پايعامبارىمىزدىڭ حاديستەرىنە قاراي وتىرىپ، ەسەك ەتىنىڭ ارام بولۋىنىڭ ەڭ باستى سەبەبى – ەتىنىڭ تازا ەمەستىگىندە بولىپ وتىر دەۋگە بولادى. ساحابا ءاناس يبن ماليكتىڭ ايتۋى بويىنشا، حايبار جورىعىندا ساحابالار اۋىل ماڭىنداعى ەسەكتەرگە كەزىگەدى.

(اشىققان) ساحابالار ولاردى سويىپ، ەتىن اسۋعا كىرىسەدى. سوندا پايعامبارىمىزدىڭ جارشىسى (ابۋ تالحا): «شىنىندا اللا جانە ونىڭ پايعامبارى سەندەردى ەسەكتىڭ ەتىن جەۋدەن تىيادى. ويتكەنى ونىڭ ەتى – لاس (ريجس). شايتاننىڭ ىسىنەن»، - دەپ جار سالادى. ودان سوڭ قايناپ جاتقان قازاندار توگىلىپ، ءىشى (ەتتەن) بوساتىلادى[1]. باسقا ءبىر ريۋاياتتا پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ.) «قازانداردى توگىپ، سىندىرىڭدار» دەگەندە، ساحابانىڭ ءبىرى: ء«ۋا راسۋلاللاھ، توگىپ، قازاندى جۋساق قايتەدى؟»، - دەپ سۇرايدى. پايعامبارىمىز: «سويتىڭدەر» دەپ جاۋاپ بەرەدى[2]. پايعامبارىمىزدىڭ ەسەك ەتى سالىنعان قازاندى جۋدى بۇيىرۋىنىڭ ءوزى ەسەك ەتىنىڭ تازا ەمەستىگىن كورسەتەدى.

ال، ەندى، تازا ەمەس ەتتە ادام دەنساۋلىعىنا زيان تيگىزەر ءارتۇرلى ميكروبتار مەن پارازيتتەردىڭ بولاتىندىعى ءسوزسىز. ادام تۇيسىگىنىڭ دە ەسەك ەتىنەن ەرىكسىز جيرەنىپ تۇراتىندىعى سوندىقتان بولار.ونىڭ ۇستىنە، ەسەك ەتىنىڭ وزىندىك جاعىمسىز ءيىسى بار. بۇل دا ونىڭ جەۋگە جارامسىز، لاس ەكەندىگىن بىلدىرەدى. ەسەك ەتىن قورەك ەتەتىندەر ۇنامسىز ءيىسىن قۇرتۋ ءۇشىن ءتۇرلى حوش يىستەندىرگىشتەر قوساتىندىقتارىن جاسىرمايدى. ءارى، ەتىنىڭ قاتتىلىعى سەبەپتى ۇزاق ۋاقىت مارينادتاۋ كەرەك ەكەن. وسى ورايدا، جەگەن ەتىمىزدىڭ مىنەزىمىزگە دە اسەرى بارى جاسىرىن ەمەس. مىسالى، جىرتقىش حايۋانداردىڭ ەتىن جەيتىن ادامداردىڭ مىنەزىندە قاتىگەزدىك، قىلمىسقا جاقىندىق، اشۋشاڭدىق، اياۋسىزدىق سيپاتتارى قالىپتاساتىنعا ۇقسايدى. سول سياقتى ەسەك ەتىن جەگەن ادامدا دا جاعىمسىز قىلىقتار پايدا بولماسى نەعايبىل.

ءسوزىمىزدىڭ سوڭىن جاراتۋشى يەمىزدىڭ مىنا ءبىر كالام شاريفىمەن اياقتايىق. قۇران كارىمدە اللا تاعالا بىلاي دەپ بۇيىرادى: ەي يمان كەلتىرگەندەر! سەندەر ءبىز ريزىق ەتىپ بەرگەن تازا تاعامداردى عانا جەڭدەر. ءبىر اللاعا قۇلشىلىق ەتىپ جۇرگەن بولساڭدار، وعان شۇكىر ەتىڭدەر.

باقار سۇرەسى، 172 ايات

نۇرسۇلۋ نايمانوۆا

Abai.kz