سەيسەنبى, 7 مامىر 2024
قوعام 6371 0 پىكىر 24 اقپان, 2016 ساعات 12:36

«قازاق ءۇشىن وتانىن ەمەس، رۋىن قورعاۋ ماڭىزدى»

 «كاراۆان» گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا رەسەيلىك ساياساتتانۋشى الەكساندر سوبيانين دەگەن بىرەۋ وسىلاي دەيدى. اتالعان گازەتتىڭ تىلىشىسىمەن قازاقستاننىڭ ىشكى-سىرتقى ماسەلەلەرىن ساراپتاپ ءسوز ەتكەن سوبيانين قازاق پرەزيدەنتىنىڭ بىلگىرلىگىنە، كورەگەندىلىگىنە، كوسەمدىگىنە، قايراتكەرلىگىنە  شىن ىقىلاسىمەن وڭ باعا بەرەدى. سۇحبات بارىسىن سوبيانين مىنانداي سوزدەرىمەن باستايدى:

 – ۋ دەيستۆۋيۋششەگو پرەزيدەنتا ەست پرەەمنيك، ي ەگو يميا – نۋرسۋلتان ابيشەۆيچ. ەتو نە يۋمور. ترانزيت ۆلاستي پرويزويدەت س سوحرانەنيەم كاپيتانا. ۆ كازاحستانە وچەن گراموتنايا ي وتۆەتستۆەننايا ەليتا – ي پوليتيچەسكايا، ي ۋپراۆلەنچەسكايا، ي ناۋچنايا، كوتورايا پونيماەت، ناسكولكو سەرەزنىە سوبىتيا پرويسحوديات ۆ ميرە، - دەيدى. ياعني: قازىرگى پرەزيدەنتتىڭ مۇراگەرى بار. ونىڭ ەسىم-سويى – نۇرسۇلتان ءابىشۇلى. بۇل ءازىل ەمەس. قازاقستاندا جاۋاپكەرشىلىگى جوعارى، بۇگىنگى الەمدە نە بولىپ جاتقانىن جاقسى تۇسىنەتىن عىلىمي، ساياسي ءارى باسقارۋعا ىڭعايلى  ەليتا بار.

وسىدان كەيىن «كاراۆان» گازەتى قيىلىپ سۇحبات الىپ وتىرعان ادام قازاقستان ءۇشىن قاۋىپتى قاۋىم ءدىندارلار ەكەندىگىن ەسكەرتەدى. ءدىندار بولعاندا باسقا ەمەس، مۇسىلمان جاماعاتى. جاماعاتتى سوبيانين ەش قىسىلىپ، قىمتىرىلماستان – يسلام دەپ اتايدى (سۇحبات بەرۋشىنىڭ يسلامدى مىنا زاماننىڭ سۇمدىقتارىمەن قاتار اتاپ وتىرعانىن «كاراۆان» گازەتى دە ەسكەرتەدى). «يسلام – تەرروريزمنەن دە قاۋىپتى قۇبىلىس» دەگەندى مەڭزەي كەلىپ: يسلامشىلدىقتىڭ شاڭىراقتاعىلاردى (الماتى قالاسى، الاتاۋ اۋدانىنداعى شاڭىراق ەلدى-مەكەنى), وزگە دە كەدەي اۋداننىڭ تۇرعىندارىن، اۋىلداعى قازاقتار مەن قىرعىزداردى، وزبەكتەردى  كوشەگە الىپ شىعۋى مۇمكىن ەكەندىگىن، يسلامشىلدىقتىڭ بۇگىنگى بيلىكتى توڭكەرىپ تاسايتىن بىردەن ءبىر قۇرال ەكەندىگىن، يسلامشىلداردىڭ «بايلىققا بوككەن الماتىلىقتار مەن استانالىقتاردى تونايىق، حاليفات – ءبىزدىڭ جۇرەگىمىزدە، باقىتتى ءومىر –حاليفاتتا عانا!» دەپ ۇران كوتەرۋى ىقتيمال ەكەندىگىن قۇلاققا قۇيىپ قويادى.

«قازاق حالقى ءتوزىمدى عوي، بۇلاي ەتە قويماس؟» - دەگەن ءتىلشى سۇراعىنا سوبيانين ەندى جالت بۇرىلىپ باسقاشا جاۋاپ بەرەدى. بىلاي دەپ (ەركىن اۋدارما):

- ورىس حالقى دا  ۇزاق توزۋگە بار. بىراق، تەز كوندىگەدى. قازاق تا ۇزاق توزەدى، سويتەدى دە ءبىر كۇنى كوشىپ كەتەدى. بۇل ەكەۋى ەكى باسقا تاربيە. قازاق ءۇشىن وتانىن قورعاۋ ەمەس، رۋىن، شىققان تەگىن قورعاۋ ماڭىزدى: كوشىپ، اۋىپ كەتەدى – تەگىن ساقتاپ قالادى. ال، ورىس ادامى ءۇشىن جەرىن ساقتاۋ بارىنەن قىمبات. 

(بۇرا تارتتى دەمەسىن، ەندى ءسوبيانيننىڭ گازەت تىلىشىسىنە بەرگەن سۇحباتىن سوزبە-ءسوز كەلتىرەيىك:رۋسسكيە توجە دولگو تەرپيات، نو بىسترو زاپرياگايۋت. كازاحي دولگو تەرپيات ي بىسترو وتكوچەۆىۆايۋت. ەتو جە رازنوە پوۆەدەنيە. دليا كازاحسكوي سەمي يستوريچەسكي بىلو ۆاجنەە سوحرانيت نە رودينۋ، ا رود: وتكوچەۆال – رود سوحرانيل. دليا رۋسسكوگو چەلوۆەكا ۆاجنەە سوحرانيت زەمليۋ).

قازاقتار تۋرالى تۇسىنىگى الگىندەي ساياساتكەر پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ ساياسي بولاشاعى تۋرالى كەمەل ويدا جۇرگەنىن سۇحبات سوڭىندا تاعى اڭداتىپ وتەدى.

ەۋرازيا وداعىنىڭ (ەاەو-نى ايتسا كەرەك. - رەد) ۇلكەن ەلگە اينالاتىندىعىنا كۇمانسىز ول بۇل ەلدى نازارباەۆ بيلەيدى دەيدى. پۋتين، شاماسى، اتالعان ۇلكەن ەلدىڭ ۇكىمەت باسشىسى بولادى. نازارباەۆ باس حاتشى بولاتىن ۇلكەن ەلدە ادىلدىك ورنايدى.

«ۇلكەن ەلىڭىز باياعى كسرو ەمەس پە؟» - دەپ سۇرايدى ءتىلشى. «جوق، ول ەمەس، - دەپ جاۋاپ بەرەدى ساياساتكەر. پۋتين ايتقانداي، كسرو-نىڭ كۇيرەگەنىنە جانى اۋىرماعان ادامنىڭ جۇرەگى جوق. ال ونى قايتا قالىپتاستىرامىن دەيتىن ادامنىڭ، باسى بولعانىمەن ميى جۇمىس ىستەمەيدى. بۇزىلعان دۇنيەنى بۇتىندەۋدىڭ قاجەتى قانشا؟ بۇل باسقا ەل بولادى».

ايتپاقشى، سوبيانين قازاقستانداعى ءورىستىلدى قاۋىمنىڭ ء«تورتىنشى ءجۇز» بولىپ تابىلاتىندىعىنا قۋانىپ ەلدىڭ ناعىز پاتريوتتارى وسىلار دەيدى.

رەداكتسيادان: الەكساندر سوبيانين دەيتىن بىرەۋدىڭ (ول ءوزى حالىقارالىق گەوساياسي، گەوەكونوميكالىق ماسەلەلەر جونىندەگى مامان كورىنەدى) قازاقققا باياعىدان قىرىن قارايتىن «كاراۆان» گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىن جاريا ەتپەي-اق قويۋعا دا بولاتىن ەدى. بىراق، مىنا دۇنيەدە كىمنىڭ نە ويلاپ، نە ايتىپ جۇرگەنىن قازاق ءبىلسىن دەدىك. ال، ءبىلىپ جۇرگەننىڭ ەش ارتىعى بولا قويماس...

 

Abai.kz  

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1649
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1578
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1320
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1265