جۇما, 10 مامىر 2024
مىڭ ءبىر مىسال 5547 0 پىكىر 2 ءساۋىر, 2015 ساعات 11:38

ساكەن سىبانباي. بالۋان اكىم

«جۇمىسىمىز ارىق بولعانىمەن، باستىعىمىز سەمىز: قۇدايدىڭ مۇنىسىنا دا شۇكىرشىلىك!» دەگەن ەكەن باياعىدا ءبىر بەيباق. سول ايتپاقشى، شارۋاشىلىق شاتقاياقتاپ جاتقانىمەن، اۋىلىمىزدىڭ اكىمى – ايتارى جوق، ناعىز التىن ادام! شىركىن، ەلدىڭ ءبارى سول كىسىدەي كەمەڭگەر بولماسا دا، سوعان جەتەعابىل دەڭگەيگە جەتىپ جىعىلسا عوي، ازىپ-توزعان اۋىلىمىز الدەقاشان الدەنىپ-اۋقاتتانىپ، ءوسىپ-وركەندەپ كەتەر ەدى. امال جوق، اكىم اعايدان باسقامىزدى اللا-تاعالا اقىل-ايلادان كەندە عىپ، كەم جاراتقان با، ايتەۋىر كوشباسشىمىزدىڭ كوڭىلىنەن شىعا الماي، كولەڭكەسىنە ىلەسە الماي ءجۇرمىز.

قاس قىلعاندا، بۇل كىسى نە ءىس كوزىن بىلەر كومەكشىگە، نە پىسىق اتقارۋشىعا، نە دەنى ساۋ ورىنباسارعا جارىماي كەلەدى. ءبىر قاراعاندا، اۋىلدا ول كىسىگە سەنىمدى سەرىك بولارلىق ازاماتتار بار دا سەكىلدى، بىراق جەمە-جەمگە كەلگەندە... جوق بولىپ شىعادى. اكىمنىڭ اينالاسىنا توپتانعانداردىڭ تىرلىگى اناۋ – ول كىسى ارنايى تاپسىرماسا، تىكەلەي كوڭىل بولمەسە، «وسى ۋاقىتقا دەيىن وسىنى بىتىرمەسەڭدەر، ورىندارىڭنان الامىن» دەپ قورقىتپاسا، وڭايلىقپەن قيمىلدامايدى. اكىم اعاي ولاردى سان رەت ساپىرىلىستىرا قاعىستىرىپ-اۋىستىرىپ تا كوردى – ناتيجە جوق. باسشى قاھارىنا مىنگەندە عانا بۇلكىلدەي شاپقان بولىپ، «باقىلاۋشى» باسقا شارۋاعا اينالا بەرگەندە باياعى وگىزاياڭىنا قايتا باسادى.

امالسىزدان اكىمىمىز بارلىق ىسكە ءوزى باس-كوز بولىپ، قويان-قولتىق ارالاساتىن بولدى. قولىنا شالعى ۇستاماسا دا، ءشوپ شابۋشىلاردىڭ قوسىنان تابىلىپ، ءىس بارىسىن باقىلادى. تىرىلداعان تراكتورلارعا تىنىم تاپتىرماي، جەر جىرتۋشىلاردى جەلكەسىنەن ءتونىپ، قاداعالادى. بارماعىنىڭ ۇشىن ءبىر جالاپ قويىپ، بۇعالتىرلارعا اقشا ساناستى، دەرەدەي بىلەگىن دەرەۋ ءتۇرىپ جىبەرىپ، ساۋىنشىلارعا سيىر ساۋىستى، ءتىپتى كەيىنگى ۋاقىتتا مەكتەپ اسحاناسىنا باس سۇعىپ، بالالارعا پىسىرىلگەن بوتقانىڭ ءدامىن ءوزى تاتىپ كورۋگە كوشتى. ويتكەنى، ەشكىمگە سەنبەيدى (الدە ءوزى كىل سەنىمسىزدەر مەن جالقاۋلاردى جيناپ الا ما؟). كوپ ۇزاماي ءبىزدىڭ اۋىلدا ەشقانداي شارۋا اكىمنىڭ ارالاسۋىنسىز شەشىلمەۋگە اينالدى. بۇل جاعداي قاشاندا جاستىعى دايىن جاعىمپازدارعا جاسىل شام جاعىپ بەردى: «اكىمنىڭ ءوزىنىڭ تىكەلەي ارالاسۋىمەن...»، «قولىنا دەرت بەرمەگىر اكىم اعايدىڭ ارنايى پارمەنىنىڭ ارقاسىندا...»، «اكىم ءوزى كەلىپ كومەكتەسپەسە، ءاي، ءبىتۋى قيىن ءىس ەدى...» دەگەن سەكىلدى قوراش قولپاش، جالپىش جارامساق سوزدەر ەندى تۇيدەك-تۇيدەگىمەن كەز كەلگەن جەردە اقتارىلاتىن بولدى.

باسقا اۋىلداردىڭ باسشىلارىن دا ارا-تۇرا كورىپ قالامىز عوي، بىراق ءدال ءبىزدىڭ اكىمدەي بىلگىر، كورەگەن، باستاماشىل جەتەكشى كورگەن ەمەسپىن. ەشكىمنىڭ قيالىنا دا كەلمەيتىن قيىن يدەيالاردى قيسىنىن تاۋىپ، قيۋىن كەلتىرە جوسپارلاپ، وزىنە دە، وزگەگە دە تىنىم بەرمەيدى. بۇ كىسى اكىم بولعالى، اۋىلدىڭ جالعىز كلۋبىنىڭ بوس تۇرعان كەزى جوق: بىردە انا اۋىلدان، بىرەسە مىنا اۋىلدان لەك-لەگىمەن مەيماندار كەلىپ، مەلدەكتەپ تويىپ، مەيلىنشە رازى بوپ اتتانىپ جاتادى.

اكىمىمىز – جان-جاقتى ادام. اسىرەسە سپورتتى كەرەمەت جاقسى كورەدى. ءوزى – ناعىز شەبەر بالۋان. جاستايىنان جامباسى جەر يىسكەمەگەن، قارسىلاس شاق كەلتىرمەيتىن سۇراپىل كىسى. جاسى كەلە باستاعانىنا قاراماستان ءالى دە قاۋقارلى، ءالى دە اۋىلدىڭ باس بالۋانى اتاعىن ەشكىمگە بەرگىسى جوق. راس، اۋىل حالقىنىڭ كوز-قۇلاعى وسى كىسىگە ابدەن ۇيرەنىسىپ بىتكەن، ونىڭ ۇستىنە ورىنباسارى دا، اتقارۋشىسى مەن كومەكشىسى دە «بالۋان اكىمگە تەڭ كەلەر ەشكىم جوق، كوكەمىزدىڭ ورنىن باسار بالا-بالۋان ءالى دۇنيەگە كەلگەن جوق!» دەپ ەرتەلى-كەش ەس جيعىزبايدى. سوندىقتان ولار اكىم اۋىلدىڭ باس بالۋانى بولىپ ماڭگىلىككە قالسا دا، «نەگە؟» دەپ سۇراۋدىڭ وزىنە قۇلىقسىز.

قىزىق بولعاندا، اكىمىمىز كەيىنگى كەزدە توسىن ونەر باستاپ ءجۇر. بۇرىن، سپورتتىق بابى كەلىسكەن شاعىندا، قارسىلاس تاڭداماۋشى ەدى، بوزكىلەمگە كىم شىقسا دا شىداتپايتىن. تىزە بۇككەن جىگىتتەر دە – جالپى العاندا، ابىرويمەن، لايىقتى جەڭىلەتىندەي كورىنۋشى ەدى. ەندى اكىم مىرزا ابدەن اككى بولا باستادى ما، الدە قايراتى كەمىگەن شاعىندا شاما-شارقى اجەپتاۋىر الەۋەتتى قارسىلاسقا تاپ بولۋدان ساقتانا ما، ايتەۋىر كەيىنگى بىرنەشە باسەكەدە كىم كورىنگەنمەن كۇرەسەتىندى شىعاردى. ارينە، ول سورلىلاردى وپ-وڭاي-اق ويسىراتا جەڭىپ، مەرەيى ۇستەم بولادى.

ەڭ سوراقىسى – بيىلعى «جەكپە-جەك» بولماق: بۇل جولى اكىمىمىز اۋىلدىڭ باس بالۋانى اتاعىنا، نەگە ەكەنى بەلگىسىز، ادام قۇرىپ قالعانداي... كوتەرەم كوكساۋ شالمەن، ءبىر قولى جوق شولاقپەن جانە ورنىنان تۇرا المايتىن مەشەل بالامەن تالاسقالى وتىر. ونسىز دا بەتىنە قاراپ ءبىر تۇشكىرسە-اق ۇشىپ تۇسەر كىل اقساق-توقساقتى الىپ ۇرىپ جىققاندا، نە ابىروي تاپپاق – ابدىراعان اۋىل جۇرتى وسىنى تۇسىنە الماي دال...

سوندا دا ءبىز اكىمىمىزدىڭ التىنداي ادام ەكەنىنە كۇماندانبايمىز. جانە الگى جارىمجان مىسكىندەردى جاپىرا جەڭىپ، پالەنبايىنشى رەت اۋىلىمىزدىڭ باس بالۋانى اتانارىنا كامىل سەنەمىز!

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1876
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1923
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1616
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1479