نۇرحات جاكيەۆ - ەلىمىزدەگى ەڭ ايتۋلى "100 جاڭا ەسىم" جوباسىنىڭ قاتىسۋشىسى. ول بۇگىندە عىلىم سالاسىندا كوپتەگەن ىزدەنىستەر جاساپ ءجۇر. ءبىز دە ونىڭ الداعى جوسپارلارى مەن "100 جاڭا ەسىم" جوباسى تۋرالى سويلەسكەن ەدىك...

-نۇرحات مىرزا، ءسىز ەلىمىزدەگى ەڭ ۇزدىك "100 جاڭا ەسىمگە" ەندىڭىز. جالپى، وسى جوبا تۋرالى ويىڭىزدى بىلسەك... 

- قايىرلى كۇن،"100 جاڭا ەسىم" جوباسى تۋرالى 2017 جىلى ارىپتەسىم، بيومەديتسينامەن اينالىساتىن زارينا ساۋتباەۆا ارقىلى ءبىلدىم. كەيىن كوشەدەگى پلاكاتتاردان، تەلەديداردان وسى جوبانىڭ باسقا قاتىسۋشىلارى تۋرالى بىلە باستادىم. راسىندا دا، جاساپ جاتقان ىستەرى دە، ءومىرباياندارى دا قىزىقتى دا ماڭىزدى. ء"ار قازاعىم جالعىزىم" دەگەندەي، قازىرگى زامانعى ناقىشتا ايتساق ء"ار قازاقستاندىق دارا تۇلعام" ەكەنىن اشاتىن جاقسى جوبا.
«رۋxاني جاڭعىرۋ» جوباسى اياسىنداعى "100 جاڭا ەسىم" كونكۋرسى اتى ايتىپ تۇرعانداي، ءوز ىسىمەن ونەگە-ۇلگى بولاتىنداي تۇلعالار ىرىكتەلىنىپ، ولار رۋxاني موتيۆاتسيا بەرە الاتىنداي بولۋ كەرەك. بوس ءسوز ەمەس - ناقتى ىسپەن. مۇمكىن جاستار ماماندىق تاڭداۋدا ۇلگى تۇتار تۇلعاسىن تابار، مۇمكىن قالىپتاسقان مامان ءوز سالاسىندا جەتەر بەلەستەر ءالى كوپ ەكەنىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن شىعار.

جالپى يدەيا - ارامىزدا جۇرگەن ازاماتتاردىڭ ءىسىن كورسەتۋ، ولار ءوز سالاسىندا جاساعان ىستەرىن دارىپتەۋ: عىلىم بولسىن، مەديتسينا بولسىن، سپورت بولسىن، ونەر بولسىن، جۋرناليستيكا ت.ب. بارلىق سالا ەلىمىزدى رۋحاني مازمۇنمەن بايىتىپ تۇر. راسىندا دا ەلىمىزدە ۇلگى تۇتار تۇلعالار كوپ، ءار سلادا، ولاردىڭ جۇمىسى كوزگە كورىنە بەرمەگەنىمەن، قوعامعا تيگىزەر پايداسى ۇشان تەڭىز.

مەن ءوزىم عىلىم سالاسىندا وسى تىزىمگە ەندىم. اباي اتامىز ايتقانداي، «ونداي بولماق قايدا دەپ، ايتپا عىلىم سۇيسەڭىز» دەپ جاستاردىڭ عىلىمعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، عالىم بولۋدى ارمانداسا دەپ تىلەيمىن، قابىلەتى بار جاستار كوپ، تەك عالىم بولۋ پرەستيجىن كوتەرۋىمىز كەرەك، ول ارتىنان ەلىمىزگە پايداسى مىڭ ەسەلەپ قايتادى.

-ءسىز بۇل جوباعا قالاي تاڭدالدىڭىز؟

- جوبا ەكى ساتىدان تۇراتىن داۋىس بەرۋ جۇيەسى ارقىلى ءوتتى. 2018 قازان - قاراشا ايلارىندا الەۋمەتتىك جەلىلەردە قىزۋ تالقىعا تۇستىك. ارىپتەستەر، قوعامدىق بەلسەندىلەر، جەرلەستەردىڭ قولداۋىنىڭ ارقاسىندا ناتيجەسىندە 29 جەڭىمپاز بولىپ ىرىكتەلدىك. ءبارى ءادىل ءوتتى، قاراپايىم اۋىلدان شىققان مەن جەڭىمپازدار قاتارىنان تابىلعانىما قۋانىشتىمىن. ەلباسىمەن دە كەزدەستىك، ءوز ءىسىمىز تۋرالى باق وكىلدەرىنە باياندادىق، جاستارمەن كەزدەسۋ شارالارىنا قاتىسۋدامىز. بۇل جوبا ومىرىمدە بولىپ جاتقان جاڭا سەرپىلىس دەۋگە بولادى.

- "100 جاڭا ەسىمگە" ەنۋ ءسىزدىڭ عىلىمي جۇمىستارىڭىزعا قانداي سەرپىن بەردى؟

- سەرپىن جان-جاقتى بولدى. ەڭ باستىسى - ءوز ويىمدى جيناقتاۋعا مۇمكىندىك بەردى. تۇسىندىرۋگە تىرىسايىن. عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارى ادەتتە سول عىلىم سالاسىندا جۇرگەن عالىمدار نازارىنا باعىتتالعاندىقتان كۇردەلى تەرميندەردى ەمىن-ەركىن قولدانا بەرەمىز. زەرتتەۋدىڭ ماڭىزدىلىعى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى دەگەن ۇستانىم باسىم بولۋشى ەدى. ەندى، 100 جاڭا ەسىم جوباسى اياسىندا قالىڭ جۇرتشىلىققا ءوز عىلىمي زەرتتەۋىڭدى تۇسىنىكتى تىلمەن سيپاتتاۋعا تىرىساسىڭ. بۇرىن ءمان بەرىلمەگەن ماسەلەلەرگە تەرەڭىرەك ويلانا باستايسىڭ. وسى ءسوزىمدى 10 سىنىپ وقۋشىسى، نە تەلەكورەرمەن، نە وقىرمان بىردەن تۇسىنسە ەكەن دەپ قالايسىڭ.

- الداعى جوسپارلارىڭىز قانداي؟

- نەگىزگى جوسپار – باستاعان ىستەرىمدى جالعاستىرۋ، جەتىلدىرۋ، ناتيجەگە قول جەتكىزۋ. وسى جولدا كوزگە كورىنبەيتىن كوپ شارۋالار بار.

ەڭ باستىسى، عىلىم – جوعارى باسەكەلەستىك ورتا، ونە بويى ىزدەنۋدى تالاپ ەتەدى. سوندىقتان كومپيۋتەرلىك مودەلدەۋدە ءارى قاراي ءبىلىمىمدى جەتىلدىرۋ، جاڭا ادىستەر مەن جاڭا باعدارلامالار مەڭگەرۋ العاشقى پريوريتەتتە بولماق.
سەبەبى عىلىمي ماقالالار جازۋ ءۇشىن سالامىزداعى جاڭالىقتاردى ءبىلۋ كەرەك، ولاردى قولدانا الۋ كەرەك.

جوعارىدا ايتىلعانداي، جوسپارلارىما قوسىمشا الەۋمەتتىك جۇكتەمە قوسىپ الدىم، «100 جاڭا ەسىم» جوباسىنىڭ جەڭىمپازى، قر تۇڭعىش پرەزيدەنت قورى پرەمياسىنىڭ لاۋرەاتى بولۋ – ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك، ەل سەنىمىن اقتاۋىم كەرەك. باق وكىلدەرىمەن، وقۋشىلارمەن، ستۋدەنتتەرمەن كەزدەسۋ شارالارى كوپتەپ جوسپارلانۋدا، ولاردى ابىرويمەن وتكىزۋىم كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن. جاستاردى عىلىممەن اينالىسۋعا، عالىم بولۋعا ۇمتىلۋعا شاقىرۋىم كەرەك، ەلدىڭ ادامي كاپيتالى، ۇلتتىڭ ينتەللەكتۋالدىق پوتەنتسيالى ءبىلىمدى-بىلىكتى مامانداردان قۇرالاتىندىعىن ناسيحاتتاۋىم كەرەك، ءبىلىم-عىلىمدى بيلىك باسىنان قولداۋ كەرەكتىگى تۋرالى كوزقاراستارىمدى شەشىم قابىلداۋشى تۇلعالارعا جەتكىزۋىم كەرەك.

ناقتى ءوز سالام تۋرالى ايتساق، زەرتتەۋ گرانتتارى كونكۋرسىنا قاتىسىپ، زەرتتەۋ جۇمىستارىمدى جاڭا ساتىعا شىعارىپ، شەتەلدىك ارىپتەستەرمەن بايلانىستى جالعاستىرىپ، اكادەميالىق-قولدانبالى سالادا جۇمىسىمدى جالعاستىرۋ جوسپارىمدا.

-ۋاقىت ءبولىپ، سۇحباتتاسقانىڭىزعا راحمەت!

-سىزدەرگە دە ۇلكەن راحمەت!

Abai.kz