مەن قازاقپىن

مەن قازاقپىن، ارعا بەرىك دوسقا ادال،

نە ويلاسا، ويلاي بەرسىن باسقالار.

اقىلىم بار، ارىنىم بار بويىمدا،

ءبىلىم دە بار، ءبىراز ەلدى باسقارار.

 

مەن قازاقپىن، بايلىعى ارتىق باعى مول،

نە ويلاسا ويلاي بەرسىن تاعى دا ول.

وتىز ەلدى مەجەگە الىپ كەلەمىن،

ارتقا جول جوق، جۇرىلگەسىن جارىم جول.

 

مەن قازاقپىن، تانىلعان ەل قالا ساپ،

استانانى الەمگە ورتاق بالاساق.

نە ويلاسا ويلاي بەرسىن وزگەلەر،

بۇل جيىرما جىل، قازاق ءۇشىن دارا شاق.

 

مەن قازاقپىن، الەمگە اقىل ايتا العان،

كەلگەندەرىن ريزا ەتىپ قايتارعان.

الەم بىزدەن ارتتا قالار دەپ بىلەم،

قالعان زامان بەستى اتتارىڭ بايتالدان.

 

مەن قازاقپىن، كوڭىلى اشىق ءتورى كەڭ،

130 ۇلت باقىت تاپتى جەرىمنەن

كوك بايراققا شۋاق شاشىپ ءاردايىم

كۇن شۋاعى تەك توگىلسىن كوگىمنەن

 

قازاق ەلى، عاجاپ ولكە قارقىندى ەل،

قوناق بولىپ كەلىپ كوزبەن نارقىن كور.

ات مىنگىزىپ، شاپان جاۋىپ ءوزىڭدى،

قۇشاق جايىپ قارسى الادى التىن ءتور.

 

داڭقى اسقاق، كوڭىلىمەن حالقىم كول،

بىزگە بيلىك ايتا المايدى اركىمدەر.

اقىل، بايلىق قاتار تۇنعان ەلىمنىڭ،

ەرلەرىنە بابالاردىڭ داڭقىن بەر.

 

جەر انا

جەڭىلدى دە، اۋىردى دا كوتەرىپ،

كەتكەن شىعار جەر انانىڭ ەتى ءولىپ.

التى كۇندە اللا نۇرىن سىيلاعان،

قاسيەتىڭە سەنىڭ قالاي جەتەلىك.

 

اق بەسىكتە وستىك قانشا تەربەلىپ،

سامايلارعا سامالدارىڭ جەل بەرىپ.

كەشىرشى انا، قادىرىڭدى بىلە الماي،

كەتىپ جاتسا پەرزەنتىڭنەن پەندەلىك.

 

تىرشىلىكتىڭ ءبارىن تۇگەل ەمىزگەن،

اينالدىم-اۋ، سول تەكتىلىك نەگىزدەن.

جۇماق مەكەن بولعاننان سوڭ ادامعا،

قۇنىڭ ارتىپ تۇرادى اركەز تەڭىزدەن.

 

قويىنىڭدا تاۋسىلمايتىن قازىنا،

توق مەيىلسىپ كورمەگەن كوپ ، ازىنا.

سۇلۋ مەكەن، تابيعاتى تاماشا،

اينالدى ەلدىڭ ءسۇيىپ ايتار سازىنا.

 

قادىرىڭدى باعالاساق، ۇعىنساق،

جەلبىرەيدى بارشا الەمگە تۇلىمشاق.

مەيىرىمىڭ ازايمايدى-اۋ ءوزىڭنىڭ،

پەندەلىكپەن ءبىز وزىڭنەن سۋىنساق.

 

جاراتقانعا ءوزىڭ ءۇشىن مىڭ العىس،

ءبىز وزىڭدە ءالى مىڭ جىل تۇرارمىز.

بويىڭداعى ۇلىلىق پەن بايلىققا،

ءومىر باقي سۇيىكتى انا قۇمارمىز

مەنىڭ ەلىم

ارماندارى جاتاتىن انگە اينالىپ،

قازاق دەگەن اق ۇلپا قارداي حالىق.

سەزىمدەرى سەرىنى سەلت ەتكىزىپ،

اندەرىنە جاتادى ەل قانباي قالىپ.

 

ەرلىگى بار تومدارعا سىيمايتۇعىن،

ورلىگى بار ولىمنەن سىنبايتۇعىن.

ات ۇستىندە نايزامەن جاۋىن تۇيرەپ،

كۇندە ءوزىن بىلىممەن شىڭدايتۇعىن.

 

جاندارى بار بارشا الەم سيلايتۇعىن،

تاڭدارى بار جۇماققا قيمايتۇعىن.

قازاقتار عانا شىعار بار الەمدە،

بار بايلىعىن قوناققا جينايتۇعىن.

 

ايلاسى جوق بىرەۋدى الدايتۇعىن،

قايلاسى كوپ، وزەكتى جالعايتۇعىن.

تورەسى بار، ءتورى بار، تەگى مىقتى ەل،

تەگىن ءبىر زات ەشكىمنەن المايتۇعىن.

 

ۇرانى بار الەمدى شارلايتۇعىن،

ۇلانى بار ۇلى ءىستى جالعايتۇعىن.

ۇرپاعى بار بىلىمنەن، عىلىمنان دا،

ەشبىر ەلدەن ەكى ەلى قالمايتۇعىن.

 

ءمارت ەلمىز، ايتقانىنان تانبايتۇعىن،

ەڭبەكسىز باق جۇلدىزى جانبايتۇعىن.

جومارت ەلمىز بەرۋدەن ەلدەن وزىپ،

شاقىرۋسىز ەش جەرگە بارمايتۇعىن.

 

شارىقپىز، شالعىلاردى شىڭدايتۇعىن،

الىپپىز، ءجونسىز مويىن بۇرمايتۇعىن.

ۇلىلاردىڭ ۇلدارى كەلەدى ءوسىپ،

ۇستازىن پاتشاسىنداي تىڭدايتۇعىن.

 

حالىقتىڭ ابىرويى پاتشاسىندا،

عارىپتىڭ اجالدارى تاپ قاسىندا.

ەلى اماننىڭ جەرى امان، بەيبىت كۇن بوپ،

جۇگىرسىن بوتاقاندار وت باسىندا.

اۋىل

اۋىل دەگەن تاربيەنىڭ بەسىگى،

سول اۋىلدان وسكەن ەلدىڭ نەسىبى.

جىلامادى سول اۋىلدا جەتىمدەر،

قاڭعىمادى، كىرىپتار بوپ جەسىرى.

 

اۋىل-ايماق ىنتىماعى جاراسقان،

سول اۋىلدا مەيىرىم توككەن بار اسپان.

سىيلاستىقتىڭ سىباعاسىن تەڭ ءبولىپ،

ءبىر-بىرىنە باۋىر بولىپ قاراسقان.

 

ەشكىم سەنى تەپكەن ەمەس وزەكتەن،

ەڭبەكقورلىق، پايدا اكەلگەن تەزەكتەن.

ءشوبىن شاۋىپ، بالاسىنداي ءبىر ءۇيدىڭ،

تاسىپ ونى اكەلەتىن كەزەكپەن.

 

ءبىر شاۋگىم شاي ىشىلەتىن سوڭىنان،

اقىلدى ءسوز ايتىلاتىن مولىنان.

ايىرماسىن پەندەلەردى بۇگىنگى،

بابالاردىڭ سول باياعى جولىنان.

 

كەزەكتەسىپ سوياتۇعىن سوعىمدى،

بارلىق ءىسى كوڭىلىڭە قونىمدى.

اتا-اجەنىڭ قاستارىندا شىنىعىپ،

تانيتىنسىڭ وڭىڭ مەنەن سولىڭدى.

 

ەل اعاسى ابىرويدىڭ تەڭىزى،

تەك ەڭبەككە باعىتتالعان نەگىزى.

قاراپ تۇرساڭ، كورىنەتىن ادامدار

سەكىلدى ءبىر تەك ەڭبەكتىڭ ەگىزى.

 

ۇلكەندەرگە جول بەرەتىن جاستارى،

دوسقا اينالىپ، جاتقان اركەز قاستارى.

ءبىرىن-ءبىرى قۇرمەتتەدى اركەزدە،

جيىنداردا قوسىلعاندا باستارى.

 

قانداي عاجاپ، سول تىرلىكتەر، سول كۇندەر،

تاربيەگە تولى وتەتىن مول كۇندەر.

اۋىلدا وسكەن ازاماتتى قۇرمەتتەپ،

تىڭداپ قوعام، سول پەندەنىڭ ورىنىن بەر.

 

سول سۇيەدى، سول باستايدى ەلدى العا،

قامقورشى ول، جەتىم جەسىر كەمتارعا.

ول ساتپايدى تۋعان ەلىن، وتانىن،

قارا جەرگە اققان ماڭداي تەر بار دا.

 

ءبىلىمى دە، ءىلىمى دە مول ونىڭ،

بولاشاقتى مەن سولاردان كورەمىن.

وقىعانى بولماسا دا بابامنىڭ،

توقىعانى بىزگە قىمبات كونەنىڭ.

 

كورۋ كەرەك، تانۋ كەرەك ەل ءىشىن،

قوعام سوندا ءوزى بەرەدى جەمىسىن.

اۋىل ەلىن ارداق تۇتىپ، ماپەلەپ،

كەڭەيتەتىن كۇن بولسا ەكەن ءورىسىن.

 

باسپاسا ەكەن ەل كوڭىلىن تاعى مۇڭ،

قايدا كەتكەن تەك تانىعان تانىمىڭ.

شالاقازاق، دارامازاق ەلدى ەتىپ،

قيىلماسا جارار ەدى تامىرىڭ.

 

ات اربا

العاش مىنگەن كولىگىم عوي ات اربا،

سول ات اربا قوستى مەنى قاتارعا.

قوس بوجىنى تەڭ ۇستا دەپ ايتاتىن،

اكەم مارقۇم شىققان كەزدە ساپارعا.

 

سەكىلدەنىپ دومبىرانىڭ شاناعى،

دوڭعالاعى دۇڭگىرلەتكەن دالانى.

انالارىم اربا ۇستىندە سان مارتە،

قىڭق ەتپەستەن تابا سالعان بالانى.

 

سول داۋىستار سەكىلدى ەدى اسقاق ءۇن،

سول داۋىستار مەنى ارمانعا باستادىڭ.

مالدى اۋىلدا ەڭ العاشقى تىڭداعان،

سول دوڭعالاق، مۋزىكالىق اسپابىم.

 

جەلدەن باسقا سىر ايتادى كىم ماعان،

ءتۇرلى-ءتۇرلى اۋەن بەردى تىڭ دالام.

اكەمنىڭ دە ەڭ العاشقى اۋەنىن،

سول ات اربا ۇستىندە مەن تىڭداعام.

 

دالا قانداي بولسا داعى تايعاناق،

تۇندە سىرتقا شىعاتىنبىز اي قاراپ.

ولەڭ سىرىن ءومىر سىرىن ۇيرەندىك،

اربا ۇستىندە ءشوپتى ءجۇرىپ جايمالاپ.

 

قازانات جوق، مالدى اۋىلدىڭ اتىنان،

زاۋىت زاتى تومەن ونىڭ زاتىنان.

قازاعىمنىڭ ات ارباسى مەن ءۇشىن،

بولعان ەكەن ەڭ العاشقى ساحنام.

ات اربامەن اسىراعان حالىقتى،

بابالارىم، سۇيگەن ويىن ساۋىقتى.

ءبىزدى كورگەن وزگە ەلدىڭ وكىلى،

بىزگە قاراپ پوەزد جاساپ الىپتى.

 

توبىندامىن بۇگىندە سول ونەردىڭ،

سول ونەرمەن، سول اربامەن كوگەردىم.

تەڭ ۇستاۋمەن قوس بوجىنى كەلەمىن،

بۇيىرعانىن ارمان قاراي كورەرمىن.

 

ورازا

قارا جەردەن ءنار العان تامىر سىندى،

قانات ەتتىڭ قانشاما قاۋىرسىندى.

سەن ارقىلى اۋىلدار مەككەگە ۇقساپ،

تاس قالالار بوپ جاتىر اۋىل سىندى.

 

كەلبەتىڭنەن ىزگىلىك ءنارى ەسىپ،

جۇرەسىڭ جىلدا ارى، بەرى كوشىپ.

قارىنبايلار مەشىتتەن ورىن بەرمەي،

اشىلىپ جاتىر نەشە جابىق ەسىك.

 

تولعاعىنان تاراعان انا سىندى،

الدىعا ءۇيىپ جاتىر بار اسىلدى.

ۇمىتقانداي بارلىعى پەندەلىكتى،

ەسكە المايتىن سەكىلدى ساناسۋدى.

 

ساڭلاۋىنان ساناعا مي سالاتىن،

ورازا اي كيەلى مە ەدى مۇنشاما اتىڭ.

ماڭايىڭا ماڭدايى كۇلمەيتىندەر،

بىلدىرەتىن بولىپتى يشاراتىن.

 

يىلمەيتىن كەۋدەلەر ءيىلىپتى،

قاسيەتىڭە ءوزىڭنىڭ ءسۇيىنىپتى.

جەر باسىپ جۇرگەنىنە تاۋبە ەتىپ،

ءبىراز جاندار ناپسىدەن تيىلىپتى.

 

اللا ەسىمىن ءجۇر ءانى اۋىزعا الىپ،

اششى سۋمەن وسكەندەر اۋىزدانىپ.

وزىنەن ەستىلەرگە اقىل ايتىپ،

گۇلدەيىن دەپ كەلەدى قاۋىزدانىپ.

 

قاۋىزدانعان دۇنيە ءبۇر جارادى،

اللا ەسىمى مۇسىلمان ءۇن پاراعى.

كوڭىلدەرگە جاتىرسىڭ كورىك بەرىپ،

تولتىرعانداي گۇلدەرگە قۇم دالانى.

كورىنبەيتىن كوزىمە كوكتاڭىرىم،

تاس كەۋدەنىڭ بارىنە ءوتتى ءامىرىڭ.

ورالعانداي ورازا ايلارىندا،

كەيبىر جاندار الدىندا جوق قادىرىم.

 

مەيرىمدىلىك جەلى بوپ ەسىلەسىڭ،

مارتەبەسىن تالايدىڭ وسىرەسىڭ.

جۇرەكتەردى تولتىرىپ ار- يمانعا،

مۇسىلماننىڭ كەمىتپە نەسىبەسىن.

 

ءپىتىر، ناماز، بۇيىرتىپ جان باسىنا،

عۇمىر كەشسىن، بەرىلمەي ساۋداسىنا.

ورازا ايىم ورىنىڭ مۇلدە بولەك،

تالايلاردى تۇسىرگەن تاۋباسىنا.

 

جۇمباق كۇن.

 

ادام دەگەن ۇلى ءومىردىڭ قوناعى.

كىمدى قايدا جىبەرەدى جۇمباق كۇن

كۇندەر عانا قالادى ەستە باعالى

سونى ەستەن شىعارمايىق قىمباتتىم

 

قارا جەرگە ورنەك سالىپ ەڭبەكپەن،

قانشاما ادام ءتۇرلى تىرلىك كەشەدى.

بۇگىنگى ءومىر قاتىگەز-ەڭ سەن نەتكەن،

تانىستارىڭ تامىرىڭدى كەسەدى.

 

ادىلەتسىز قوعامداعى ءار ىستەن،

ۆۋلكان سىندى اتىلارداي وت دەنەم.

ارازداسىپ جۇرگەنىمشە تانىسپەن

الاش سىندى نەگە اتىلىپ كەتپەگەم.

 

ادامعا ءومىر بۇيىرادى سان قيلى،

ءبىرى الاسا، ءبىرى ۇشادى بيىكتە.

جاقسىلاردان جايلاۋ ءيسى اڭقيدى،

ال جاماندار، قالدىرادى كۇيىككە.

 

ارمان اتتى ارعىماق بار، الايدا،

بۇيىرماعان تاقىمىنا تالايدىڭ.

مىنا جۇرتىم اراشاعا قاراي ما

تيىلماعان سوزدەرىنە ابايدىڭ.

 

ارامزالار بىلعاپ جاتىر بۇگىندە،

جەر انا مەن كوك ءتاڭىردىڭ اراسىن.

ۇلتتىق ءتۇيىر بولماعاندار ۇنىندە،

ساتىپ جاتىر قازاعىمنىڭ دالاسىن.

 

ءتىلى باسقا، ءدىنى باسقا، سالتى دا،

اقوردادان ويىپ ورىن الادى.

قارايلاماي ءوزى تۋعان حالقىنا

قايران زامان قايدا كەتىپ بارادى.

عۇمار تولەۋجان ءنۇسىپجانۇلى، اقىن، كومپوزيتور، قر مادەنيەت قايراتكەرى

Abai.kz