باۋىرجان يبراگيموۆ: «تەاتر ونەرى مەملەكەتتىڭ قولداۋىنسىز العا باسۋى قيىن»
- باۋىرجان اعا، تامىز ايى بويى ءسىزدىڭ باستاماڭىزبەن قۇرىلعان ەسترادا وداعى تۋرالى قازاق باسپاسوزىندە جاريالانعان اقپاراتتار كوزگە ءجيى شالىندى. بۇگىنگى كۇنى ءتۇرلى ساياسي-الەۋمەتتىك قوعامدىق بىرلەستىكتەر بارشىلىق قوي. بىراق، ءدال ونەر ۇجىمدارىنىڭ ىشىندە ەسترادا سالاسىندا جۇرگەن ارتيستەردىڭ باسىن قوسقان مۇنداي ۇيىم ەلىمىزدە بۇرىن بولماعان سياقتى. اڭگىمەنى وسى وداقتىڭ جايىنان باستاساق؟
- ءيا، ونىڭ راس. بۇل وداق وسىدان كەم دەگەندە 10-15 جىل بۇرىن قۇرىلۋى كەرەك ەدى. بىراق، «ەشتەن كەش جاقسى» دەگەن بار عوي. باجايلاپ قاراساڭىز، ەسترادا ارتيستەرىنەن باسقالاردىڭ بارىندە وداق بار. وداق دەگەنىمىز ەرىكتى ازاماتتاردىڭ باسىن بىرىكتىرەتىن قوعامدىق ۇيىم. وعان مۇشە بولۋ-بولماۋ نەمەسە شىعۋ اركىمنىڭ ءوز قالاۋىنداعى شارۋا. ال، ءوز كەزەگىندە وداق تۇراقتى مۇشەلەرىنىڭ مۇددەسىن بارىنشا قورعايدى، ولاردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن جاساۋعا تىرىسادى، مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ تابۋىنا دانەكەر بولا الادى. ايتالىق، ەسترادا ارتيستەرىنىڭ مەملەكەتتىك ماراپاتتار مەن اتاق-دارەجەلەر الۋلارىنا، شىعارماشىلىق كەشتەرى مەن ەسەپ بەرۋ كونتسەرتتەرىنىڭ وتكىزىلۋىنە دەمەۋشىلەر تابۋلارىنا قولعابىس جاسالماق.
- باۋىرجان اعا، تامىز ايى بويى ءسىزدىڭ باستاماڭىزبەن قۇرىلعان ەسترادا وداعى تۋرالى قازاق باسپاسوزىندە جاريالانعان اقپاراتتار كوزگە ءجيى شالىندى. بۇگىنگى كۇنى ءتۇرلى ساياسي-الەۋمەتتىك قوعامدىق بىرلەستىكتەر بارشىلىق قوي. بىراق، ءدال ونەر ۇجىمدارىنىڭ ىشىندە ەسترادا سالاسىندا جۇرگەن ارتيستەردىڭ باسىن قوسقان مۇنداي ۇيىم ەلىمىزدە بۇرىن بولماعان سياقتى. اڭگىمەنى وسى وداقتىڭ جايىنان باستاساق؟
- ءيا، ونىڭ راس. بۇل وداق وسىدان كەم دەگەندە 10-15 جىل بۇرىن قۇرىلۋى كەرەك ەدى. بىراق، «ەشتەن كەش جاقسى» دەگەن بار عوي. باجايلاپ قاراساڭىز، ەسترادا ارتيستەرىنەن باسقالاردىڭ بارىندە وداق بار. وداق دەگەنىمىز ەرىكتى ازاماتتاردىڭ باسىن بىرىكتىرەتىن قوعامدىق ۇيىم. وعان مۇشە بولۋ-بولماۋ نەمەسە شىعۋ اركىمنىڭ ءوز قالاۋىنداعى شارۋا. ال، ءوز كەزەگىندە وداق تۇراقتى مۇشەلەرىنىڭ مۇددەسىن بارىنشا قورعايدى، ولاردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن جاساۋعا تىرىسادى، مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ تابۋىنا دانەكەر بولا الادى. ايتالىق، ەسترادا ارتيستەرىنىڭ مەملەكەتتىك ماراپاتتار مەن اتاق-دارەجەلەر الۋلارىنا، شىعارماشىلىق كەشتەرى مەن ەسەپ بەرۋ كونتسەرتتەرىنىڭ وتكىزىلۋىنە دەمەۋشىلەر تابۋلارىنا قولعابىس جاسالماق.
قاراپايىم حالىق قازاق ەستراداسىندا جۇرگەن ارتيستەردى اقشانى كۇرەپ تاباتىنداي ويلايدى. شىن مانىندە، ونەر سالاسىندا، سونىڭ ىشىندە ەسترادا ونەرىندە جۇرگەندەردىڭ جاعدايلارى كوڭىل كونشىتەرلىكتەي ەمەس. جيىن-تويلارمەن جانە اركىم ءوزىنىڭ جەكە كاسىبىمەن اينالىسىپ، كۇندەرىن كورىپ ءجۇر. بۇعان باستى سەبەپ ءبىر شاڭىراق استىنا بىرىگە الماۋىمىزدا. جانە ولاردىڭ باسىن قوسىپ، مۇڭىن مۇڭداپ، جوعىن جوقتايتىن رەسمي ۇيىمنىڭ بولماۋىندا.
«ارتيست بىتكەننىڭ ءبارى شوۋ-بيزنەستە عوي» دەيتىندەربار. الايدا، شوۋ-بيزنەستەن ولارعا كەلەر پايدا شامالى. سەبەبى شوۋ-بيزنەس قازاقستاندا ايتارلىقتاي قارقىنمەن دامىپ وتىرعان جوق. دامىمايتىنى – ول حالىق سانىنا تاۋەلدى. مىسالى، استانادا كۇزدە ءبىر كونتسەرت ۇيىمداستىرساڭ،كەلەر جىل مەزگىلىنە دەيىن ءۇزىلىس جاريالاۋعا ءماجبۇرسىڭ. كورەرمەن از، ءارى باسەكەلەسۋشىلەر كوپ.
ال رەسەي شوۋ-بيزنەسىنىڭ تەز دامۋىنىڭ قۇپياسى – كورەرمەن سانىنىڭ كوپتىگىندە. وندا ءبىر عانا رەسەيدىڭ ءوزىن ايتپاعاندا، بۇرىنعى كەڭەس ۇكىمەتى قۇرامىندا بولعان 15 مەملەكەت تۇگەلدەي سولاردىڭ اۋديتورياسى. ءبىر ماسكەۋدىڭ وزىندە 20 ميلليون حالىق تۇرادى. كيركوروۆتىڭ ايتۋىنشا، ءبىر جاڭا باعدارلامامەن ماسكەۋدە ءبىر جىل بويى كونتسەرت بەرۋگە بولادى. بىزدەگى جاعداي مۇلدە كەرىسىنشە، ونەر سالاسىنا كەلگەن جاننىڭ بارلىعى 500 بەن 5000 دوللاردىڭ اراسىندا توي تويلاعانىمىزعا ءمازبىز. وسىنى ەسكەرە وتىرىپ وداق قۇرۋ مەن ەسترادالىق تەاتر اشۋ ۋاقىت تالابىنان تۋىنداپ وتىر.
- وداق قۇرىلعان سوڭ ونىڭ مۇشەلەرى بولۋ كەرەك قوي. بۇل وداققا كىمدەر مۇشە بولا الادى؟ ەسترادالىق دەگەنەن كەيىن ەسترادا انشىلەرى دە مۇشەلىككە وتەتىن بولار؟
- باسىندا ءوز سالامىزدا عانا، ءازىل-سقاقتىڭ توڭىرەگىن قامتىساق پا دەگەن وي بولعان. الايدا، «ەسترادا» دەگەن اتاۋدىڭ ىشىنە ءبارى سيىپ تۇرعان جوق پا. سوناۋ كلوۋناتادان باستاپ تسيرك ارتىستەرىنە دەيىن. كەز كەلگەن انشىلەر، ارتيستەر وسى اتاۋدىڭ اياسىندا. سوندىقتان ءبىز «ەسترادا ارتيستەرىنىڭ وداعى» دەپ اتادىق. بىزگە ونەر سالاسىنداعى كەز-كەلگەن ادام ءوتىنىشىن جازىپ، مۇشە بولا الادى. مۇشە بولمايمىن دەگەندەرگە ەش زورلىق جوق.
- ءاربىر يگى ءىستى كوپشىلىكتىڭ، بيلىك وكىلدەرىنىڭ قولداپ-قۋاتتاعانى قۋانتارى ءسوزسىز. بۇل باستاماڭىزعا مينيسترلىك تاراپىنان قانداي قولداۋلار بولىپ جاتىر؟
- جاقىندا عانا ءمينستردىڭ قابىلداۋىندا بولدىم. وتە جاقسى قارسى الدى. «جاقسى ءىس باستاپ جاتقان كورىنەسىڭ، جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل، قولداۋ كورسەتەتىن بولامىز. جالپى، كەلەر جىلدان باستاپ وداقتارعا مەملەكەت تاراپىنان جان-جاقتى دەمەۋشىلىك جاسالماق. سول كەزدە ءسىزدىڭ وداققا دا شىعارماشىلىق مۇمكىندىك بولاتىنداي جاعداي جاسالادى» دەدى مۇحتار ابرارۇلى.
جانە ءبىر ايتا كەتەتىن ماسەلە – مينيسترلىك ارقىلى بۇكىل اقپاراتتىق-ناسيحات جۇمىستارى، الداعى 5-قىركۇيەكتە وتكىزىلەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىرعان وسى وداقتىڭ اشىلۋ سالتاناتىنىڭ جارناماسى بارلىعى ءمينيسترىمىز مۇحتار قۇل-مۇحامەد مىرزانىڭ ارقاسىندا جاسالىپ جاتىر دەۋگە بولادى.
- باۋىرجان سابزالىۇلى، ەندىگى اڭگىمەمىزدى ءوزىڭىز باسى-قاسىندا جۇرگەن، تالاي جىل جىلىگىن شاعىپ، مايىن ىشكەن قازاقى قالجىڭعا بۇرساق. بۇگىندە شىنايى، وتكىر ناعىز قازاقى ءازىل جوق دەۋگە بولادى. بارى ءالسىز. قازاقى ءازىلدىڭ السىرەۋىنە نە سەبەپ بولدى دەپ ويلايسىز؟
- باستى سەبەپ ساحنادا «دۇمشە مولدالاردىڭ» كوبەيىپ كەتۋىنەن. باياعىدا ءبىز «تاماشاعا» كەلىپ، ۇلكەن ساحناعا جول تارتقاندا، ساحنا ساڭلاقتارىنان ءبىلىم الدىق. اسقار توقپانوۆ، شولپان جانداربەكوۆا، ىدىرىس نوعايباەۆ، ءاسانالى ءاشىموۆ، نۇرماقان ءجانتورين سەكىلدى ساحنا مەن ساتيرانىڭ ساردارلارى سۇزگىدەن وتكىزدى ءبىزدى. سونىمەن قاتار، ولار ءبىزدى ساحنا مادەنيەتىنە دە باۋلىدى. ولار ءۇشىن ساحنا – مەشىتپەن بىردەي ەدى. مەشىتكە قالاي تازالانىپ بارساڭ، ساحناعا دا سونداي تازالىقپەن شىعۋىڭدى قاتاڭ قاداعالايتىن. ال قازىرگى ۋاقىتتا قانداي؟ ساحنانى سول كيەسىنەن ايىردى. ساحنانى سىيلاۋدى قويدى قازىرگى باتىستىڭ جەڭىل-جەلپى دۇنيەسىنە ەلىكتەگەن جاستارىمىز. ساحنادا اۋزىنا كەلگەندى سويلەپ، قولىنا تۇسكەندى كيەتىن بولدى. سونداي-اق، شەت ەلدەردەن كەلەتىن بەيپىل مادەنيەت، ينتەرنەت، 24 ساعات توقتاۋسىز كورسەتىلەتىن جۇزدەن اسا تەلەارنالار. بارلىعى دا اينالىپ كەلىپ قازاقى قالجىڭنىڭ الدىن وراپ كەتتى. ءبىز بۇلارعا توسقاۋىل بولا الماساق تا، ىشتەي كۇرەسىپ، ۇلتتىعىمىزدى، قازاقيلىعىمىزدى ساقتاپ قالۋعا ۇمتىلۋىمىز كەرەك.
- ءوز باسىڭىز بۇل سالادا قانداي ناتيجەلى جۇمىس اتقارىپ وتىرسىز؟
- مەنىڭ كوزىم جەتكەن ءبىر نارسە، بەلگىلى ءبىر ءىستى باستاماس بۇرىن سول سالانىڭ ماماندارىن دايارلاپ الۋ كەرەك ەكەن. سول ماقساتپەن وقىعان، ءبىلىمدى اكتەرلار قاتارىن تولىقتىرۋ ءۇشىن ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنەن بىلتىر «ەسترادا، مينياتيۋرا ءارتيسى» دەگەن ماماندىق اشتىم. بۇگىندە 14 ستۋدەنتىمىز بار. كەلەر جىلى دا تالاپكەرلەر قابىلدايمىز دەگەن نيەتتەمىز. وسى ارقىلى ەرتەڭگى ساحناعا ءتىلدىڭ، ونەردىڭ قادىرىن بىلەتىن، اكتەرلىك شەبەرلىكتى مەڭگەرگەن ماماندار بەرۋدى كوزدەپ وتىرمىز. ءارى بۇل قازاق ەسترادالىق تەاتىرىنىڭ نەگىزىن قالاۋدىڭ العاشقى كىلتى بولىپ تابىلادى.
- جاڭا عانا ءوزىڭىز اتاپ وتكەندەي، سول ساحنا تارلاندارىنىڭ تۇسىندا ەل ساتيراشىلاردان اياعىن تارتاتىن ەدى. «ارانىڭ»، «تاماشانىڭ» قارماعىنا ءىلىنىپ كەتپەۋگە تىرىساتىن. بۇگىنگى قوعام ساتيرادان نەگە قورىقپايدى؟
- قورىقپايدى! سەبەبى جاڭا جوعاردا ايتقانىمداي ساتيرانىڭ سالماعى ازايدى. قادىرى كەتتى. بىراق، قوعام ساتيرادان قورىقپايتىن بولدى دەپ، ءبىز بۇل جانردى جويىپ جىبەرە المايمىز عوي. ول كەزدە پارتيانىڭ اتىمەن بولسا دا مەيلى، ايتەۋىر ءبىر جۇكتەلەتىن جاۋاپكەرشىلىك بار ەدى. «ارا» مەن «تاماشانىڭ» قارماعىنا ىلىنگەندەر پارتيادان شىعارىلۋعا دەيىن باراتىن. بۇل دەگەن ول زاماندا اۋىر جازا.
ەگەمەندىك ءبىزدىڭ ۇلتىمىزدىڭ ەڭ ۇلى جەڭىسى. الايدا، ءومىرىنىڭ كوپ جىلىن بۇعاۋدا وتكىزگەن ۇلتىمىز تاۋەلسىزدىك الىپ، بۇعاۋدان بوساپ كەتكەن ساتتە قوعامنىڭ كەي سالاسىندا ماسەلەنىڭ ءمانىن تەرەڭ تۇسىنە الماي، 10-15 جىلىن وتكىزىپ الدى. سول سالالاردىڭ ءبىرى ونەر سالاسى. بۇل تۇرعىدان كەلگەندە، ەندى عانا قادامىمىزدى تۇزەپ كەلەمىز. دەگەنمەن، ساتيرادان قورىقپاۋ – ار-ۇياتتان ايىرىلۋ ەكەنىن تۇسىنگەنىمىز ابزال. توقىراۋ كەزىندەگىدەي ەمەس، قازىر اللادان قورقاتىن بولدىق. ەل يمانعا بەت بۇردى. وسىنى پايدالانا وتىرىپ، ءبىز ساتيرانىڭ دا ىقپالىن ارتتىرامىز. ەندىگى جەردە ساتيرادان قورقۋ يمادىلىق نەگىزىندە بولماق. ول ساتيرادان قورقۋ ەمەس، اللادان قورقۋ بولاتىن ءسات جاقىن.
– ءبىر سۇقباتىڭىزدا ««باۋىرجان-شوۋ» جەتەر شىڭىنا جەتتى» دەگەن ەكەنسىز. بۇل سوندا شىعارماشىلىق توقىراۋ ما؟
– بۇل توقىراۋ ەمەس. ول جەردە «باۋىرجان-شوۋ» نەگە جۇمىسىن توقتاتتى؟» دەگەن سۇراق بولدى. مەن سوندا اشىپ ايتقان ەدىم. قازىرگى ساتيرا توڭىرەگىندە جۇرگەندەردىڭ، شىنىمدى ايتسام، 40-50 پايىزىنا كوڭىلىم تولمايدى. بۇل – ءبىر، ەكىنشىدەن – «باۋىرجان – شوۋ» قوعامنىڭ بارلىق سالاسىن قامتىعان. ۇلتتىق مەنتاليتەت، مەديتسينا، ميليتسيا، بازار، قويشى، ايتەۋىر، قامتىماعان تاقىرىبىمىز جوق دەۋگە بولادى. جانە ونەردىڭ دە وسى سالاسىنا قاتىستى بارلىق جانرلارى بولدى. كلوۋناتا، رەپ، كومەديا، تراگەديا، ميۋزيكل دا ءبىزدىڭ ونەر ۇجىمىنىڭ ورتاسىنان تابىلدى. ناقتىراق ايتار بولسام، «باۋىرجان – شوۋ» تەاتر دەگەن مارتەبەگە تولىق لايىقتى بولدى. ال باسقاسى، كەمسىتىپ وتىرعانىم ەمەس، ساتيرالىق ۇجىمدار. تەاتر دەگەن اتاۋعا تولىمدى بولۋ ءۇشىن ونىڭ ءوزىنىڭ كاستيۋمەرلىك تسەحى، تۇراقتى اكتەرلارى، ءوز ساحناسى، ءوزىنىڭ تۇراقتى رەداكتورى ت.ب. تولىپ جاتقان تالاپتارى بولۋى كەرەك. ءبىز بۇل سۇرانىمداردىڭ بارىنە ساي كەلە الدىق دەپ ويلايمىن.
بەلگىلى سىقاقشى مارات ساقاتوۆ بىزدە رەجيسسەرلىك ەتتى. سونداي-اق، گريم جاساۋشىمىز، ءار قويىلىمعا كوستيۋمدەر دايىندايتىن ارنايى تىگىن تسەحىمىز بولدى. الماتىداعى تەمىر جولشىلار مادەنيەت سارايى ءبىزدىڭ يەلىگىمىزدە ەدى. ءاندى دە ءوزىمىز جازىپ، ورىندايتىنبىز. بۇل ءۇردىس «باۋىرجان – شوۋدا» 2002 جىلعا دەيىن جالعاستى. مىنە ءبىزدىڭ ۇجىم ونەر ولكەسىنە وسىنداي دايىندىقپەن كەلگەن ەدى. مەن «باۋىرجان –شوۋ» جەتەر شىڭىنا جەتتى دەگەندە وسى تۇرعىدان ايتقان ەدىم.
ال بۇگىنگىدەي قوعامدى ارزان كۇلكى، «انەكدوتچيكتەر» مەن comedi clubتىڭ اعىمىندا كەتكەن ديپلومسىز ارتىستەر جاۋلاپ العان كەزدە، ءدال وسى سالانى، ساتيرا سالاسىن جوعالتىپ الماس ءۇشىن جوعاردا ايتقانىمداي ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنەن فاكۋلتەت اشۋعا ءماجبۇر بولدىم.
- بۇل قازاق ساتيراسىنا «مەن ايتارىمدى ايتتىم، قالعانىڭ كۇل بولماساڭ ءبۇل بول» دەگەن جانى اشىماستىق ەمەس پە؟ كەرىسىنشە، جاستارعا ۇلگى بولىپ، ساتيرا دەگەن، ءازىل دەگەن مىناداي بولادى دەپ مىقتى-مىقتى ساتيريكتەرمەن جۇمىس جاساپ، ساحنادا جۇرمەدىڭىزدەر مە؟
- جوق، ولاي بولمايدى! كەز كەلگەن اۋرۋمەن كۇرەسەردە ەشكىم بىردەن كىرىسىپ كەتپەيدى عوي. ءبىرىنشى جاڭاعى اۋرۋدى تەكسەرىپ دياگنوزىن قويادى، سوسىن ونىڭ ءدارى-دارمەگىن ازىرلەۋ ءۇشىن ءۇزىلىس جاساۋىنا تۋرا كەلەدى. بىزدە قازىر سونداي ءۇزىلىس ۇستىندەمىز. ال مەنىڭ ءدارىم – «قازاق ەسترادالىق وداعى» مەن «قازاق ەسترادالىق تەاترى» بولماق. «قازاق ەسترادا تەاترىنىڭ» قاراماعىندا ءبارى بولادى. پانتاميما، پاروديا، كلوۋناديا، قۋىرشاق تەاترى، شوۋ-باعدارلامالار وتكىزۋ جانە «قازاق ەستراداسى» دەگەن اتاۋمەن جۋرنال شىعارامىز. سونداي-اق، پروديۋسەرلىك ورتالىعى مەن «استانا-ونلاين» دەگەن تەلەارنا اشساق پا دەگەن جوسپارىمىز بار.
تەلەارنانىڭ ماقساتى كورەرمەندەردى ۇلتتىق تاربيە نەگىزىندەگى يماندىلىققا، ىزگىلىككە شاقىراتىن باعدارلامالارمەن سۋسىنداتۋ بولماق. قازاق ەسترادا تەاترىنىڭ قاراماعىنداعى ارنا بولعاندىقتان كوپ ادامدار ويلاۋى مۇمكىن سول شوۋ-بيزنەستىڭ اينالاسىنداعى جەڭىل-جەلپى دۇنيە بولار دەپ. كەرىسىنشە، ءبىز كورەرمەنگە وي سالاتىنداي سالماقتى تۋىندىلار ۇسىنساق دەگەن نيەتىمىز بار.
بۇل تەاتردى ازىرشە «قازاق ەسترادا تەاترى» دەگەن اتاۋمەن تۇساۋىن كەسكەلى وتىرمىز. دەيتۇرعانمەن الداعى ۋاقىتتا. وسى تەاترعا مەملەكەتتىك مارتەبە السام دەگەن ارمانىم بار. ءمينيسترىمىز مۇحتار ابرارۇلىنا دا ايتتىم، قول ۇشىن بەرۋگە ۋادەسىن بەردى. مەملەكەتتىك مارتەبەسىن المايىنشا ەسترادانىڭ جاعدايى ءماز بولا قويماسى انىق. رەسەيدى مىسالعا الىپ ۇيرەنىپ قالدىق قوي، ايتا بەرەيىن. ءبىر ماسكەۋدىڭ وزىندە 25-26 مەملەكەتتىك ەسترادالىق تەاتر بار. ال قازاقستان كولەمىندە ءالى كۇنگە بىرەۋ دە جوق. ەگەر مەملەكەتتىك دەگەن دارەجەمىز بولار بالسا، ۇكىمەتتىڭ دە كوزقاراسى دۇرىستالىپ، جان-جاقتى كومەك بولىپ قالارى انىق. ءارى بۇل ەسترادا سالاسىنداعى قارا شاڭىراق بولارى ءسوزسىز.
– جاڭا ءبىر سوزىڭىزدە ايتتىڭىز شاكىرتتەر تاربيەلەپ جاتقانىڭىزدى. ءوزىڭىز ستۋدەنت بولعان كەزدە «توقپانوۆتىڭ توقپاعىنان وتپەگەندەر ارتيست بولمايدى» دەگەن ءسوز بار ەدى. قازىرگى جاستار «باۋىرجاننىڭ باۋىرىنان شىقپاعاندار ءارتىس ەمەس» دەپ ايتا الا ما؟
– قازىرگى ساتيرانىڭ، ساحنانىڭ ماڭىندا جۇرگەن اعا بۋىن سول توقپاقتان وتتىك قوي. ال «باۋىرجاننىڭ باۋىرىنان» شىعۋ تۋرالىعا كەلەر بولساق، بۇل ۋاقىت ەنشىسىندەگى ماسەلە. باۋىرجان يبراگيموۆپەن بىرگە ىستەپ ەدىم دەيتىن اكتەرلاردىڭ بارلىعىنا ايتار ءبىر عانا اۋىز ءسوزىم بار «قايدا جۇرسەڭدەردە اماندارىڭ ءتۇزۋ بولسىن. مەنىڭ ەڭبەگىمدى ەلەگەندەرىڭ سول» دەيمىن. ايتپەسە، بۇگىنگە دەيىن «باۋىرجان-شوۋدا» قىرىقتان استام ادام قىزمەت اتقارعان ەكەن. مەن ەش قايسىسىنا ىستەگەن جاقسىلىعىمدى، كورسەتكەن كومەگىمدى بۇلداعان ەمەسپىن.
– ەردىڭ جاسى ەلۋدەن اسقان ەكەنسىز. ەلگە بەرگەنىڭىز كوپ پە، بەرەرىڭىز كوپ پە؟
– بەرەرىم كوپ. بۇگىنگە دەيىن بەرگەندەرىم جاستىقپەن، البىرتتىقپەن بەرىلگەن دۇنيە. دەگەنمەن وتكەن ىسكە وكىنگەننەن پايدا جوق. ال بەرەرىم كوپ دەۋىمنىڭ باستى سەبەبى، ەندىگى ۋاقىتتا ەلگە نە كەرەك دەگەندى ويلانىپ بارىپ بەرەسىڭ. جاس كەزدەگى البىرتتىقتان گورى، ەلگە پايدالىسىن كوزدەيتىن اقىلدىلىق باسىم.
– كەرى بۇرىلىپ قاراعاندا ساتيرا سوقپاعىنان كىمدەردى كورەسىز؟
– اكتەرلەر جالپى ءارتۇرلى بولىپ كەلەدى. بىرەۋلەر بولادى – تۋما تالانتتار، ولاردى قايتا سالساڭ دا ءجۇزىپ شىعادى. ەندى بىرەۋلەر بار – جەتەكپەن جۇرەدى، ياعني ولارعا ءوز بولمىسىن اشاتىن ورتا كەرەك. ەكىنشى توپقا ءابۋناسىر، جاناتبەك، نۇرجان (تۋكا) ت.ب. سەكىلدى جىگىتتەردى جاتقىزار ەدىم. ال ءبىرىنشى توپتىڭ باسىندا ۋاليبەك تۇر. ول ءوزى ادەبيەتشى، بىراق بۇكىل بولمىسىمەن اكتەر بولىپ كەتكەن ادام. سونىمەن قاتار ۇلان، المات، قۋاندىق، باقىت سەكىلدى جىگىتتەردى اتاۋعا بولادى.
سونىمەن قاتار ساتيرا سالاسىندا ء وز ورىندارىن تاپپاي جۇرگەن جىگىتتەر بار. سولارعا جول سىلتەپ، ءجون كورسەتۋ ءۇشىن دە وسى وداق پەن تەاتردىڭ قۇرىلۋى باستى تالاپ بولىپ وتىر. جانە بۇل وداق پەن تەاتردىڭ ارتىقشىلىعى ەلىمىز كولەمىندەگى 17 ساتيرالىق تەترلاردىڭ ءوزارا اكتەر الماسىپ، بىرلەسىپ قويىلىم جاساۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن قاتار، وسى تەاتر ساحناسىندا ساتيرالىق سپەكتاكل قويعىم كەلەدى. 10-15 مينۋتقا ارەڭ سيدىرىپ ساتيرالىق قويىلىمدى جاساۋ ءبىر باسقا، ال ءبىر ساعات، ساعات جارىمعا سوزىلاتىن سپەكتاكل جاساۋ تالانتتى اشۋدىڭ ەڭ تاماشا جولى عوي.
– ونەردەن جالىققان كەزىڭىز بولدى ما؟
– ونەردەن ەشقاشان جالىققان ەمەسپىن! قازاقى ساتيرانى قالاي ساقتاپ قالساق بولادى دەپ ەكى جىلداي ويلانۋمەن ءجۇردىم. قازىردە جوعارىدا ايتقان فاكۋلتەتتى اشىپ، وسىندا سول ستۋدەنتتەردىڭ وقۋىنا بارلىق جاعدايىن جاساۋمەن اينالىسىپ جاتىرمىن.
– ونەردەن جالىقپاي جۇرە بەرىڭىز اعا، اڭگىمەڭىزگە راحمەت!
– راحمەت! بارلىق استانالىقتاردى، قالا قوناقتارىن 5-ءشى قىركۇيەك كۇنى كونگرەس حولل سارايىندا وتەتىن «قازاقستان ەسترادا وداعىنىڭ» تۇساۋ كەسەر كونتسەرتىنە شاقىرامىن.
اڭگىمەلەسكەن ەرجان جاۋباي
Abai.kz
