بەيسەنبى, 9 مامىر 2024
بولعان وقيعا 6572 0 پىكىر 1 ماۋسىم, 2015 ساعات 16:51

ەلباسىمەن بىرگە – جاڭا جەڭىستەرگە!

استانا تورىندە «نۇر وتان» پارتياسى جانىنداعى «جاس وتان» جاستار قاناتىنىڭ كەزەكتەن تىس ءىىى سەزىنە قاتىسۋ باقىتى بىزگە دە بۇيىرعان-دى. ۇلان-عايىر جەرىمىزدىڭ ءار وبلىسىنان جينالعان ەكى مىڭ جاس باس بىرىكتىرىپ، ءوز وي-تىلەكتەرىمەن ءبولىستى.

بارىنەن بۇرىن، جاستاردىڭ كوپتەن كۇتكەن ۇلى تويى – تاۋەلسىزدىك سارايىندا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن فورۋم بولاتىن. ءبىلىمدى، جىگەرلى، قايراتتى جاستارعا ەلباسى جاھاندىق دامۋدىڭ قىر-سىرلارىن ايتىپ بەردى. 

مەملەكەت باسشىسىمەن جۇزدەسكەن  كۇن

مەملەكەتىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىن كوگىلدىر ەكراننان كورگەن ءبىر بولەك تە، ال ءبىر جەردە بىرگە اڭگىمە ءوربىتۋ مۇلدە باسقا دۇنيە. ءيا، ءدۇيىم جۇرتتى ءبىر ارناعا توعىستىرىپ، الماعايىپ زاماندا تىعىرىقتان جول تابا ءبىلۋ – ەلىنە قالتقىسىز بەرىلگەن جاننىڭ عانا قولىنان كەلەتىنىن سول ساتتە تۇسىنگەندەي بولدىق. ەكى مىڭ ادامدىق اۋديتوريانى قىراعى  كوزىمەن ءبىر ءسۇزىپ وتكەن ەلباسىنىڭ جاستار تاراپىنان قويىلعان ساۋالدارعا تۇشىمدى جاۋاپ قاتۋى ونىڭ سارابدال ساياساتكەر ەكەنىن ايشىقتاي تۇسكەندەي.

پرەزيدەنتتىڭ ءار سوزىندە زور مازمۇن بار... «قۋاتتى ەكونوميكا ءۇشىن قاتال كليمات قولايسىز. دۇنيە ءجۇزىنىڭ وزىق وتىز ەلىنە قازاقستانداعى قىتىمىر قىستىڭ قارلى بورانى تاڭسىق دۇنيە. ول مەملەكەتتەردە تەڭىزگە دە، مۇحيتقا دا اپاراتىن جولدار اشىق. سول سەبەپتى دە بۇل ەلدەر قۋات كوزىن بىزدەن گورى ءۇش ەسە ارتىق ۇنەمدەيدى. ولاي بولسا، امەريكا مەن ەۋروپا دامىماي، كىم داميدى؟» دەگەن ەلباسى بىرقاتار ماسەلەلەردى اشىپ ايتتى. 

سۇرانىستا – كاسىبي مامان

ءبىز ءۇشىن ەلباسىنىڭ «ۇلتتىق بايلىعىمىزدىڭ، ءال-اۋقاتىمىز بەن الەۋەتىمىزدىڭ ءتۇپ نەگىزى – جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامى» دەگەنى ەرەكشە اسەر قالدىردى. ويتكەنى، ەڭبەكپەن عانا ءىس ونبەك. سول سياقتى، فورۋم بارىسىندا ۇلت كوشباسشىسىنىڭ ء«ار ادام ءوز ءىسىنىڭ كاسىبي شەبەرى بولۋى كەرەك» دەپ قاداپ ايتۋى دا تەگىن ەمەس. ەرتەڭگى كۇننىڭ سۇرانىسى قاراپايىم ەڭبەك ادامىنا تۇسەتىنى قازىردەن بەلگىلى.

«تەك باسەكەگە قابىلەتتى، زامانعا ساي ءبىلىمى بار، سۇرانىسقا يە كاسىبي مامان بولا وتىرىپ قانا قازاقستاننىڭ تابىستى دامۋى مەن گۇلدەنۋىن قامتاماسىز ەتە الاسىزدار. حالقىمىزدىڭ بىرلىگى – «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ باستى فاكتورى. الەم داعدارىس پەن تۇراقسىزدىق كەزەڭىنە اياق باستى. دەيتۇرعانمەن، داعدارىس – العا وركەندەۋدىڭ دە جاڭا مۇمكىندىگى بولماق.  «نۇرلى جول» باعدارلاماسى – ءبىزدىڭ تىڭ ويلى، جاڭا قۋاتتى جاستاردىڭ كۇش سالىپ، جاسامپازدىق تانىتاتىن الاڭى دا وسى! بەس ينستيتۋتسيونالدىق رەفورما: قازىرگى زامانعى، كاسىبي مەملەكەتتىك اپپارات، زاڭنىڭ ۇستەمدىگى، يندۋستريالاندىرۋ جانە ەكونوميكالىق ءوسىم، بولاشاعى ءبىرتۇتاس ۇلت، ترانسپارەنتتى جانە ەسەپ بەرۋشى مەملەكەت – ءبىزدىڭ العا جىلجۋىمىزدىڭ باستى العىشارتتارى»، - دەدى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى.

«بۇگىنگى جاستار ءبىلىمدى، بىلگىر، ەڭبەكقور بولۋى كەرەك. دەمەك، زاماننىڭ كوشىن باستايتىن جاستاردىڭ جەتىستىگى – تەك عىلىمدا. يننوۆاتسياسىز، عىلىمسىز وتىز ەلدىڭ قاتارىنان تابىلۋ استە مۇمكىن ەمەس. جاس عالىمدار عىلىمي جاڭالىقتاردىڭ ءبىزدىڭ ەلدە جاسالۋىنا ارەكەتتەنۋى ءتيىس. ۇزدىك تەحنولوگيا مەن عىلىمنىڭ شىڭىن ەشكىم بىزگە قولىمىزعا ۇستاتا سالمايدى. سوندىقتان، مەن ەڭ جاقسى ۋنيۆەرسيتەتتەر، دامىعان عىلىم، ۇزدىك لابوراتوريا بىزدە بولسىن دەپ، دارىندى جاستار قازاقستانعا كەلىپ قىزمەت ەتۋى ءۇشىن جۇمىستانىپ جاتىرمىن. ءبىز ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتتىك، بىراق توقتاماۋىمىز كەرەك. ايتپەسە، سوڭىمىزداعىلار وزىپ كەتەدى»، - دەيدى پرەزيدەنت. 

جاستار – وتانعا!

ءيا، بۇل جيىن بۇرىنعىدان وزگەرەك بولدى. بۇل جونىندە اتىراۋدان بارعان  سەزد  دەلەگاتتارى نە  دەيدى ەكەن، پىكىرلەرىن بىلسەك...

بەكبولات ءامىرجانوۆ: - ەلوردامىزدا سالتانات قۇرعان ايتۋلى وقيعاعا كۋا بولعانىمدى ماقتان تۇتامىن. ءدال بۇلاي ەلباسىمەن بەتپە-بەت جۇزدەسىپ، جاستار ماسەلەسىن تالقىلايمىز دەگەن وي ءۇش ۇيىقتاسام دا تۇسىمە كىرگەن ەمەس. رەسپۋبليكامىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن جينالعان جاستاردى كورگەندە، ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جارقىن، كەلەشەگى ايقىن بولاتىنىنا قالتقىسىز سەنەدى ەكەنسىڭ. سونىمەن بىرگە، جاستارعا ارنالعان لاگەردە بولىپ، ءوزىمىز سەكىلدى جاستارمەن پىكىر الماستىق. وسىنىڭ ءوزى دە كەۋدەمىزدە ەرتەڭگى كۇنگە دەگەن ۇمتىلىس ۇشقىنىن تۇتاتقانداي بولدى.

 داۋرەن ماحيموۆ: - بىزگە ەلباسىنىڭ جارقىن ءجۇزىن كورىپ، تىلدەسۋ باقىتى بۇيىردى. ەندى جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، جاسامپاز ىستەرگە كىرىسىپ كەتۋ عانا قالدى. بۇل جولدا مەجەمىز ءبىر، ەڭبەگىمىز ورتاق بولۋى ءتيىس.  «جاس وتان» ءوز جۇمىسىندا اشىقتىق، جاۋاپكەرشىلىك، ەسەپتىلىك پەن تيىمدىلىكتى باسشىلىققا الادى. مەنىڭشە، جاستاردى تابىسقا اپاراتىن جول ءتورت كىلتپەن اشىلادى: ولار وتانشىلدىق پەن تۇلعالىق دامۋ، بىلىمگە ۇمتىلۋ، ەڭبەك پەن كاسىبي دامۋ، بەرەكەلى وتباسى.

 

ءتۇيىن

جاستارمەن ەركىن سۇحبات ەكى ساعاتقا سوزىلدى، سۇبەلى ويلار  ايتىلدى. ۇلكەن ومىرگە ەندى عانا قادام باسقان جاستار ەلباسىنىڭ پاراساتتى ويلارىن ۇيىپ تىڭدادى. ولار تاۋەلسىز قازاقستاندا تاربيەلەنگەن العاشقى بۋىن وكىلدەرى، مويىندارىنا كوتەرگەن جاۋاپكەرشىلىك جۇگى دە اۋىر. دامىعان وتىز ەلدىڭ قاتارىنا ەنىپ، ماڭگىلىك ەلگە باستايتىن ۇرپاق وسى. «تونىكوك ابىز ايتقان: «تۇركى جۇرتىنىڭ مۇراتى – ماڭگىلىك ەل» دەگەن ءسوز. اتا-بابامىزدىڭ ارمانى سول بولاتىن. قازاقستاننىڭ ۇلتتىق يدەياسى – «ماڭگىلىك ەل» وسىدان تۋىنداعان. 2050 جىلعا دەيىنگى باعدارلاما، وتىز ەلدىڭ قاتارىنا ەنۋ، «نۇرلى جول»، بارلىق ىستەپ جاتقانىمىزدىڭ ءتۇپ-تامىرى وسىنداي مەملەكەت قۇرۋعا نەگىزدەلەدى. ۇلتتىق يدەيانى بەلسەنە ىسكە اسىراتىن سىزدەر، جاس ۇرپاقتىڭ العاشقى لەگى بولاسىزدار. تۇمەن كۇنگە جەتەتىن تاۋەلسىز ۇرپاقتىڭ كوشى سەندەردەن باستالادى»، - دەدى ەلباسى.

بۇگىندە دۇنيە ءجۇزى جاستارىنىڭ حالىقارالىق دامۋ يندەكسى بويىنشا قازاقستان وتىز جەتەكشى ەلدىڭ قاتارىندا، دالىرەك ايتساق، 27 ورىندا تۇر. بۇل ەلباسى ساياساتى مەن اعا بۋىننىڭ قاجىرلى ەڭبەگىنىڭ جانە جاستاردىڭ قوعامدىق ومىرگە كەڭىنەن اتسالىسۋى ارقاسىندا جۇزەگە اسىپ وتىر. ال، «جاستار – وتانعا!» باعدارلاماسى تولىق ىسكە اسىپ، ماقساتىنا جەتسە، وندا 2020 جىلعا قاراي قازاقستان اتالعان رەيتينگ بويىنشا ۇزدىك جيىرما مەملەكەت قاتارىنان تابىلماق. بۇل ءۇشىن جۋىردا جاريالانعان «ۇلتتىق جوسپار: 5 رەفورما – 100 قادام» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ءمانى زور.

اماندىق ساعىنتايۇلى، اتىراۋ – استانا – اتىراۋ.

Abai.kz

استانا تورىندە «نۇر وتان» پارتياسى جانىنداعى «جاس وتان» جاستار قاناتىنىڭ كەزەكتەن تىس ءىىى سەزىنە قاتىسۋ باقىتى بىزگە دە بۇيىرعان-دى. ۇلان-عايىر جەرىمىزدىڭ ءار وبلىسىنان جينالعان ەكى مىڭ جاس باس بىرىكتىرىپ، ءوز وي-تىلەكتەرىمەن ءبولىستى.

بارىنەن بۇرىن، جاستاردىڭ كوپتەن كۇتكەن ۇلى تويى – تاۋەلسىزدىك سارايىندا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن فورۋم بولاتىن. ءبىلىمدى، جىگەرلى، قايراتتى جاستارعا ەلباسى جاھاندىق دامۋدىڭ قىر-سىرلارىن ايتىپ بەردى. 

مەملەكەت باسشىسىمەن جۇزدەسكەن  كۇن

مەملەكەتىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىن كوگىلدىر ەكراننان كورگەن ءبىر بولەك تە، ال ءبىر جەردە بىرگە اڭگىمە ءوربىتۋ مۇلدە باسقا دۇنيە. ءيا، ءدۇيىم جۇرتتى ءبىر ارناعا توعىستىرىپ، الماعايىپ زاماندا تىعىرىقتان جول تابا ءبىلۋ – ەلىنە قالتقىسىز بەرىلگەن جاننىڭ عانا قولىنان كەلەتىنىن سول ساتتە تۇسىنگەندەي بولدىق. ەكى مىڭ ادامدىق اۋديتوريانى قىراعى  كوزىمەن ءبىر ءسۇزىپ وتكەن ەلباسىنىڭ جاستار تاراپىنان قويىلعان ساۋالدارعا تۇشىمدى جاۋاپ قاتۋى ونىڭ سارابدال ساياساتكەر ەكەنىن ايشىقتاي تۇسكەندەي.

پرەزيدەنتتىڭ ءار سوزىندە زور مازمۇن بار... «قۋاتتى ەكونوميكا ءۇشىن قاتال كليمات قولايسىز. دۇنيە ءجۇزىنىڭ وزىق وتىز ەلىنە قازاقستانداعى قىتىمىر قىستىڭ قارلى بورانى تاڭسىق دۇنيە. ول مەملەكەتتەردە تەڭىزگە دە، مۇحيتقا دا اپاراتىن جولدار اشىق. سول سەبەپتى دە بۇل ەلدەر قۋات كوزىن بىزدەن گورى ءۇش ەسە ارتىق ۇنەمدەيدى. ولاي بولسا، امەريكا مەن ەۋروپا دامىماي، كىم داميدى؟» دەگەن ەلباسى بىرقاتار ماسەلەلەردى اشىپ ايتتى. 

سۇرانىستا – كاسىبي مامان

ءبىز ءۇشىن ەلباسىنىڭ «ۇلتتىق بايلىعىمىزدىڭ، ءال-اۋقاتىمىز بەن الەۋەتىمىزدىڭ ءتۇپ نەگىزى – جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامى» دەگەنى ەرەكشە اسەر قالدىردى. ويتكەنى، ەڭبەكپەن عانا ءىس ونبەك. سول سياقتى، فورۋم بارىسىندا ۇلت كوشباسشىسىنىڭ ء«ار ادام ءوز ءىسىنىڭ كاسىبي شەبەرى بولۋى كەرەك» دەپ قاداپ ايتۋى دا تەگىن ەمەس. ەرتەڭگى كۇننىڭ سۇرانىسى قاراپايىم ەڭبەك ادامىنا تۇسەتىنى قازىردەن بەلگىلى.

«تەك باسەكەگە قابىلەتتى، زامانعا ساي ءبىلىمى بار، سۇرانىسقا يە كاسىبي مامان بولا وتىرىپ قانا قازاقستاننىڭ تابىستى دامۋى مەن گۇلدەنۋىن قامتاماسىز ەتە الاسىزدار. حالقىمىزدىڭ بىرلىگى – «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ باستى فاكتورى. الەم داعدارىس پەن تۇراقسىزدىق كەزەڭىنە اياق باستى. دەيتۇرعانمەن، داعدارىس – العا وركەندەۋدىڭ دە جاڭا مۇمكىندىگى بولماق.  «نۇرلى جول» باعدارلاماسى – ءبىزدىڭ تىڭ ويلى، جاڭا قۋاتتى جاستاردىڭ كۇش سالىپ، جاسامپازدىق تانىتاتىن الاڭى دا وسى! بەس ينستيتۋتسيونالدىق رەفورما: قازىرگى زامانعى، كاسىبي مەملەكەتتىك اپپارات، زاڭنىڭ ۇستەمدىگى، يندۋستريالاندىرۋ جانە ەكونوميكالىق ءوسىم، بولاشاعى ءبىرتۇتاس ۇلت، ترانسپارەنتتى جانە ەسەپ بەرۋشى مەملەكەت – ءبىزدىڭ العا جىلجۋىمىزدىڭ باستى العىشارتتارى»، - دەدى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى.

«بۇگىنگى جاستار ءبىلىمدى، بىلگىر، ەڭبەكقور بولۋى كەرەك. دەمەك، زاماننىڭ كوشىن باستايتىن جاستاردىڭ جەتىستىگى – تەك عىلىمدا. يننوۆاتسياسىز، عىلىمسىز وتىز ەلدىڭ قاتارىنان تابىلۋ استە مۇمكىن ەمەس. جاس عالىمدار عىلىمي جاڭالىقتاردىڭ ءبىزدىڭ ەلدە جاسالۋىنا ارەكەتتەنۋى ءتيىس. ۇزدىك تەحنولوگيا مەن عىلىمنىڭ شىڭىن ەشكىم بىزگە قولىمىزعا ۇستاتا سالمايدى. سوندىقتان، مەن ەڭ جاقسى ۋنيۆەرسيتەتتەر، دامىعان عىلىم، ۇزدىك لابوراتوريا بىزدە بولسىن دەپ، دارىندى جاستار قازاقستانعا كەلىپ قىزمەت ەتۋى ءۇشىن جۇمىستانىپ جاتىرمىن. ءبىز ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتتىك، بىراق توقتاماۋىمىز كەرەك. ايتپەسە، سوڭىمىزداعىلار وزىپ كەتەدى»، - دەيدى پرەزيدەنت. 

جاستار – وتانعا!

ءيا، بۇل جيىن بۇرىنعىدان وزگەرەك بولدى. بۇل جونىندە اتىراۋدان بارعان  سەزد  دەلەگاتتارى نە  دەيدى ەكەن، پىكىرلەرىن بىلسەك...

بەكبولات ءامىرجانوۆ: - ەلوردامىزدا سالتانات قۇرعان ايتۋلى وقيعاعا كۋا بولعانىمدى ماقتان تۇتامىن. ءدال بۇلاي ەلباسىمەن بەتپە-بەت جۇزدەسىپ، جاستار ماسەلەسىن تالقىلايمىز دەگەن وي ءۇش ۇيىقتاسام دا تۇسىمە كىرگەن ەمەس. رەسپۋبليكامىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن جينالعان جاستاردى كورگەندە، ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جارقىن، كەلەشەگى ايقىن بولاتىنىنا قالتقىسىز سەنەدى ەكەنسىڭ. سونىمەن بىرگە، جاستارعا ارنالعان لاگەردە بولىپ، ءوزىمىز سەكىلدى جاستارمەن پىكىر الماستىق. وسىنىڭ ءوزى دە كەۋدەمىزدە ەرتەڭگى كۇنگە دەگەن ۇمتىلىس ۇشقىنىن تۇتاتقانداي بولدى.

 داۋرەن ماحيموۆ: - بىزگە ەلباسىنىڭ جارقىن ءجۇزىن كورىپ، تىلدەسۋ باقىتى بۇيىردى. ەندى جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، جاسامپاز ىستەرگە كىرىسىپ كەتۋ عانا قالدى. بۇل جولدا مەجەمىز ءبىر، ەڭبەگىمىز ورتاق بولۋى ءتيىس.  «جاس وتان» ءوز جۇمىسىندا اشىقتىق، جاۋاپكەرشىلىك، ەسەپتىلىك پەن تيىمدىلىكتى باسشىلىققا الادى. مەنىڭشە، جاستاردى تابىسقا اپاراتىن جول ءتورت كىلتپەن اشىلادى: ولار وتانشىلدىق پەن تۇلعالىق دامۋ، بىلىمگە ۇمتىلۋ، ەڭبەك پەن كاسىبي دامۋ، بەرەكەلى وتباسى.

 

ءتۇيىن

جاستارمەن ەركىن سۇحبات ەكى ساعاتقا سوزىلدى، سۇبەلى ويلار  ايتىلدى. ۇلكەن ومىرگە ەندى عانا قادام باسقان جاستار ەلباسىنىڭ پاراساتتى ويلارىن ۇيىپ تىڭدادى. ولار تاۋەلسىز قازاقستاندا تاربيەلەنگەن العاشقى بۋىن وكىلدەرى، مويىندارىنا كوتەرگەن جاۋاپكەرشىلىك جۇگى دە اۋىر. دامىعان وتىز ەلدىڭ قاتارىنا ەنىپ، ماڭگىلىك ەلگە باستايتىن ۇرپاق وسى. «تونىكوك ابىز ايتقان: «تۇركى جۇرتىنىڭ مۇراتى – ماڭگىلىك ەل» دەگەن ءسوز. اتا-بابامىزدىڭ ارمانى سول بولاتىن. قازاقستاننىڭ ۇلتتىق يدەياسى – «ماڭگىلىك ەل» وسىدان تۋىنداعان. 2050 جىلعا دەيىنگى باعدارلاما، وتىز ەلدىڭ قاتارىنا ەنۋ، «نۇرلى جول»، بارلىق ىستەپ جاتقانىمىزدىڭ ءتۇپ-تامىرى وسىنداي مەملەكەت قۇرۋعا نەگىزدەلەدى. ۇلتتىق يدەيانى بەلسەنە ىسكە اسىراتىن سىزدەر، جاس ۇرپاقتىڭ العاشقى لەگى بولاسىزدار. تۇمەن كۇنگە جەتەتىن تاۋەلسىز ۇرپاقتىڭ كوشى سەندەردەن باستالادى»، - دەدى ەلباسى.

بۇگىندە دۇنيە ءجۇزى جاستارىنىڭ حالىقارالىق دامۋ يندەكسى بويىنشا قازاقستان وتىز جەتەكشى ەلدىڭ قاتارىندا، دالىرەك ايتساق، 27 ورىندا تۇر. بۇل ەلباسى ساياساتى مەن اعا بۋىننىڭ قاجىرلى ەڭبەگىنىڭ جانە جاستاردىڭ قوعامدىق ومىرگە كەڭىنەن اتسالىسۋى ارقاسىندا جۇزەگە اسىپ وتىر. ال، «جاستار – وتانعا!» باعدارلاماسى تولىق ىسكە اسىپ، ماقساتىنا جەتسە، وندا 2020 جىلعا قاراي قازاقستان اتالعان رەيتينگ بويىنشا ۇزدىك جيىرما مەملەكەت قاتارىنان تابىلماق. بۇل ءۇشىن جۋىردا جاريالانعان «ۇلتتىق جوسپار: 5 رەفورما – 100 قادام» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ءمانى زور.

اماندىق ساعىنتايۇلى، اتىراۋ – استانا – اتىراۋ.

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1788
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1777
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1495
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1395