جۇما, 3 مامىر 2024
مىنە، كوردىڭ بە؟ 4921 15 پىكىر 6 ناۋرىز, 2019 ساعات 10:25

دەمالىستى بەيسەنبى-جۇما كۇندەرىنە اۋىستىرۋ قاجەت

نەگىزى ۇلتىمىزدا ەكى جاڭا جىل بار ونىڭ ءبىرىنشىسى – 22 جەلتوقساندا، ەكىنشىسى – 22 ناۋىرىزدا. ءدىلىمىز 12 جىلدىق مۇشەلدى حوش كورەدى. ءارى ون ەكى جىلدىق جىل ساناۋدى ءبىزدىڭ بابالارىمىز ءومىر-سالتىمىزعا ەنگىزدى.

مۇسىلمان دىنىندەگى جۇرتىمىز باتىس الەمى تۇركىدەن الىپ، جانە ورىس الەمى پەتر ءى پارەمەنىمەن ءالى كۇنگە دەيىن قولداناتىن جاڭا جىلدى قۇپ كورە قويمايدى. سوندىقتان، يزەۋيتتەر ءتۇن ۇزارۋى تابيعات قۇبىلىسىن يسا ءماسىح تۋعان كۇنىنە ورايلاستىرعان 22 جەلتوقسانداعى جاڭا جىلىمىزدان يسلام ءدىنىن ۇستانعاندىقتان باس تارتۋعا ءماجبۇرمىز.

وسى ورايدا ءمينيسترىمىز ارىستانبەك مۇحامەديۇلى ەل اراسىندا "ناۋرىز مەرەكەسى بۇقارالىق سيپاتتان اجىراپ، ساحنالىق كەيىپكە ەنىپ، ازداعان جۇرتشىلىقتىڭ قىزىقتاۋىنا عانا اينالعان فولكلورلىق قويىلىم كورىنىسىنەن اسپاۋدا" دەگەن پىكىر قالىپتاسقانىن اشىق ايتتى.

1930 جىلداردىڭ ورتاسىنا دەيىن بەيسەنبى مەن جۇمانىڭ دەمالىس كۇندەرى بولعانىن تاريحشىلاردان باسقا قالىڭ كوپشىلىك بىلە بەرمەيدى. ۇلتتىق رۋحاني جاڭعىرۋ يدەياسى بيلىك تاراپىنان ورىندى كوتەرىلىپ وتىرسا، وندا سەنبى – ءبىرىنشى جۇمىس كۇنى دەپ تانىلىپ،  بەيسەنبى مەن جۇما دەمالىس كۇندەرى دەپ سانالۋعا ءتيىس. بۇلاي دەپ وتىرعانىمىز، سول كەزدە الەم مەن ورىس دۇنيەسى قازاقتىڭ ءوز ءومىر ءسۇرۋ سالتى بار ەكەنىن ۇعىنادى. ءارى ۇلتتىق جاڭا جىلىمىزدىڭ قۇدىرەتىن اپتانىڭ كۇندەرىنەن سەزىنە الادى.

ۇلتتىق جاڭا جىل – اپتا كۇندەرىنەن باستاۋ الادى. ونى مەرەكەلەۋ نەمەسە مەرەكەلەمەۋ ءار ادامىنىڭ جەكە باسىنىڭ ءىسى. بىراق، قازاقتىڭ ءوز ۇلتتىق اپتاسى مەن جاڭا جىلى بار ەكەنىن ەلىمىزدە تۇراتىن باسقا ۇلت وكىلدەرى ۇعىنىپ ءام قۇرمەتتەۋگە ءتيىس.

ناۋرىزدى تويلاۋعا دايىندىق ءبىر جارىم اي بۇرىن باستالىپ، ەلىمىزدەگى ءىرى كومپانيالار قاتىسقان قايىرىمدىلىق اكتسيالارى وتكىزىلسە بۇقارالىق مەرەكە ورىس ءتىلدى قازاق قاۋىمداستىعى اراسىندا كەڭ تارالار ەدى.

ءارى 2019-2020 جىلدارعا ارنالعان ۇلتتىق كۇنتىزبەمىز ەلىمىزدەگى مۇسىلمان كوپشىلىكتىڭ مۇددەسىن ەسكەرمەي بيزنەس تاراپىنان ساتىلىمعا شىعارىلمادى.  ونىڭ ەسەسىنە كونستيتۋتسيالىق قۇقىعىمىزدى شەكتەيتىن ءارى مانسۇقتايتىن ءماسىحشىل كۇنتىزبەلەر كەڭسە تاۋارلارى ساتىلاتىن دۇكەندەردى جاۋلاپ وتىر. ونىڭ ۇستىنە ەڭ سوراقىسى ناۋرىز مەرەكەسى بۇقارالىق ەمەس، اكىمدەرگە ءۇي تىگىپ، بەلسەندى اقساقالدارىمىزدى سايراتۋشى، اجەلەرىمىزدى شاشۋ شاشىپ ويناتۋشى  كورىنىسكە اينالدى.

ەندى قازاقتىڭ «ۇلتتىق رۋحاني جاڭعىرۋ» اياسىندا ۇلتتىق جاڭا جىلىمىزدان باستاۋ الاتىن ميلەتي اپتا كۇندەرىنە قول جەتكىزۋى ءۇشىن مادەني-اعارتۋشىلىق كۇرەستە جەڭىسكە جەتۋىمىز عانا قالدى. تەك بيلىك قارا حالىقپەن ساناسىپ، وسىعان ىڭعاي تانىتاتىن كەز جەتتى.

قازاق جاڭا جىلى قازاقى اپتادان كۇن سايىن ءوزىن تانىتادى. ءسىز بۇعان قالاي قارايسىز؟ قازاقى اپتانىڭ كۇن تارتىبىنە، ءومىر سالتىمىزعا ەنۋىنە اتسالىسۋىمىز ءۇشىن رۋحاني كۇرەس اشۋ كەرەك پە!؟  الدە قىزىل يمپەريا ەنگىزگەن باتىستىڭ رۋحاني باتپاعىنا اۋناۋدى قۇپ كورەمىز بە!؟

ءابىل-سەرىك الياكپار

Abai.kz

 

15 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 600
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 343
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 347
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 350