بۇگىن، 14 قاراشا – دۋنيەجۇزىلىك قانت ديابەتىمەن كۇرەس كۇنى. كوزدىڭ باس جاۋى – قانت ديابەتى. الماتى قالاسىنداعى قازاق كوز اۋرۋلارى  عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ وفتالمولوگتارى وسى اۋرۋدىڭ بەلگىلەرىمەن ءجيى كەزدەسەتىندىكتەن، بۇل كۇندى نازاردان تىس قالدىرمايدى.  قازاق كوز اۋرۋلارى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى وسى توپتاعى ناۋقاستاردىڭ كورۋ قابىلەتىن زاماناۋي ادىسپەن ساقتاۋ ماقساتىندا قۇرىلعان «ماكۋلا» ورتالىعىنىڭ اشىلعانىنا ءبىر جىل تولۋىن اتاپ وتۋدە.

قازىرگى تاڭدا قانت ديابەتىنە شالدىعۋشىلار جىلدان-جىلعا كۇرت ءوسىپ كەلەدى. دەسەك تە، وركەنيەتتىڭ دامۋى، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانباۋ، دۇرىس تاماقتانباۋ ديابەتكە شالدىققان ادامداردىڭ سانىن كۇننەن-كۇنگە كوبەيتەتىنىن ءبارىمىز بىلە بەرمەيمىز. تاعى ءبىر ايتا كەتەتىن جايت، ادام بۇل اۋرۋعا شالدىققانىن ۇزاق ۋاقىت، ءتىپتى، 10 جىل بويى بىلمەۋى مۇمكىن. ارينە وتە قاۋىپتى جاعداي. قازاقستاندا قانت ديابەتىمەن اۋىراتىندار سانى 2002 جىلى 90426 ادامدى قۇراسا، 2015 جىلى ول كورسەتكىش 300 مىڭعا دەيىن وسكەن. بۇل تەك قانا رەسمي كورسەتكىشتەر. ال وسى تىزىمگە ىلىنبەگەندەر سانى قانشاما... ويلاۋدىڭ ءوزى قورقىنىشتى.

قانت ديابەتى نەسىمەن قاۋىپتى؟ ايقىن بەلگىلەرسىز جانە دەرت اسقىنعان جاعدايدا كوزگە، بۇيرەككە، جۇرەككە بولاتىن اسەرىمەن ادام دەنساۋلىعىنا وراسان زور قاۋىپ توندىرەدى. قانت ديابەتى – بۇل كورۋ قابىلەتىنە تونەتىن تىكەلەي قاتەر بولعاندىقتان، ول كەڭىنەن تارالعان سايىن جالپى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيى دە  تومەندەي بەرمەك. ساۋ ادامدارعا قاراعاندا، زاعيپتىق قانت ديابەتىنە شالدىققانداردا 25 ەسە كوپ كەزدەسەدى ەكەن. قانت ديابەتىنە شالدىققان ءاربىر ناۋقاستىڭ ەرتە مە، كەش پە كورۋ قابىلەتى ناشارلايدى. ول اۋرۋ مەرزىمىنە، قانداعى قانتتىڭ مولشەرىنە، ديەتانىڭ ۇستالۋى، ۇنەمى وفتالمولوگ پەن ەندوكرينولوگتان تەكسەرىلۋدەن وتۋگە تىكەلەي بايلانىستى. كوز قارىعۋى، بلەفاريت، تەرىسكەن سياقتى كوز اۋرۋلارى ديابەتتىڭ بەلگىلەرى بولۋى مۇمكىن. باستاپقىدا كورۋ قابىلەتىنىڭ تومەندەۋى جانە اۋىرسىنۋ سەكىلدى قاۋىپتى بەلگىلەر بولمايدى. كوزدىڭ شەل باسۋى، قوزعالمالى داقتار، وقۋدىڭ قيىنداۋى، اۋرۋدىڭ قاۋىپتى فازاعا ءوتىپ، ديابەتتىك رەتينوپاتياعا شالدىققاننىڭ بەلگىسى بايقالادى. ديابەتتىك رەتينوپاتيا – كورسوقىرلىققا جەتەلەيتىن بىردەن-ءبىر اۋرۋ. ودان ايىعۋدىڭ ەڭ دۇرىس جولى – ۋاقىتىلى جاسالعان كوز تورىنىڭ لازەردى كواگۋلياتسياسى. بۇل ەم كوز تورىنداعى بۇزىلۋ پروتسەسىن توقتاتادى. ەگەر اۋرۋدى ەمدەمەسە، زاعيپتىققا اكەلىپ سوقتىرادى.

بۇگىنگى تاڭدا، قانت ديابەتىن باقىلاۋدا قاتاڭ ۇستاپ وتىر. سوندىقتان، ەگەر سىزدە قانت ديابەتى دياگنوزى قويىلسا، مىندەتتى تۇردە، وفتالمولوگتىڭ تەكسەرۋىنەن ءوتىپ، بارلىق تالاپتاردى ورىنداعانىڭىز ءجون. قانت اۋرۋى - كورسوقىرلىققا اكەپ سوقتىرۋى ابدەن مۇمكىن. اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە، اۋىرمايتىن جول ىزدەيىك!        

قازاق كوز اۋرۋلارى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى

Abai.kz