوسىلماعان، قىزمەتشىلەر نەگىزىنەن رەسەيلىك مەمتىلدى عانا مەڭگەرگەن، ەلدىڭ ەكىتىلدى ساياساتىنا قاتىستى ەشبىر كورىنىس بايقالمايدى. قوناقۇيدە ءبىر دە ءبىر ۇلتتىق تاعام جوق، اتريبۋت كوزگە تۇسپەيدى. بۇل جەردەگى قىزمەت ەتۋشى ۇيىمداردى ساناتقا ءبولىپ، ولارعا ءتيىستى تالاپ قويۋ بايقالمايدى. تۇركياداعى جاعدايعا قاتىستى ەل ازاماتتارىنىڭ بىرقاتارى ەلدە قالىپ دەمالۋعا دەگەن تالپىنىستارىن بۇل جاعداي بىت-شىت قىلىپ وتىر. قىر استىندا 2017 جىلدىڭ ەكسپو-سى سىعالاپ تۇرعانىن ەسكەرسەك، مىنا ماسقارا ەگەمەن ەلگە ءتان ەمەس، كىم كورىنگەننىڭ شۇبىرىپ كەلىپ-كەتەتىن كۇرەجولىنا عانا قاتىستى ءجايت.

اتالمىش كورىنىس  استانالىقتاردىڭ نامىسىن شاباقتاپ، ءبىرى شاعىم كىتابىنا جازدى، ءبىرى اكىمشىلىككە ءتيىستى تالاپتارىن جاۋدىردى. الايدا بۇل ماسەلە ەلدەگى تۋريستىك-كۋرورتتىق كەشەندەردىڭ تۋريزم سالاسىن باقىلاپ، ۇيلەستىرەتىن يدۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار مينيسترلىگىنىڭ قاراۋىنا ەنگەن تۋريزم يندۋسترياسى كوميتەتىنىڭ ءىسى مەن قۇزىرىنىڭ بايقالمايتىنىن كورسەتتى.

ءوز تىلىندە ءوز ازاماتتارىنا قىزمەت ەتۋدى تالاپ ەتە المايتىن مەملەكەت ميلليونداعان  شەتەلدىك ازاماتتار مەن جيھانكەزدەرگە قانداي دەڭگەيدە قىزمەت ەتپەك؟ بۇل ماسەلە اشىق كۇيىندە كەلە جاتقالى تالاي جىلدىڭ ءجۇزى بولدى. وزگەرىس وتە باياۋ ءارى بولماشى عانا.

القالى جيىندا باس قوسقانداردىڭ ىشىندە الاش اقساقالى بولىپ وتىرعان بەلگىلى مەملەكەت قايراتكەرى سۇلتان ورازالين باستاعان زيالى قاۋىم ەشبىر تاريحي تامىرى جوق «شۋچينسك» اتاۋىن بۋراباي كۋرورتى ماڭىنداعى قالاشىق اتاۋىنان الاستاۋدى توتەسىنەن قويدى. بيىل 300 جىلدىعى مەرەكەلەنبەك الاشتىڭ ارداقتى حانى ابىلاي حاننىڭ قۇرمەتىنە جانە ونىڭ تۋ تىگىپ، تاق ورناتقان كوكشە وڭىرىندەگى تاريحي-مەملەكەتتىك عۇمىرىن ەسكەرە وتىرىپ، قالا اتاۋىنا ابىلاي حان ەسىمىن بەرۋدى ۇسىندى. بۇل ۇسىنىستىڭ وسى ماڭايداعى ەتنوستاردىڭ سانى مەن ساپاسىنا ەشبىر قاتىسى جوقتىعى، مەملەكەتتىك تاريح پەن ءيميدجدى قامتيتىن ىشكى يدەولوگيانىڭ بىردەن ءبىر كورسەتكىشى رەتىندە قابىلدانۋى كەرەكتىگى ايتىلدى. وسى باعىتتا جەرگىلىكتى بيلىك قاۋقارلى جۇمىستى قولعا الۋى قاجەت جانە وعان استانالىق زيالى قاۋىم وكىلدەرى قول ۇشىن بەرۋگە ازىرلىكتەرىن جاريالادى.

بۇگىندە ەلدەگى جالعىز اۆتوبان بولىپ تابىلاتىن استانا-بۋراباي اراسىنداعى كۇرەجولعا قاباتتاسقان «ششۋچينسك» ءسوزى ەشبىر بۇلتاقتى دا، دايەكتى دە قاجەت ەتپەسى ايان. بۇل اتاۋ جەرگىلىكتى «شاباقتى»، «شورتاندى» سوزدەرىمەن اتالعان كولدەردىڭ ورىسشاعا كالكا تۇرىندەگى اۋدارماسى عانا ەكەندىگى بەلگىلى. جانە دە بۇل اتاۋ شورتان مەن شاباقتىڭ كوپتىگىنەن ەمەس، كولدەردىڭ كولەمىن ايقىنداۋعا، بەينەلەۋگە قولدانىلعان قازاقتىڭ «شورتان»، «شاباق» سوزدەرى ەدى.

بۇل ماسەلە ىشكى ساياسات قۇرىلىمدارىنىڭ بىردەن ءبىر مىندەتى بولىپ تابىلادى جانە دە جەرگىلىكتى ءتىل باسقارمالارىنىڭ ءالجۋاز مۇمكىندىگىنە سالىپ، ونى اياقاستى ەتۋگە بولمايدى. بۇل – ەلدىڭ ىشكى ساياساتىنىڭ بۇلجىماس نىسانى بولىپ تابىلادى. بۇعان مەملەكەتتىك حاتشى باس بولىپ كىرىسۋى كەرەك. رەسەيدىڭ سىبىرلىك ولكەسىنەن كەلىپ، جاز بويى تەگىن جاتىپ، ماڭايدى ءبۇلدىرىپ جوندەرىنە كەتەتىندەرگە جابايى تۋريستەرگە لايىقتى ءتارتىپ، پەن الىم ءتۇرى تاعايىندالۋى كەرەك، ول قارجى كۋرورتتى جان-جاقتى دامىتۋعا، بەزەندىرۋگە، قىزمەت ەتۋگە جۇمسالاتىنداي باعىت العانى ءجون ەكەندىگى ايتىلدى.

Abai.kz

0 پىكىر