بەيسەنبى, 9 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2544 0 پىكىر 12 قىركۇيەك, 2012 ساعات 09:28

كوكپەكتىدەگى كوزگە ىستىق، كوڭىلگە جىلى كورىنىستەر

12 قىركۇيەك كۇنى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ماشپەكۇلى ساپارباەۆ جۇمىس ساپارىمەن كوكپەكتى اۋداندا بولىپ قايتتى. وبلىستىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ باسشىلارىمەن بىرگە تاسساي، پرەوبراجەنكا، باستاۋشى اۋىلدارىنىڭ تۇرعىندارىمەن كەزدەسۋ وتكىزىپ، الەۋمەتتىك سالا نىساندارىن ارالادى. سامار اۋىلىنداعى اۋعان سوعىسى ارداگەرلەرى ساياباعىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىستى. بۇل ساپاردا اۋدان اكىمى د.م.مۋسين، وبلىس پروكۋرورى ب.تايىمبەتوۆ، وبلىستىق سوت توراعاسى ا.راحماتۋلين وبلىس اكىمىمەن بىرگە اۋىلدىق وكرۋگتەردى ارالادى.

تاسساي اۋىلىنداعى مادەنيەت ۇيىندە ينە شانشار جەر جوق. ءبىرىنشى قاتاردا سامايىن اق قىراۋ شالعان اۋىل اقساقالدارى، كاسىپكەرلەر، شارۋاشىلىق قوجالىعىنىڭ باسشىلارى وتىر. زالداعى ادامدار وبلىستىڭ قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارى باسشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكىزىلەتىن كەزدەسۋدى تاعاتسىزدانا كۇتىپ وتىر.

12 قىركۇيەك كۇنى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ماشپەكۇلى ساپارباەۆ جۇمىس ساپارىمەن كوكپەكتى اۋداندا بولىپ قايتتى. وبلىستىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ باسشىلارىمەن بىرگە تاسساي، پرەوبراجەنكا، باستاۋشى اۋىلدارىنىڭ تۇرعىندارىمەن كەزدەسۋ وتكىزىپ، الەۋمەتتىك سالا نىساندارىن ارالادى. سامار اۋىلىنداعى اۋعان سوعىسى ارداگەرلەرى ساياباعىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىستى. بۇل ساپاردا اۋدان اكىمى د.م.مۋسين، وبلىس پروكۋرورى ب.تايىمبەتوۆ، وبلىستىق سوت توراعاسى ا.راحماتۋلين وبلىس اكىمىمەن بىرگە اۋىلدىق وكرۋگتەردى ارالادى.

تاسساي اۋىلىنداعى مادەنيەت ۇيىندە ينە شانشار جەر جوق. ءبىرىنشى قاتاردا سامايىن اق قىراۋ شالعان اۋىل اقساقالدارى، كاسىپكەرلەر، شارۋاشىلىق قوجالىعىنىڭ باسشىلارى وتىر. زالداعى ادامدار وبلىستىڭ قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارى باسشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكىزىلەتىن كەزدەسۋدى تاعاتسىزدانا كۇتىپ وتىر.

وبلىس اكىمى تاسسايلىقتار الدىندا سويلەگەن سوزىندە مەملەكەتتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاڭعىرتۋ بويىنشا اتقارۋ ۇيىمدارىنىڭ باسىمدىقتارىنا باسا نازار اۋدارۋ كەرەكتىگىن اتاپ ايتتى.
- ءبىزدىڭ نەگىزگى مىندەتىمىز - بارلىق تۇرعىنداردى جۇمىسپەن قامتۋ. ول ادامداردىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋعا جانە مەملەكەتىمىزدىڭ دامۋىنا دا وتە قاجەت. الەۋمەتتىك سالا ارقاشان ەڭ ماڭىزدى ماسەلە بولىپ قالا بەرەدى. وسىلايشا، بيىل وبلىس بويىنشا 26 اپاتتى جاعدايداعى مەكتەپتىڭ ورنىنا زامان تالابىنا ساي، جاڭا ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى  سالىنادى. ەكونوميكانىڭ قارقىندى دامۋىنىڭ ارقاسىندا كوپتەگەن الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋگە مۇمكىندىك تۋدى. بىراق كوپتەگەن الەۋمەتىك ماسەلەلەردى شەشۋدە تۇرعىنداردىڭ بەلسەندىلىگى، اۋىلدىڭ قوعامدىق-ساياسي ومىرىنە قاتىسۋى جانە شاعىن كاسىپكەرلىكتىڭ دامۋى دا ماڭىزدى ءرول اتقارادى،-دەدى بەردىبەك ماشپەكۇلى.

وبلىس اكىمى ۇگىت-ناسيحات جۇمىسىنا، قوعامدىق-ساياسي جارنامالار تاقىرىبىنا، اۋماقتا مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ورىندالۋ بارىسى تۋرالى تۇرعىندارعا ماعلۇمات بەرۋگە ەرەكشە نازار اۋداردى.
اۋدان اكىمى د.م.مۋسين اۋداننىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى تۋرالى سوزىندە وندىرىستىك جانە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ارتقاندىعىن اتاپ ايتتى. تاماق ونىمدەرىن ءوندىرۋ ءۇش ەسە ءوستى، مال باسى مەن قۇستىڭ سانى دا ءوستى. كوپ جىلدان بەرى العاش رەت نەگىزگى كاپيتالعا ينۆەستيتسيانى تارتۋ ەكى ەسە  ءوستى، قۇرىلىس جۇمىسىنىڭ كولەمى دە ەداۋىر ارتتى. اۋداندا «جۇمىسپەن قامتۋ - 2020» باعدارلاماسى ىسكە اسىرىلۋدا، تىرەك ەلدى مەكەندەر قارقىندى دامىپ كەلەدى.

- قالىپتى قوعامدىق-ساياسي جاعداي مەن ازاماتتىق قوعام سۋبەكتىلەرىنىڭ بەلسەندىلىگى ەلباسىنىڭ ءبىزدىڭ الدىمىزعا قويعان مىندەتتەرىن ورىنداۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى،-دەدى دۇيسەنعازى ماعۋياۇلى.
وبلىس پروكۋرورى ب.تايىمبەتوۆ ۇلتارالىق كەلىسىم مەن قوعامداعى تۇراقتىلىق قازاقستان جەتىستىكتەرىنىڭ نەگىزىن قالايتىندىعىن اتاپ ايتتى. ول تولەرانتتىق پەن حالىقتار دوستاستىعى قوعامدىق-ساياسي ومىردە، ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاڭعىرۋىندا ەرەكشە ورىن الاتىندىعىن ەسكەرتتى.

تاسساي اۋىلدىق وكرۋگى قارقىندى دامىپ كەلەدى. سوندىقتان وبلىس اكىمىمەن كەزدەسۋ بارىسىندا دامۋ ماسەلەلەرى كوتەرىلدى. ايماق تۇرعىندارىن تازا اۋىز سۋمەن قامتۋ ماسەلەسى اۋدان اكىمىنىڭ تىكەلەي باقىلاۋىنا الىنعان. سۋ قورىن ناقتىلاۋ جۇمىسى جۇرگىزىلىپ، قاجەتتى قۇجاتتار اگەنتتىككە جىبەرىلدى. كەلەسى جىلى وسى ماسەلەگە قارجى بولىنەدى دەپ كۇتىلۋدە.

كەزدەسۋ بارىسىندا تۇرعىندار جىلجىمايتىن مۇلىكتى تىركەۋ، زەينەتكەرلىك جاس، شاعىن نەسيە الۋ ماسەلەلەرى، ۋچاسكەلىك ينسپەكتورعا اۆتوكولىك بەرۋ تۋرالى سۇراقتارىنا تولىق جاۋاپ الدى.
اۋىل اقساقالى قۋان تۇسىپبەكوۆ بەردىبەك ماشپەكۇلىنا وبلىس تۇرعىندارىنا جاساپ جاتقان قامقورلىعى ءۇشىن العىسىن ايتىپ، ەڭبەگىنە جەمىس، دەنساۋلىق، شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ گۇلدەنە بەرۋىن تىلەدى. وبلىس اكىمى م.اۋەزوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىندە بولىپ، قىسقى جىلۋ بەرۋ ماۋسىمىنا دايىندىق بارىسىن، اكت زالى مەن سپورت زالىن، شەبەرحانالاردى ارالاپ، مەكتەپ اسحاناسىنداعى وقۋشىلارعا ارنالعان اس مازىرىمەن تانىستى.

وبلىس اكىمىنە «ەلىم-اي-كوكپەكتى» جوباسىنىڭ جەتەكشىسى س.ايتمولدين ساتىپ الىنعان زاماناۋي اگرارلىق تەحنيكاسىن جانە شەتەلدەن اكەلىنگەن اسىل تۇقىمدى «گەرەفورد» ، «انگۋس» ءىرى قاراسىن كورسەتتى. سونىمەن قاتار  ەت ءوندىرۋ شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جوسپارىنىڭ ىسكە اسىرىلۋ بارىسىمەن تانىستىردى.

كوكپەكتى اۋدانىنداعى «الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى» كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ نەگىزگى مىندەتى - اۋدان تۇرعىندارىنا ساپالى الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ بولىپ تابىلادى. ورتالىق 2009 جىلدىڭ قاراشا ايىندا قۇرىلدى، وعان مەرۋەرت ءمادينوۆا باسشىلىق ەتەدى. 60 الەۋمەتتىك قىزمەتكەر مەن مامان اۋداننىڭ 228 تۇرعىنىنا الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋدە. وبلىس اكىمى ورتالىق قىزمەتكەرلەرىمەن، قىزمەت الۋشىلارمەن اڭگىمەلەسىپ، ولارعا سۋ جاڭا گازەل اۆتوكولىگىنىڭ كىلتىن تابىس ەتتى.

- مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامدار مەن ارداگەرلەرگە قامقورلىق جاساۋ، ولاردىڭ ماسەلەلەرىن شەشۋ مەملەكەتىمىزدىڭ الەۋمەتتىك باسىمدىعى بولىپ تابىلادى. بۇل ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ نىعايۋىنىڭ كورسەتكىشى عانا ەمەس، ول قوعام ادامگەرشىلىگىنىڭ ولشەمى،- دەدى اۋماق باسشىسى.

وبلىس اكىمىنىڭ ق.اۋحاديەۆ اتىنداعى اۋىلدىق وكرۋگى تۇرعىندارىمەن كەزدەسۋى «ورنەك» جشس كەڭسەسىندە ءوتتى. ءوندىرىس باسشىسى ەرجان قويگەلدين شارۋاشىلىقتىڭ دامۋى مەن يننوۆاتسيالىق اگروتەحنيكالىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ بارىسىمەن، ۆوزدۆيجەنكا اۋىلىندا ءسۇت ونىمدەرىن ءوندىرۋ كەشەنىنىڭ قۇرىلىسىمەن تانىستىرىپ ءوتتى.

اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ اكىمى داۋرەن قويگەلدين قوناقتارعا  تاەم قۇرۋ اياسىندا جوبالاردىڭ ىسكە اسىرىلۋى تۋرالى ايتىپ، تۇرعىندار اراسىندا ءتۇسىندىرۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى.  وسىلايشا، پرەوبراجەنكا اۋىلىندا ەڭ ءبىرىنشى الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋگە كوڭىل ءبولىندى. بيىل مۇندا جەڭىس ساياباعىنىڭ، شاعىن فۋتبول الاڭى مەن ويىن الاڭىنىڭ  قۇرىلىسى اياقتالۋى ءتيىس. كەلەسى جىلى مەكتەپكە، مادەنيەت ۇيىنە كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. اۋىل كوشەلەرىن جارىقتاندىرىپ، اسفالت توسەۋ، جاڭا بالالار باقشاسىن سالۋعا جوبالاۋ-سمەتالىق قۇجاتتارىن ازىرلەۋ دە جوسپاردا بار.

بەردىبەك ماشپەكۇلى تاەم-ءنىڭ نەگىزگى ماقساتى - اۋىلداعى ءومىردىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ بولىپ تابىلاتىندىعىن جانە ول تۇرعىنداردىڭ كوپتەگەن ماسەلەلەرىن شەشەتىندىگىن اتاپ ايتتى. سونىمەن قاتار، وبلىس باسشىسى تاەم باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋعا  اۋىل  تۇرعىندارى بەلسەندىلىك تانىتقانداعا عانا ول ءوز جەمىسىن بەرەتىندىگىن ەسكەرتتى.  مەملەكەت الەۋمەتتىك نىسانداردىڭ قۇرىلىسىنا وتە كوپ قارجى جۇمساۋدا. ال تۇرعىنداردىڭ مىندەتى - مادەنيەتتى دامىتۋ، اۋىلدى اباتتاندىرۋ، - دەدى بەردىبەك ماشپەكۇلى.

باستاۋشىلىقتار وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ باستاپ كەلگەن وبلىستىق دەلەگاتسيانى  جوندەۋ جۇرگىزىلگەن مادەنيەت ۇيىندە قارسى الدى. وبلىس باسشىسى ءوز سوزىندە اۋدان مەن وبلىس ەكونوميكاسىنىڭ ەكونوميكالىق داعدارىسقا قاراماي، قارقىندى دامۋىنىڭ باستى اسپەكتىلەرىنە توقتالىپ ءوتتى. مەملەكەتىمىزدىڭ باستى قۇندىلىعى - ۇلتارالىق كەلىسىم، تۇسىنىستىك، بەيبىتشىلىك پەن دوستىق. «مۇنىڭ بارلىعىنا ەلباسىنىڭ سىندارلى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا قول جەتكىزدىك»،- دەدى بەردىبەك ماشپەكۇلى. كەزدەسۋ بارىسىندا وبلىس اكىمى ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ ماسەلەسىن قوزعاپ، جاستاردى ءوز وتباسىنىڭ مۇددەسى ءۇشىن ەڭبەكتەنۋگە، ارداگەرلەردەن ۇلگى الۋعا شاقىردى. وكرۋگ تۇرعىندارىمەن بارلىق وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا اشىق اڭگىمە جۇرگىزىلدى. ارداگەر ۇستاز ج.قۇجامبەتوۆا اۋىلدا جاڭا مەكتەپ سالۋ قاجەتتىگىن ايتتى. باستاۋشىلىقتاردىڭ ماقتان تۇتار شاكىرتتەرى، «التىن بەلگى» يەگەرلەرى  بار، ول مەكتەپتەگى ءبىلىم ساپاسىنىڭ قازىرگى زامان ستاندارتتارىنا ساي ەكەندىگىن دالەلدەيدى. ب.ساپارباەۆ وسى ماسەلەنى زەردەلەۋ ءۇشىن ارنايى كوميسسيا جىبەرۋگە تاپسىرما بەردى. كوكجوتا ورتا مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى گ.قانعۇلوۆا ورالمانداردىڭ باسپانا ماسەلەسىن شەشۋگە كومەك كورسەتۋىن سۇرادى. كەزدەسۋ سوڭىندا بەردىبەك ماشپەكوۆيچ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالارعا - سارباسوۆا اقەركە مەن كابيدولدا مەيرامبەككە مۇگەدەكتەر ارباسىن سىيلادى.

وبلىس اكىمى مەن وبلىستىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ باسشىلارى سامار اۋىلىنداعى اۋعان سوعىسى ارداگەرلەرى ساياباعىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىستى. ونى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى تاەم قۇرۋ باعدارلاماسى اياسىندا جازدا اياقتالعان بولاتىن. قوناقتار مەن سامارلىقتار قازا بولعان اۋعان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرىن ەسكە الىپ، 1 مينۋتتىق ۇنسىزدىك جاريالادى. مەموريالدىق ەسكەرتكىشتەرگە گۇل قويدى.

- ءبىز ءوز تاريحىمىزدى ۇمىتپاي، كەلەسى ۇرپاققا جەتكىزۋىمىز كەرەك. 20 مىڭنان استام قازاقستاندىق اۋعان سوعىسىنا قاتىسىپ، ولاردىڭ تەڭ جارتىسى ەلىنە ورالعان جوق، كوبى مۇگەدەك بولىپ قالدى. بۇگىن ءبىز ولاردىڭ باتىلدىعى مەن ەرلىگىنىڭ الدىندا باس يەمىز. بۇل قاتال سوعىس بىزگە ساباق بولۋى ءتيىس،- دەدى اۋماق باسشىسى. وبلىس اكىمى اۋدان باسشىسىنا  وسكەلەڭ ۇرپاق ءۇشىن ۇلكەن تاربيەلىك ءمانى بار بۇل شارا ءۇشىن العىسىن ءبىلدىرىپ، بارلىق تۇرعىندارعا دەنساۋلىق، بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم، مولشىلىق تىلەدى.

وبلىس اكىمىنىڭ جۇمىس ساپارى سامار اۋىلىنداعى سپورت ءمودۋلى قۇرىلىسىنىڭ بارىسىن تەكسەرۋمەن اياقتالدى. «نادال ترەيد» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنىڭ ديرەكتورى د.سۋجانوۆ سالىنىپ جاتقان نىسانمەن تانىستىردى. نىسان قۇرىلىسىنىڭ ساپالى بولىپ، بەلگىلەنگەن كەستە بويىنشا جۇرگىزىلۋىنە باسا نازار اۋدارىلدى. بەردىبەك ماشپەكۇلى كوللەدج جاتاقحاناسىندا تۇرىپ جاتقان ءبىر توپ جاستارمەن اڭگىمەلەسىپ، ولاردىڭ سپورتپەن شۇعىلدانىپ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستاناتىندارىنا سەنىم ءبىلدىردى. « سەندەردىڭ ارالارىڭدا بولاشاق چەمپيونداردىڭ بار ەكەندىگىنە سەنىمدىمىن. بىراق ول ءۇشىن قيىندىقتان تايسالماي، جالقاۋلانباي، ەڭبەك ەتۋ كەرەك»،-دەدى وبلىس اكىمى. جاستار اكىمنىڭ قامقورلىعىنا العىس ايتىپ، ەڭبەگىنە جەمىس تىلەدى.

وسى تۇرعىداعى كەزدەسۋ تاجىريبەلەرى ءتۇرلى سالالاردىڭ ءتۇيىندى ماسەلەلەرىن جەتە زەردەلەپ، ولاردى شەشەۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن تابۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، قاراپايىم تۇرعىنداردىڭ مەملەكەتتىك مىندەتتەردى شەشۋگە اتسالىسۋىنا ىقپال ەتەدى. سونداي-اق، ازاماتتىق قوعام قالىپتاستىرۋدىڭ العى شارتتارى دەپ ويلايمىن. قازىرگى ۋاقىتتا ءبىزدىڭ الدىمىزدا اۋقىمدى مىندەتتەر تۇر. ولاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قاجىرلى ەڭبەك، ءبىلىم، جىگەر جانە ەڭ باستىسى، جۇمىستاعى بىرلىك كەرەك.

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1831
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1853
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1558
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1437