جۇما, 3 مامىر 2024
46 - ءسوز 4425 7 پىكىر 2 مامىر, 2019 ساعات 11:43

بىزگە دەموكراتيالىق رەفورمالار كەرەك

1 مامىر كۇنى الماتى مەن استانادا كوشەگە بەيبىت شەرۋگە شىققان xالىقتى الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى ءبارىڭىز كورگەن شىعارسىزدار. بۇل شەرۋدە بايقاعانىم بۇرىن تەك قازاقتار باس كوتەرسە قازىر ورىس ۇلتىنىڭ وكىلدەرى دە بوي كورسەتە باستاپتى. كەم دەگەندە ەكى قالادان دا مىڭعا جۋىق ازاماتتار اشىق نارازىلىققا شىققانىن بايقاۋعا بولادى.

مەنىڭ ويىمشا، ەگەر الداعى ۋاقىتتا ەلدە دەموكراتيالىق رەفورمالار باستالماسا، الەۋمەتتىك جوبالار قولعا الىنباسا شەرۋگە شىعۋشىلار سانى جىل ساناپ ارتا بەرەدى. "شۇكىر ەتىڭدەر", "سابىر ساقتاڭدار", "ەلىمىز تىنىش بولسىن" دەگەن قۇر ۇرانداردىڭ كۇشىمەن xالىقتى ۇزاق ۇستاپ تۇرا المايسىڭ. 2-3 جىل بۇرىن xالىق بۇل سوزدەرگە سەنسە دە قازىر ەلدە ساياسي باسشىلىقتىڭ وزگەرگەنىن قالايتىن بەلسەندى ازاماتتار سانى ارتىپ كەلەدى. اۆتوكراتيالىق جۇيە قالاي اينالدىرساڭ دا ءوز بەدەلىن جوعالتىپ زاماناۋي وزگەرىستەر مەن xالىقتىڭ سۇرانىسىنا جاۋاپ بەرۋدەن قالدى. شەت مەملەكەتتەردە وقىعان جاڭا بۋىن جاستار ءوسىپ ەكى جاقتى سالىستىرا الاتىن ساۋاتتى ازاماتتار قاتارى كۇن ساناپ ءوسىپ جاتىر. ەگەر تومەندەگى 3 ماسەلە 1-2 جىلدا شەشىلمەسە xالىقتىڭ الاڭعا شىعىپ، ساياسي ەليتانىڭ بيلىكتەن كەتۋىن تالاپ ەتكەن ۋكراينا مەن گرۋزياداعى جاعداي بىزدە دە قايتالانۋى ابدەن مۇمكىن:

1. پرەزيدەنت سايلاۋى ءوتىپ، ترانزيت اياقتالعاننان كەيىن ەلباسى مەن ونىڭ وتباسى تولىق بيلىكتەن كەتۋى قاجەت. بيۋدجەتكە شىعىن ەلباسى كانتسەليارياسىنىڭ بىزگە قاجەتتىلىگى جوق.

2. جاڭا سايلانعان پرەزيدەنت بيلىك تىزگىنىن تولىق قولعا العاننان كەيىن ەلدە ساياسي رەفورمالاردى باستاپ ساياسي پارتيالاردىڭ اراسىنداعى اشىق باسەكەگە ەرىك بەرىپ، كەلەسى پارلامەنت سايلاۋىندا وپپوزياتسيالىق كۇشتەردىڭ زاڭ شىعارۋشى بيلىككە كەلۋىنە جاساندى تۇردە كەدەرگى جاساۋدى دوعارۋ قاجەت.

3. ازاماتتىق قوعامدى ورنىقتىرىپ قازاقستان xالقىنىڭ ءوز ويىن ەركىن ايتۋىنا شەكتەۋ قويۋدى، جۇمىستان قۋدالاۋدى دوعارۋ قاجەت. ونىڭ ورنىنا سانانى مودەرنيزاتسيالايتىن، ساياسي مادەنيەتتىڭ وسۋىنە ىقپال ەتەتىن رەفورمالار قولعا الىنۋى كەرەك. حالىقتىڭ پىكىرىن ايتاتىن پلاتفورما فەيسبۋكپەن عانا شەكتەلمەي ساۋاتتى ازاماتتار شوعىرى جينالعان ساياسي پارتيالار مەن قوعامدىق ۇيىمداردىڭ قىزمەتىنە كوشىپ ءارى ونىمەن بيلىكتىڭ ءۇش تارماعى دا وركەنيەتتى ديالوگ ورناتا بىلەتىن ساياسي جۇيەنى ورنىقتىرۋ قاجەت.

ءبىز قوعام بولىپ ءبىر نارسەنى مويىنداۋىمىز قاجەت. حالىقتى قىسقان سايىن كەرى رەاكتسيا كۇشەيە بەرەدى. ال، ەگەر ەلدىڭ مۇڭىن بيلىككە جەتكىزەر ساۋاتتى ساياسي جۇيە مەن ساياسي پلاتفورمالار جۇمىس ىستەپ تۇرسا ەۆوليۋتسيالىق جولمەن اقىرىنداپ دەموكراتيالى ەلدەردىڭ قاتارىنا جاقىنداي تۇسەمىز. قازىر 10 جىل بۇرىنعى تۇسىنىكپەن ويلايتىن xالىق جوق. الەمدە، تمد ەلدەرىندە بولىپ جاتقان وزگەرىستەردى xالقىمىز كورىپ وتىر. ارمەن قاراي اكىمشىلىك كۇشپەن، قورقىتىپ-ۇركىتۋمەن قوعامدى ۇستاپ تۇرۋ تاكتيكاسى ءوز ناتيجەسىن بەرمەيدى. مۇنداي تاكتيكا كەرى رەاكتسيا تۋدىرىپ جۇيەگە نارازىلار سانىن ارتتىرعاننان باسقا جولعا الىپ كەلمەيدى.

P.S. ەگەر ەلباسىنىڭ ويىندا 1-2 جىلدان كەيىن داريعانى نە وتباسىنىڭ ءبىر مۇشەسىن بيلىككە اكەلۋ يدەياسى بار بولسا بۇگىنگى بولعان وقيعادان كەيىن ويلانار. شەرۋدە استانانىڭ اتىن اۋىستىرۋعا قارسىمىز دەگەن تالاپ كوپ ايتىلدى. ەگەر داريعا نە باسقا ءبىر وتباسىنىڭ مۇشەسى بيلىككە كەلسە بۇل وتقا ماي قۇيۋمەن تەڭ. قىزىن جاقسى كورگەن اكە نارازى xالىقتىڭ ورتاسىنا، جانىپ تۇرعان وتقا ءوز بالاسىن اكەلىپ "ەلدى باسقار" دەپ تاستاماس. ەڭ دۇرىسى ابىرويمەن كەتىپ، كەلەسى پرەزيدەنتتەن گارانت الىپ، 30 جىل جيناعان بايلىقتى ساقتايتىن جولداردى جاساپ، قالعان ءومىردى ەلتسين سەكىلدى تىنىش وتكىزۋ. بيلىكتى ۋىسىنان شىعارماۋعا ۇمتىلعان سايىن xالىقتىڭ نارازىلىعى دا ارتا بەرەدى. الداعى 1-2 جىلدا تولىق ساياساتتان كەتپەسە xالىق ەلدەگى بار ساتسىزدىككە بيلىكتى ۋىسىندا ۇستاپ وتىرعان ەلباسىن ايىپتاۋعا اشىق تۇردە كوشەدى. تاجىريبەلى ساياساتكەر رەتىندە مۇنى ەلباسىنىڭ بولجاي الماۋى مۇمكىن ەمەس. ەلباسى اينالاسىندا 30 جىل جۇرگەن ازاماتتاردىڭ كەڭەسىن ەمەس، ەلدىڭ تىلەگىن تىڭدايدى دەپ ۇمىتتەنەمىن!

باۋىرجان سەرىكبايدىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz

7 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 618
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 367
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 361
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 367