سەنبى, 27 ءساۋىر 2024
جاھان جاڭعىرىعى 3392 28 پىكىر 4 قاراشا, 2022 ساعات 13:54

قىز اجالى - رەجيمگە قارسىلىق!

يراندا حالىقتىق تولقۋلار قايتا كۇشەيدى. يراننىڭ ازەربايجانمەن شەكارالاس ايماعىندا حالىق يراننان ءبولىنىپ، ازەربايجانعا قوسىلۋعا شاقىرۋدا. يراندا 25 ملنعا جۋىق ەتنيكالىق ازەربايجان بار. ولار "ازەربايجان وتانىمىز، اليەۆ باسشىمىز" دەپ ۇرانداتقان. ال پارسى ەلىنىڭ وزگە ايماقتارىندا حالىق بيلىكتى توڭكەرۋگە شاقىرىپ، رەجيمدى قارالايتىن ۇراندار ايتقان.

بەيسەنبى كۇنى يران پوليتسياسى كارادج بەيىتىنە باراتىن جولدى بۇعاتتاپ تاستادى. 40 كۇن بۇرىن قازا تاپقان حاديس ءنادجافيدى ەسكە الۋعا جينالعان جۇرت، قايتا تولقۋعا شىقتى. حاديس نادجافي 40 كۇن بۇرىن تtگەرانداعى بەيبىت ميتينگتە وق ءتيىپ، كوز جۇمعان بولاتىن. ءتارتىپ ساقشىلارى بەيىتكە بارماق بولعانداردىڭ جولىن بوگەپ، كوزدەن جاس اعىزار گاز قولدانعان. بۇل تاراپتار اراسىنداعى قاقتىعىسقا ۇلاستى.

پوليتسيانىڭ ارەكەتىنە قارسىلىق ماقساتىندا حالىق كارادج جولىن جاۋىپ تاستادى. كولىكتەردى ورتەپ، "بۇل قاندى جىل، سەيەد ءاليدى تاقتان تايدىراتىن جىل" دەپ ۇراندادى. ءبىر اپتا بۇرىن يران حالقى تولقۋلاردىڭ باستى سەبەپكەرى بولعان ماحسا امينانىڭ قازاسىنا 40 كۇن تولۋىنا بايلانىستى بەيىت باسىنا جينالماق بولعان ساتتە پوليتسيا وق جاۋدارىپ، بىرنەشە ادام جاراقات الىپ، ەكى ادام كوز جۇمعان بولاتىن.

يرانداعى نارازىلىقتار 22 جاستاعى ماحسا امينانىڭ قازاسىنان كەيىن باستالدى. ءتارتىپ ساقشىلارى حيدجابتى دۇرىس تاقپاعانى ءۇشىن سوققىعا جىعىپ، قارشاداي قىز كوز جۇمدى. بۇل وقيعا يران حالقىن ءدۇر سىلكىندىرىپ، كوشەگە ونداعان مىڭ ايەلدەر شىقتى. ولار ايەل قۇقىعىن قورعاۋدى تالاپ ەتتى. ايەلدەردىڭ تولقۋىنا ەرلەر دە قوسىلدى. ايەل قۇقىعىن قورعاۋ بويىنشا باستالعان نارازىلىقتار الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى ايتۋ مەن رەجيمدى توڭكەرۋگە قاتىستى ۇراندارعا ۇلاستى.

ماحسا امينانىڭ قازاسىنان كەيىن 16 جاستاعى نيكا شاكارامي تەگەراندا تۇتقىندالدى. وعان زاڭسىز تولقۋلارعا قاتىستى دەگەن ايىپ تاعىلدى. نيكانىڭ تۋىستارى قىزدى پوليتسيا تەرگەۋ يزولياتورىندا ءولتىرىپ، تەگەراننان 40 شاقىرىم جەرگە كومىپ تاستاعانىن ءبىلدى. بۇل يرانداعى تولقۋلارعا وتقا ماي قۇيعانداي اسەر ەتتى.

يران بيلىگى قاتەلىگىنەن ساباق المادى. 22 جاستاعى بلوگەر جانە تيكتوكەر حاديس نادجافي 21 قىركۇيەك كۇنى نارازىلىققا شىعۋشىلاردىڭ ءبىرى بولدى. ول ءوزىنىڭ تيك-توك جەلىسىنە ۆيدەو سالىپ، وندا "بىرنەشە جىلدان كەيىن مەن وتكەنگە كوز جۇگىرتىپ، بارلىعى دا جاقسى جاققا وزگەرگەنىن كورەمىن دەپ ۇمىتتەنەمىن" دەگەن ۆيدەو سالدى. ۆيدەو جاريالانعان سوڭ، ونى ءبىر ساعاتتىڭ ىشىندە ءتارتىپ ساقشىلارى ءولتىرىپ كەتكەنى بەلگىلى بولدى. ساقششىلار قىزدىڭ وتباسىنا قىسىم جاساپ، جۇرەك تالماسىنان كوز جۇمدى دەپ ايتقىزباق بولعان.

يران بيلىگى تولقۋلاردى كۇشپەن باسىپ، اياۋسىز تاراتۋعى تىرىسۋدا. Iran Human Rights مالىمەتىنە سۇيەنسەك، 277 ادامنىڭ قازا تاپقانى بەلگىلى. ونىڭ ىشىندە 24 ايەل مەن 40 بالا بار. ال بەيرەسمي دەرەكتەر قازا تاپقاندار سانى 500-2000 اراسىندا دەيدى. ۇيىم نورۆەگيادا ورنالاسقان، سوندىقتان ناقتى اقپاراتقا قول جەتكىزۋ قيىنعا سوعۋدا دەيدى.

يران بيلىگى تولقۋلاردى سىرتقى كۇشتەر ۇيىمداستىردى دەگەندى ايتادى جانە اقش، ءيزرايلدى ايىپتاپ، ايبات شەگۋدە.

كا مىرزا

Abai.kz

28 پىكىر