كينونىڭ يدەولوگيالىق قارۋ ەكەنىن ەشكىم دە جوققا شىعارا قويماس. باسقالار مۇنى باياعىدا تۇسىنگەن. الىسقا بارماي-اق رەسەي كينوگەرلەرىنiڭ سوڭعى جىلدارداعى جاساعان دۇنيەلەرىنە كوز جۇگىرتىپ شىقساڭىز جەتەدى.

«ادميرالدان» باستاپ، «ەسەنين»، «ۆىسوتسكي»، «اڭىز №17» سەكىلدى كينولارى ورىس ءپاتريوتيزمى مەن ورىس رۋحىن جاڭا بيىككە كوتەرگەنى ءسوزسىز. مۇنداي تۋىندىلار قازاقستاندىق پروكاتتا دا ءوز كورەرمەندەرىن تاۋىپ، كينو اۆتورلارىنىڭ قالتاسىنا قانشاما قارجى سالىندى. كورشى قىرعىز اعايىننىڭ «قۇرمانجان داتقاسى» دا سول قاتاردا. كەشە عانا وزبەكتەر «ۇلىقبەگىن» ەكراندا ۇلىقتاپ، الەم كينوگەرلەرىن تاڭ قالدىردى. ءجا، وزگەگە تامسانا بەرمەي وزىمىزگە كوشەيىك. 

قازاقستاندا رەسەيدەگىدەي كينو نارىعى ۇلكەن ەمەس ەكەنىن تۇسىنەمىز. بىزدە كينونىڭ ءوزىن-ءوزى اقتاۋى وتە قيىن ماسەلە. ال، پاتريوتيزم مەن رۋح ماسەلەسىن اسقاقتاتۋعا بولار ەدى عوي. وعان نە كەدەرگى؟ جاسىراتىنى جوق، قازاقتىڭ ۇلى تۇلعالارىن ەكرانيزاتسيالاۋعا رەجيسسەرلەرىمىزدىڭ الدە شەبەرلىگى، الدە ءبىلىمى جەتىسپەيدى. نەمەسە ۇلتتىق قۇندىلىقتار مەن داستۇردەن ماقۇرىم.

مىسال ما؟ ۇزىن سونار ءتىزىم جاساۋعا بولادى. الىپ ابايدى كينودا الاسارتىپ تاستادىق. ماحامبەتتى ماندىتپادىق. قاجىمۇقاندى اپەندى جاسادىق. قوقانعا شابۋىل جاساعان قىزىلداردان الدى-ارتىنا قاراماي قاشىپ بارا جاتقان مۇستافا شوقايدى ەكراننان كورگەندە ەرىكسىز كىرىپ كەتەتىن تەسىك ىزدەيسىز... كۇلاش پەن باۋىرجاندا، قاسىمدا ازداعان ءساتتى سيۋجەتتەر بار. بىراق، بۇل فيلمدەردىڭ جالپى دەڭگەيى ءپاتريوتيزمنىڭ، قازاقى رۋحتىڭ اۋىلىنان الىس جاتىر.

سەبەپ بىرەۋ-اق. رەجيسسەرلەر تۋىندىلارىندا بوياماسىز ءومىردى كورسەتۋگە تىرىسادى. كينودا اسىرەلەۋ دە ۇلكەن ءرول اتقاراتىنىن ەسكەرە بەرمەيدى. باسقاشا ايتقاندا، كەيىپكەرىڭ توبە بولسا، تاۋ جاسا! تاۋ بولسا، اسقار شىڭعا اينالسىن! بىزدىكىلەر قولدا بار ءومىرباياننىڭ توڭىرەگىندە تۇيتەڭدەپ جۇرگەندەرى...
وسىندايدا مىنا ءبىر جايدىڭ ەسىمە ءتۇسىپ وتىرعانى. رەجيسسۋرا دەگەندى قاعازدا جازىلعاندى قاز-قالپىندا تاسپاعا ءتۇسىرۋ دەپ تۇسىنەتىن ءبىر رەجيسسەرىمىز «ول جۇمىسىنا ءاتۇستى قارادى» دەگەن سويلەمدى وقىپ الىپ ۇزاق ويلانعان عوي. اقىرى «ءاتۇستى» دەگەن سوزگە ات ۇستىندە وتىرعان ادامنىڭ بەينەسىن مونتاجداپ قويىپتى...

ءبىزدىڭ كينودا دا وسىنداي جاعداي. ءاتۇستى... ءاتۇستى بولماسا انا زاماننىڭ پەرىشتەدەي پاك بايانىنىڭ كينوسىن ءتۇسىرۋدى مىنا زامانداعى «اتىشۋلى» اتتاسىنا سەنىپ تاپسىرار ما ەدىك؟ شۇلدىرلەپ ءجۇرىپ ايتەۋىر بىردەڭە تۇسىرەر...بىراق، ونىڭ ۇلتتىق بوياۋى بار، تاربيەلىك ءمانى زور دۇنيە جاسايتىنىنا ءوز باسىم سەنبەيمىن!

سۋرەتتە: قىرعىز اكتەرى ءازيز بەيشەناليەۆ سومداعان ساتىبالدى نارىمبەتوۆتىڭ "مۇستافا شوقاي" كوركەم فيلمىنەن كورىنىس. فيلم مەملەكەتتىك تاپسىرىس بويىنشا تۇسىرىلگەن.

ارمان سقابىلۇلى

Abai.kz