Júma, 26 Sәuir 2024
Janalyqtar 3269 0 pikir 25 Mausym, 2013 saghat 07:12

Burabaygha qay el ýstemdik etedi: Qazaq pa, orys pa?

22-23 mausym kýnderi astanalyq bir top últshyl azamattar Burabaygha baryp,  «El múraty: últ, til jәne qazirgi kezen» taqyrybynda bas qosty. Sharany Astana qalalyq Tilderdi damytu basqarmasy úiymdastyrdy.

Últtyq mýdde sherushileri Burabaygha barghan boydan ózderin Qazaqstannan góri Reseyge tap bolghanday sezindi: «Astana» demalys kesheninde bir de qazaqstandyq telearna qosylmaghan, qyzmetshiler negizinen reseylik memtildi ghana mengergen, elding ekitildi sayasatyna qatysty eshbir kórinis bayqalmaydy. Qonaqýide bir de bir últtyq tagham joq, atribut kózge týspeydi. Búl jerdegi qyzmet etushi úiymdardy sanatqa bólip, olargha tiyisti talap qoiy bayqalmaydy. Týrkiyadaghy jaghdaygha qatysty el azamattarynyng birqatary elde qalyp demalugha degen talpynystaryn búl jaghday byt-shyt qylyp otyr. Qyr astynda 2017 jyldyng EKSPO-sy syghalap túrghanyn eskersek, myna masqara egemen elge tәn emes, kim kóringenning shúbyryp kelip-ketetin kýrejolyna ghana qatysty jәit.

Atalmysh kórinis  astanalyqtardyng namysyn shabaqtap, biri shaghym kitabyna jazdy, biri әkimshilikke tiyisti talaptaryn jaudyrdy. Alayda búl mәsele eldegi turistik-kurorttyq keshenderding Turizm salasyn baqylap, ýilestiretin Idustriya jәne jana tehnologiyalar ministrligining qarauyna engen Turizm industriyasy komiytetining isi men qúzyrynyng bayqalmaytynyn kórsetti.

22-23 mausym kýnderi astanalyq bir top últshyl azamattar Burabaygha baryp,  «El múraty: últ, til jәne qazirgi kezen» taqyrybynda bas qosty. Sharany Astana qalalyq Tilderdi damytu basqarmasy úiymdastyrdy.

Últtyq mýdde sherushileri Burabaygha barghan boydan ózderin Qazaqstannan góri Reseyge tap bolghanday sezindi: «Astana» demalys kesheninde bir de qazaqstandyq telearna qosylmaghan, qyzmetshiler negizinen reseylik memtildi ghana mengergen, elding ekitildi sayasatyna qatysty eshbir kórinis bayqalmaydy. Qonaqýide bir de bir últtyq tagham joq, atribut kózge týspeydi. Búl jerdegi qyzmet etushi úiymdardy sanatqa bólip, olargha tiyisti talap qoiy bayqalmaydy. Týrkiyadaghy jaghdaygha qatysty el azamattarynyng birqatary elde qalyp demalugha degen talpynystaryn búl jaghday byt-shyt qylyp otyr. Qyr astynda 2017 jyldyng EKSPO-sy syghalap túrghanyn eskersek, myna masqara egemen elge tәn emes, kim kóringenning shúbyryp kelip-ketetin kýrejolyna ghana qatysty jәit.

Atalmysh kórinis  astanalyqtardyng namysyn shabaqtap, biri shaghym kitabyna jazdy, biri әkimshilikke tiyisti talaptaryn jaudyrdy. Alayda búl mәsele eldegi turistik-kurorttyq keshenderding Turizm salasyn baqylap, ýilestiretin Idustriya jәne jana tehnologiyalar ministrligining qarauyna engen Turizm industriyasy komiytetining isi men qúzyrynyng bayqalmaytynyn kórsetti.

Óz tilinde óz azamattaryna qyzmet etudi talap ete almaytyn memleket milliondaghan  sheteldik azamattar men jihankezderge qanday dengeyde qyzmet etpek? Búl mәsele ashyq kýiinde kele jatqaly talay jyldyng jýzi boldy. Ózgeris óte bayau әri bolmashy ghana.

Alqaly jiynda bas qosqandardyng ishinde Alash aqsaqaly bolyp otyrghan belgili memleket qayratkeri Súltan Orazalin bastaghan ziyaly qauym eshbir tarihy tamyry joq «Shuchinsk» atauyn Burabay kurorty manyndaghy qalashyq atauynan alastaudy tótesinen qoydy. Biyl 300 jyldyghy merekelenbek Alashtyng ardaqty hany Abylay hannyng qúrmetine jәne onyng tu tigip, taq ornatqan Kókshe ónirindegi tarihiy-memlekettik ghúmyryn eskere otyryp, qala atauyna Abylay han esimin berudi úsyndy. Búl úsynystyng osy manaydaghy etnostardyng sany men sapasyna eshbir qatysy joqtyghy, memlekettik tarih pen imidjdi qamtityn ishki iydeologiyanyng birden bir kórsetkishi retinde qabyldanuy kerektigi aityldy. Osy baghytta jergilikti biylik qauqarly júmysty qolgha aluy qajet jәne oghan astanalyq ziyaly qauym ókilderi qol úshyn beruge әzirlikterin jariyalady.

Býginde eldegi jalghyz avtoban bolyp tabylatyn Astana-Burabay arasyndaghy kýrejolgha qabattasqan «Shuchinsk» sózi eshbir búltaqty da, dәiekti de qajet etpesi ayan. Búl atau jergilikti «shabaqty», «shortandy» sózderimen atalghan kólderding orysshagha kalika týrindegi audarmasy ghana ekendigi belgili. Jәne de búl atau shortan men shabaqtyng kóptiginen emes, kólderding kólemin aiqyndaugha, beyneleuge qoldanylghan qazaqtyng «shortan», «shabaq» sózderi edi.

Búl mәsele ishki sayasat qúrylymdarynyng birden bir mindeti bolyp tabylady jәne de jergilikti Til basqarmalarynyng әljuaz mýmkindigine salyp, ony ayaqasty etuge bolmaydy. Búl – elding ishki sayasatynyng búljymas nysany bolyp tabylady. Búghan memlekettik hatshy bas bolyp kirisui kerek. Reseyding sibirlik ólkesinen kelip, jaz boyy tegin jatyp, manaydy býldirip jónderine ketetinderge jabayy turisterge layyqty tәrtip, pen alym týri taghayyndaluy kerek, ol qarjy kurortty jan-jaqty damytugha, bezendiruge, qyzmet etuge júmsalatynday baghyt alghany jón ekendigi aityldy.

Abai.kz

0 pikir