جۇما, 3 مامىر 2024
ءوز ءسوزى 4900 0 پىكىر 10 اقپان, 2015 ساعات 12:40

نەگە؟..

ابايدىڭ «ادام بالاسى ادام بالاسىنان اقىل، عىلىم، ار، مىنەز دەگەن نارسەلەرمەن وزادى...» دەگەنى بار. كەيىنگى كەزدە جاۋابى جوق سۇراقتاردان باس كوتەرە المايتىن بولدىم. ءان اتاۋلىنىڭ بارلىعى - «مەن سەنى سۇيەمىن، سەنسىز ماعان ءومىر جوق، سەن كوكتەگى قول جەتپەس جۇلدىزسىڭ» دەگەن سياقتى ءمانسىز-ماعىناسىز بولسا دا، ءولىپ-تالعان تەك ماحاببات. ال ومىردە سول كۇيىپ-جانىپ جۇرگەن عاشىقتار نەگە جوق؟!

قازىرگى تاڭدا ءانشى بولامىن دەگەن كەز كەلگەن تالانتقا ءانشى بولۋعا مۇمكىندىك بار، نەگە ءداستۇرلى انشىلەردى دامىتا الماي كەلەمىز؟! مايىن تامىزىپ، توگىلتىپ ورىندايتىن توكپە تەرمەشىلەر مەن جىرشىلار نەگە جوق؟! بۇرىن قازاقستان بويىنشا ەكى قالادا عانا جۋرناليستىك ماماندار دايىندايتىن. الماتى مەن قاراعاندىنىڭ جۋرفاگىندا وقيتىن كەز كەلگەن ستۋدەنتىنە قىزىعا قارايتىنبىز. ولار وقىپ جۇرگەندە-اق تانىمال بولا باستاپ، كەيىن وزەكتى، بەلگىلى مامانعا اينالاتىن. قازىر جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ كوپشىلىگى جۋرناليستيكانى وقىتادى. قازاقشا تازا سويلەيتىندەرىنىڭ ءبارى جۋرناليست. نەگە تالعام جوق؟! ەلدىڭ اۋزىندا جۇرەتىن جۋرناليستىك تاقىرىپ، وي-ءتۇيىن نەگە جوق؟! وتاندىق تەلەارنالار جەتىپ ارتىلادى، نەگە تۇراقتى، ەل ىزدەپ ءجۇرىپ كورەتىن باعدارلامالار جوق؟! قازاقستانداعى تانىمال تۇلعالاردىڭ بارلىعى دەرلىك قوعام قايراتكەرى. قازاققا، قازاق رۋحانياتىنا جانى اشيتىن ناعىز قوعام قايراتكەرى نەگە جوق؟! كورگەنى مەن تۇيگەنى مول اقساقالسىز، قارتسىز ەل بولمايدى. شىن جانىڭ قىسىلعاندا اقىل سۇرايتىن، ايتقان اقىلى جانىڭا دەمەۋ بولاتىن، كەسىپ ايتاتىن، شەشىپ ايتاتىن، ادىلەتتى-ادىلەتسىز شەشىمدى ايىرىپ وتىراتىن اقساقالدار نەگە جوق؟! باتا بەرەتىن دۋالى اۋىز اقساقالداردى تابۋ نەگە قيىن؟! قازىر، قۇدايعا شۇكىر، اتاق الامىن دەۋشىلەرگە اتاق-داڭقتىڭ ءتۇر-ءتۇرى بار. باس بارماقپەن ماقتانىپ، مارقايىپ تۇرىپ كورسەتە الاتىن اتاقتار بار. بىراق، سوعان لايىق ەلدىڭ اۋزىندا جۇرەتىن شىعارمالار، تاريحي تۋىندىلار نەگە جوق؟! العان اتاعىن ءتىزىپ تاۋىسا المايتىن اقىنداردىڭ تانىمال ءبىر ولەڭى نەگە جوق؟! ال اتاقتا شاتاعى جوق، ەل اراسىندا ەلىنە عانا ەلەۋلى تۋما تالانتتار ءۇيىلىپ-توگىلىپ جاتقان، ەبىن تاپقان كولدەنەڭ كوك اتتىلار يە بولا سالاتىن اتاققا نەلىكتەن يە بولا المايدى؟!

باس كيىمىمىزدى اسپانعا اتىپ، تاۋەلسىزدىگىمىزدى العانىمىزعا جيىرما ءتورت جىل بولدى. ارينە، تالاي يگىلىكتى ىستەر اتقارىلىپ جاتىر. بىراق، قىتايدىڭ ساپاسىز، دەنساۋلىققا زيان رەزەڭكە كيىمدەرى مەن ساسىق اياق كيىمدەرىن ماڭداي تەرىمىزبەن تاپقان اقشامىزعا نەگە ساتىپ الىپ ءجۇرمىز؟! قازاقستاندا اياق كيىم شىعارۋعا دا، كيىمدەردىڭ ءتۇر-ءتۇرىن شىعاراتىن زاۋىتتار سالۋعا دا مۇمكىندىك بار عوي. تاپقان-تايانعانىمىزدىڭ بارلىعىن وزگەگە بەرىپ، وزگەلەردى اسىراۋدى قاشان قويامىز؟! قازاقستان حالقى ەكى قولعا ءبىر جۇمىس تابا الماي جاتقاندا وزگە ەلدەن كەلگەن كەلىمسەكتەردى نەگە جۇمىس بەرىپ جارىلقاپ جاتىرمىز؟! ءوزىڭ دەگەندە وزەگىن جۇلىپ بەرەتىن ەلدىگىمىز قايدا؟! قۇدايعا شۇكىر، ءبىزدىڭ ەلدە قالتالى ازاماتتار بارشىلىق. تاپقان-تايانعاندارىن شەت ەلگە تاسىپ، ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرىن قويىپ، «قاتىن» العانشا ەلدىڭ ەلدىگىن ويلايتىن ازاماتتار نەگە شىقپايدى؟! قازاقتىڭ دالاسى كەڭ-بايتاق، شەت ەلدەردىڭ كىشى-گىرىم ءبىر قالاسىندا تۇراتىن ءبىر-اق ۋىس حالقىنا نەگە جەر جەتپەيدى؟! بۇرىنعىعا قاراعاندا دارىگەرلەر دە، دارىگەرلىك بولىمشەلەر دە بىرنەشە ەسە كوپ، نەگە ادامدار سىرقاتتانا قالسا جىلداپ كەزەك كۇتەدى؟! قازىر ءار ايالداما سايىن بالاباقشا بار، نەگە بالالارعا كەزەك جىلدارعا سوزىلىپ جەتە المايدى؟! باستاۋىش مەكتەپتىڭ بالالارىنىڭ ءوزى عىلىممەن اينالىسا الاتىن زاماندا عالىمداردان نەگە تۇشىمدى زەرتتەۋلەر كورە الماي ءجۇرمىز؟! ءبىلىم سالاسىندا وسى كۇنگە دەيىن نەگە دۇرىس وقۋلىقتار قالىپتاستىرا الماي كەلەدى؟! كەشە عانا دۇنيەدەن وزعان گەر-اعانىڭ، «قازاق وزىنە بەرىلگەن ءجۇز پايىز مۇمكىندىكتىڭ ون-جيىرما پايىزىن عانا جۇزەگە اسىرا الادى» دەپ ايتقانى راس-اۋ، «سىرت كوز سىنشى» دەگەن. ماقتانشاقتىق پەن بوسپەلىك، جالقاۋلىق، كورە الماۋشىلىق، تۇككە پايداسى جوق جينالىستار... دانىشپان ابايدىڭ كۇيىنەتىنى سول: باياعى قازاق - سول قازاق.

بىردەمەگە كينالساق، بىردەن ۇكىمەتتى جازعىرىپ شىعا كەلەمىز. بىرەۋدى ساۋساعىڭمەن «سەن» دەپ كورسەتۋ ءۇشىن الدىمەن ءوزىڭدى ويلاپ الۋىڭ كەرەك، كورسەتىپ تۇرعان ساۋساعىڭنىڭ استىنداعى قالعان ءۇش ساۋساعىڭ ء«وزىڭ كىمسىڭ؟» دەپ ءوزىڭدى كورسەتىپ تۇرادى. وزىمىزگە قاجەت مۇمكىندىكتەر - جاراتۋشى جاعىنان دا، تابيعات جاعىنان دا، ۇكىمەت جاعىنان دا جاسالعان. ءوزىمىز ءبىرىمىزدى-ءبىرىمىزدى اداستىرىپ ءجۇرمىز. نەگە؟!

ال، وسىعان جاۋاپ ىزدەڭدەرشى ەندى...

 

الماحان مۇحامەتقاليقىزى.

استانا قالاسى.

 

اباي.kz 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 629
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 380
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 369
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 374