جەكسەنبى, 19 مامىر 2024
جاڭالىقتار 3706 0 پىكىر 7 قازان, 2010 ساعات 07:34

اۆتورى بەلگىسىز. اللانىڭ كولەڭكەسi سياقتانىپ...

ەلىمىزدىڭ ەلباسى تۋرالى قازاق قالامگەرلەرىنىڭ جازعان شىعارمالارىنان ۇزىندىلەردى جانە قازاق زيالىلارىنىڭ پرەزيدەنتتىڭ اتىنا ءار جىلدارى ايتقان جۇرەك جاردى لەبىزدەرى مەن تىلەكتەرىن، ويلارىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنىپ وتىرمىز. ەلى مەن ەلباسىن قۇرمەتتەگەن ازاماتتاردىڭ ويلارىن وقىپ كورىڭىزدەر!

 

 

"جاۋىنا جەبە بوپ تا قادالاتىن

ابىزدان ازامات ەر باتا الاتىن.

اللانىڭ توقسان توعىز ەسiمi بار:

بiرi - نۇر، بiرi - سۇلتان اتالاتىن.

 

كوگiنەن اي تۋعاندا قياقتانىپ،

كوڭiلدەن وتىرعانى كۇي اقتارىپ.

ول كەيدە كورiنەدi جەردە جۇرگەن

اللانىڭ كولەڭكەسi سياقتانىپ».

رافاەل نيازبەك

("ايبوزىم مەنiڭ" (ەلباسى جايلى ولەڭ-رومان),

استانا، "كۇلتەگiن" باسپاسى، 2006 ج.)

 

«...مەن نۇرسۇلتاندى ءوزiم ازامات تاريحىنداعى ەڭ ۇلى ادام دەپ باعالايتىن مۇسىلمان جۇرتىنىڭ ارداقتى پەرزەنتi مۇحاممەد پايعامبارعا ۇقساتامىن".

فاريزا وڭعارسىنوۆا

("شىققان كۇندەي جارق ەتiپ...",

"ەگەمەن قازاقستان", 6 شiلدە، 2010 ج.)

 

«ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ادامزاتتى توپان سۋدان امان الىپ شىققان نۇح پايعامبارعا ۇقساپ، قازاقستاندى سوناۋ 90-جىلدارى تاۋەلسiزدiك جولىندا باستالعان كۇرەستە امان الىپ شىعىپ، ەل قىلدى...»

شەرحان مۇرتازا،

حالىق جازۋشىسى

ەلىمىزدىڭ ەلباسى تۋرالى قازاق قالامگەرلەرىنىڭ جازعان شىعارمالارىنان ۇزىندىلەردى جانە قازاق زيالىلارىنىڭ پرەزيدەنتتىڭ اتىنا ءار جىلدارى ايتقان جۇرەك جاردى لەبىزدەرى مەن تىلەكتەرىن، ويلارىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنىپ وتىرمىز. ەلى مەن ەلباسىن قۇرمەتتەگەن ازاماتتاردىڭ ويلارىن وقىپ كورىڭىزدەر!

 

 

"جاۋىنا جەبە بوپ تا قادالاتىن

ابىزدان ازامات ەر باتا الاتىن.

اللانىڭ توقسان توعىز ەسiمi بار:

بiرi - نۇر، بiرi - سۇلتان اتالاتىن.

 

كوگiنەن اي تۋعاندا قياقتانىپ،

كوڭiلدەن وتىرعانى كۇي اقتارىپ.

ول كەيدە كورiنەدi جەردە جۇرگەن

اللانىڭ كولەڭكەسi سياقتانىپ».

رافاەل نيازبەك

("ايبوزىم مەنiڭ" (ەلباسى جايلى ولەڭ-رومان),

استانا، "كۇلتەگiن" باسپاسى، 2006 ج.)

 

«...مەن نۇرسۇلتاندى ءوزiم ازامات تاريحىنداعى ەڭ ۇلى ادام دەپ باعالايتىن مۇسىلمان جۇرتىنىڭ ارداقتى پەرزەنتi مۇحاممەد پايعامبارعا ۇقساتامىن".

فاريزا وڭعارسىنوۆا

("شىققان كۇندەي جارق ەتiپ...",

"ەگەمەن قازاقستان", 6 شiلدە، 2010 ج.)

 

«ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ادامزاتتى توپان سۋدان امان الىپ شىققان نۇح پايعامبارعا ۇقساپ، قازاقستاندى سوناۋ 90-جىلدارى تاۋەلسiزدiك جولىندا باستالعان كۇرەستە امان الىپ شىعىپ، ەل قىلدى...»

شەرحان مۇرتازا،

حالىق جازۋشىسى

("كوبەيمەسەك، كوسەگەمiز كوگەرمەيدi",

"الماتى اقشامى", 22 قازان، 2009 ج.)

 

"ەلباسىنىڭ ەسiمi پەرiشتە داپتەرiنiڭ ەڭ توبەسiندە تۇرۋعا لايىق" (114-بەت)...

"پەرiشتە ءۇنسiز".

وسى كەزدە ەلباسىمىز قالىڭ ۇيقىعا كەتەدi. الدەن ۋاقىتتا پەرiشتە قايتا ورالىپ، پرەزيدەنتكە تiل قاتادى.

"- پەندەم... مانا، الگiدە، ءوزiڭ ۇيىقتاپ جاتقان كەزiڭدە جازبالارىمدى جاراتقان يەگە كورسەتiپ الايىن دەپ اسىعىس اسپانعا ۇشپايمىن با؟ جاراتقان يەنiڭ الدى بوس ەمەس. ىعىسىپ، ەسەبiن تاۋىپ ءجۇرiپ، الدىنا جەتiپ، داپتەرiمدi اشىپ كورسەتپەيمiن بە؟ جاراتقان يە تiزiمگە كوز سالىپ وتىرىپ، داپتەر جيەگiندەگi سەنiڭ ەسiمiڭە نازار سالعانى... جاراتقان يە تەرەڭ ويلانىپ، وتىرىپ-وتىرىپ بىلاي دەدi: "ەندەشە وسى پەندەمنiڭ ەسiمiن ەڭ توبەسiنە جاز...»

دۇكەنباي دوسجان

("اق وردا" رومانىنان،

"جازۋشى جازبالارىنداعى جاراتۋشى نەمەسە دۇكەنباي دوسجاننىڭ دiني ساۋاتى قانشالىقتى", ۇلاعات حانزادا، "جاس الاش", 19 ناۋرىز، 2009 ج.)

 

...مەن سويلەسەم، سiزدiڭ ەل ءۇشiن ەتiپ كەلە جاتقان ەرەن ەڭبەك، قاجىرلى قىزمەتiڭiزدi جاقتاپ سويلەيمiن.

...بiراق مەنiڭ ونداي ءسوزiمدi كەيبiر اتاق-ابىرويلى قۇرمەتتi iنiلەرiم ۇناتپايدى ەكەن. العاشىندا سول iنiلەرiمە رەنجiپ، بۇل جولى ۇندەمەي وتىرايىن دەسەم دە، كوپتەن بەرi كورiسپەگەن سiزبەن ديدارلاساتىن بول¬عاندىقتان، بiر اۋىز ءسوز سويلەمەي كەتۋدi ءجون كورمەدiم.

...ەڭ سوڭىندا ايتارىم، ارداقتى نۇرەكە، مەن ءوزiڭiز قالىپتاستىرعان جاڭا قازاق مەملەكەتiن، بويداعى كۇش-قۋاتىڭىز سارقىل¬عانشا سiز باسقارساڭىز ەكەن دەپ تiلەيمiن. كونراد ادەناۋەر 91 جاسىنا دەيiن ەل باسقاردى. ۋينستون چەرچيلل دە ۇزاق وتىردى. مەن قازاق نازارباەۆتىڭ ەل باسقارۋ اقىل-پاراساتى نەمiس ادەناۋەر مەن اعىلشىن چەرچيللدەن بiر مىسقال دا كەم دەپ ەسەپتەمەيمiن...

ءازiلحان نۇرشايىقوۆ

("ونەر مەن ادەبيەت - حالىقتىڭ جانى",

"ەگەمەن قازاقستان", 5 اقپان، 2010 ج.)

 

ءوز ەلiنiڭ، ادامزاتتىڭ كۇندiز-ءتۇنi قامىن ويلاعان، تانىعان ونى بار عالام، قۇرمەت تۇتقان قازاقتىڭ ءار كارiسi, ءار جاسى - نازارباەۆ نۇرسۇلتان اتتى ەلباسى. وسى ەلباسىمىز ناعىز ءۇش قاناتتى قاس قىران! ونىڭ ءۇش قاناتى - ءوز ەلiنiڭ جانە الەمنiڭ وتكەنi مەن بۇگiنi, الاۋلاعان ەرتەڭi! ول قانداي قۇرمەتكە، قانداي سىيلىققا بولسىن لايىق! وسى ءسوزدiڭ تەرەڭ ءمانiن ۇعايىق!

ارقالاعان دۇنيە جايلى بۇلا مۇڭ، جۇرەگiنە جاعىپ پرومەتەيدiڭ وت-شىراعىن، جاستاردى قالعىتپاي، قارتتاردى الجىتپاي، سانانى سiلكiپ، تۇيسiكتi ءتۇرتiپ دابىل قاققان، كوكiرەكتiڭ كوزiن اشقان، ونەردiڭ ورiندە وسكەن، فيلوسوفيا پاتشالىعىندا ءومiر كەشكەن، ادامزاتتىڭ قامىن جەگەن، ادام ءۇشiن قۇربان جانىم دەگەن، زامانعا زاڭ¬عار مۇزارتتان قاراعان، ايتقان ءسوزi الەمگە تاراعان مەنiڭ گيمن-ۇرانىم، داڭ¬عىل-داۋىلپاز ءۇش قاناتتى قىرانىم!... الەمدi شارلاپ، اقىل-ويىڭمەن بارلاپ، شارىقتاپ شالقىپ ۇشا بەر تالماي، رۋحى تەكتi, ءۇش جۇرەكتi, قۇدiرەتتi ءۇش قاناتتى، قىرانىم!

اۋباكiر نIلIباەۆ،

ءۇندiستاننىڭ حالىقارالىق پادما

شري سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى،

پاكiستاننىڭ، يكبالدىڭ التىن

ەسكەرتكiشi سىيلىعىنىڭ يەگەرi,

ء("ۇش قانات" (فيلوسوفيالىق پوەما),

"ايقىن", 1 مامىر، 2010 ج.)

 

...دانىشپان دەپ اتاۋ ءۇشiن، سوكراتتىڭ ءتۇسiندiرiپ كەتكەنiندەي ادامزات بالاسى ەڭ الدىمەن ۇلكەن تۇيىققا تiرەلۋi كەرەك، سونان سوڭ سودان شىعاتىن جولدى تابۋى تيiس. سوندا عانا ول تۇلعانى زامانداستارى مەن كەيiنگiلەر دانىشپان دەپ ايتۋعا قۇقىلى.

...ولاي بولسا، ن.ءا.نازارباەۆ ۇلتتىق كوشباسشى عانا ەمەس، سونىمەن بiرگە قازاقتىڭ ماڭدايىنا بiتكەن دانىشپان پەرزەنتi. مۇنى مەن ەمەس، سوكرات ايتتى دەپ ويلاڭىزدار.

تورەگەلدi شارمانوۆ،

مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، اكادەميك،

قازاق تاعامتانۋ ينستيتۋتىنىڭ پرەزيدەنتi

("دانىشپاندىق جول",

"دالا مەن قالا", 9 تامىز، 2010 ج.)

 

 

ۇلى iستەردەن تاپقان ءدايiم مۇراتىن،

بار ءومiرi iرiلiك پەن ەرلiكتەردەن تۇراتىن.

سiز، نۇرەكە - حالقىمىزدىڭ باقىتى

تاۋەلسiزدiك ساۋلەتكەرi - ۇلى اقىن!

ءسابيت دوسانوۆ

("ەگەمەن قازاقستان", 14 جەلتوقسان، 2008 ج.)

 

...ەلوردامىز استانا الەمدiك گ¬ۋمانيزم¬نiڭ كiندiك تورiنە اينالىپ بارا جاتىر. "داعدارىس جايلى تولعانىس" دەگەن ولەڭiمدە:

...كiلت بiرەۋ ءومiر سۇرەتiن،

دوستاسىپ الەم جاڭىلماس.

نازارباەۆتاي ەركiن بiلەتiن،

ازiرشە دانا تابىلماس، - دەگەنiم دە بۇگiنگi ءومiردiڭ بiر كورiنiسi...

نازارباەۆتىڭ ەلدi بارىنشا ۇزاق باسقارۋىنا قاي جاعىنان دا جاعداي جاساۋ ارقىلى بiز قازاقستاننىڭ كەمەل كەلەشەگiنە، بەرiك بولاشاعىنا جاعداي جاسايمىز، ارقايسىمىزدىڭ ەڭسەلi ەرتەڭiمiزگە نەگiز قالايمىز. تiپتi, ايتەۋiر سايلاۋ وتكiزۋ كەرەك قوي دەي بەرمەي، ەلدi اۋرە-سارساڭعا سالماي ەلباسىنىڭ وكiلەتتiلiگiن ۇزارتۋدىڭ زاڭ شەڭبەرiندەگi قانداي جولدارىن بولسا دا قاراستىرۋدىڭ ارتىقتىعى جوق دەر ەدiم...

كاكiمبەك سالىقوۆ

("ەلوردا - ەلباسىنىڭ ەرەنعايىپ ەرلiگi",

"ەگەمەن قازاقستان", 17 ماۋسىم، 2009 ج.)

 

ادامزات ءوزi جاراتىلعاننان بەرi قيىندىقتان قۇتقارۋشىسىن، جارىلقاۋشىسىن iزدەپ كەلەدi...

ايتالىق، "ۇرلانعان كۇننiڭ" ورنىنا ءوز جۇرەگiن جۇلىپ الىپ، ادامزاتقا نۇر شاشقان پرومەتەي وسى قيىندىقتان قۇتقارۋشىنى، جارىلقاۋشىنى iزدەۋدiڭ ميفولوگيالىق بiر مىسالى...

ماسەلەن، قيىندىققا تاپ بولعان ەلiن قۇتقارۋ ءۇشiن جايلى جەر iزدەپ مۇسا (مويسەي) قىرىق جىلعى عۇمىرىن سارپ ەتiپ، اقىر اياعىندا يسرايل بالالارىنىڭ جارىل¬قاۋشىسىنا اينالعان. ااۆراميزم دەپ اتالاتىن دiن باستاۋىندا تۇرعان ءتاۋراتتا (تورا) وسىلاي دەلiنەدi. ونان سوڭ حالقىنىڭ بار ازابىن ءوز موينىنا العان يسا (يۋسۋس) ومiرگە كەلەدi... مۇنان سوڭ ابدەن ازاپ شەككەن جانە ازعىن جولعا تۇسكەن ارابتاردىڭ جارىلقاۋشىسى رەتiندە مۇحاممەد تاريح ساحناسىنا شىعادى...

ال مەن بولسام، عاسىرلار توعىسىندا iرi قايراتكەر رەتiندە تاريح ساحناسىنا ن.ءا.نازارباەۆتاي دانا تۇلعا شىققان ادامزات باقىتتى دەر ەدiم... ول - ادامزاتتىڭ بۇكiل تاريحىندا بiردە-بiر مەملەكەت باسشىسى قولعا الماعان جاسامپاز يدەيالاردىڭ باستاماشىسى عانا ەمەس، سونىمەن بiرگە، جۇزەگە اسىرۋشىسى بولا ءجۇرiپ، اڭىزدىڭ ەمەس، اقيقاتتىڭ پرومەتەيiنە اينالدى.

ساعىندىق Cاتىبالدين،

ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى،

ءال-فارابي اتىنداعى قازمۋ-دiڭ پروفەسسورى

("پرومەتەي. اڭىز بەن اقيقات",

"دالا مەن قالا" 19 شiلدە، 2010 ج.)

...قوعامداعى تالدايسىز ءار iزدi سiز،

ەل الدىندا ۇعىنىپ پارىزدى سiز.

قازاق ۇلتىن توپاننان ساقتاپ قالۋ،

جولىن بiلەر نۇح پايعامبار ءتارiز¬دiسiز...

 

...جاساي بەرسiن نۇرسۇلتان نازارباەۆ،

ۇرپاق بەرەر ەسiمi - اتاقازاق!

ايتۋار وتەگەنوۆ،

اقىن، ەڭبەك ارداگەرi

("اتاقازاق", "ەگەمەن قازاقستان",   23 ماۋسىم، 2010 ج.)

 

بۇل اللانىڭ بiزگە بەرگەن باقىتى، اللا بiزگە نۇراعاڭ سياقتى كەمەڭگەر باسشى بەردi. ...مىڭ شۇكiرلiك، مىڭ ءتاۋبا دەيiك، اعايىن!

...الەمدەگi 7 كەرەمەتتiڭ قاتارىنا قوسىلار 8-كەرەمەتiمiز قۇتتى بولسىن اعايىن.

ماعزۇمبەك ماشايىقۇلى،

ۇلىتاۋ اۋدانىنىڭ قۇرمەتتi ازاماتى

("سەگiزiنشi كەرەمەتiمiز قۇتتى بولعاي",

"ەگەمەن قازاقستان", 25 قاراشا، 2009 ج.)


"اباي-اقپارات"

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 2147
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2552
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 2372
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1661