جاقىندا ەلوردادا تاۋ-كەن سالاداعى ەڭ ۇزدىك دەگەن 70-تەن اسا وتاندىق جەتكىزۋشى كومپانيانىڭ باسىن قوسقان  جيىن ءوتتى. «قازاقستاندىق ءونىم جاسايمىز» دەپ اتالاتىن بۇل جيىن  قر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ مينيسترلىگى، «Kazakhmys Holding» جشس، «ەۋرازيالىق توپ» جشس، «KazZinc» جشس، KAZ Minerals توبى جانە «قازاقالتىن» تكمك» اق-نىڭ قولداۋىمەن وتكىزىلدى، دەپ حابارلايدى اباي اقپارات اگەنتتىگى.

بيىلعى فورۋمعا ۇزىن-ىرعاسى 600-دەن اسا دەلەگات قاتىسقان، ولاردىڭ قاتارىندا قازاقستاندىق تاۋار وندىرۋشىلەر، تاۋ-كەن مەتاللۋرگيالىق كەشەن (ارى قاراي - تكمك) كومپانيالارى، شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرى، سونداي-اق، ورتالىق جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ وكىلدەرى بار.

ءىس-شارا ۇيىمداستىرۋشىلارى اتاپ وتكەندەي، فورۋمدى تكمك كومپانيالارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكىزۋ وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەرىمەن ىنتىماقتاسۋدىڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرىن تالقىلاۋ ءۇشىن جاڭا فورماتتى ۇسىندى. سونداي-اق، فورۋم ەنەرگيا تيىمدىلىگىن ۇلعايتۋ جانە جەتكىزىلەتىن ءونىمنىڭ وزىندىك قۇنىن تومەندەتۋگە ارنالعان جاڭا شەشىمدەرمەن، جوبالارمەن تانىستىرۋعا مۇمكىندىك جاسادى.

فورۋمنىڭ اشىلۋىنا قۇرمەتتى قوناقتار، اتاپ ايتقاندا، قر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ جونىندەگى ءبىرىنشى ۆيتسە-ءمينيسترى اليك ايدارباەۆ، قر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى تيمۋر توقتاباەۆ قاتىستى. ءىس-شارا كەزىندە تاۋ-كەن مەتاللۋرگيالىق سالاداعى جەرگىلىكتى مازمۇن كورسەتكىشتەرىن ساپالى دەڭگەيدە ۇلعايتۋ ماسەلەسى كوتەرىلدى، اتاپ ايتقاندا،  تكمك-دەگى قازاقستاندىق مازمۇنعا شولۋ جاسالىپ، وڭ تاجىريبەلەردى جانە جەتكىزۋشىلەردىڭ الدىندا تۇرعان قيىندىقتار، سونداي-اق، قاتىسۋشىلاردىڭ يمپورت الماستىرۋ ماسەلەلەرىنە قاتىستى كوزقاراسى اشىق تالقىعا سالىندى.

وسىعان وراي قر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ جونىندەگى ءبىرىنشى ۆيتسە-ءمينيسترى اليك ايدارباەۆ بىلاي دەپ اتاپ ءوتتى: «تاۋ-كەن مەتاللۋرگيالىق كەشەن قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ باسەكەگە قابىلەتتى جانە قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان سەكتورلارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. وسى ونەركاسىپ سالاسىندا 100-گە تارتا ءىرى جانە ورتا كاسىپورىن قىزمەتىن جۇرگىزۋدە.

اتالعان كاسىپورىندار ماشينا جاساۋ، حيميالىق جانە جەڭىل ونەركاسىپ، قۇرىلىس ماتەريالدارىن ءوندىرۋ سىندى باسقا سالالارداعى الەۋەتتى جەتكىزۋشىلەردى ەداۋىر تاپسىرىس كولەمىمەن قامتاماسىز ەتەدى. ماسەلەن، تاۋ-كەن كەشەنىندەگى جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلار جانە جۇيە ءتۇزۋشى كاسىپورىندار وتاندىق وندىرۋشىلەردەن 995,7 ملرد. تەڭگەگە تەڭ جالپى سوماعا تاۋارلار، جۇمىستار مەن قىزمەتتەردى ساتىپ العان، بۇل جالپى ساتىپ الۋدىڭ 43,5%-ىن قۇرايدى. باسقاشا ايتقاندا، وتاندىق وندىرۋشىلەر ءۇشىن ىشكى نارىقتا ۇلكەن الەۋەت جانە ءوندىرىس كولەمىن ۇلعايۋ ءۇشىن كەڭ مۇمكىندىكتەر بار».

پلەنارلىق سەسسيانىڭ سوڭىندا فورۋم ۇيىمداستىرۋشىلارى - «Kazakhmys Holding» جشس، «ەۋرازيالىق توپ» جشس، «KazZinc» جشس، KAZ Minerals توبى جانە «قازاقالتىن» تكمك» اق توپ-مەنەدجمەنتى جەرگىلىكتى مازمۇندى دامىتۋ اياسىندا ءوزارا ىنتىماقتاسۋ جونىندە مەموراندۋمعا قول قويدى. مەموراندۋم تاراپتاردىڭ تاۋارلار، جۇمىستار مەن قىزمەتتەردى ساتىپ الۋ كەزىندەگى جەرگىلىكتى مازمۇندى دامىتۋ اياسىنداعى ىنتىماقتاستىعىن كەڭەيتىپ، قاتىناسىن نىعايتۋدى كوزدەيدى. «يمپورت الماستىرۋ ستراتەگيالارى» اتتى پانەلدىك سەسسيادا ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا جانە اۋماقتىق كلاستەرلەردى دامىتۋعا باعىتتالعان مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى جونىندە پىكىرتالاس ۇيىمداستىرىلدى.

وسى تاقىرىپ جونىندە «قازاقستان يندۋسترياسىن دامىتۋ ينستيتۋتى» اق باسقارما ءتورايىمى ءاليا ارىستانباەۆا ءسوز سويلەدى. سەسسيا كەزىندە وتاندىق ونەركاسىپتىك كاسىپورىنداردىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن دامىتۋ جانە جەرگىلىكتى مازمۇندى دامىتۋ شارالارىن دايىنداۋ ماقساتىندا مەملەكەت پەن جەكە بيزنەستىڭ بىرلەسە جۇمىس جۇرگىزۋ ماسەلەسى ورتاعا سالىندى. قالىپتاسقان داستۇرگە ساي فورۋم اياسىندا وتاندىق ءونىمدى شىعاراتىن كاسىپورىندار مەن جەتكىزۋشىلەردىڭ كورمەسى وتكىزىلدى.

جەرگىلىكتى جەتكىزۋشىلەر سەرىكتەستەرمەن تىكەلەي كەزدەسۋگە، كەلىسسوزدەر وتكىزۋگە، ءوز ونىمدەرىن تانىستىرىپ، اقىسىز نەگىزدە كليەنتتەردى تابۋعا مۇمكىندىك الدى. ۇيىمداستىرىلعان كورمە وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردىڭ الەۋەتىمەن، جاڭا وندىرىستەرمەن جانە شىعارىلاتىن تاۋارلار تىزىمدەسىمەن تانىستىردى.

فورۋم سوڭىندا ەڭ ۇزدىك جەتكىزۋشىلەردى ماراپاتتاۋ سالتاناتى ءوتتى. ءاربىر ۇيىمداستىرۋشى كومپانيا ءوزىنىڭ سەرىكتەستەرىن ماراپاتتادى.

ەرعالي بەرىكۇلى

استانا

Abai.kz