جەكسەنبى, 5 مامىر 2024
كەشە مەن بۇگىن 9469 0 پىكىر 6 قىركۇيەك, 2015 ساعات 02:00

ۇلى جىبەك جولىنىڭ جاڭاشا جاڭعىرۋى

مىڭداعان  جىلداردى  قامتيتىن  تاريحى  بار  ۇلى  جىبەك  جولىنىڭ  قازاق  جەرىندەگى  كونە  سۇرلەۋى  ءبىزدىڭ  داۋىرىمىزدە  جاڭاشا  ءتۇر-سيپاتپەن  جاڭعىرۋدا. ول  ەڭ  اۋەلى  حالىقارالىق  قارىم-قاتىناسقا  كەڭ  جول  اشۋىمەن  ەرەكشەلەنىپ، ەجەلدەن  باتىس  پەن  شىعىستى  جالعاستىرعان  بۇل  سوقپاقتىڭ  بويى  بۇگىندە  عاسىر  قۇرىلىسى  دەرلىك  ءىرى-ءىرى  يندۋس­تريالدىق-يننوۆاتسيالىق  جوبالار­دى  جۇزەگە  اسىرۋ  الاڭىنا  اينال­دى. سونىمەن  قاتار،  ۇلى  جىبەك  جولىنىڭ  جاڭاشا  جاڭعىرۋىن  دۇنيەجۇزى  حالىقتارىنا  ناسي­حاتتاۋ    قازاقستان – قحر  مەملە­كەت­تەرى  اراسىنداعى  ساياسي،  مادەني  بايلانىستار  مەن  ءىس-شارالاردىڭ  ارقاۋىنا  اينالدى دەپ جازادى "جەتىسۋ" گازەتىنىڭ پانفيلوۆ اۋدانىنداعى مەنشىكتى ءتىلشىسى مىرزاعالي نۇرسەيىت.

ەلباسى  نۇرسۇلتان  نازارباەۆ  جاقىندا  قحر-عا  ساپارلاپ، قىتاي – جاپون  سوعىسى  جەڭى­سىنىڭ  70  جىلدىق  مەرەكەسىنە  قۇرمەتتى  قوناق  رەتىندە  قاتىسۋىمەن  قاتار، وسى  ەلدە  بىرنەشە  مەملەكەت  باسشىلارىمەن  جانە  قحر  ۇكىمەتىمەن  كەلىسسوزدەر  جۇرگىزدى. وسى  باسقو­سۋلاردا  ۇلى  جىبەك  جولىن  جاڭاشا  جاڭ­عىر­تۋ  مەن  ونىڭ ازيا  جانە  ەۋروپا  مەم­لەكەتتەرىنە ساياسي، ەكونوميكالىق  جانە  الەۋ­مەت­تىك تيگىزەر  پايداسى  نەگىزگى  اڭگىمە  ارقاۋىنا  اينالدى  دەسەك  تە  بولادى.

ۇلى  جىبەك  جولى  بويىنداعى  وسىدان  جۇز­دەگەن  جىلدار  بۇرىنعى  ەلدەر  اراسىنداعى  ساۋدا  قا­رىم-قاتىناسىن  سيپاتتايتىن  تۇيەلى  كەرۋەننىڭ  4  قىركۇيەك  كۇنى  «قورعاس»  كەدەنىنەن  سالتاناتتى  تۇر­دە  قازاقستانعا  ءوتۋى  دە  سول  كورشى  ەلدەگى  ءتيىمدى  كەلىسسوزدەرگە  كورسەتىلگەن  ءىلتيپات  ىسپەتتى.

ەلدى  ەلەڭدەتكەن  قىزىقتى  حالىقارالىق  وقيعانى  ءوز  كوزىمىزبەن  كورۋ  ءۇشىن  قورعاس  قاقپاسىندا  تۇرمىز. تاعاتتى  تاۋىسقان  كەرۋەننىڭ  اق  اتانى  باستاپ ساسكەدە  كەدەننەن  ءوتىپ،  قورعاس  اۋىلىنداعى  قوناقتاردى  قارسى  الۋعا  جينالعان  قالىڭ  نوپىرگە  بەتتەدى. كورشى  ەلدەن  كەلگەن  كەرۋەندى  قوناقتاردى  وبلىس  اكىمىنىڭ  ورىنباسارى  باقتيار  ونەرباەۆ، پانفيلوۆ  اۋدانىنىڭ  اكىمى  بەرداۋلەت  ابدۋلداەۆ  باستاعان  ەل  ازاماتتارى  كۇتىپ  الدى.

اينالا  كيىز  ۇيلەر  تىگىلگەن،  التىباقان  ورنا­تىلىپ، جيىن  الاڭى  جاساقتالعان  جايدا،  ال­دىمەن  دۇبىرلەگەن  ۇلكەن  تويداعى  قىزىل- جا­سىل  كيىنگەن  قىز-جىگىتتەر  دۋمانىن  د. را­قىشەۆ  اتىنداعى  حالىق  تەاترىنىڭ  ارتىستەرى  بەينەلەپ،  كەرۋەندى  كۇتىپ  العان  قازاق  اۋىلىنىڭ  كورىنىسىن  قوناقتار  مەن  اۋدان  تۇرعىندارىنا  تاماشالاتتى. ۇلتىمىزدىڭ  سالتىمەن  ۇلى  ىسكە  اۋىل  اقساقالانىڭ  اق  باتاسى  بەرىلىپ، جاركەنتتىك  توقان  اقىن  قوناقتارعا  ارناپ  جىردان  شاشۋ  شاشتى.

قازاق  حاندىعىنىڭ  550  جىلدىق    تويى­نا  ارنالىپ،  «دوستىق  جانە  ىنتىماقتاستىق»  دەپ  اتالعان  قىتاي – قازاقستان  كەرۋەنىن  كۇ­تىپ  الۋدىڭ  سالتاناتى  وسىلاي  باستالىپ، حا­لىق­ارالىق  وقيعا  كۋاگەرلەرىن  قۇتتىقتاۋ  راسىمىنە  ۇلاستى.

تورگە  ورناعان  ساحناداعى  العاشقى  قۇت­تىقتاۋ  ءسوزدى العان    وبلىس  اكىمىنىڭ  ورىنبا­سا­رى  باقتيار  ونەرباەۆ ەكى  ەل  اراسىنداعى  ىن­تىماقتاستىق  پەن  دوستىقتىڭ، ساياسي،  ەكو­نوميكالىق  قارىم-قاتىناستىڭ  جىل  وتكەن  سايىن  ماڭىزى  ارتىپ، ونىڭ  ەلگە  كوپتەگەن  يگىلىكتەر  اكەلىپ  وتىرعانىن  تىلگە  تيەك  ەتىپ  تۇرىپ، قازاق  حاندىعىنىڭ    550  جىلدىعى مەن  قازاقستان  حالقى  اسسامبلەياسىنىڭ  20  جىلدىق  تويىنىڭ  قۇرمەتىنە  كورشىلەس  قحر  ەلىندە  ۇيىمداستىرىلعان  بۇل  كەرۋەن  ءبىر  اي  مەرزىمدە  جەتىسۋ  جەرىن  باسىپ  ءوتىپ،    تاراز  قالاسىندا  وتەتىن  ۇلى  تويعا  اسپان  استى  ەلىنىڭ  سالەمىن  جەتكىزەتىنىن  باياندادى.

كەلەسى  كەزەكتە  ءسوز  سويلەگەن  وسى  كە­رۋەننىڭ  جەتەكشىسى،  قىتاي  ەلىندەگى  شاي  كوم­پانياسىنىڭ  پرەزيدەنتى مو حەنگۋانگ نەگىزىندە  ۇلى  جىبەك  جولىنىڭ  ءبىزدىڭ  داۋىرىمىزدە  قايتا  جاڭعىرۋىن  ناسيحاتتايتىن  بۇل  باستامانىڭ  وتكەن  جىلدىڭ  قىركۇيەك  ايىندا  شەنسي  پروۆينسياسىندا  جاساقتالىپ،  جولعا  شىق­قانىن  ايتىپ  قازاق  حاندىعىنىڭ 550  جىل­دىعىنا وراي  جاركەنت – الماتى – قورداي – تاراز  باعىتىمەن  ساپارعا  شىق­قانىن  جەت­كىزدى. قۋانىشپەن  قارسى  العان  قوناقجاي  ەلگە  رياسىز  العىس  سەزىمىن  ءبىلدىردى.

جيىندا  «حالىقارالىق  مادەنيەت  جانە  ىن­تىماقتاستىق – جاڭا  جىبەك  جولى  اكا­دە­مياسىنىڭ»  رەسمي  وكىلى  اقتام  بايتۇر­سىنۇلى  دا  ءسوز  سويلەپ، جاڭا  داۋىردە  ۇلى  جىبەك  جو­لىن  ناسيحاتتاۋدىڭ  ءمانىن  ءتۇسىندىردى. حا­لىقارالىق  ينتەگراتسياداعى  ونىڭ  ماڭىزىنا  توقتالدى.

سالتاناتى  جيىننان  سوڭ   جاركەنت  ءوڭىرىنىڭ  ونەرپاز  ورەندەرى  ۇلكەن  مەرەكەلىك  كون­تسەرت  كورسەتىپ، سوڭىنان  قوناقتار  كيىز  ۇيلەردە  قازاقتىڭ  قوناقجاي  داستارقانىنان  ءدام  تاتتى. قازاق  جەرىنە  جۇمادا  جەتكەن  كەرۋەن  سەيسەنبىگە  دەيىن  جاركەنت  وڭىرىنەن    ءوتىپ،  جول-جونەكەي  جەرگىلىكتى  حالىقپەن  كەز­دەسۋلەر  ۇيىمداستىرماقشى. جەتەكشىسى  شاي  كومپانياسىنىڭ  پرەزيدەنتى  بولعان­دىقتان،  ءوز  سۋسىندارىن  جارنامالاۋ دا  ويلارىندا  بار.

الماتى وبلىسى.

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1422
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1259
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1019
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1079