دۇيسەنبى, 6 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2977 0 پىكىر 30 تامىز, 2010 ساعات 13:37

ايدوس سارىم. ەستەستۆەننىي پروتسەسس

پرينيمات گوسۋدارستۆەننۋيۋ پروگراممۋ فۋنكتسيونيروۆانيا ي رازۆيتيا يازىكوۆ نا 2011-2020 گودى نەوبحوديمو پري ماكسيمالنوم ۋچاستي وبششەستۆەننىح سيل. چتوبى پوتوم، پوستفاكتۋم، نە بىلو رازگوۆوروۆ و توم، چتو كوگو-تو نە ۋسلىشالي، كوگو-تو پرويگنوريروۆالي. چەم بولشە منەني بۋدەت ۋچتەنو سەگودنيا، تەم مەنشە وتتورجەنيا ەتا پروگرامما ۆىزوۆەت زاۆترا.

- نەكوتورايا پوسپەشنوست ۆ پرينياتي داننوي پروگراممى پونياتنا: وسەنيۋ وبىچنو ۆەرستاەتسيا بيۋدجەت، پوەتومۋ ۋجە سەيچاس نەوبحوديمو پوسچيتات، سكولكو سرەدستۆ پونادوبيتسيا نا ەيو رەاليزاتسيۋ. پرەدىدۋششي دەسياتيلەتني پلان ۋجە يستيوك، ا زاداچي پروۆەدەنيا يازىكوۆوي پوليتيكي وستايۋتسيا. دۋمايۋ، ۆ تەحنيچەسكوم پلانە پروبلەم پري رازرابوتكە پودوبنوگو رودا پروگرامم نەت. درۋگوە دەلو - پوليتيچەسكايا ستورونا: كاك رازرابوتات دوكۋمەنت، كوتورىي بى نە رازەدينيال، ا وبەدينيال؟ پونياتنو، چتو ۋگوديت ۆسەم نە پولۋچيتسيا. ۆ پودوبنىح پروگرامماح اپريوري زالوجەن پوتەنتسيال دليا بۋرنىح ديسكۋسسي: ترۋدنو پريميريت كازاحسكيح ناتسيوناليستوۆ س رۋسسكيمي. ودني گوۆوريات، چتو رۋسسكي يازىك دولجەن ستات ۆتورىم گوسۋدارستۆەننىم، درۋگيە - چتو گوسۋدارستۆەننىم يازىكوم موجەت بىت تولكو ودين يازىك، ي ەگو نادو ۋسيلەننو پرودۆيگات ي پوددەرجيۆات. ەتو دۆە پوليارنىە توچكي زرەنيا، ي ترۋدنو بۋدەت نايتي كومپروميسس مەجدۋ نيمي. ەتو پوترەبۋەت وت رازرابوتچيكوۆ نەپروستوي يۋۆەليرنوي رابوتى.

پرينيمات گوسۋدارستۆەننۋيۋ پروگراممۋ فۋنكتسيونيروۆانيا ي رازۆيتيا يازىكوۆ نا 2011-2020 گودى نەوبحوديمو پري ماكسيمالنوم ۋچاستي وبششەستۆەننىح سيل. چتوبى پوتوم، پوستفاكتۋم، نە بىلو رازگوۆوروۆ و توم، چتو كوگو-تو نە ۋسلىشالي، كوگو-تو پرويگنوريروۆالي. چەم بولشە منەني بۋدەت ۋچتەنو سەگودنيا، تەم مەنشە وتتورجەنيا ەتا پروگرامما ۆىزوۆەت زاۆترا.

- نەكوتورايا پوسپەشنوست ۆ پرينياتي داننوي پروگراممى پونياتنا: وسەنيۋ وبىچنو ۆەرستاەتسيا بيۋدجەت، پوەتومۋ ۋجە سەيچاس نەوبحوديمو پوسچيتات، سكولكو سرەدستۆ پونادوبيتسيا نا ەيو رەاليزاتسيۋ. پرەدىدۋششي دەسياتيلەتني پلان ۋجە يستيوك، ا زاداچي پروۆەدەنيا يازىكوۆوي پوليتيكي وستايۋتسيا. دۋمايۋ، ۆ تەحنيچەسكوم پلانە پروبلەم پري رازرابوتكە پودوبنوگو رودا پروگرامم نەت. درۋگوە دەلو - پوليتيچەسكايا ستورونا: كاك رازرابوتات دوكۋمەنت، كوتورىي بى نە رازەدينيال، ا وبەدينيال؟ پونياتنو، چتو ۋگوديت ۆسەم نە پولۋچيتسيا. ۆ پودوبنىح پروگرامماح اپريوري زالوجەن پوتەنتسيال دليا بۋرنىح ديسكۋسسي: ترۋدنو پريميريت كازاحسكيح ناتسيوناليستوۆ س رۋسسكيمي. ودني گوۆوريات، چتو رۋسسكي يازىك دولجەن ستات ۆتورىم گوسۋدارستۆەننىم، درۋگيە - چتو گوسۋدارستۆەننىم يازىكوم موجەت بىت تولكو ودين يازىك، ي ەگو نادو ۋسيلەننو پرودۆيگات ي پوددەرجيۆات. ەتو دۆە پوليارنىە توچكي زرەنيا، ي ترۋدنو بۋدەت نايتي كومپروميسس مەجدۋ نيمي. ەتو پوترەبۋەت وت رازرابوتچيكوۆ نەپروستوي يۋۆەليرنوي رابوتى.

پراۆيلنو، چتو ۆلاست رەشيلا وبسۋجدات ەتۋ پروگراممۋ س مولودەجيۋ. كاك بى تام ني گوۆوريلي و سيلە ۆلاستي ي ماسسوۆوستي ەيو پارتي، ەي نۋجنا رەالنايا پوددەرجكا وبششەستۆا. پوتومۋ چتو رەالنايا «دوۆوديموست» سيگنالوۆ دو وبششەستۆا ۋ منوگيح نەپراۆيتەلستۆەننىح ي مولوديوجنىح ورگانيزاتسي زناچيتەلنو ۆىشە، چەم ۋ چينوۆنيكوۆ. ي كاك بى يرونيچنو ني وتنوسيليس ك مولوديوجي، يمەننو ەتوت رەسۋرس دەيستۆيتەلنو موجەت سىگرات نەمالوۆاجنۋيۋ رول. نو پريۆلەكات نەوبحوديمو نە تولكو مولودۋيۋ پوروسل پراۆياششەي پارتي. سەگودنيا ۆ سترانە رابوتايۋت ي دوۆولنو اكتيۆنو سوتني نپو. ك نيم پريسلۋشيۆاەتسيا زناچيتەلنايا چاست مولودىح كازاحستانتسەۆ. ۆ توي جە يۋجنوي ستوليتسە، ۆ كاجدوم ۋنيۆەرسيتەتە ەست نەپلوحيە ستۋدەنچەسكيە كلۋبى. ەسلي يح پريۆلەچ ك ەتومۋ ۆوپروسۋ - ەتو بىلو بى ينتەرەسنەە ي پراۆيلنەە س سودەرجاتەلنوي توچكي زرەنيا. زدەس نە نادو دەليتسيا پو پارتينومۋ پريزناكۋ، پوتومۋ چتو راسسماتريۆاەمايا پروگرامما كاساەتسيا ابسوليۋتنو كاجدوگو گراجدانينا سترانى.

ۆوپروس يازىكا - ەتو نە پروستو ۆوپروس فيلولوگي يلي اتريبۋتسي. ەتو ۆوپروس ۆىبورا ەدينىح پونياتي ي تسەننوستەي، كوتورىمي ۆلاست بۋدەت وپەريروۆات ۆ ديالوگە س نارودوم ي ناوبوروت. ۆى زامەتيلي، چتو سەيچاس ۆلاست گوۆوريت نا دۆۋح رازنىح يازىكاح؟ دليا كازاحسكويازىچنوي چاستي ناسەلەنيا يدۋت ودني سيگنالى، دليا رۋسسكويازىچنوي - درۋگيە. ا ەسلي بى ۆلاست يزناچالنو يسپولزوۆالا ەدينىي پونياتينىي ي تسەننوستنىي اپپارات، پۋست داجە ترانسليرۋيا ەگو نا انگليسكوم يلي ماندارينسكوم يازىكاح، ەسلي بى پوليتيكا نە سودەرجالا دۆوينىح ستاندارتوۆ، پروبلەم بىلو بى نامنوگو مەنشە. منوگيە سيلى، كوتورىە وتستايۆايۋت ينتەرەسى رۋسسكوگو يازىكا، ليۋبيات سسىلاتسيا نا وپىت پريبالتيسكيح ستران كاك نا نەگاتيۆنىي، حوتيا يا ەگو تاكوۆىم نە سچيتايۋ. گلاۆنوە - ۆلاست تام ودنوزناچنو وبوزناچيلا سۆوي پوزيتسي ي تسەلەناپراۆلەننو ۆەديوت پوسلەدوۆاتەلنۋيۋ پوليتيكۋ. ي ۋپور تام دەلاەتسيا نا وبرازوۆانيە، كوگدا س دەتسكوگو سادا ۆسە دەتي ناچينايۋت يزۋچات گوسۋدارستۆەننىي يازىك. ي تۋت ۋجە نە وتۆەرتيشسيا.

ا تەپەر پوسموتريتە، كاك ەتو پرويزوشلو س پرەدىدۋششەي يازىكوۆوي پروگرامموي، كوتورايا ۋجە وترابوتانا. ۆ نەي توجە بىلي مەرى پو دوشكولنومۋ ي شكولنومۋ وبرازوۆانيۋ. نو ۆ رەالنوستي پولۋچاەتسيا، چتو ۆىپۋسكنيك شكولى، كوتورىي دولگيە گودى يزۋچال گوسۋدارستۆەننىي يازىك ۆ كاجدوم كلاسسە پو نەسكولكو چاسوۆ ۆ نەدەليۋ - نا ۆىحودە سوۆەرشەننو ەگو نە زناەت. پوەتومۋ سەگودنيا نۋجنو ستاۆيت ۆوپروس ي وب وتۆەتستۆەننوستي سيستەمى وبرازوۆانيا. چەستنو پريزناەم: ۋچيتەل كازاحسكوگو يازىكا ۆ رۋسسكويازىچنوي شكولە - ەتو ەكزوتيكا، بلاج. كاك دليا رۋكوۆودستۆا، تاك ي دليا ۋچەنيكوۆ. كاك تۋت نە ۆسپومنيت زنامەنيتۋيۋ سەنتەنتسيۋ بيسماركا و پرۋسسكوم ۋچيتەلە...

موجەت لي نوۆۋيۋ پروگراممۋ پوستيگنۋت تا جە ۋچاست، چتو ي پرەدىدۋششۋيۋ؟ يا ليچنو ستوروننيك توگو، چتو پري ناليچي پوليتيچەسكوي ۆولي، رەالنوگو جەلانيا دوستيچ پونياتنىح رەزۋلتاتوۆ پوريادوك ۆ يازىكوۆوي سفەرە موجنو ناۆەستي ي بەز گوسپروگراممى. ي تاكوي وپىت توجە ەست. ناشا ۆلاست وپيات پىتاەتسيا يدتي پو وچەن تولەرانتنومۋ كوريدورۋ، كوتورىي ۋجە ۆىزىۆاەت ناستوروجەننوست ي نەدوۆولستۆو نەمالوي چاستي كازاحسكوگو ناسەلەنيا، ينتەلليگەنتسي. ي ەتو نەدوۆولستۆو، ەستەستۆەننو، ۆپوسلەدستۆي موجەت نەگاتيۆنو وترازيتسيا ۆو ۆرەميا ەلەكتورالنىح كومپاني ي پوۆليات نا سيتۋاتسيۋ ۆ سترانە ۆ تسەلوم. ەسلي لەت دەسيات تاكايا پوزيتسيا ۆلاستي ۆوسپرينيمالاس بولەە يلي مەنەە س پونيمانيەم، تو سەگودنيا ستويات نا راسكورياكۋ ترۋدنو. بولەە توگو، ەتو وپاسنو.

سەيچاس گلاۆنايا زاداچا ۆلاستي - چيوتكو پروگوۆاريۆات سۆوي رەشەنيا. بەزۋسلوۆنو، رۋسسكي يازىك ەششيو دولگوە ۆرەميا بۋدەت سوحرانيات سۆوي پوزيتسي، نو دالنەيشيە دەموگرافيچەسكيە تەندەنتسي، يستوريچەسكيە ۋسلوۆيا پريۆەدۋت ك تومۋ، چتو كازاحسكايا سوستاۆليايۋششايا ستانەت دومينيرۋيۋششەي. ەتو ەستەستۆەننىە پروتسەسسى، وبمانۋت يلي يزبەجات كوتورىە نەۆوزموجنو. ۋجە سەگودنيا دوليا كازاحسكيح شكولنيكوۆ دوستيگلا 70%، ۆ رۋسسكيح شكولاح بولەە 30% ۋچەنيكوۆ - تاك جە كازاحي.

نەوبحوديمو وتويتي وت ۋبەجدەنيا، چتو جيزن بۋدەت وستاۆاتسيا توچنو تاكوي جە، كاك سەگودنيا. جيزن مەنياەتسيا، سەگودنياشنەە پولوجەنيە ۆەششەي رازيتەلنو وتليچاەتسيا وت توگو، چتو بىلو 20 لەت نازاد. چەرەز 10 لەت جيزن بۋدەت سوۆەرشەننو درۋگوي، نەجەلي سەيچاس. پوەتومۋ زاداچا پودوبنىح پروگرامم داۆات پروگنوزى ي وريەنتيرى توگو، چتو سترانە بۋدەت نەوبحوديمو چەرەز گود، چەرەز دۆا، چەرەز پيات يلي دەسيات لەت. ي پراۆيلنو دوۆوديت ۆسيو ەتو ناسەلەنيۋ، چتوبى زاۆترا نە بىلو نيكاكيح وبيد ي ۋپريوكوۆ.

نۋ ي، ناكونەتس، رۋسسكويازىچنىە گراجدانە دولجنى وپرەدەليتسيا س تەم، چتو دليا نيح كازاحستان. پونياتنو، چتو كازاحستان - ەتو نە گوستينيتسا تيپا all inclusive. ۋجە، سلاۆا بوگۋ، نە لابوراتوريا. ەسلي جە ەتو دوم، تو ەگو وبيتاتەلي دولجنى سوبليۋدات پونياتنىي نابور پراۆيل ي وبيازاننوستەي. ا يزۋچەنيە كازاحسكوگو يازىكا - ەتو وبيازاننوست، پۋست ي نە زاكرەپلەننايا زاكونوم. وبيازاننوست چەلوۆەچەسكايا، گراجدانسكايا. ەتو ەلەمەنتارنوە ۋۆاجەنيە ك گوستەپريمنومۋ كازاحسكومۋ نارودۋ ي زەملە س ۆەليكوي يستوريەي. ەسلي نەناۆيستنايا كوممۋنالكا، يز كوتوروي حوچەتسيا ۆىرۆاتسيا ي رادي كوتوروي نە حوچەتسيا نيچەگو دەلات، - تو نيچەگو پۋتنوگو يز ەتوگو نە ۆىيدەت.

يستوچنيك: http://www.megapolis.kz/author/SARIM_Aydos

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1487
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1340
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1089
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1135