جۇما, 3 مامىر 2024
ءدىن مەن ءتىن 7045 51 پىكىر 13 مامىر, 2019 ساعات 10:35

باتىستىڭ ۇلكەن جوسپارى ءھام "قازاق جاناشىرى" تۋرالى...

سەرىكجان ءبىلاش قازىرگى قازاق قوعامىنداعى كۇردەلى ماسەلەگە اينالىپ بارا جاتقانىن مويىندايتىن كەز كەلدى. ەگەردە بۇل ماسەلە بۇدان ارى ساعىزداي سوزىلىپ، جالعاسا بەرەتىن بولسا، قازاق قوعامىنداعى جىكتەلۋشىلىك ودان ارى ۇلعايا تۇسەتىنى بەلگىلى بولىپ وتىر. العاشقى كەزدە سەرىكجان ءبىلاش قىتايدان كەلگەن قازاقتاردى «قىتايدىڭ شپيونى»، «پاترويوت»  دەپ جىكتەپ، اعايىن اراسىنا جىك تۇسىرسە، ەندى بۇكىل قازاق قوعامى اراسىنداعى جىكتەلۋشىلىكتىڭ سەبەبىنە اينالىپ وتىر. قازىرگى كۇنى ءازىمباي عالي، رينات زايتوۆ سياقتى  قوعامدا بەلگىلى تۇلعالاردىڭ ءوزى سەرىكجان ءبىلاش ۋاعىزىنىڭ جەتەگىندە كەتىپ، سونىڭ سويىلىن  سوعىپ، قازاق قوعامى اراسىندا دا جىك ءتۇسىرىپ وتىرعان جايى بار.

وتكەن كۇزدە جارقىن جەتى تۋرالى «Abai.kz» سايتىندا جاريالانعان  ماقالادا سەرىكجان ءبىلاشتىڭ كىم ەكەنىن تولىعىمەن دالەلدەپ كورسەتكەنبىز. ءالى دە ول ويىمنان قايتقان جوقپىن جانە سوڭعى كەزدە قولىمدا جيناقتالعان ماتەريالدار سەرىكجان ءبىلاشتىڭ مەن ويلاعانننان دا قاۋىپتى، حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ارانداتۋشى ەكەنىنە كوزىمدى جەتكىزە ءتۇستى. بىراق بۇل ماسەلەلەردى مىنا ماقالا شەڭبەرىندە قايتا قوزعاماق نيەتىم جوق.

ەندىگى كەزەكتە "سەرىكجان ءبىلاش قازاقتىڭ شىن جاناشىرى ما؟" دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرىپ كورمەكپىن. ولاي ەتپەسەك، "سەرىكجان ءبىلاش بولماسا، قىتاي قازاعى مۇلدەم قۇرىپ كەتەتىن ەدى", ء"بىزدىڭ مۇڭىمىزدى، قايعا قاسىرەتىمىزدى  سىرتقى دۇنيەگە شىعارىپ، جار سالىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ قىتاي قازاقتارىنىڭ ماسەلەسىنە كوڭىل اۋدارتىپ وتىرعان تەك سەرىكجان ءبىلاش. ول بولماسا، بار قىتاي قازاعى تۇرمەدە ءشىرىر ەدى" دەگەندى ايتىپ ەلدى شۋلاتىپ جۇرگەن سەرىجان جاقتاستارىنىڭ داۋىسى كۇن سايىن كۇشەيە تۇسۋدە. ولار ءتىپتى كەزىندە سايراگۇل مەن سەرىكجاندى قولداپ، ارا ءتۇسىپ جاردەم قولدارىن سوزعان ادۆوكات ابزال قۇسپان مەن جۋرناليست ساۋلە ابدىلداحانقىزىن دا، ولاردىڭ سوزدەرىن قوستاپ، ارا تۇسپەك اعايىنداردىڭ بارلىعىن اياققا تاپتاپ، جوق ەتۋگە بار.

سەرىكجانننىڭ ءوزى بولسا، اقىن مۇحتار شاحانوۆ باستاعان زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ ايتقان توقتاۋ سوزدەرىنە قۇلاق اسپاي، ولاردى تىشقانعا، ساسىق كۇزەنگە تەڭەدى. مۇنداي ادامدى قازاق دەپ، قازاق جاناشىرى دەپ ايتۋ مۇمكىن بە؟ قازاق ءوزىنىڭ ار-يمانىن، رۋحانياتىن مالىنان دا، جانىنان دا ارتىق باعالاعان حالىق. ولاي بولماسا، «مالىم جانىمنىڭ ساداعاسى، جانىم ارىمنىڭ ساداعاسى» دەپ ايتپاعان بولار ەدى. ال، اقىن مۇحتار شاحانوۆ باستاعان توپ قازىرگى كۇنگى قازاقتىڭ ارىنا بالانعان، قازاقتىڭ جوعالعانىن تۇگەلدەپ، جىرتىعىن جاماپ، رۋحانياتىن قالپىنا كەلتىرىپ جۇرگەن تۇلعالار بولاتىن. ولاردى تىشقانعا، ساسىق كۇزەنگە تەڭەپ، «مەن تانكىمىن عوي. تانكى تابانىنىڭ استىنداعى تىشقان، ساسىق كۇزەندەردى قايتىپ كورسىن» دەپ ءۋاج ايتقان سەرىكجاندى قازاقتىڭ جاناشىرى دەپ ايتا المايمىن. جوق. ايتۋ مۇمكىن ەمەس. قازاقتىڭ رۋحانياتىن اياققا تاپتاعان ادامدى قازاقتىڭ دوسى دەپ ايتۋدىڭ ءوزى قىلمىس. سەبەبى، كەز-كەلگەن حالىقتى حالىق ەتىپ ۇيىستىراتىن وزەك – ول حالىقتىڭ رۋحاني-مادەني بولمىسى.

حالىق ودان اجىرايتىن بولسا، وندا ول حالىق – حالىق رەتىندە تاريح ساحناسىنان كەتەدى. قازاقتىڭ سول رۋحاني وزەگىنە، سول رۋحاني وزەكتى ساقتاپ وتىرعان، قورعاپ وتىرعان تۇلعالاردى تىشقانعا، ساسىق كۇزەنگە تەڭەگەن ادام قازاقتىڭ قايتىپ جاناشىرى بولا الادى؟ «قازاق» اتىن بەتپەردە قىلىپ، سول قازاقتى توز-توز ەتۋگە باعىتتالعان سەرىكجان ءبىلاشتىڭ بۇل ارەكەتى قازاقتىڭ مۇددەسىنە ەمەس، كەرىسىنشە، جالپى ورتالىق ازيا ەلدەرىن حالىقارالىق جانجالدىڭ وشاعىنا اينالدىرۋ بولىپ وتىرعان باتىس ەلدەرىنىڭ مۇددەسىنە ساي كەلەتىنىن قازاقتىڭ كوپشىلىگى ءالى تۇسىنە قويعان جوق. ويتكەنى، بۇل باتىس ەلدەرىنىڭ ستراتەگيالىق جوسپارىندا ارنايى قاراستىرىلعان كوپ قاتپارلى ساياسات ەكەنىنەن حابارىمىز جوق. ونداي ساياساتى بولماسا اقش باستاعان باتىس ەلدەرىنىڭ قازىرگى اۋعانستان مەمللەكەتىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە سيريا مەن يراقتان شىعارىلعان تەرروريستىك توپتاردى شوعىرلاندىرۋ نە ءۇشىن قاجەت بولدى؟ سەرىكجان ءبىلاشتىڭ جانىن سالىپ، ۋاححابيلىكتى ۋاعىزداپ، قازاقتى قازاققا ايداپ سالىپ، ودان قالسا، قىتايعا قارسى قويۋداعى ماقساتى قازاقتىڭ مۇددەسى ءۇشىن ەمەس، جوعارىدا ايتقان «ۇلكەن جوسپاردى» ىسكە اسىرۋدىڭ جولدارى ەمەس پە؟» دەگەن زاڭدى سۇراق تۋىندايدى.

ويتكەنى، سەرىكجان ءبىلاشتىڭ ۇيعىرلاردىڭ ازاتتىق كۇشتەرىمەن بىرلەسە ارەكەت ەتەتىنى بەلگىلى بولىپ وتىر. ال، ۇيعىر ازاتتىق كۇشتەرىنىڭ اقش باستاعان باتىس ەلدەرىمەن تىعىز بايلانىستا ەكەنى الەمگە بەلگىلى. ۇيعىر اعايىنداردى قازاق قانشا باۋىرعا تارتقانىمەن قازاقتى حالىق دەپ مەنسىنىپ جۇرگەن ۇيعىر جوق ەكەنىنە كوزىمىز جەتكەن جوق پا؟ سوڭعى جىلدارى عانا قازاقستاندىق ۇيعىرلار تاراپىنان جاسالعان سەپاراتيستىك ارەكەتتەر ولاردىڭ تۇپكى ماقساتىنىڭ نەنى كوكسەيتىنىن كورسەتكەن جوق پا؟ ۇيعىرلاردىڭ قازاق جەرى ەسەبىنەن ۇيعىر مەملەكەتتىگىن قالىپتاستىرۋ ويلارى بارلىعىن دا جوققا شىعارۋعا بولمايدى. ولاي بولسا، سەرىكجان ءبىلاش سول ساياساتتى ىسكە اسىرۋشى «ويىنشى» ەمەس ەكەنىنە كىم كۋالىك بەرەدى؟ ەگەردە وسى ماسەلەلەردى تۇتاسىنان الىپ قارايتىن بولساق، وندا سەرىكجان باستاعان «ويىننىڭ» قازاق مەملەكەتتىگى ءۇشىن قاۋىپتى استارى بارلىعىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى جانە بۇل ماسەلەدە ونىڭ قازاق ءۇشىن كۇرەسىپ جۇرمەگەنىنە كوزىمىزدى جەتكىزە تۇسەدى.

اقش پەن وزگە باتىس ەلدەرىنىڭ ورتالىق ازيا ەلدەرىندە قىتايعا قارسى بۇلىك شىعارۋعا مۇددەلى بولىپ وتىرعانى تۋرالى «فوند ستراتەگيچەسكوي كۋلتۋرى» اتتى  ەلەكتروندى باسىلىمدا جاريالانعان الەكسەي ءپاحوليننىڭ «سشا ۆ تسەنترالنوي ازي – كاك ستراۆيت كيتايتسەۆ س كازاحامي ي كيرگيزامي» اتتى ماقالاسىندا اقش-تىڭ ورتالىق ازيا ەلدەرى حالىقتارىن قىتايعا قارسى قويۋ ساياساتى جۇرگىزىلىپ جاتقانىن جانە ول ساياساتتى جۇرگىزىۋ ءۇشىن كىم قارجى ءبولىپ وتىرعانىن اشىپ جازدى. سەرىكجان ءبىلاشتىڭ مىنا ارەكەتى سول ساياساتپەن استاسىپ جاتقانىن جوققا شىعارۋ مۇمكىن بە؟ جوق! ءبىزدىڭ ولاي دەۋىمىزگە تاعى ءبىر دالەل – حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ سەرىكجان ءبىلاش باستاعان توپتىڭ ارىز-شاعىمدارىنا ەلىپ ەتە قالۋى دا، كۇدىك تۋدىرماي قويمايدى. ونىڭ ۇستىنە بۇل ازاماتتىڭ ۇيعىرلاردىڭ ازاتتىق قوزعالىسى ۇيىمىمەن دە تىعىز بايلانىسى بارلىعى ونىڭ استە قىتايداعى قازاق ءۇشىن كۇرەسىپ جۇرمەگەنىن اياعاقتاي تۇسەدى.

جالپى، قىتايداعى قازاقتىڭ باسىنا قارا بۇلتتىڭ ۇيىرلۋىنە سەرىكجان ءبىلاشتىڭ تىكەلەي قاتىسى بارلىعىن، ۋاححابيلىك-سالافيلىك يدەولوگيانى قىتاي قازاقتارى اراسىندا تاراتۋشى بولعانىن بۇعان دەيىن جازعان ماقالامىزدا تولىق باياداعان بولاتىنبىز. قاجەت بولسا، ونى ارى قاراي اشا تۇسۋگە بولادى. جالپى قىتاي قازاقتارى اراسىنا ۋاححابيلىكتىڭ تارالۋىنا بايلانىستى، ونداعى قازاق اراسىنداعى رۋحاني اۋىتقۋشىلىققا بايلانىستى زاڭعار التايدىڭ جاريالاعان «جارقىن 7 لاڭى جانە كەلەسى قاۋىپ ...» ماقالاسىنان ءۇزىندى كەلتىرسەك، سول كەزەڭدەگى قىتاي قازاقتارى اراسىندا سەرىكجان ءبىلاشتىڭ قازاق رۋحانياتىنا قارسى قالاي كۇرەسكەنىن كورۋىمىزگە بولادى. ول ماقالادا بىلاي دەلىنەدى: «قازاقستاندا سول جىلدارى قانشاما ءدىني اعىمدار بولسا، ارعى بەتتە تۋرا سونداي اعىمدار اشىق ۇگىتتەلىپ جاتتى. ول يدەيا ۇگىتتەۋشىلەر ەشقاشان شىنايى ات قولدانعان ەمەس. سولاردىڭ ىشىندە جارقىن7 دەگەن اتپەن جۇرەتىن بەلگىسىز ادام قىتاي قازاقتارى سايتتارىندا ارناۋلى تۇردە، تۇراقتى ءوزىن دارىپتەپ، ءدىني-ساياسي باعىتىن ۇگىتتەۋمەن اينالىستى. «كۇلتەگىن» اتتى سايتتى سوڭىندا تولىق باقىلاۋدا الىپ، ءارتۇرلى وزگە ۇلتتى، وزگە ءدىندى تەرىس قىرىنان كورسەتەتىن، جەك كورسەتۋگە باعىتتالعان جازبالارىن جانە دە قازاقتىڭ سالت-ءداستۇر مەرەكەلەرىن (ناۋرىز مەرەكەسى جايلى، بي، مۋزىكالىق اسپاپتار) جەك كورۋشىلىكتى دارىپتەپ ءدىن ۇگىتتەۋگە كوشتى (ونىڭ ميلليون رەت وقىلعان «مىڭ ءبىر ساپار» شىعارماسى سىزدەرگە دالەل رەتىندە جىبەرىلەدى). ارينە ول ەلدى وزىنە باۋراۋ ءۇشىن ءارتۇرلى ۇلتتىق قۇندىلىقتاردىڭ جاناشىرى كەيپىنە ەنەتىن كەزى دە بولدى. ول سونىمەن قاتار قىتاي جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى بەلسەندى جاستارمەن كەزدەسىپ، ولاردى ءوز قاتارىنا تارتتى. وزىنە قارسى كەلگەن جاستاردى قورقىتۋ، ۇركىتۋ ارقىلى دا وزىنە تارتتى. جانە قارسى كەلگەن ادامدارعا جالا جابۋ، اياۋسىز بوقتىق سوزدەر ايتۋ ارقىلى ۇنەمى باسىپ-جانشىپ وتىردى. وسىنداي جۇيەلى جۇمىستار ارقاسىندا شىڭجاڭ قازاقتارى اراسىندا ءداستۇرلى دىننەن الىستاعان، ءارى ءداستۇرلى يسلامدى دارىپتەگەن ادامدارعا جاۋ كوزبەن قارايتىن، ولاردى جاۋ سانايتىن توپتار پايدا بولدى. اقىرى بۇل قىتاي قوعامى قاۋىپسىزدىك مەكەمەسى جاعىنان بايقالىپ، قازاق سايتتارى باقىلاۋعا الىندى، جابىلدى. بۇل ءوز كەزەگىندە قىتاي اقپارات سالاسىندا قازاقستانمەن اقپاراتتىق كوپىر بولىپ، قىتاي قازاقتارىنىڭ رۋحاني ازىعى بولىپ وتىرعان قازاق اقپارات كەڭىستىگى ءۇشىن ورنى تولماس جوعالتۋ بولدى.

بۇل ماقالانى جازىپ وتىرعان سول قىتايدان كەلگەن قانداسىمىز. سەرىكجان ءبىلاشتىڭ قىتايدا ءجۇرىپ قازاققا، قازاق رۋحانياتىنا  «قانداي قامقورلىق» جاساعانىن وسى ءۇزىندىنىڭ ءوزى-اق تانىپ-بىلۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ءوزىنىڭ قىزمەتىنىڭ باستى باعىتى قازاقتىڭ رۋحاني-مادەني بولمىسىن تالقانداۋدى ماقسات ەتىپ العان ادامدى «قازاق جاناشىرى» دەپ ايتۋعا كەلەدى مە؟ سەرىكجان ءبىلاشتىڭ ۋاححابيلىكپەن تىكەلەي بايلانىسى بارلىعى جاقىندا ونى قورعاماق بولعان ورالمان قارىنداسىمىزدىڭ ۆيدەوسىندا تاعى دا دالەلدەندى. ول ۆيدەودا سەرىكجان ءبىلاشتىڭ ءدىني باعىتى ا.سمانوۆپەن بىردەي ەكەنىن دالەلدەپ، سەرىكجان حانافي مازحابىنىڭ وكىلى دەپ ءپاتۋا بەرەدى. بۇل سەرىكجان ءبىلاشتىڭ ۋاححابيلەر وكىلى ەكەنىنە تولىق دالەل بولا الادى. ويتكەنى، سمانوۆتار اۋلەتى قازاق جەرىنە ۋاححابيلىك اكەلۋشى نەگىزگى ارنانىڭ ءبىرى بولعانى بارشاعا ايان. وزدەرىن حانافي مازحابى وكىلىمىز دەپ ايتقانىمەن، ولار حانافي مازحابىنىڭ وكىلى بولا المايدى. ەڭ باستىسى ولار  ارۋاقتى، اۋليەنى مويىندامايدى. اۋليە مەن ارۋاق جوق جەردە حانافي مازحابى دا جوق.

تاۋەلسىزدىكتەن كەيىن كەلىپ ەلىمىزگە ەنگەن ۋاححابيلىك اعىمنىڭ سالدارىن قازىرگى كۇنى بار قازاق قوعامى كورىپ وتىر دەسەك ارتىق ايتقاندىق ەمەس. وسى اعىمنىڭ سالدارىنان ەلىمىزدە قانشاما تەراكتىلەر ورىن الدى، قاناشاما جاستار اداسىپ، شەشەنستان، سيريا، يراق ەلدەرىنە بارىپ اجال قۇشتى. قازىرگى كۇنى قازاق قوعامى وسى يدەولوگيانىڭ سالدارىنان جىك-جىككە ءبولىنىپ وتىرعانى مويىندالماي وتىرعان اششى شىندىقتىڭ ءبىرى. وسى يدەولگيانىڭ قىتاي قازاقتارى اراسىنا تارالۋىنا، ونداعى قازاقتاردىڭ ءدىني تانىمىنىڭ وزگەرۋىنە ىقپال ەتكەن، قازاق رۋحانياتىنان اجىراتقان ادامدى، قازاق تىلىندە شەشەن سويلەيدى ەكەن دەپ قولداۋ كورسەتۋ قازاق حالقىنا قارسى جاسالعان قاستاندىق بولار ەدى. ونىمەن شەكتەلمەي قازاقستاننىڭ ىشىنە كەلىپ، حالىقتى ىشتەي ءوزارا ءدۇرداراز قىلىپ، جىكتەلۋىنە ىقپال ەتىپ وتىرعانى دا بەلگىلى.

سەرىكجان ءبىلاشتىڭ ەلىمىزدىڭ ىشكى تۇتاستىعىن بۇزۋعا باعىتتالعان مۇنداي ارەكەتتەرى جوعارىدا اتاپ وتىلگەن حالىقارالىق ءىرى ساياسي ويىنشىلاردىڭ ورتالىق ازيا ەلدەرىندە بۇلىك شىعارۋ جوسپارىمەن ساي كەلەتىنىن ەسكەرەر بولساق، وندا  سەرىكجان ءبىلاشتى قازاق مۇددەسىن قورعاۋشى رەتىندە قاراۋ مۇمكىن ەمەس. ەڭ باستىسى سول ۋاححابيلىك يدەولوگيانىڭ قازىرگى باتىس يدەولوگتارى قولىنداعى مۇسىلمان ەلدەرىن ىشتەي بۇلدىرۋگە باعىتتالعان باستى يدەولوگيالىق قارۋ بولىپ وتىرعانى جالپىعا ايان. جانە بۇل جەردە تاعى ەسكەرتە كەتەتىن ءبىر ءجايت، سەرىكجان ءبىلاشتىڭ ەلىمىزدىڭ ىشكى تۇتاستىعىن بۇزۋعا باعىتتالعان ارەكەتتەرىندە جالعىز ەمەستىگىن، ونى قولدايتىن توپتىڭ بارلىعى دا ايقىندالىپ وتىر. ول ەلىمىزدە تانىمال «تاۋەلسىز جۋرناليستەر كلۋبى» وكىلدەرى «اتاجۇرت ەرىكتىلەرىمەن» بىرگە «قىتايدىڭ قازاقتان شىققان شپيوندارىن» اشكەرەلەۋمەن اينالىسىپ كەلەدى. «تاڭىرلىك ءدىندى قالپىنا كەلتىرەمىن» دەپ ەل ىشىندە جىك شىعارىپ جۇرگەن  توقتار جاقاش پەن ۋاححابيلىك يدەولوگيانىڭ ۋاعىزشىسىنا اينالعان وراز الىمبەكوۆ  سىندى جۋرناليستەر بۇل ماسەلەدە ءبىراز جەتىستىكتەرگە جەتىپ، قازاق اراسىنا جىك سالۋدا ايانباي ەڭبەك ەتىپ جۇرگەندەرىن ايتۋعا ءتيىسپىز.

سەرىكجان ءبىلاشتىڭ بۇلاردان باسقا دا قولداۋشىلارى از ەمەستىگىنە سوڭعى كەزدە كوزىمىز جەتە باستادى. ويتكەنى، قىتاي وكىمەتىنىڭ شىعىس تۇركىستانداعى قازاقتارعا جاساپ جاتقان قىسىمى قانى بار قازاقتىڭ كەز-كەلگەنىنىڭ قانىن قىزدىراتىنى جاسىرىن ەمەس. الايدا، بۇل ماسەلە بۇلاي، سەرىكجان ءبىلاشتىڭ مەتودىمەن شەشىلمەيتىنىن ۇعىنۋعا ءتيىسپىز. قازىرگى كۇنى مىنا جەردە ىشتەي جىك-جىك بولىپ، ايتىسىپ، تارتىسىپ، بەت جىرتىسقانمەن ماسەلە شەشىلمەيدى. وسى تارتىس ارى قاراي جالعاسا بەرەتىن بولسا، وندا ماسەلە ودان ارى ۋشىعىپ كەتەتىنى انىق. ونىڭ ورنىنا بۇل ماسەلەنى شەشۋدىڭ باسقا جولدارىن قاراستىرىپ، قىتايداعى قانداستارىمىزدى مۇمكىندىگى بولعانىنشا كوپتەپ قايتارۋدىڭ جولىن قاراستىرۋىمىز كەرەك. ەكىنشى ماسەلە، قىتايدىڭ ەكسپانسيالىق ساياساتىنا قارسى تۇرا الاتىن ساياسي جىگەر مەن ساۋاتتى ەكونوميكالىق ساياسات قاجەت. وكىنىشكە وراي، قازىر بىزدە ول جوق ەكەنى بارىمىزگە بەلگىلى.

قازىرگى كۇنى ەلىمىز ساياسي تۇرعىدان دا، ەكونوميكالىق تۇرعىدان دا قىتايعا تاۋەلدى. قازاقستاننىڭ بارلىق بازارى قىتاي تاۋارىنا تاۋەلدى جانە قىتاي ەكونوميكاسىنىڭ قۋاتىن ارتتىرۋعا جۇمىس ىستەپ جاتىر. مۇنداي جاعدايدا قىتايعا ءسوزىڭ وتەدى مە؟ جوق! سوندىقتان دا قازاق-قىتاي اراقاتىناسى مەملەكەتتىك دەڭگەيدە ايقىندالۋى ءتيىس. ءدال قازىرگى جاعدايدا سەرىكجان ءبىلاش سياقتى ارانداتۋشىلاردىڭ ارەكەتى  قازاققا زارەدەي دە پايداسىن تيگىزە المايدى. كەرىسىنشە، الپاۋىت مەملەكەتتەردىڭ گەوساياسي جوسپارلارىن ىسكە اسىرۋ جولىنداعى ارەكەتتەرىنىڭ قۇرباندىعىنا اينالىپ كەتۋ ىقتيمالدىعى بار. الپاۋىت مەملەكەتتەر وزدەرىنىڭ مۇددەلەرىن ىسكە اسىرۋ جولىندا ەشنارسەنى كوزگە ىلمەيتىنىنە، ەشكىمنىڭ كوز جاسىنا قارامايتىنىنا سوڭعى ون جىل كولەمىندە الەم حالىقتارىنىڭ كوزى سان مارتە جەتتى. 2009 جىلى باستالعان «اراب كوكتەمىنىڭ» جالعاسى اياقتالماعانىنا، جۇزدەگەن مىڭ ادام قۇربان بولىپ، ميللونداعان ادامداردىڭ بوسىپ كەتكەنىنە ءبارىمىز كۋامىز. سول جاعداي قازاق حالقىنىڭ باسىنا دا كەلمەسىن دەسەك، وندا جالعان ۇراندى جەلەۋلەتىپ، حالىقتى ورعا جىقپاق بولعان كەز-كەلگەن ارانداتۋشىنىڭ جولى كەسىلۋى ءتيىس. باسقا جول جوق!

زىكىريا جانداربەك

Abai.kz

51 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 650
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 419
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 386
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 389