Júma, 3 Mamyr 2024
Ádebiyet 5380 1 pikir 8 Tamyz, 2018 saghat 13:50

Jylamady sol auylda jetimder, Qanghymady, kiriptar bop jesiri...

MEN QAZAQPYN

Men qazaqpyn, argha berik dosqa adal,

Ne oilasa, oilay bersin basqalar.

Aqylym bar, arynym bar boyymda,

Bilim de bar, biraz eldi basqarar.

 

Men qazaqpyn, baylyghy artyq baghy mol,

Ne oilasa oilay bersin taghy da ol.

Otyz eldi mejege alyp kelemin,

Artqa jol joq, jýrilgesin jarym jol.

 

Men qazaqpyn, tanylghan el qala sap,

Astanany әlemge ortaq balasaq.

Ne oilasa oilay bersin ózgeler,

Búl jiyrma jyl, qazaq ýshin dara shaq.

 

Men qazaqpyn, әlemge aqyl aita alghan,

Kelgenderin riza etip qaytarghan.

Álem bizden artta qalar dep bilem,

Qalghan zaman besti attaryng baytaldan.

 

Men qazaqpyn, kónili ashyq tóri ken,

130 últ baqyt tapty jerimnen

Kók bayraqqa shuaq shashyp әrdayym

Kýn shuaghy tek tógilsin kógimnen

 

Qazaq eli, ghajap ólke qarqyndy el,

Qonaq bolyp kelip kózben narqyn kór.

At mingizip, shapan jauyp ózindi,

Qúshaq jayyp qarsy alady altyn tór.

 

Danqy asqaq, kónilimen halqym kól,

Bizge biylik aita almaydy әrkimder.

Aqyl, baylyq qatar túnghan elimnin,

Erlerine babalardyng danqyn ber.

 

Jer ana

Jenildi de, auyrdy da kóterip,

Ketken shyghar jer ananyng eti ólip.

Alty kýnde Alla núryn syilaghan,

Qasiyetine sening qalay jetelik.

 

Aq besikte óstik qansha terbelip,

Samaylargha samaldaryng jel berip.

Keshirshi Ana, qadirindi bile almay,

Ketip jatsa perzentinnen pendelik.

 

Tirshilikting bәrin týgel emizgen,

Aynaldym-au, sol tektilik negizden.

Júmaq meken bolghannan song adamgha,

Qúnyng artyp túrady әrkez tenizden.

 

Qoyynynda tausylmaytyn qazyna,

Toq meyilsip kórmegen kóp , azyna.

Súlu meken, tabighaty tamasha,

Aynaldy elding sýiip aitar sazyna.

 

Qadirindi baghalasaq, úghynsaq,

Jelbireydi barsha әlemge túlymshaq.

Meyiriming azaymaydy-au ózinnin,

Pendelikpen biz ózinnen suynsaq.

 

Jaratqangha ózing ýshin myng alghys,

Biz ózinde әli myng jyl túrarmyz.

Boyyndaghy úlylyq pen baylyqqa,

Ómir baqy sýiikti Ana qúmarmyz

Mening elim

Armandary jatatyn әnge ainalyp,

Qazaq degen aq úlpa qarday halyq.

Sezimderi serini selt etkizip,

Ánderine jatady el qanbay qalyp.

 

Erligi bar tomdargha syimaytúghyn,

Órligi bar ólimnen synbaytúghyn.

At ýstinde nayzamen jauyn týirep,

Kýnde ózin bilimmen shyndaytúghyn.

 

Jandary bar barsha әlem silaytúghyn,

Tandary bar júmaqqa qimaytúghyn.

Qazaqtar ghana shyghar bar әlemde,

Bar baylyghyn qonaqqa jinaytúghyn.

 

Aylasy joq bireudi aldaytúghyn,

Qaylasy kóp, ózekti jalghaytúghyn.

Tóresi bar, tóri bar, tegi myqty el,

Tegin bir zat eshkimnen almaytúghyn.

 

Úrany bar әlemdi sharlaytúghyn,

Úlany bar úly isti jalghaytúghyn.

Úrpaghy bar bilimnen, ghylymnan da,

Eshbir elden eki eli qalmaytúghyn.

 

Mәrt elmiz, aitqanynan tanbaytúghyn,

Enbeksiz baq júldyzy janbaytúghyn.

Jomart elmiz beruden elden ozyp,

Shaqyrusyz esh jerge barmaytúghyn.

 

Sharyqpyz, shalghylardy shyndaytúghyn,

Alyppyz, jónsiz moyyn búrmaytúghyn.

Úlylardyng úldary keledi ósip,

Ústazyn patshasynday tyndaytúghyn.

 

Halyqtyng abyroyy patshasynda,

Gharipting ajaldary tap qasynda.

Eli amannyng jeri aman, beybit kýn bop,

Jýgirsin botaqandar ot basynda.

AUYL

Auyl degen tәrbiyening besigi,

Sol auyldan ósken elding nesibi.

Jylamady sol auylda jetimder,

Qanghymady, kiriptar bop jesiri.

 

Auyl-aymaq yntymaghy jarasqan,

Sol auylda meyirim tókken bar aspan.

Syilastyqtyng sybaghasyn teng bólip,

Bir-birine bauyr bolyp qarasqan.

 

Eshkim seni tepken emes ózekten,

Enbekqorlyq, payda әkelgen tezekten.

Shóbin shauyp, balasynday bir ýidin,

Tasyp ony әkeletin kezekpen.

 

Bir shәugim shay ishiletin sonynan,

Aqyldy sóz aitylatyn molynan.

Ayyrmasyn pendelerdi býgingi,

Babalardyng sol bayaghy jolynan.

 

Kezektesip soyatúghyn soghymdy,

Barlyq isi kóniline qonymdy.

Ata-әjening qastarynda shynyghyp,

Tanitynsyng onyng menen solyndy.

 

El aghasy abyroydyng tenizi,

Tek enbekke baghyttalghan negizi.

Qarap túrsan, kórinetin adamdar

Sekildi bir tek enbekting egizi.

 

Ýlkenderge jol beretin jastary,

Dosqa ainalyp, jatqan әrkez qastary.

Birin-biri qúrmettedi әrkezde,

Jiyndarda qosylghanda bastary.

 

Qanday ghajap, sol tirlikter, sol kýnder,

Tәrbiyege toly ótetin mol kýnder.

Auylda ósken azamatty qúrmettep,

Tyndap qogham, sol pendening orynyn ber.

 

Sol sýiedi, sol bastaydy eldi algha,

Qamqorshy ol, jetim jesir kemtargha.

Ol satpaydy tughan elin, otanyn,

Qara jerge aqqan manday ter bar da.

 

Bilimi de, ilimi de mol onyn,

Bolashaqty men solardan kóremin.

Oqyghany bolmasa da babamnyn,

Toqyghany bizge qymbat kónenin.

 

Kóru kerek, tanu kerek el ishin,

Qogham sonda ózi beredi jemisin.

Auyl elin ardaq tútyp, mәpelep,

Keneytetin kýn bolsa eken órisin.

 

Baspasa eken el kónilin taghy mún,

Qayda ketken tek tanyghan tanymyn.

Shalaqazaq, daramazaq eldi etip,

Qiylmasa jarar edi tamyryn.

 

AT ARBA

Alghash mingen kóligim ghoy at arba,

Sol at arba qosty meni qatargha.

Qos bojyny teng ústa dep aitatyn,

Ákem marqúm shyqqan kezde sapargha.

 

Sekildenip dombyranyng shanaghy,

Donghalaghy dýngirletken dalany.

Analarym arba ýstinde san mәrte,

Qynq etpesten taba salghan balany.

 

Sol dauystar sekildi edi asqaq ýn,

Sol dauystar meni armangha bastadyn.

Maldy auylda eng alghashqy tyndaghan,

Sol donghalaq, muzykalyq aspabym.

 

Jelden basqa syr aitady kim maghan,

Týrli-týrli әuen berdi tyng dalam.

Ákemning de eng alghashqy әuenin,

Sol at arba ýstinde men tyndagham.

 

Dala qanday bolsa daghy tayghanaq,

Týnde syrtqa shyghatynbyz ay qarap.

Óleng syryn ómir syryn ýirendik,

Arba ýstinde shópti jýrip jaymalap.

 

Qazanat joq, maldy auyldyng atynan,

Zauyt zaty tómen onyng zatynan.

Qazaghymnyng at arbasy men ýshin,

Bolghan eken eng alghashqy sahnam.

At arbamen asyraghan halyqty,

Babalarym, sýigen oiyn sauyqty.

Bizdi kórgen ózge elding ókili,

Bizge qarap poezd jasap alypty.

 

Tobyndamyn býginde sol ónerdin,

Sol ónermen, sol arbamen kógerdim.

Teng ústaumen qos bojyny kelemin,

Búiyrghanyn arman qaray kórermin.

 

ORAZA

Qara jerden nәr alghan tamyr syndy,

Qanat etting qanshama qauyrsyndy.

Sen arqyly auyldar mekkege úqsap,

Tas qalalar bop jatyr auyl syndy.

 

Kelbetinnen izgilik nәri esip,

Jýresing jylda ary, beri kóship.

Qarynbaylar meshitten oryn bermey,

Ashylyp jatyr neshe jabyq esik.

 

Tolghaghynan taraghan ana syndy,

Aldygha ýiip jatyr bar asyldy.

Úmytqanday barlyghy pendelikti,

Eske almaytyn sekildi sanasudy.

 

Sanlauynan sanagha my salatyn,

Oraza ay kiyeli me edi múnshama atyn.

Manayyna mandayy kýlmeytinder,

Bildiretin bolypty isharatyn.

 

IYilmeytin keudeler iyilipti,

Qasiyetine ózinning sýiinipti.

Jer basyp jýrgenine tәube etip,

Biraz jandar nәpsiden tiylypty.

 

Alla esimin jýr әni auyzgha alyp,

Ashy sumen óskender auyzdanyp.

Ózinen estilerge aqyl aityp,

Gýldeyin dep keledi qauyzdanyp.

 

Qauyzdanghan dýnie býr jarady,

Alla esimi músylman ýn paraghy.

Kónilderge jatyrsyng kórik berip,

Toltyrghanday gýlderge qúm dalany.

Kórinbeytin kózime Kóktәnirim,

Tas keudening bәrine ótti әmirin.

Oralghanday oraza ailarynda,

Keybir jandar aldynda joq qadirim.

 

Meyrimdilik jeli bop esilesin,

Mәrtebesin talaydyng ósiresin.

Jýrekterdi toltyryp ar- imangha,

Músylmannyng kemitpe nesibesin.

 

Pitir, namaz, búiyrtyp jan basyna,

Ghúmyr keshsin, berilmey saudasyna.

Oraza aiym orynyng mýlde bólek,

Talaylardy týsirgen taubasyna.

 

Júmbaq kýn.

 

Adam degen Úly ómirding qonaghy.

Kimdi qayda jiberedi júmbaq kýn

Kýnder ghana qalady este baghaly

Sony esten shygharmayyq qymbattym

 

Qara jerge órnek salyp enbekpen,

Qanshama adam týrli tirlik keshedi.

Býgingi ómir qatygez-eng sen netken,

Tanystaryng tamyryndy kesedi.

 

Ádiletsiz qoghamdaghy әr isten,

Vulkan syndy atylarday ot denem.

Arazdasyp jýrgenimshe tanyspen

Alash syndy nege atylyp ketpegem.

 

Adamgha ómir búiyrady san qily,

Biri alasa, biri úshady biyikte.

Jaqsylardan jaylau iysi anqidy,

Al jamandar, qaldyrady kýiikke.

 

Arman atty arghymaq bar, alayda,

Búiyrmaghan taqymyna talaydyn.

Myna júrtym arashagha qaray ma

Tiylmaghan sózderine Abaydyn.

 

Aramzalar bylghap jatyr býginde,

Jer Ana men Kók tәnirding arasyn.

Últtyq týiir bolmaghandar ýninde,

Satyp jatyr qazaghymnyng dalasyn.

 

Tili basqa, dini basqa, salty da,

Aqordadan oiyp oryn alady.

Qaraylamay ózi tughan halqyna

Qayran zaman qayda ketip barady.

Ghúmar Tóleujan Nýsipjanúly, aqyn, kompozitor, QR Mәdeniyet qayratkeri

Abai.kz

1 pikir

Ýzdik materialdar

Qúiylsyn kóshing

Bas gazet oralmandargha nege shýilikti?

Álimjan Áshimúly 843
Ádebiyet

«Solay emes pe?»

Ghabbas Qabyshúly 690
Qogham

Dos kóp pe, dúshpan kóp pe?

Ábdirashit Bәkirúly 541
El ishi...

Últtyq biregeylenu: Qandastardyng róli qanday?

Omarәli Ádilbekúly 547