قازاقستاندا جولداردىڭ ساپاسى كوڭىل كونشىتپەيتىنىن كوپشىلىك ءجيى ايتادى. الايدا جول ساپاسىنا بولىنەتىن قارجى از ەمەس. ماسەلەن، وسى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى بەيبىت اتامقۇلوۆ 2020 جىلى جول سالاسىنا بيۋدجەتتەن 680 ميلليارد تەڭگە بولىنگەنىن ايتتى.

قايسىبىر جىلعى اقپارات بويىنشا، قازاقستان جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك رەيتينگىسىنىڭ «جول ساپاسى» يندەكسى بويىنشا ءا، دەگەندە سەگىز ساتىعا تومەندەگەن. بىلتىرعى جىلعى اقپارات بويىنشا، «جول ساپاسى» يندەكسى بويىنشا 140 ەلدىڭ ىشىندە 106-شى ورىندامىز. سونىمەن قازاقستاندا جول ساپاسى نەگە ناشار؟ ءبىز بۇل سۇراقتى مۇناي-حيميا سالاسىنىڭ مامانى عالىمجان جۋسانباەۆقا قويعان ەدىك.

سپيكەر تۋرالى از-كەم اقپارات:

عالىمجان ومارۇلى مۇناي-حيميا سالاسىندا 2005 جىلدان باستاپ قىزمەت ىستەگەن. سول جىلى «تەك- الماتى» جشس-ىندا، «قازاقستان تەمىر جولى» ۇك» اق مۇناي ونىمدەرىمەن جانە كومىرمەن قامتاماسىز ەتۋ ىسىمەن اينالىسقان.

«SAT Operating Aktau»  مۇناي-حيميا زاۋىتى جشس-ىندە باس ديرەكتور، «شىمكەنت مۇناي ونىمدەرى» اق كومپانياسىنىڭ باس ديرەكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 2010-2011 جىلدارى قازاقستان - يران ەلشىلىگىندە مۇناي-حيميا سالاسىمەن اينالىسقان. ەلشىنىڭ  ەكونوميكا بويsنشا ورىنباسارى بولعان. ال، 2011 جىلى مۇناي مەن مۇناي ونىمدەرىن ساقتاۋمەن اينالىساتىن «Petro Export» جشس-ىنا كەلگەن. اتالعان كومپانيادا كۇنى بۇگىنگە دەيىن كوممەرتسيالىق سۇراقتار بويىنشا، ديرەكتوردىڭ كەڭەسشىسى قىزمەتىن اتقارادى.

- عالىمجان مىرزا، جول قۇرىلىسىنا قاجەتتى زاتتار مۇنايدان الىنادى، بىلەمىز. قازاقستاندا مۇناي جەتكىلىكسىز دەپ ايتا المايسىز. بىراق، جولداردىڭ ساپاسى ناشار. مۇنىڭ سەبەبى نەدە؟

- ءبىز وتكەندە مۇنايدان بىرنەشە زات شىعاتىنىن ايتتىق. سونىڭ ءبىرى جول قۇرىلىسىنا پايدالاناتىن بيتۋم. ارينە، اۋەلى مۇنايدى قايناتاسىز. سوسىن ودان گاز شىعادى، بەنزين، ديزەل، قىمبات مايلار شىعادى. ەڭ سوڭىندا سىعىلىپ-سىعىلىپ گۋدرون دەگەن قالادى. سول گۋدروننان بيتۋم جاسالادى.

مەن جول سالاتىن بىرنەشە كومپانيا وكىلدەرىمەن سويلەستىم. ولار ۇنەمى بىزدەن بيتۋم سۇرايدى. وزدەرىڭدە نەگە جوق دەسەك، ماسەلە بىلاي ەكەن: مەملەكەت ولارعا جول سالۋ ءۇشىن تەندەر وتكىزەدى. تەندەردە بيتۋمنىڭ توننا باعاسىن 90 مىڭ تەڭگە جاساپ قويعان. بىراق، ونىڭ نارىقتىق باعاسى 150 مىڭ تەڭگە. دەمەك، ار جاعىنداعى 60 مىڭ تەڭگەنى كومپانيا ءوزى قوسۋى كەرەك.

سوسىن ولار نە ىستەيدى؟

قازاقستاندا مۇنايدى توگىپ تاستاعان كولدەر كوپ. ماسەلەن، اقتاۋ، اقتوبە، قىزىلوردا، اتىراۋدا مۇناي توگىلگەن كولدەر بار. ياعني، تەحنولوگيا ەسكى بولعاننان كەيىن، مۇناي شىعاتىن ترۋبالار بىتەلىپ قالادى. سول كەزدە مۇنايدى جەرگە دە، كولگە دە جىبەرەدى. ول قالدىقتار...

ەندى الگى جول سالاتىندار جاڭاعى كولدەرگە توگىلگەن قالدىقتاردى الىپ ارالاستىرادى. تەگىن عوي... ارى كەتسە 10 مىڭ تەڭگە تۇرار. بىراق، ول تازا بيتۋم ەمەس. ونىڭ ىشىندە بەنزين دە بار، پارافين دە بار. ولاردىڭ ءتۇرى بيتۋمعا ۇقساعانمەن، ساپاسى بىردەي ەمەس. ال، پارافين بيتۋمنىڭ ساپاسىن قۇرتادى. ماسەلەن، پارافين ىستىق كەزدە ەريدى، سۋىق كەزدە بىتىراپ، ۇگىتىلىپ كەتەدى. ءبىرىنشى سەبەپ وسى.

- ال، قازاقستان بيتۋم شىعارا ما؟

- قازاقستاندا بيتۋم شىعادى دەپ ايتا المايمىن. نەگە؟ مىسالى، اقتاۋدا توو «سپ «CASPI BITUM» دەگەن زاۆود بار. ول وسىدان 6-7 جىل بۇرىن سالىنىپتى. ول زاۆودتا قىتاي مەن قازاقستاننىڭ ۇلەسى 50 دە 50. ول زاۋىتتى بارىپ كورسەڭىز، جۇمىس ىستەمەيدى، ءتۇتىنى دە شىقپايدى. اتىن وزگەرتىپ ىستەي بەرەدى عوي، بىزدە...

ەندى سونداي زاۆود سالاتىن كەزدە ءسىز ءبىر جەردەن مۇناي الىپ، ساپاسىن قارايسىز. بيتۋم شىعارۋ ءۇشىن... وعان قاراجامباستىڭ مۇنايى تۋرا كەلەدى. ويتكەنى قاراجامباستىڭ مۇنايى اۋىر، ىشىندە اسفالتەنى كوپ. سوسىن ءپارافينى جوق. ال، بيتۋمدى قۇرتاتىن نارسە پارافين ەكەنىن ايتتىق. ءسويتىپ، قاراجامباستىڭ مۇنايىن نەگىزگە الىپ، زاۆود سالىنادى. بىراق ول زاۆود قاراجامباس مۇنايىنىڭ قاسىنا سالىنۋ كەرەك وي. ال، ونى 300 كم الىسقا اپارىپ سالعان.

ەندى ول زاۆود مۇنايدى «قازترانسويلدىڭ» ترۋباسىمەن الادى. ياعني، «وبشي ترۋبادان» مۇناي الىپ تۇر. ونىڭ ىشىندە 5-6 ءتۇرلى مۇناي بار. ياعني، پارافين دە، مۇناي دا ارالاسىپ كەتتى. ەندى ونىڭ ساپاسى بۇزىلعان جوق پا؟

سوسىن، مۇنايدان بىردەن بيتۋم شىقپايدى. ول «قويدى سويماي تۇرىپ، جۇرەگىن الىپ قويدىم» دەگەن نارسە. ياعني، مۇنايدان گاز ۇشادى، ەكىنشى بەنزين ۇشادى، سوسىن ديزەل ۇشادى، قىمبات مايلار ۇشادى... ەڭ سوڭىندا بيتۋم شىعادى. دەمەك، بيتۋم شىعاراتىن زاۆودتا ديزەل دە، بەنزين دە، قىمبات مايلار دا ساتىلۋى كەرەك. ياعني، بيتۋمعا دەيىنگى تاۋارلاردىڭ ءبارى شىعۋ كەرەك قوي. ونىڭ ءبارى بىزگە پايدا ەمەس پە؟

ال، قازاقستاندا ءبىر جامانى بيتۋمدى باسقا اتپەن، باسقا جاقتان الىپ كەلەدى. ءسويتىپ وسى جەردەن شىعاردىم دەپ كورسەتە سالادى دەپ ويلايمىن. ال، ونداعى بەنزين قايدا، ديزەل قايدا، قىمبات مايلار قايدا؟ بۇل دۇرىس ەمەس، بۇل كريمينال دەپ ويلايمىن!..

- قازاقستاندا بيتۋم قانشا جەردە شىعادى؟

- پاۆلوداردا شىعادى دەيدى. بىراق مەن ولاردان شىعاتىنىنا سەنبەيمىن. ويتكەنى ول جاقتان پارافين دە شىعۋ كەرەك قوي. ويتكەنى بيتۋم پارافينمەن كەلەدى. مىسالى كەز-كەلگەن زاۆودتا بيتۋم شىعادى دەسە، ودان پارافين شىعۋ كەرەك. ال، اناۋ مۇنايمەن ارالاسىپ كەتتى عوي. مىسالى، قاراجامباستان الىپ كەلسە، ودان بيتۋم شىعادى. ال، مىناعان قالاي سەنۋگە بولادى؟

- پارافين مەن بيتۋمدى اجىراتىپ الا الماي ما؟

- جوق، ءپارافينى بار مۇنايدان جاقسى زاتتار شىعادى. ول وتە قىمبات تاۋار. بىراق، مەن قازاقستاندا پارافين شىعادى دەگەندى ەستىمەگەم. بىزدە دەپارافينيزاتور جوق. مىسالى، «پارافينوۆىي مۇناي» ەڭ ارزان، قاتىپ قالادى دەيدى. ول شەت ەلدە كەرىسىنشە ەڭ قىمبات. ويتكەنى پارافيننەن كوپ جاقسى زاتتار شىعادى. بىزدە سول تەحنولوگيالار جوق. سونى قويسا، پارافين دە شىعاراتىن ەدىك.

ماسەلەن، قىسقى ديزەل مەن جازعى ديزەلدىڭ ايىرماشىلىعى - جازعى ديزەلدە پارافين بار. ول قىستا قاتىپ قالادى. ودان ءپارافيندى الىپ تاستاساڭىز، ول قىسقى ديزەل بولادى. قىسقى ديزەلدىڭ باعاسى ءبىر جارىم ەسە قىمبات.

ەندى بيتۋم نەگە 150 مىڭ تەڭگە تۇرادى، ەسەپتەپ كورەيىك. ماسەلەن، قاراجامباستىڭ مۇنايى ەڭ ارزان. ويتكەنى ول اۋىر. ونىڭ ىشىندە «سۆەتلىي پرودۋكت»  از دەپ كورسەتەدى. بىراق، شىن مانىندە تەحنولوگيا مىقتى بولسا، «اۋىر ونىمدەر» قىمباتىراق. ويتكەنى ول مايلار.

مىسالى بەنزيننىڭ تونناسى ورتاشا ەسەپپەن 500 دوللار بولسا، «بازوۆىي ماسلا» دەگەن بار، ونىڭ تونناسى 3 مىڭ دوللار تۇرادى. بىزدە ولاردى يگەرەتىن تەحنولوگيالار جوق. ونى قويسا، ءبىزدىڭ ەل بايىپ كەتەر ەدى.

ەندى شامامەن ەسەپتەپ كورسەك. قاراجامباستىڭ ءبىر تونناسى 100 دوللار دەپ الايىق. ونى ماشينامەن الىپ كەلەسىز، 20 دوللار كەتەدى. سوسىن زاۆود قايتا وڭدەلگەن مۇنايدى قايناتىپ بەرگەنى ءۇشىن 80 دوللار الادى. ەندى سول قاراجامباس مۇنايىنان شامامەن 30 پايىز بيتۋم شىعۋ كەرەك. ويتكەنى اۋىر عوي. 30 پايىز شىقتى دەيىك. قالعان 70 پايىزى قىمبات تاۋارلار.

ەڭ تومەنگى ديزەلدىڭ ءوزى ورتاشا ەسەپپەن 500 دوللار دەپ الايىق. قازىر ونىڭ باعاسى 190 تەڭگە. ءبىر توننادا شامامەن 1260 ليتر بار. ەندى 190-دى كوبەيتىڭىز. جاقسى، قىمبات مايلاردى ساناماي-اق قويايىق. 70 پايىزىن شامامەن 500 دوللار دەپ الا سالايىق. جالپى 70 پايىزى قىمبات پرودۋكتى عوي.

ال، بيتۋم ەڭ قالدىعى ەمەس پە؟ 500 دوللاردىڭ 70 پروتسەنتى قانشا بولادى؟ 350 دوللار بولادى. ەندى، سودان شىققان 70 پروتسەنتپەن ءسىزدىڭ 100 دوللار مۇناي ساتىپ العانىڭىز بار، قايناتقانىڭىز بار، الىپ كەلگەنىڭىز بار. ول 200 دوللار. سوندا 70 پروتسەنتتىڭ وزىنەن سىزگە 150 دوللار قالدى.

ال، بيتۋم قالدىق. سوندا بيتۋم قانشا تۇرۋى كەرەك؟ تەگىن بولۋى كەرەك ەمەس پە؟ نەگە ول بىزدە 350 دوللار نەمەسە 150 مىڭ تەڭگە تۇرادى؟

مەنىڭ ويىمشا، ونى رەسەيدەن الىپ كەلەدى. الىپ كەلگەن سوڭ اتىن اۋىستىرادى، وعان تاعى تولەۋ كەرەك. سوسىن كىرىپ كەلە جاتقاندا «ندس» تولەنەدى، ترانسپورتيروۆكاسى بار. سونىڭ ءبارى 150 مىڭ تەڭگە بولادى.

ونى وزىمىزدەن شىعارۋعا تولىق مۇمكىندىگىمىز بار. ويتكەنى بىزدە مۇنايدىڭ ءتۇر-ءتۇرى شىعادى. ال، بيتۋم زاۆودتارى قىمبات تا ەمەس.

مەن يراندا جۇمىس ىستەگەندە كورگەم. بيتۋم ارى كەتسە 20-30 مىڭ تەڭگە بولۋ كەرەك. ەگەر، وسىنى رەتتەسە، قوسىمشا قانشا جول سالىنار ەدى. ويتكەنى، جول سالعان كەزدە شىعىنىڭىزدىڭ نەگىزگى بولىگى بيتۋمعا كەتەدى. بۇل ەكونوميكاعا قانشا شىعىن؟

- ءازىربايجان دا ءبىز سەكىلدى مۇنايعا تاۋەلدى مەملەكەت. بىراق، بايقاعانىمىز، ولاردا جول ساپاسى جاقسى. مۇنىڭ سەبەبى نەدە؟

- ولار مۇنايعا تاۋەلدى بولسا دا، كوپ وندىرىستەرى جاقسى. ال، بىزدە ءبىر قۇرتاتىنى زاڭ. ويتكەنى قازاقستان باياعى «سوۆەتسكي ستاندارت» دەگەندە قالىپ كەتكەن دەپ ويلايمىن. ماسەلەن، بىزدە مۇنايدى ىشكى رىنوكقا ارزان باعامەن بەرەدى. سالىق از تولەيسىز. بىراق سول مۇنايدىڭ اتىن وزگەرتسە، ەكسپورتقا كەتەتىن سالىق پەن ىشكى رىنوكتاعى سالىق قالتاعا كەتەدى. مىسالى، ديزەلدىڭ اتىن وزگەرتىپ، پەش مايى دەگەن سياقتى. ونىڭ ءبارى سوۆەت كەزىندە قالىپ كەتكەن ستاندارتتار.

ول ستاندارتتى قازىر بەلورۋسيا، رەسەي، قازاقستان عانا قولدانادى. ال، ءازىربايجاننىڭ ءبىر مىقتىلىعى ولار شەت ەلدىك، ەۋروپالىق، امەريكالىق كومپانيالارمەن ىستەيدى. سوندىقتان ولاردىڭ تەحنولوگياسى دامىپ كەتكەن. قالدىق از شىعادى.

مىسالى يراندا حالىق سانى كوپ، بىراق مۇنايى بىزدەن از. ولاردا 30 جىل سانكتسيا بولىپ كەلە جاتسا دا، مۇناي ساتقاننان بۇرىن مۇناي حيميا زاۆودتارى جاقسى جولعا قويىلعان. قازىر يراندا 30-40 ۇلكەن زاۆود، 100-دەن اسا مينيزاۆودتار بار. ال، بىزدە ءبىر مۇناي - حيميا زاۆودى جوق.

- قازاقستاندا مۇناي قالدىقتارىن قالاي پايدالانادى؟

- بىزدە 40-50 مينيزاۆود بار. ولار بەنزين شىعارادى، ديزەل شىعارادى. بىراق، اسا ساپالى ەمەس. الايدا، ول مينيزاۆودتارعا ىشكى رىنوكپەن مۇناي بەرۋگە بولمايدى. تەك مۇناي وڭدەيتىن ءۇش زاۆودپەن «CASPI BITUM»-عا بەرەدى. ال، قالعان زاۆودتار وزدەرى تابادى. بىراق قىمبات باعامەن الادى.

ەندى جاڭاعى مۇناي قالدىقتارىن قايتا وڭدەپ، مۇناي زاۆودتارىنا وتكىزەم دەسەڭىز، ءسىزدىڭ ۇستىڭىزدەن قىلمىستىق ءىس قوزعالادى. سوندا قالدىق مۇنايدى قايتا وڭدەگەنىڭىز ءۇشىن ءىستى بولاسىز. بۇل قالاي سوندا؟

ال، ميلليونداعان توننا قالدىقتار دالادا جاتىر. ونىڭ ءبارى قانشا اقشا؟ ەكولوگياعا قانشا زيان؟ ول سۋ سياقتى جىلتىراپ جاتقاندىقتان، جازدا قۇستار قونىپ ءولىپ جاتتى.

نەگىزى قالدىقتاردى توگەتىن ارنايى جەرلەر بار. مىسالى، جاڭاوزەننىڭ قاسىندا ارنايى قالدىق توگەتىن ورىن بار. ونى ءسىز زاڭ بويىنشا رەتتەپ، حالىققا «وزدەرىڭ تازالاپ، شەتەلگە ساتىڭدار» دەسەڭىز، جاڭاوزەننىڭ ادامدارىنا بەس جىلعا جۇمىس بولار ەدى.

ماسەلەن، سوۆەت ۇكىمەتى تاراعان كەزدە، قانشا مەتالل زاتتى تاستادى. كەيىن ولاردىڭ ءبارى كەرەك بوپ قالدى. قازىر كوشەدە مەتالل تاپپايسىز. ءبارىن جيناپ ساتىپ جىبەردى. بۇل دا تۋرا سول سياقتى.

ەگەر مۇناي قالدىقتارىن تازالاۋعا رۇقسات بەرسە، بىرىنشىدەن ەكولوگيانى تازارتاسىز، ەكىنشىدەن ول اقشا، ۇشىنشىدەن جۇمىسشى كۇشى. ويتكەنى، قانشا قالدىقتار جاتىر. ول اسىرەسە شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە اسا پايدالى. ودان سالىق تۇسەدى، ايلىق بولادى دەگەندەي.

- رۇقسات بەرۋگە نە كەدەرگى؟

- وعان نە كەدەرگى ەكەنىن مۇلدە تۇسىنبەدىم. بىزدە ءىرى-ءىرى ەكولوگيالىق كومپانيالار بار. سولار مەملەكەتتەن قالدىقتاردى تازارتقانى ءۇشىن اقشا الادى دەپ ويلايمىن. ولارعا ءومىرى قالدىقتىڭ تازالانباعانى جاقسى دا؟.. بۇل جەردە ءبارىبىر لوببيلىك كوزقاراس جاتسا كەرەك. بىراق، ەگەر شىنىمەن قىزىعۋشىلىق بولسا، ونى قاداعالاۋ قيىن ەمەس. جاي عانا، زاڭدى وڭايلاتۋ كەرەك.

قازىر ءبارى پاندەمياعا بايلانىستى سىرتقى نارىققا كەتىپ جاتىر. بىراق، پاندەمياعا دەيىن سىرتقى نارىققا بەنزين، ديزەل جىبەرىلگەن جوق. ويتكەنى وزىمىزگە جەتپەيدى دەدى. شىن مانىندە زاۆودتار ءۇش ەسە كوپ جۇمىس ىستەسە، وزىمىزگە جەتپەك تۇگىلى، اسىپ كەتەدى. ونىڭ ءبارى پايدا عوي. قازىر نە ءۇشىن ءبارى زاۆود سالا بەرەدى. مىسالى، مۇنايى جوق ەلدەر دە زاۆود سالادى. ولار مۇنايدى ساتىپ الادى، الىپ كەلەدى، شىعارادى، سودان پايدا كورەدى. بەلورۋسيا سياقتى. ال، بىزدە ارزان مۇناي بار، ءبارى بار، بىراق زاۆود جوق.

- بىزدە مۇناي وزىمىزدەن شىعىپ جاتسا، زاۆود سالۋ نەگە سونشا قيىن؟

- مىسالى، دۇنيە جۇزىندە مۇناي زاۆودىن سالۋدىڭ ەكى جولى بار. سىزدە مۇناي بار، ءسىز ولارعا وسىنشا «وبەم» تاپسىرامىن دەپ كەپىلدىك بەرەسىز. ولار مۇناي زاۆودىن سىزگە ءوزى سالىپ بەرەدى. ماسەلەن، قىتاي ءبىر توننا مۇنايدى وڭدەپ بەرگەنى ءۇشىن 100 دوللار الدى دەيىك. ال، ءسىز 5 ملن. توننانى قىتاي زاۆودى ارقىلى وتكىزەم دەسەڭىز، 100 دوللار قويىپ قويادى سىزگە. جانە ءبارىن «جوعالىمسىز» دۇرىس ءبولىپ بەرەدى. سوندا 5 ميلليون توننا وتەدى دەسەك، 500 ملن دوللار بولادى. ال زاۋىت جالپى ارى كەتسە 1 ملرد دوللار تۇرادى. دەمەك، ءسىز شىعىنىڭىزدى 2-اق جىلدا شىعارىپ الاسىز.

ال قازاقستاندا ءسىز ون ەسە قىمباتقا ءوز اقشاڭىزعا سالاسىز. مۇناي وزىڭىزدىكى. ەندەشە 2 شىعىن نە كەرەك؟ ەگەر ءسىزدىڭ مۇنايىڭىز بار بولسا، قىتايلار وزدەرى-اق كەلىپ سالىپ بەرەدى. جانە ولار ءوزىنىڭ اقشاسىن شىعارىپ الادى دا، كەتىپ قالادى. ەسەسىنە زاۆود سىزگە قالادى.

مىسالى بيتۋم زاۆودى تۋرالى ايتايىق.  شەتەلدە ءبىر زاۋىت 1 ملرد دوللار بولسا، بىزدە ول 4 ملرد دوللار تۇرادى. ويتكەنى ءبىزدىڭ قازاقتار بارىپ، سول زاۋىتتى الادى. وزدەرى كەلىپ سالادى. ول دەگەنىڭىز – مىسالى ءسىز بارىپ مەرسەدەس الاسىز. بىراق ءسىز ونى زاپچاستاپ الىپ كەتەسىز دە، سوسىن ءوزىڭىز كەلىپ قۇرايسىز دەگەن سياقتى. ال ءسىز ونى دۇرىس قۇرايسىز با، جوق پا، تاعى اڭگىمە... سودان كەيىن-اق باعاسى قىمباتتاپ كەتپەي مە؟ وداندا اقشاسىن تولە. ەسەسىنە 3-4 ەسە ارزان بولادى. سوسىن ىستەتە بەر...

ەگەر سول زاۋىتتى قىمباتتاتقىڭ  كەلسە، 1 ملرد دوللار سال دا، ءىرو-عا شىعار. 3 جىل پايدا كورسەتەسىز. سوسىن اكتسيالارىن ساتقان كەزدە ءبارىبىر سول اقشاڭ شىعادى. اقشاڭدى شىعارىپ الدىڭ با، 10 پايىزىن وزىڭە قالدىر. سەن ءوز اقشاڭدى شىعارىپ الدىڭ، ولاردىڭ اشاسىن قايتارىپ بەردىڭ، ۇستىنەن پايدا كوردىڭ. سوسىن ونى باسقارىپ وتىراسىڭ. اناۋ ميلليونداعان اكتسيونەر كەلىپ باسقارمايدى عوي، 10 پايىزى سەنىكى بولعان سوڭ سەن باسقاراسىڭ. زاۋىت سەنىڭ جەرىڭدە، وزىڭدىكى.

- سوندا بيتۋمنىڭ باعاسىنا ەش باقىلاۋ جاسالمايدى عوي؟

- جاسالمايدى. نەگە ەكەنىن بىلمەيىن. ونى تەكسەرەتىن سالىق كوميتەتى قايدا؟ ەسەپ كوميتەتى قايدا؟ ونىڭ ءبىر جولى «كپۋ» باقىلاۋ اپپاراتتارىن قويۋ. ول اپپارات شىققان ءونىمدى دە، كەتكەن شىعىندى دا انىق كورسەتىپ تۇرادى. سوندا عانا باقىلاۋ ورناتۋعا بولادى. بىراق، وعان ءىرى-ءىرى لوببيلىك توپتار قارسى بولىپ وتىر.

- اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

- سىزدەرگە دە راحمەت!

تاقىرىپقا تۇزدىق:

مامان پىكىرى: قازاقستاندا نەگە بەنزين قىمبات؟

دايىنداعان نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz