ء(ازىل-سىر)

مەن ەشقانداي كورولىڭنەن دە، پاتشاڭنان دا، پرەزيدەنتىڭنەن دە قورىقپاي، بەتىنە ايتاتىن اداممىن. جانە ونىڭ ۇستىنە ۋايىمشىلدىعىم تاعى بار. انەبىر كەزدە ەل ىشىندە نۇرەكەڭ پرەزيدەنتتىك تاعىن تاستاپ، بىرەۋگە تاپسىرىپ كەتپەكشى ەكەن دەگەندى ەستىگەندە ەكى-ءۇش كۇن سارىۋايىمعا سالىنىپ، قىزۋىم كوتەرىلىپ اۋىرىپ تا قالدىم. ءسويتىپ جۇرگەندە جوعارىداعىلارمەن تىعىز بايلانىستاعى ءبىر تانىسىم كەلىپ:

- قۇداي بەردى! اق تۇيەنىڭ قارنى جارىلدى! اسپاندى باسقان بۇلت اشىلدى، سەن دە ەڭسەڭدى كوتەر،-دەمەسى بار ما؟!

- نە بولدى، ايتساڭشى تەزىرەك!

- ەلباسىمىز ورنىنان كەتپەيتىن بولىپتى. ونى ايتاسىڭ-اۋ، كوزىم تىرىسىندە بۇل ورىننان كەتپەيمىن دەپتى. ءتىپتى، 2050 جىلعا شەيىن وتىرا بەرەمىن دەپتى، –دەيدى ول جۇرەگى جارىلا قۋانىپ. سويتەدى دە بەتىمنەن قايتا-قايتا سۇيەدى. مەنىڭ دە قۋانىشىمدا شەك جوق. اۋرۋىمدى ۇمىتىپ، 6 بالاممەن ايەلىم ەكەۋمىزدى قوسقاندا 8 ادام تۇراتىن ءبىر بولمەلى جەكەشەلەندىرگەن جاتاقحانامنىڭ اعاش ەدەنىن دۇرسىلدەتە تەپكىلەپ بيلەي بەرىپپىن. كەنەت الدەبىر سۋىق وي ميىمدى سولق ەتكىزىپ سوعىپ وتكەندە باسىم كەۋدەمە ءتۇسىپ سىلق ەتىپ وتىرا كەتتىم. دوسىم: «نە بولدى، نە بولدى؟»،-دەپ ساسقالاقتاپ ءجۇرىپ بەتىمە مۇزداي سۋ سەپكەندە بارىپ ەسىمدى جيدىم. سوندا ايتقانىم مىناۋ بولدى:

- دوسىم! مەن ولاي-بۇلاي بولا كەتسەم مىنانى ەسىڭە ساقتا! ءبىزدىڭ ەلباسىمىز مەملەكەتتىك ءانۇرانىمىزدى مارقۇم جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ ەكەۋى قاتار وتىرىپ جازىپ شىققان ۇلكەن اقىن ادام. ال ناعىز اقىن سەزىمگە بەرىلگىش، كەيدە قايداعى جوقتى قويىپ قالىپ ايتا سالاتىن، جانى نازىك ادام. ەلباسىمىز دا سونداي، كەيدە ۋادەنى ءۇيىپ-توگىپ بەرىپ-بەرىپ تاستاي بەرەدى دە ونىسى ورىندالعان-ورىندالماعانىمەن ءىسى بولماي كەلەسى ءبىر جوبا، جوسپار، ۇسىنىس، بىرنەشە قادام دەگەندەردى باستاي جونەلەدى. ەگەر سول ادەتىنە باسىپ  پرەزيدەنتتىكتەن كەتەمىن دەپ تاعى  بىر رەت ايتا قالسا مەن نە ىستەيتىنىمدى ايتايىن با؟

– ال، ايتشى!

– ەگەر ەلباسىمىز ورنىنان كەتەمىن دەگەنىن ەستىسەم، سول بويدا ەگەر ول جۇمىستا وتىرسا كابينەتىنە، ال ۇيىندە تاماق ءىشىپ وتىرعان بولسا، ۇيىنە كىرىپ بارامىن دا اۋەلى ورىسشا، «زدراۆستۆۋيتە»، سوسىن اعىلشىنشا «حەللوۋ»، سوسىن ەڭ سوڭىندا «اسسالاۋمۋالەيكۋم!» دەپ ءۇش تىلدە امانداسىپ الامىن. سوسىن ول كىسىنىڭ بەتىنە تۋرا قاراپ تۇرىپ بىلاي دەيمىن: قۇرمەتتى ەلباسى! بۇگىن مەن وتە ءبىر سۋىق حابار ەستىدىم. سەن پرەزيدەنتتىكتەن كەتەمىن دەپسىڭ. سەن دەگەنىمە كەشىر، ويتكەنى، ءبىز اللادان تىلەك تىلەگەندە وعان دا «ەي، اللا! سەن ەڭ ۇلىقسىڭ» دەپ باستايمىز عوي. ال ەندى الگى پرەزيدەنتتىكتەن كەتەمىن، جاسىم كەلدى، ورنىمدى  ەندى 26 جىلدان بەرى ورىس ءتىلىنىڭ شاڭىنا دا ىلەسە الماي قۇر سۇلدەرى كەلە جاتقان قازاق ءتىلىن شىن  مەملەكەتتىك ءتىل دارەجەسىنە كوتەرەتىن، ەل-جەر بايلىعىن ينۆەستيتسيا دەگەندى جەلەۋ ەتىپ كىم كورىنگەنگە بەرىپ قويمايتىن، رەسەيدىڭ زىمىراندارىن قازاقستاندا سىناۋعا نەمەسە وسىندا جارۋعا جول بەرمەيتىن، ءىس قاعازدارىن كورشىلەس رەسپۋبليكالارداعىداي تەك مەملەكەتتىك تىلدە (قازاق تىلىندە) جۇرگىزەتىن، ءوزىنىڭ دە،  ۇكىمەتتىڭ دە، پارلامەنتتىڭ دە، كەڭەس، ءماسليحات، ءماجىلىس سياقتى جيىندارىن تەك قازاق تىلىندە وتكىزەتىن، بىرنارسە ىستەمەك بولسا پۋتينگە جالتاقتاماي، ناعىز ازات ەل ساياساتىن جۇرگىزەتىن، قىسقاسى وسىناۋ قازاق ەلىنىڭ يەسى قازاق قانا دەيتىن، ەڭ اۋەلى اتا-باباسى وسى ەل، وسى جەر ءۇشىن قانى مەن تەرىن عاسىرلار بويى قاتار توككەن قازاق حالقىنىڭ جاعدايىن ويلايتىن، ءتىلى، يمانى، تاربيەسى ناعىز قازاق بالاسىنا  بەرىپ كەتەمىن دەسەڭ وندا كەلىسەمىن، –دەيمىن. ويتپەيتىن بولساڭ، ەكەۋمىز باسقاشا سويلەسەتىن بولامىز. بىراق سەن ءازىر كەتپە. وسىدان كەتەمىن دەپ تاعى ءبىر اۋىز ءسوز اۋزىڭنان شىعاتىن بولسا بار عوي، ەلدى ميتينگىگە كوتەرەمىن. «دو سۆيدانيا»، «گۋد باي»، «جولىققانشا» دەپ ءۇش تىلدە قوشتاسىپ ەسىكتى تارس جاۋىپ شىعىپ كەتەمىن. مەن الگىندە ايتتىم عوي، كىم-كىمنىڭ دە بەتىنە تۋرا ايتامىن دەپ.  ال ول كىسى ءادىل ءسوزدى، نە نارسەنى دە بەتكە ايتقاندى جاقسى كورەدى. ءوزى دە كوبىنە قازاقتارعا قاراپ جەكىرىپ باتىل ايتادى. قانە، مەن سياقتى باتىر بولساڭدار، بىرەۋىڭ ايتىپ كورىڭدەرشى مىنە، دوسىم! مەن ولاي-بۇلاي بوپ كەتسەم وسى ايتقاندارىمدى ەسىڭە ساقتا، - دەدىم دە قايتادان الدەبىر قالىڭ ۇيقىعا كەتتىم. بۇل ۇيقىدان 2050 جىلعا شەيىن ويانا قويۋىم دا ەكىتالاي-اۋ. دو سۆيدانيا! گۋد باي! ساۋ بولىڭدار، كازاحي، kazakhs, قازاقتار!

مىرزان كەنجەباي

Abai.kz