بەرىك ابدىعاليۇلى، جەزقازعان قالاسىنىڭ اكىمى: «قازاق سىن ساعاتتا تۇر»
- بەرىك اعا، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى سماعۇل سادۋاقاسۇلىنىڭ ماسكەۋدەگى دون قابىرستانىندا جاتقان سۇيەگىنىڭ كۇلىن ەلگە قايتارۋ جولىندا سابىر قاسىموۆ، ديقان قامزابەكۇلىمەن قاتار، ءوزىڭىز دە بىردەي اتسالىستىڭىز. بۇل ارادا قانداي دا ءبىر قيىندىقتار بولدى ما ءارى بۇل ۇرپاقتىق پارىزدى وتەۋ قالاي جۇزەگە استى؟
- سماعۇل سادۋاقاسوۆتىڭ ءمايىت كۇلىن ەلگە اكەلىپ جەرلەۋ تۋرالى باستامادان بۇرىن مەن وسىنداي ءبىرشاما ۇلتتىق جوبالارمەن اينالىستىم. «ا.سارسەنبايۇلى» قورىندا جەتەكشىلىك ەتىپ جۇرگەن كەزدە الاش، اشارشىلىق، جەلتوقسان سىندى ۇلتتىق جوبالاردى اتقاردىم. ماسەلەن، 1986 جىلى الاڭعا شىعىپ، ءشايت بولعانداردىڭ، جارالانعانداردىڭ، وقۋدان قۋدالانعانداردىڭ جانە ولاردى ۇرىپ سوققان، جازالاعانداردىڭ ەسىمىن ەل ءبىلسىن دەگەن نيەتپەن ون تومدىق كىتاپ شىقتى. جالپى مەنى قازاق تاعدىرى، قازاق زيالىلارىنىڭ تاعدىرى، قازاققا قىزمەت قىلعان تۇلعالاردىڭ تاعدىرى قاتتى مازالايدى. ولاردىڭ وتكەن عۇمىرى مەن ەلگە جاساعان ەڭبەگىن ەسكە الىپ ۇنەمى تولعانىستا بولامىن. ولار بار عۇمىرىن ءوز ۇلتىنىڭ ازاتتىعىنا جۇمسادى. قازاق ەلىنىڭ داۋلەتتى، ساۋلەتتى ەل بولۋىن ارمانداپ ءوتتى ومىردەن. مىنە، قۇدايعا شۇكىر،بۇگىن سولار ارمانداعان كۇن تۋدى. ولار جەتە الماي كەتكەن باقىتقا ءبىز كەنەلدىك! ەندى، وكىنىشكە قاراي، ورناعان وسى تىنىش زاماندا ولارعا لايىق قۇرمەت كورسەتىلمەي جاتىر. قازاق ءۇشىن قۇربان بولعان ارىستارعا تاريحي ادىلەتتىلىك جاسالماي كەلەدى. جاساي الماي وتىرمىز!
- بەرىك اعا، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى سماعۇل سادۋاقاسۇلىنىڭ ماسكەۋدەگى دون قابىرستانىندا جاتقان سۇيەگىنىڭ كۇلىن ەلگە قايتارۋ جولىندا سابىر قاسىموۆ، ديقان قامزابەكۇلىمەن قاتار، ءوزىڭىز دە بىردەي اتسالىستىڭىز. بۇل ارادا قانداي دا ءبىر قيىندىقتار بولدى ما ءارى بۇل ۇرپاقتىق پارىزدى وتەۋ قالاي جۇزەگە استى؟
- سماعۇل سادۋاقاسوۆتىڭ ءمايىت كۇلىن ەلگە اكەلىپ جەرلەۋ تۋرالى باستامادان بۇرىن مەن وسىنداي ءبىرشاما ۇلتتىق جوبالارمەن اينالىستىم. «ا.سارسەنبايۇلى» قورىندا جەتەكشىلىك ەتىپ جۇرگەن كەزدە الاش، اشارشىلىق، جەلتوقسان سىندى ۇلتتىق جوبالاردى اتقاردىم. ماسەلەن، 1986 جىلى الاڭعا شىعىپ، ءشايت بولعانداردىڭ، جارالانعانداردىڭ، وقۋدان قۋدالانعانداردىڭ جانە ولاردى ۇرىپ سوققان، جازالاعانداردىڭ ەسىمىن ەل ءبىلسىن دەگەن نيەتپەن ون تومدىق كىتاپ شىقتى. جالپى مەنى قازاق تاعدىرى، قازاق زيالىلارىنىڭ تاعدىرى، قازاققا قىزمەت قىلعان تۇلعالاردىڭ تاعدىرى قاتتى مازالايدى. ولاردىڭ وتكەن عۇمىرى مەن ەلگە جاساعان ەڭبەگىن ەسكە الىپ ۇنەمى تولعانىستا بولامىن. ولار بار عۇمىرىن ءوز ۇلتىنىڭ ازاتتىعىنا جۇمسادى. قازاق ەلىنىڭ داۋلەتتى، ساۋلەتتى ەل بولۋىن ارمانداپ ءوتتى ومىردەن. مىنە، قۇدايعا شۇكىر،بۇگىن سولار ارمانداعان كۇن تۋدى. ولار جەتە الماي كەتكەن باقىتقا ءبىز كەنەلدىك! ەندى، وكىنىشكە قاراي، ورناعان وسى تىنىش زاماندا ولارعا لايىق قۇرمەت كورسەتىلمەي جاتىر. قازاق ءۇشىن قۇربان بولعان ارىستارعا تاريحي ادىلەتتىلىك جاسالماي كەلەدى. جاساي الماي وتىرمىز!
مەن ورىستارعا كەيكى باتىردىڭ باس سۇيەگىن دە سۇراپ باردىم، سماعۇل سادۋاقاسوۆتىڭ ءمايىت سۇيەگىن دە سۇراپ باردىم. ولار قارسىلىق تانىتىپ وتىرعان جوق. «الىڭدار» دەپ وتىر. ارينە ەگەر ول مۇراجايدا تۇرسا مەملەكەت مەنشىگى رەتىندە ونىڭ قيىندىقتارى بار. ال زيراتتا بولسا، مۇراگەرلەر ارقىلى الۋعا مۇمكىندىك بار. سوندىقتان سماعۇلدىڭ ءمايىت كۇلىن الۋدا بالەندەي قيىنشىلىق بولدى دەپ ايتا المايمىن. ديحان قامزابەكۇلىنان سماعۇل سادۋاقاسوۆتىڭ ءمايىت كۇلىنىڭ ماسكەۋدەگى دون شىركەۋىنىڭ زيراتىندا تۇرعانىن ەستىگەن كۇننەن باستاپ ونى ەلگە اكەلۋگە جانىم تىنىم تاپپادى. ارنايى تۇردە ماسكەۋگە بارىپ، دون شىركەۋى باسشىلىعىمەن كەزدەسىپ رۇقساتىن الدىم. ولار ءوز كەلىسىمدەرىن بەردى. الايدا كوپتەگەن قۇجاتتار جيناۋ كەرەك ەكەن. مەملەكەتتىك قىزمەتكە - ۇلىتاۋ اۋدانىنا اكىم بولىپ كەتۋىمە بايلانىستى ءىستى اياعىنا جەتكىزۋگە قوعام قايراتكەرى سابىر قاسىموۆقا ءوتىندىم. ول كىسى ماسكەۋدەگى جوعارى شەندى تانىستارى ارقىلى ءبىر جىلدىڭ كولەمىندە وسى ءىستى اياعىنا جەتكىزدى. قۇداي جولىمىزدى وڭعارىپ، سادۋاقاسوۆتىڭ ءمايىت كۇلى ەلگە ورالدى.
- وسى كۇنگە دەيىن قايراتكەردىڭ دەنەسىنىڭ كۇلى حريستيان قورىمىندا جاتقان ەكەن، ەندى ول مۇسىلماندىق شارتتار بويىنشا قاشان جانە قايدا جەرلەنەدى؟
- قۇداي قولداپ، سماعۇل سادۋاقاسوۆتىڭ ءمايىت كۇلى ەلگە كەلدى. ازىرشە امانات قىلىپ مەشىتتە تۇر. ەرتەڭ اكىمشىلىك جەر بەرمەسە نەمەسە قارجى بولمادى دەپ ءمايىت كۇل جەر قوينىنا تاپسىرىلماي جاتسا - 20 جىلدا قازاق ەل بولمادى، ۇلت بولمادى دەگەن ءسوز! تۇتاس قازاق قازىر سىن ساعاتتا تۇر. ءمايىت كۇل قۇتتى جەرىنە ەنگەنشە قازاقتى قۇداي دا، ارۋاق تا سىناپ، قاراپ تۇرماق! بۇل سىن ءبىزدىڭ ەل بولىپ قالىپتاستىق پا، جوق پا دەگەن ساۋالعا ناقتى جاۋاپ بولماق.
بۇرىنعى تۇركيانىڭ قورعانىس ءمينيسترى بولعان ءانۋار پاشا وتكەن عاسىردىڭ 20-جىلدارى نوكەرلەرىمەن ورتا ازياعا كەلىپ، تۇركى تىلدەس ەلدەردىڭ ازاتتىعى ءۇشىن كوممۋنيستەرمەن سوعىستى. وسى جولدا قازا تاپتى. ورتا ازياداعى باۋىرلاستارىنىڭ ازاتتىعى جولىندا قۇربان بولعان قايراتكەردىڭ سۇيەگىن كەيىن 90-جىلدارى تۇرگىت وزال باس بولىپ، تۇركياعا الىپ كەتتى. سول كەزدە ەل پرەزيدەنتىنەن باستاپ، بۇكىل تۇرىك ەليتاسى تىك تۇرىپ، سالتاناتتى تۇردە ءانۋار پاشانى قايتا ارۋلاپ، جەرلەدى. مىنە، ەل! مىنە، ۇلت! ال ءبىز بولساق، «مۇستافا شوقايدى الۋعا رۇقسات بەرمەدى» دەپ جوقتان سىلتاۋ تاۋىپ وتىرمىز. جارايدى، ول ءتىپتى زاڭى مەن ءتارتىبى بولەك شەتەلدە جاتىر دەلىك. ال سماعۇل سادۋاقاسوۆتىڭ ءمايىت كۇلىن الىپ كەلدىك قوي. ەندى نە ىستەيسىزدەر؟!.
- بيىل قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعى. بۇل ارادا «شىركىن، بار قازاق سارىارقاعا جينالسا ەكەن...» دەپ ارمانداپ كەتكەن سماعۇل سادۋاقاسۇلى سۇيەگىنىڭ كۇلىن جىل باسىندا استاناعا قايتارۋدىڭ وزىندىك ۇلتتىق سيمۆولدىق ماڭىزى بار ما؟ تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعىنىڭ وسىنداي شارادان باستاۋ الۋى قازاقتى نەگە ۇندەيدى؟
- 20 جىلدىق - ۇلكەن سىن ساعات. وسى ۋاقىتتا ءبىز كىم بولدىق؟ بۇل - ۇلت بولىپ قالىپتاسا الدىق پا، جوق پا دەگەنگە جاۋاپ بولاتىن ءسات. تاعى ايتايىن، ءار نارسەنى سىلتاۋراتىپ، جىراقتا قالعان مۇستافا شوقايدىڭ سۇيەگىن اكەلە الماي وتىرمىز. رۋحى تىنىشتالماي ماسكەۋدە قانشا ارىستارىمىز جاتىر. جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ سۇيەگىن ىزدەپ ماسكەۋگە باردىم. 1973 جىلعا دەيىن جۇسىپبەك اتامىزدىڭ قابىرىن بىرەۋلەر كەلىپ تازالاپ، كۇتىپ تۇرىپتى. ءبىز بارعاندا ول جەر تەحنيكامەن كۇرەلىپ كەتىپتى. جوق! ءاليحان بوكەيحانوۆ جەرلەنگەن دون زيراتىنا دا باردىق. كىمنىڭ قاي جەردە قالاي جەرلەنگەنىن اجىراتۋ وتە قيىن. ارالاسىپ كەتكەن.
اشارشىلىق ۋاقىتىندا ەلىمىزدىڭ ءار جەرىندە بولعان باس كوتەرۋلەرگە، كوتەرىلىستەرگە قاتىسقان جانە ونى ۇيىمداستىرعان ادامداردىڭ اتتارىن جاڭعىرتقىم كەلدى. تاريحشىلارمەن كەزدەسىپ، ۇقك مۇراعاتىنا دا باس سۇقتىم. ءبىز سوۆەت وكىمەتىنىڭ قولدان جاساعان اشارشىلىعىنا قارسى شىققان كەز كەلگەن قازاقتى باتىر دەپ تانۋىمىز كەرەك. سولاردى دا ناسيحاتتاپ ۇلت باتىرى رەتىندە دارىپتەۋگە مىندەتتىمىز. قازىر ۇرپاقتارى بار، ءار اۋىلدا باس كوتەرگەن باسشىدان، ونى قولداعان جانداردىڭ اتى-جوندەرىن انىقتاپ، ازالى كىتاپ شىعارساق دەپ ويلايمىن. مەن ۇلىتاۋعا اكىم بولىپ كەلگەن كەزدە وسى وڭىردە «قارساقباي كوتەرىلىسى» بولعانىن ەستىدىم. كوتەرىلىستە 43 ادام كوممۋنيستەردىڭ قولىنان قازا تاۋىپتى. مۇراعاتتاعى قۇجاتتارمەن تانىستىم. ءشايت بولعانداردىڭ ەسىمدەرىن جازدىرىپ، بىلتىر ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى، ياعني، 31 مامىردا قارساقباي كەنتىندە ەسكەرتكىش ورناتتىم. ەسكەرتكىش اشىلعان كۇنى «جىلدار بويى باندىنىڭ بالاسى، قاراقشىنىڭ ۇرپاعى دەگەن ات جامىلىپ كەلىپ ەدىك، اتالارىمىزدى اقتاپ، تاريحي ادىلەتتى باعا بەرگەنىڭىزگە راحمەت» دەپ تالاي ادام كوزىنە جاس الىپ كەلدى. بۇل - ءبىر عانا اۋىلدا اتقارىلعان ءىس. جالپى ەل رەتىندە ءالى كۇنگە دەيىن اشارشىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان ۇلكەن ازالى ەسكەرتكىش قويا الماي كەلەمىز. سول كەزدە ءشايت بولعان جازىقسىز جاندارعا بۇگىنگى بەيبىت ۋاقىتتا لايىقتى قۇرمەت كورسەتىلمەيىنشە ولاردىڭ ارۋاقتارى تىنىش جاتا المايدى دەپ سانايمىن. ال ولاردىڭ رۋحى تىنىشتالمايىنشا، ءبىز باي قۋاتتى ەل بولا المايمىز. ارينە، نەگىزگى ماقسات - ولارعا قۇرمەت كورسەتۋ ارقىلى جاس ۇرپاقتى وتان سۇيگىش سەزىمدە تاربيەلەۋ. جاستاردى ەلگە، ۇلتقا قىزمەت ەتۋگە شاقىرۋ. ۇلت ابدىراپ، قينالعان شاقتا ۇلت ءۇشىن قۇربان بولعان ارىستاردىڭ كۇرەسكەرلىگى مەن قايراتكەرلىگى جول سىلتەيدى. باعىت كورسەتەدى. سوندىقتان بۇگىن ۇلت ءۇشىن قۇربان بولعاندار دارىپتەلۋى ءتيىس.
- ءبىز قانشالىقتى سماعۇل سادۋاقاسۇلىن تانىپ، ونىڭ قايراتكەرلىگى مەن ۇلت تاۋەلسىزدىگىنە قوسقان ۇلەسىن ءبىلىپ-سەزە الدىق دەپ ويلايسىز؟ زەرتتەۋلەر قانداي باعىتتا ءجۇرۋى كەرەك؟
- سماعۇل سادۋاقاسوۆ تۋرالى زەرتتەۋلەر بار. ونىڭ جاستايىنان بيلىككە ارالاسۋى، الاش قۇرامىنداعى جاستارعا باسشىلىق جاساۋ تۋراسىندا ەڭبەكتەر بارشىلىق. قايراتكەردىڭ ءومىر جولى، ەلگە اتقارعان قىزمەتى ءالى دە زەرتتەلۋى كەرەك. ءتىپتى ونىڭ ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ كۇيەۋ بالاسى بولۋىنىڭ ءوزى كوپ جايتتان حابار بەرەدى. سوۆەت زامانىندا الاش كوسەمىنىڭ قىزىنا ۇيلەنۋدى مەن ەرلىك دەپ بىلەمىن. الاش ارىستارى سماعۇل سادۋاقاسوۆ، مۇحتار اۋەزوۆ سىندى جاستارعا كوممۋنيستىك پارتياعا كىرۋ ارقىلى ۇلتقا، ەلگە قىزمەت ەتۋدى امانات ەتىپ كەتتى. سماعۇل - سول اعا بۋىن ارىستاردىڭ اماناتىن ابىرويمەن ورىنداعان تۇلعا. سوندىقتان وعان دا الاش كوسەمدەرىمەن قاتار قۇرمەت كورسەتىلىپ، ۇرپاق الدىندا لايىقتى باعاسى بەرىلۋى ءتيىس. ونىڭ سۇيگەن جارى - ەليزاۆەتا بوكەيحانوۆا «ۇلى وتان سوعىس» كەزىندە جارالانعان جانداردىڭ جاراسىن تاڭىپ، دارىگەرلىك قىزمەت اتقارعان. سماعۇلدىڭ بالاسى سوعىسقا ءوزى سۇرانىپ بارىپ، مايداندا كوز جۇمدى. ءومىرىن ەلىنىڭ ازاتتىعىنا جۇمساعان قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى سماعۇل سادۋاقاسوۆ ەڭبەگىن جان-جاقتى زەرتتەپ، زەردەلەپ جاس ۇرپاققا ناسيحاتتاۋ بۇگىنگى كۇننىڭ پارىزى دەپ ۇعامىن. ونىڭ ەسىمىن مەكتەپتەرگە بەرۋ كەرەك! جارقىراتىپ ەسكەرتكىش سوقساق تا، كىم قوي دەپ وتىر؟!
- بيىلعى جىل تاريحي داتالارعا تولى: سماعۇل سادۋاقاسۇلىنىڭ تۋعانىنا 111 جىل، ابىلاي حاننىڭ تۋعانىنا - 300 جىل، جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە - 25 جىل... مۇنداي تاريحي داتالاردىڭ تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعىمەن تۇسپا-تۇس كەلۋى كەزدەيسوقتىق پا، الدە ونىڭ استارىندا ءبىر بەلگى بار ما؟
- كوشەلەر دۇرىستالار، قالالار ساندەلەر. كوممۋنالدىق ماسەلەلەر شەشىلەر. قولىمىزدان كەلگەنشە جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز. ءبارى جاسالادى. بىراق حالىق وعان تەز ۇيرەنەدى دە، تەز ۇمىتىپ كەتەدى. ال ۇلتتىق جوبالار ماڭگىلىك بولىپ قالادى. ونى تۇسىنۋگە ارتىق مي دا قاجەت ەمەس. ۇلىتاۋعا اكىم بولىپ بارىسىممەن اۋدان ورتالىعىنا حان وردا ەسكەرتكىشىن ورناتۋدى قولعا الدىم. «قازاقمىس» كورپوراتسياسىنىڭ قولداۋىمەن ول جۇمىس قازىر اياقتالۋعا جاقىن. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 20 جىلدىق تورقالى تويىنا سىي رەتىندە اشىلاتىن بولادى. سونىمەن قاتار ەلىمىزدىڭ وسىناۋ سالتاناتتى مەرەكەسىنە وراي جەزقازعان قالاسىنىڭ قاق تورىنە بۇرىنعى ابىلاي حان ەسكەرتكىشى قايتا جاڭارتىلىپ، وڭدەلىپ قۇتتى ورنىنا قوناتىن بولادى. وسى ورايدا «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ حاتشىسى ەرلان قاريننىڭ قولداۋىمەن الداعى ءساۋىر ايىندا جەزقازعان قالاسىندا ابىلاي حان جانە جالپى قازاق حاندارى قاقىندا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە عىلىمي-پراكتيكالىق فورۋم وتەدى. وعان ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىنەن عالىمدار، ساياساتكەرلەر، قايراتكەرلەر كەلەدى. مەن جەزقازعانعا اكىم بولىپ كەلىسىمەن قالاداعى 9 مەكتەپكە قازاقتىڭ 9 قايراتكەرىنىڭ ەسىمىن بەردىك. كەشە حالىققا ەسەپ بەرۋ كەزىندە قايرات رىسقۇلبەكوۆتىڭ ەسىمىن يەمدەنگەن مەكتەپتە بولدىم. كورنەكتى جەرگە قايرات باتىردىڭ ۇلكەن فوتوسى مەن ءومىر بايانىن جازىپ قويىپتى. وقۋشىلار قايراتتىڭ ولەڭدەرىن جاتقا ايتىپ تۇر. باتىردىڭ اتىن العاننان كەيىن وسىعان بايلانىستى مەكتەپتىڭ ارنايى گيمنى دە تۋىپتى. سول كۇنى مەن قاتتى قۋاندىم. مىنە، تاربيە! سول مەكتەپتىڭ وقۋشىلارى قايرات اعالارى سياقتى ەلگە، ۇلتقا قىزمەت ەتەتىن مىقتى ازامات بولىپ وسەدى. قالامىزدىڭ تاعى ءبىر مەكتەبىندە مۇستافا شوقاي ەرەكشە ۇلىقتالىپ جاتقانىنا كۇمان جوق. قايرات رىسقۇلبەكوۆتى ايتقاندا مىنا ماسەلە كوكەيىمە ورالا بەرەدى. مەن ونىڭ بەيىتىن ىزدەپ سەمەيگە باردىم. جىگىتتەر ورنىن كورسەتكەنىم، ونىڭ سۇيەگىنىڭ قايدا ەكەنى بەلگىسىز. كەنەسارىنىڭ باسىن ىزدەپ تاپپاي ءجۇرمىز، كەشە عانا ارامىزدان كەتكەن قايرات باتىردىڭ سۇيەگى قايدا ەكەنىن بىلمەيمىز؟!
- حالقىمىزدىڭ ەندىگى ارمانى كەنەسارى حاننىڭ باسسۇيەگىنىڭ تابىلىپ، ەلگە قايتارىلىپ، جەرگە تاپسىرىلۋى ەكەنى انىق. بۇل باعىتتا قانداي جۇمىستار اتقىرىلىپ جاتىر؟ جانە مۇنداي شارالاردىڭ تۇپكى ماقساتى نە؟
- كەنەسارىنىڭ باس سۇيەگى قازىر اڭىزعا تولى اڭگىمەگە ۇلاسىپ بارا جاتىر. ەگەر تۇرعان جەرى ناقتى بەلگىلى بولسا، ەلباسىنىڭ ءوزى باس بولىپ بارىپ الىپ كەلەر ەدى. ارينە، كەنەسارىعا دەگەن تاريحي ادىلەتتىلىك ونىڭ باسىمەن ورناي قويمايدى. كەنەسارى - ۇلتتىق كۇرەستىڭ سيمۆولى. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، وتكەن جىلى تاۋەلسىزدىك كۇنى قارساڭىندا ۇلىتاۋدا كەنەسارىنىڭ ەسكەرتكىشىن ورناتتىق. سونىمەن بىرگە اۋدانداعى ءبىر مەكتەپكە ەسىمىن بەردىك. سول سەكىلدى 1916 جىلعى ۇلت-ازاتتىق كۇرەستىڭ باستى قاھارماندارىنىڭ ءبىرى كەيكى باتىردىڭ دا ەسىمىن ءبىر مەكتەپكە ەنشىلەدىك. حان كەنە ءار قازاقتىڭ جۇرەگىنەن ويىپ تۇرىپ ورىن الاتىنداي يدەولوگيالىق جۇمىس ىستەلۋى كەرەك. كەنەسارىنىڭ الىپ ەسكەرتكىشتەرى ءار اۋىل، ءار قالادا تۇرسىن. ەسىمى ءار قالانىڭ ەڭ كورىكتى كوشەلەرىنە بەرىلسىن! ول تۋرالى الەم تامسانىپ كورەتىندەي عاجايىپ كوركەم فيلمدەر ءتۇسىرىلۋى كەرەك. ونىڭ ۇرىستارى، باتىرلىعى، قايراتكەرلىگى جانە جانىنداعى ساربازدارىنىڭ ەرلىكتەرى جان-جاقتى ناسيحاتتالۋى شارت. ءبىز ونىڭ قاسىنداعى ون مىڭداي باتىردىڭ بىرنەشەۋىن عانا بىلەمىز. ولاردى نەگە دارىپتەمەيمىز؟ امانگەلدى يمانوۆتىڭ اتاسى يمان باتىر حان كەنە باتىرلارىنىڭ ءبىرى بولعان. ارقالىق قالاسىنا بارعانىمدا «مىنا ورتالىق كوشەدە امانگەلدى يمانوۆ ەمەس، ونىڭ اتاسى يمان باتىر قاسقايىپ تۇرسا دۇرىس بولار ەدى» دەپ ەدىم. كەنەسارىنىڭ باسى تابىلعان سوڭ بارلىق شارۋا وزىنەن ءوزى ورناي قالاتىنداي تۇسىنەمىز. بىراق ماسەلە ونىڭ باسىنا تىرەلىپ تۇرعان جوق. باستى ماسەلە - ءبىزدىڭ كوكىرەك سارايىمىزدا.
سۇحباتتاسقان كامشات تاسبولات
«اباي-اقپارات»
1. فوتو - بەرىك ابدىعاليۇلىنىڭ باستاماسىمەن ۇلىتاۋدا سالىنىپ جاتقان حان وردا ەسكەرتكىشى
2. فوتو - بەرىك ابدىعاليۇلىنىڭ يدەياسىمەن وتكەن جىلى قارساقباي كەنتىندە بوي كوتەرگەن اشارشىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان ەسكەرتكىش.
