سەيسەنبى, 21 مامىر 2024
جاڭالىقتار 3218 0 پىكىر 18 مامىر, 2013 ساعات 06:05

سەريك مالەەۆ. ناكانۋنە گرومكوگو پروتسەسسا

«حورگوسسكوە دەلو» بۋدەت راسسماتريۆاتسيا وتكرىتو ي وبەكتيۆنو»، – زاياۆيل ۆ پروگراممە «سلۋگي نارودا» نا تەلەكانالە «كتك» پرەدسەداتەل ۆەرحوۆنوگو سۋدا رەسپۋبليكي كازاحستان  بەكتاس بەكنازاروۆ. چتو ۆسەلياەت وپرەدەلەننىە نادەجدى نا سپراۆەدليۆوست ناشەگو پراۆوسۋديا. تەم بولەە چتو گلاۆوي گوسۋدارستۆا وبياۆلەن كۋرس نا بوربۋ س كوررۋپتسيەي ۆ سترانە، چي بى گرومكيە فاميلي زا كوررۋپتسيوننىمي پرەستۋپلەنيامي ني ستويالي.

ا مەجدۋ تەم، ەسلي وپيراتسيا نا ماتەريالى ي پۋبليكاتسي، پوياۆليايۋششيەسيا ۆ  پەچاتنىح ي ەلەكتروننىح سرەدستۆاح ماسسوۆوي ينفورماتسي، كارتينا ۆىريسوۆىۆاەتسيا ي ۆوۆسە ستراننايا، ۆىزىۆايۋششايا ەششە بولشي ينتەرەس ك پرەدستوياششەمۋ پروتسەسسۋ. ۆەد   ودين  يز فيگۋرانتوۆ ەتوگو دەلا، تالگات ماحاتوۆ، داەت سەگودنيا پوكازانيا،  كوتورىە نە سوۆسەم سووتۆەتستۆۋيۋت وفيتسيالنوي ۆەرسي فينانسوۆوي پوليتسي.

يلي كاك ۆام درۋگايا ستراننوست؟  ەسلي وپيات-تاكي يسحوديت يز وزۆۋچەننوي ۆەرسي جۋرناليستا بەنديتسكوگو، تو تالگاتۋ ماحاتوۆۋ، ون جە  «اگەنت سانىچ»، سوزداۆشەمۋ لەگەنديروۆاننوە توو،  ۋدالوس نا حورگوسسكوي تاموجنە پودميات پود سەبيا ۆسە پوتوكي كونتراباندى ي ۆستات ۆو گلاۆە ورگانيزوۆاننوي پرەستۋپنوي گرۋپپيروۆكي، پروۆوديۆشەي ۆ دەن ۆ وبحود زاكونا دو پياتيدەسياتي  گرۋزوۆىح فۋر. سنيمايا پري ەتوم س كاجدوي فۋرى دو دۆادتساتي تىسياچ دوللاروۆ نەزاكوننوي پريبىلي.

«حورگوسسكوە دەلو» بۋدەت راسسماتريۆاتسيا وتكرىتو ي وبەكتيۆنو»، – زاياۆيل ۆ پروگراممە «سلۋگي نارودا» نا تەلەكانالە «كتك» پرەدسەداتەل ۆەرحوۆنوگو سۋدا رەسپۋبليكي كازاحستان  بەكتاس بەكنازاروۆ. چتو ۆسەلياەت وپرەدەلەننىە نادەجدى نا سپراۆەدليۆوست ناشەگو پراۆوسۋديا. تەم بولەە چتو گلاۆوي گوسۋدارستۆا وبياۆلەن كۋرس نا بوربۋ س كوررۋپتسيەي ۆ سترانە، چي بى گرومكيە فاميلي زا كوررۋپتسيوننىمي پرەستۋپلەنيامي ني ستويالي.

ا مەجدۋ تەم، ەسلي وپيراتسيا نا ماتەريالى ي پۋبليكاتسي، پوياۆليايۋششيەسيا ۆ  پەچاتنىح ي ەلەكتروننىح سرەدستۆاح ماسسوۆوي ينفورماتسي، كارتينا ۆىريسوۆىۆاەتسيا ي ۆوۆسە ستراننايا، ۆىزىۆايۋششايا ەششە بولشي ينتەرەس ك پرەدستوياششەمۋ پروتسەسسۋ. ۆەد   ودين  يز فيگۋرانتوۆ ەتوگو دەلا، تالگات ماحاتوۆ، داەت سەگودنيا پوكازانيا،  كوتورىە نە سوۆسەم سووتۆەتستۆۋيۋت وفيتسيالنوي ۆەرسي فينانسوۆوي پوليتسي.

يلي كاك ۆام درۋگايا ستراننوست؟  ەسلي وپيات-تاكي يسحوديت يز وزۆۋچەننوي ۆەرسي جۋرناليستا بەنديتسكوگو، تو تالگاتۋ ماحاتوۆۋ، ون جە  «اگەنت سانىچ»، سوزداۆشەمۋ لەگەنديروۆاننوە توو،  ۋدالوس نا حورگوسسكوي تاموجنە پودميات پود سەبيا ۆسە پوتوكي كونتراباندى ي ۆستات ۆو گلاۆە ورگانيزوۆاننوي پرەستۋپنوي گرۋپپيروۆكي، پروۆوديۆشەي ۆ دەن ۆ وبحود زاكونا دو پياتيدەسياتي  گرۋزوۆىح فۋر. سنيمايا پري ەتوم س كاجدوي فۋرى دو دۆادتساتي تىسياچ دوللاروۆ نەزاكوننوي پريبىلي.

نو نە وزناچاەت لي ەتو، چتو ەسلي ب نە بىلو «اگەنتا سانىچا»، تو نا حورگوسە نە ۆوزنيكلو بى ي ساموي پرەستۋپنوي گرۋپپيروۆكي؟
ي ۆوت چتو پيشەت ۆ سۆوەم زاياۆلەني سلەدستۆيۋ پو ەتومۋ پوۆودۋ ودين يز زادەرجاننىح، تالگات كايرباەۆ (يستوچنيك: گازەتا «ۆرەميا»، «پروۆال «اگەنتا سانىچا» وت 16.08.2012):

“وزناكوميۆشيس س ۋگولوۆنىم دەلوم № 11190005700005, پريحوجۋ ك ۆىۆودۋ، چتو سۆيدەتەل تالگات ماحاتوۆ پروۆوتسيروۆال ي سام سوۆەرشال تياجكيە پرەستۋپلەنيا. س نيم مەنيا پوزناكوميلي ۆ سەنتيابرە 2009 گودا براتيا بولات ي باحىت وتارباەۆى. ينيتسياتوروم بىل ماحاتوۆ، ون پوترەبوۆال، چتوبى يا پەرەدال پرەدپرينيماتەليام ترەبوۆانيا رۋكوۆودستۆا فينانسوۆوي پوليتسي الماتى. س وكتيابريا 2009 گودا پرەدپرينيماتەلي دولجنى بىلي  ەجەنەدەلنو ۆىپلاچيۆات چەرەز ماحاتوۆا وپرەدەلەننىە سۋممى زا پوكروۆيتەلستۆو ي بەزدەيستۆيە فينانسوۆوي پوليتسي ۆ وتنوشەني ماشين س كيتايسكيم توۆاروم. ت. ماحاتوۆ پوترەبوۆال وپلاتۋ 1000 دوللاروۆ زا تنپ ي 250 دوللاروۆ زا تاك نازىۆاەمىي ودنورودنىي توۆار س كاجدوي ماشينى دليا پەرەداچي م. دۋيسەنوۆۋ. دليا پودتۆەرجدەنيا سۆيازي ماحاتوۆا س م. دۋيسەنوۆىم ي دەمونستراتسي سەرەزنىح نامەرەني رۋكوۆودستۆا فينانسوۆوي پوليتسي الماتى گرۋپپا پود رۋكوۆودستۆوم ك. جۋمابەكوۆا زادەرجالا نەسكولكو ماشين س توۆاروم، كوتورىە ناپراۆلياليس نا سۆح دليا تاموجەننوي وچيستكي. تولكو پوسلە توگو كاك يا سوگلاسيلسيا نا ۋسلوۆيا ماحاتوۆا، فينانسوۆايا پوليتسيا پرەكراتيلا پرەسلەدوۆانيە پرەدپرينيماتەلەي.

س وكتيابريا 2009 پو 23 اپرەليا 2011 گودا پرەدپرينيماتەلي بىلي ۆىنۋجدەنى پلاتيت م. دۋيسەنوۆۋ چەرەز كاسسيرا ت. ماحاتوۆا ەجەنەدەلنو وت 250 دو 300 تىسياچ دوللاروۆ. زا ۆەس ەتوت پەريود ماحاتوۆۋ پەرەدانى بولەە 20 ميلليونوۆ دوللاروۆ زا پوكروۆيتەلستۆو ي بەزدەيستۆيە فينانسوۆوي پوليتسي. ۆ پاكەتاح ك دەنگام پريلاگالسيا سپيسوك س ۋكازانيەم كومپاني، كوليچەستۆا ماشين ي وبششەي سۋمموي دەنەگ، پەرەداننىح زا ۋسلۋگي فينپولا.

كرومە توگو، پريمەرنو ۆ وكتيابرە 2010 گودا ماحاتوۆ زانيال ۋ مەنيا 500 تىسياچ دوللاروۆ، ياكوبى نەوبحوديمىح دليا پوكۋپكي ۋچاستكا م. دۋيسەنوۆۋ. دەنگي يا پەرەدال، نو راسپيسكۋ ت. ماحاتوۆ نە ناپيسال، سكازاۆ، چتو ۆ بۋدۋششەم ەتۋ سۋممۋ موجنو بۋدەت ۋدەرجات يز ەجەنەدەلنىح ۆزنوسوۆ. دوكازاتەلستۆامي ەپيزودا ياۆليايۋتسيا ستەنوگراممى رازگوۆوروۆ مەجدۋ منوي ي ت. ماحاتوۆىم، يمەيۋششيەسيا ۆ ۋگولوۆنوم دەلە №11190005700005».
ا ۆوت چتو ۋتۆەرجداەت سام تالگات ماحاتوۆ. زاپۋتاۆشيس ۆ سوبستۆەننىح ينتريگاح ي، ۆەروياتنو، وپاساياس زا سۆويۋ جيزن، ون داەت پريزناتەلنىە پوكازانيا سوترۋدنيكام كنب، ۆ كوتورىح زاياۆلياەت، چتو پەرەداۆال ۆ سۆوە ۆرەميا دوروگيە اۆتوموبيلي رۋكوۆوديتەليام سيلوۆىح سترۋكتۋر ي فينانسوۆوي پوليتسي (يستوچنيك: گازەتا «ۆرەميا»، «پروۆال «اگەنتا سانىچا» وت 16.08.2012).

يز رازگوۆورا تالگاتا ماحاتوۆا (ت.) س سوترۋدنيكوم كنب (س.):
“س. …وفورملەنيەم ماشين كتو زانيمالسيا؟
ت. يا زانيمالسيا.
س. ۆ گاي، دا؟ ا دوكۋمەنتى چي تۋدا نوسيل؟
ت. نە پومنيۋ.
س. تى ۆ گاي ك كومۋ زاحوديل؟
ت. ك كومۋ كاك.
س. ناچالنيكۋ ەتومۋ گايشنومۋ؟
ت. دا، پوتومۋ چتو ۆسە بلاتنىە نومەرا تام: 001, 007.
س. ا پوتوم ەششە كاكيە ماشينى، تى گوۆوريش؟
ت. نۋ، وت “كامري-40” دو “بەنتلي”.
س. “مايباح” بىل؟
ت. يا نە برال. نە زنايۋ…”

ي زدەس جە تالگات ماحاتوۆ پريزناەتسيا، چتو سكاندالنايا وپەراتسيا فينپولا پروتيۆ تاموجەننىح سترۋكتۋر نا حورگوسە بىلا وترابوتانا نا وپەرەجەنيە، چتوبى ليكۆيديروۆات ۆوزنيكاۆشۋيۋ ۋگروزۋ سو ستورونى كنب، پودگوتاۆليۆاۆشەگو ك تومۋ ۆرەمەني سۆويۋ وپەراتسيۋ «كاراۆانششيكي» پو زاچيستكە حورگوسا وت كونترابانديستوۆ.

تاموجنيا

ودناكو ي نا ەتوم ستراننوستي ۆ ەتوم دەلە نە زاكانچيۆايۋتسيا. يزۆەستنو، ك پريمەرۋ، چتو پرويسحوديلو نەزادولگو دو وپيسىۆاەمىح نامي سوبىتي نا ساموي حورگوسسكوي تاموجنە.
ەسلي ۆەريت يمەيۋششيمسيا ۆ رەداكتسي  دوكۋمەنتام ي راسسكازام  تاموجەننيكوۆ، ۆسە ناچالوس س زادەرجانيا نا حورگوسە اۆتوماشينى س گرۋزوم نوۆوگودنيح يگرۋشەك، پوستۋپيۆشيح ۆ ادرەس يپ يسكانداروۆوي گ. ي.  سلۋچيلوس ەتو 18 اۆگۋستا 2010 گودا. تو ەست زادولگو دو ماسسوۆىح ارەستوۆ نا تاموجنە.
ي ۆوت تۋت ناچيناەتسيا ساموە ينتەرەسنوە. تو، چتو س نەداۆنيح پور پرينياتو نازىۆات بوربوي ۆەدومستۆ. تاموجەننيكي ۆسياچەسكي پىتايۋتسيا دات حود ەتومۋ راسسلەدوۆانيۋ، دوكازىۆايا، چتو پەرەد نيمي فاكت كونتراباندى. ۆ تو ساموە ۆرەميا، كاك فينانسوۆىە پوليتسەيسكيە ۆوزبۋجدايۋت ۋگولوۆنىە دەلا ۆ وتنوشەني ساميح تاموجەننيكوۆ، وبۆينيايا پوسلەدنيح ۆ كوررۋپتسي…  ي ەتو تو، چتو مى ۆيديم ۆ كادرە: دوكۋمەنتى، پروتوكولى، جالوبى، پوستانوۆلەنيا پروكۋراتۋرى، ارگۋمەنتى، كونترارگۋمەنتى ستورون…
ا چتو جە وستاۆالوس زا كادروم؟ وچەن منوگوە. پو سلوۆام تەپەر ۋجە بىۆشيح سوترۋدنيكوۆ تاموجني، ۆسيا ەتا تياجبا ۆوزنيكلا يز-زا نەپرەكراششاۆشەگوسيا پوتوكا كونتراباندى، سلەدوۆاۆشەگو چەرەز كيتايسكو-كازاحستانسكۋيۋ گرانيتسۋ، كوگدا ۆ دەن چەرەز تاموجەننىە پوستى «كورگاس» ي «كالجات» پروحوديلو دو پياتيدەسياتي گرۋزوۆىح فۋر، سلەدوۆاۆشيح نا ادرەسا توو «كۋرۆان ي گ» ي يپ «يسكانداروۆوي گ. ي.».
ي ەسلي پري ەتوم پرينيات ۆو ۆنيمانيە، چتو كاجدايا تاكايا پروحوديۆشايا بەز تاموجەننوي وچيستكي فۋرا داۆالا ورگانيزاتورام پروۆوزا وت ۆوسەمنادتساتي دو دۆادتساتي تىسياچ دوللاروۆ چيستوي پريبىلي، تو نەترۋدنو پودسچيتات، كاكوي بىل نانەسەن ۋششەرب گوسۋدارستۆۋ. ك تومۋ جە سلەدۋەت ۋچەست، چتو افەرا ەتا پرودولجالاس نە ودين گود. پريچەم، پو سلوۆام تاموجەننيكوۆ، سوپروۆوجدەنيەم گرۋزوۆ زانيمالسيا ۋجە يزۆەستنىي نام تالگات ماحاتوۆ.

ا ۆوت كاك رازۆيۆاليس دالنەيشيە سوبىتيا. تاموجنيا پرەسەكاەت كونتراباندۋ. زاودنو ۆ حودە پەرەگوۆوروۆ س كيتايسكوي ستورونوي تاموجەننيكي ۆىياسنيايۋت ليۋبوپىتنىە پودروبنوستي ەتوي ۋنيكالنوي وپەراتسي كونترابانديستوۆ. تاك، نا زاپروس سوترۋدنيكوۆ تاموجەننوگو دەپارتامەنتا پو الماتينسكوي وبلاستي كيتايسكايا ستورونا وتۆەچاەت، چتو ۆ ساموم كيتاە  ريادا كومپاني، ۋ كوتورىح وسۋششەستۆليالا ياكوبى زاكۋپ سۆويح توۆاروۆ يپ يسكانداروۆا گ. ي.، پوپروستۋ نە سۋششەستۆۋەت. ا دوكۋمەنتى ي پەچاتي، پرەدوستاۆلياەمىە كومپانيەي پو ەتومۋ دەلۋ، ياۆليايۋتسيا پوددەلنىمي.
ي تەپەر ۋجە ۋ تاموجەننيكوۆ نە ۆوزنيكاەت نيكاكيح سومنەني ۆ ۋگولوۆنو ناكازۋەموم حاراكتەرە دەيستۆي يپ يسكانداروۆوي گ. ي. ي توۆاريششەستۆا «كۋرۆان ي گ».

وني ناستايۆايۋت نا پروۆەدەني كومپلەكسنوي پروۆەركي سوۆمەستنو س نالوگوۆىم دەپارتامەنتوم پو الماتينسكوي وبلاستي «پو ۆوپروسام پرەدوستاۆلەنيا دوستوۆەرنىح سۆەدەني پو وپلاتە نالوگوۆىح ي درۋگيح وبيازاتەلنىح پلاتەجەي ۆ بيۋدجەت، دەكلاراتسي و دوحوداح ي راسحوداح توو «كۋرۆان ي گ» ي يپ يسكانداروۆوي گ. ي. زا پەريود س 2007 پو 2010 گود».
پروششە گوۆوريا، تاموجەننيكي حوتيات پروۆەريت ۆسيۋ پودنوگوتنۋيۋ لەگەنديروۆاننوي كومپاني «كۋرۆان ي گ»، چەرەز كوتورۋيۋ تالگات ماحاتوۆ وسۋششەستۆليال پوستاۆكۋ كونتراباندنىح توۆاروۆ نا تەرريتوريۋ كازاحستانا پوسلەدنيە تري گودا، ا زاودنو پروۆەريت ي يپ يسكانداروۆۋ گ.ي.
ناچالنيك تاموجەننوگو پوستا «الاتاۋ – تستو» ميحايل ۆويتوۆيچ وبراششاەتسيا س پيسموم ك رۋكوۆودستۆۋ فينانسوۆوي پوليتسي س تەم، چتوبى بىلي پرينياتى سووتۆەتستۆۋيۋششيە مەرى ۆ وتنوشەني سوترۋدنيكوۆ ەگو ۆەدومستۆا، پوكرىۆايۋششيح كونترابانديستوۆ.
ۆ وتۆەت –  مولچانە. توگدا ۆويتوۆيچ وبراششاەتسيا ۆو ۆتوروي راز. ۆ چاستنوستي، ۆ سۆوەم پيسمە نا يميا ونگارباەۆا س.و.، زامەستيتەليا پرەدسەداتەليا اگەنتستۆا پو بوربە س ەكونوميچەسكوي ي كوررۋپتسيوننوي پرەستۋپنوستيۋ، ۆويتوۆيچ ناستايۆاەت نا پروۆەركە پودوزريتەلنىح توو «كۋرۆان ي گ» ي يپ يسكانداروۆوي گ. ي.

ي زدەس جە، ۆ پيسمە، ۆويتوۆيچ پروسيت  پرينيات مەرى ۆ وتنوشەني ريادا سوترۋدنيكوۆ فينانسوۆوي پوليتسي، تسيتيرۋەم: «زا ۋكرىتيە تياجكوگو پرەستۋپلەنيا». پود پيسموم ستويت داتا – 22 فەۆراليا 2011 گودا.
ي تۋت ۆدرۋگ، كاك گروم سرەدي ياسنوگو نەبا، نا تاموجنيۋ ناگريانۋل فينپولوۆسكي دەسانت. يدۋت ارەستى، سلەدۋيۋت گرومكيە زاياۆلەنيا، وبششەستۆۋ دايۋت پونيات، چتو كورەن ۆسەگو زلا ۆ ناشەي سترانە – ۆ تاموجنە. ي وبششەستۆو ەتومۋ وحوتنو ۆەريت.

نوۆوە ۆرەميا

كاك ۆيديم، ۆ ەتوم دەلە منوگو ستراننوگو ي نەودنوزناچنوگو. سپلوشنوي دەتەكتيۆ. ا زناچيت، وبششەستۆو يمەەت پراۆو زنات، چتو جە ۆسە-تاكي پرويزوشلو نا ساموم دەلە ۆەسنوي 2011 گودا نا حورگوسسكوي تاموجنە ي كتو ۆو ۆسەي ەتوي كۋتەرمە گلاۆنىي ۆينوۆنيك.  گلاسنوست ي پولنايا وتكرىتوست – ۆوت وسنوۆنىە كريتەري، دايۋششيە پراۆو نە سومنەۆاتسيا ۆ سپراۆەدليۆوستي پريگوۆورا.
ي پوەتومۋ ەست ۆسە وسنوۆانيا پولاگات، چتو مى ناكونەتس-تو ۆ حودە پرەدستوياششيح سۋدەبنىح زاسەداني، نا كوتورىە بۋدۋت دوپۋششەنى ي جۋرناليستى، ۋزناەم ۆسيۋ پراۆدۋ و سوبىتياح دۆۋحگوديچنوي داۆنوستي.

سەريك مالەەۆ، الماتى، گازەتا «ليتەر»

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 2199
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2584
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 2528
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1684