بۇگىنگى تاڭدا مەملەكەت تاراپىنان كوپبالالى، از قامتىلعان وتباسىلارعا جان-جاقتى قولداۋ كورسەتىلىپ وتىر. ەلباسىنىڭ بەس الەۋمەتتىك باستاماسى نەگىزىندە، سونداي اق مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ناقتى تاپسىرمالارى بويىنشا ءار وڭىردە حالىقتى الەۋمەتتىك قولداۋ قارقىن العان. سونىڭ ءبىرى دانيال احمەتوۆ تىزگىنىن ۇستاعان شىعىس قازاقستان وبلىسى.

بۇگىندە شىعىس قازاقستان وبلىسىندا 18 مىڭ 995 وتباسى الەۋمەتتىك كومەك الادى. بۇل دەگەنىمىز 91 مىڭ 252 ادام جاردەماقىمەن قامتىلعان دەگەن ءسوز. ءوڭىر باسشىسى دانيال احمەتوۆ كوپبالالى انالاردى باسپانامەن قامتۋ ماسەلەسى بويىنشا ناقتى تاپسىرمالار بەرگەن بولاتىن. وسىعان سايكەس، بۇگىندە شىعىس وڭىردە جاردەماقى الاتىنداردىڭ جالپى سانى 91 مىڭ 252 ادام بولعان. ولاردىڭ 61% ءى، ياعني، 55 مىڭ 779 ى بالالار. ال، ەڭبەككە قابىلەتسىز ەرەسەك ادامدار سانى 4 مىڭ 298 بولعان. ياعني، 4,7 %. ولارعا ستۋدەنتتەر مەن زەينەتكەرلەر جانە مۇگەدەك جاندار جاتادى. سونىمەن قاتار، 7 جاسقا دەيىنگى بالا كۇتىمى بويىنشا، 13 مىڭ 870 انا جاردەماقى الادى. ولاردىڭ زاڭناما نەگىزىندە بەلسەندى شارالارعا قاتىسپاۋعا دا قۇقىعى بار. وڭىردە جالپى ون ءتورت مىڭنان استام ادام جۇمىس ىستەيدى. ال، بەلسەندى جۇمىس قامتۋ شارالارىنا ءۇش مىڭنان استام ادام تارتىلعان. ولاردىڭ ەكى مىڭنان استامى تۇراقتى جۇمىس ىستەسە، التى جۇزگە جۋىعى ۋاقىتشا جۇمىس ورىندارىنا ورنالاستىرىلعان.

ايتا كەتەيىك، بۇگىندە شىعىس وڭىرىندە كوپبالالى جانە از قامتىلعان وتباسىلاردى الەۋمەتتىك قولداۋ شارالارى قارقىن العان. ياعني، كوپبالالى وتباسىلاردىڭ بالالارىنىڭ تەگىن مەكتەپ فورماسىمەن قامتىلۋىنا، ولاردىڭ باسپانالىق جاعدايىنا،كاسىپتىك-تەحنيكالىق كوللەدجدەر مەن بالاباقشالاردا تەگىن ورنالاسىپ، ءبىلىم الۋىنا قاجەتتى جاعدايدىڭ ءبارى قاراستىرىلعان. ال، ءوڭىر باسشىلىعى الداعى ءتورت جىلدىڭ ىشىندە ايماقتاعى بارلىق از قامتىلعان وتباسىىلار مەن كوپبالالى جانۇيالاردىڭ باسپانا ماسەلەسى تولىعىمەن ءوز شەشىمىن تاباتىنىن ايتادى.

بۇل تۋرالى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى دانيال احمەتوۆ كوپبالالى وتباسىلاردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وتكەن قوعامدىق كوميسسيا وتىرىسىندا مالىمدەگەن.

ايتا كەتەيىك، بۇل وڭىرلىك قوعامدىق كوميسسيا وسى جىلدىڭ مامىر ايىندا قۇرىلعان بولاتىن. اتالعان كوميسسيانىڭ قۇرامىنا مەملەكەتتىك ورگان وكىلدەرى، قوعامدىق ۇيىم وكىلدەرى، سونىمەن قاتار كوپبالالى انالار كىرگەن.

قازىرگى تاڭدا، شىعىس قازاقستان وبلىسىندا ءۇش بالا تاربيەلەپ وتىرعان 26 مىڭنان استام وتباسى بار ەكەن. بۇل وتباسىلاردىڭ الەۋمەتتىك ماسەلەلەرىن شەشۋ  ءۇشىن وڭىردە ءۇش دەڭگەيلى ارنايى باعدارلاما قابىلدانعان. قازىر وڭىردەگى بارلىق كومەككە مۇقتاج كوپبالالى وتباسىلار اۋىلدىق جانە قالالىق دەپ ەكى توپقا بولىنگەن.

وبلىس جۇرتشىلىعىنىڭ وسى ساناتىنا باسپانا ساتىپ الۋ ماقساتىندا جەكە كاسىپكەرلەر جۇمىلدىرىلعان. ودان بولەك، وڭىردەگى “پارىز” قايىرىمدىلىق قورىنان 558 ميلليون تەڭگە كولەمىندە اقشا ءبولىنىپتى.

ال، اتالعان باعدارلامانىڭ ەكىنشى كەزەڭىندە اۋىلدىق جەرلەردەگى باسپانا كەزەگىندە تۇرعان جانۇيالار باسپانامەن قامتىلماق. وڭىرلىك ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىسى باسقارماسىنىڭ باسشىسى باۋىرجان قۇدياروۆتىڭ سوزىنشە، 2019 جىلى وبلىستا مەملەكەتتىك قور ەسەبىنەن ءۇي الۋعا كوپ بالالى، از قامتىلعان 1400 وتباسى كەزەكتە تۇرعان. ال، ەكى ايدىڭ ىشىندە بۇل كورسەتكىش 1819 ع ءوستى. قۇدياروۆتىڭ ايتۋىنشا، سول وتباسىلاردىڭ 368 ءى ءوز تۇرعىن ۇيلەرىنە قول جەتكىزگەن. ال، وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قوسىمشا 143 وتباسى باسپانالى بولماق. دەمەك، وسى جىلدىڭ وزىندە 511 از قامتىلعان جانە كوپبالالى وتباسىلار ءو باسپانالارىنا يە بولادى.

ال، ءوڭىر باسشىسى دانيال احمەتوۆ بۇل جۇمىستاردىڭ وسكەمەن مەن سەمەيدە قالاي اتقارىلىپ جاتقانىنا دا نازار اۋداردى. شاھار باسشىسى جاقسىلىق وماردىڭ ايتۋىنشا، وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن وبلىستا 90 عا جۋىق كوپبالالى وتباسى باسپانالى بولماق. ال، سەمەيدە وسى ۋاقىتقا دەيىن 67 وتباسى ءوز باسپاناسىنا يە بولدى. ال، وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن بۇل كورسەتكىش ايتارلىقتاي وسەتىنى جوسپارلانىپ وتىر.

ودان بولەك، ءوڭىر باسشىسى دانيال احمەتوۆ “باقىتتى وتباسى” باعدارلاماسى بويىنشا، كوپبالالى وتباسىلار ءۇشىن تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىندا ءتورت بولمەدەن تۇراتىن، اۋدانى 100 شارشى مەتر بولاتىن، ۇنى 13,5 ميلليون تەڭگە بولاتىن، ءبىر قاباتتى تيپتىك جوبانى ىسكە اسىرۋدى ۇسىنعان.

اتالعان تۇرعىن ۇيلەر “تۇرعىنۇيقۇرىلىسجيناقبانكى” اق ۇسىنىپ وتىرعان يپوتەكالىق نەسيە باعدارلاماسىنىڭ شارتى نەگىزىندە جىلدىعى ەكى پايىزبەن 20 جىل ۋاقىتقا بەرلىمەك. اتالعان نەسيەنىڭ ەڭ جوعارعى مولشەرى 10 ميلليون تەڭگە مولشەرىندە بولسا، العاشقى جارنا 10 % بولماق.

بۇل جايتقا قاتىستى وسكەمەننىڭ اكىمى جاقسىلىق ومار قازىرگى تاڭدا كوپبالالى وتباسىلار تەك ءتورت بولمەلى پاتەردى عانا ەمەس، ەكى، ءۇش بولمەلى پاتەرلەر الۋعا دا كەلىسەتىنىن ايتتى.

قازىر بۇل وڭىردك 130 عا جۋىق جانۇيا جەڭىلدەتىلگەن نەسيەلەندىرۋگە ءوتىنىش بەرگەن. الايدا، قىرىقتان استام وتباسىنا ءتۇرلى جاعدايلارمەن قارىز بەرىلمەيتىن بولعان. ال، ولاردىڭ ءبىر ميلليون تەڭگەگە دەيىنگى جيناقتى جيناي الماعاندار ءۇشىن العاشقى جارنا بيۋدجەتتىك قارجى ەسەبىنەن تولىقتىرىلماق. سونداي-اق، ايمق باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، العاشقى جارناعا جەتپەگەن اقشانى وڭىردەگى بيزنەس سەكتور وكىلدەرى دە ۇسىنا الادى.

دانيال احمەتوۆ، شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى:

– وسىلاي قادام جاساۋ ارقىلى ءبىز الداعى ءتورت جىلدىڭ ىشىندە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ العا قويىپ وتىرعان كوپبالالى وتباسىلاردى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ تۋرالى تاپسىرماسىن تولىعىمەن ورىندايتىن بولامىز. تاعى دا قايتالاپ اتاپ وتەمىن، ءبىزدىڭ وبلىستا كوپبالالى جانە از قامتىلعان وتباسىلاردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايلارىن شەشۋگە بارلىق جاعىنان تولىق قولداۋ كورسەتىلەتىن بولادى.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، “باقىتتى وتباسى” يپوتەكالىق نەسيەلىك باعدارلاماسى بويىنشا، سەمەي، وسكەمەن، اياگوز، كۋرچاتوۆ، شەمونايحا، ريددەر قالالارىنىڭ تۇرعىندارىنا ءوز تۇرعىن ۇيلەرىن راسىمدەۋگە مۇمكىندىگى بار.

«باقىتتى وتباسى» يپوتەكالىق نەسيەلەۋ باعدارلاماسى بويىنشا وسكەمەن، سەمەي، ريددەر، شەمونايحا، اياگوز، كۋرچاتوۆ قالالارىنىڭ تۇرعىندارىنا ءوز باسپانالارىن راسىمدەۋ مۇمكىندىگى بار.

بۇگىندە سەمەي قالاسىندا ءوڭىر باسشىسى دانيال احمەتوۆتىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنىپ، جاڭادان بوي كوتەرگەن قاراعايلى دەيتىن شاعىن اۋدان بار. قازىر بۇل اۋداندا جاڭا باسپانالار تۇرعىزىلىپ، قالانىڭ شەتكى كەلبەتىنە كورىك بەرە تۇسۋدە. ءوڭىر باسشىسى امەتوۆ سەمەيگە ءار ساپارىندا وسى اۋداننىڭ كەلبەتىنە نازار اۋدارىپ كەلەدى. جانە، وسى جەردەگى اباي ارەنانىڭ دا قۇرىلىسى دا وبلىس باسشىسىنىڭ ەرەكشە نازارىندا. ال، جۋىردا وسى اۋدانداعى 19 كوپ بالالى وتباسى پاتەر كىلتىنە يە بولدى.

كوپ بالالى انالاردىڭ قۋانىشىمەن بولىسكەن دانيال كەنجەتايۇلى مەملەكەت قولداۋىمەن تولىق ەمەس وتباسىلار، كوپ بالالى وتباسىلار، تۇرمىس جاعداي تومەن جانۇيالاردىڭ بارلىعى باسپانامەن قامتاماسىز ەتىلەتىنىن ايتتى.

-وتباسىلارىڭىزعا باقىت پەن اماندىق تىلەيمىن. بالالارىڭىز امان ەسەن بولسىن. سىزدەر ەلىمىزدىڭ گۇلدەنۋىنە كوپ ۇلەس قوسقان قاراپايىم جانسىزدار. بۇل ەڭبەكتەرىڭىزدى ەشقاشان ۇمىتپايمىز،-دەدى دانيال احمەتوۆ.

ايتا كەتەيىك اتالعان پاتەرلەر تولەماقىسى از، قاراجاتى اي سايىن تولەنەتىن ۇكىمەت تاراپىنان جالعا بەرىلگەن باسپانالار.

اbai.kz