جەكسەنبى, 19 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2833 0 پىكىر 27 مامىر, 2009 ساعات 09:11

“اباي.kz” اقپاراتتىق پورتالىنىڭ العاشقى رەسپۋبليكالىق ينتەرنەت-كونفەرەنتسياسى!

نازار اۋدارىڭىز!

"اباي.kz" اقپاراتتىق پورتالىنىڭ العاشقى رەسپۋبليكالىق ينتەرنەت-كونفەرەنتسياسى!


«abai.kz» اقپارتتىق پورتالىنىڭ كلۋب مۇشەلەرى مەن وقىرماندارىنا «تالقى فورۋم» تاراۋى ارقىلى «ەلىمىزگە تانىمال قانداي تۇلعامەن سۇحبات جاساپ، ينتەرنەت-كونفەرەنتسيا وتكىزسەك بولادى؟» دەگەن ساۋال جولداعانبىز. كوپشىلىك مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ پرەزيدەنتتىك قورىنىڭ ديرەكتورى بەرىك ابدىعاليەۆپەن اڭگىمەلەسۋدى ۇيعاردى. سول ۇيعارىمعا وراي بەرىك مىرزامەن اشىق سۇحباتتى نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.

 

مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ جاناشىرى بولىپ ءسىز كەلگەندە «جىگەرلى جاستار ءبىر جاقسىلىق اكەلەر!» دەپ قۋانعان ەدىك. الايدا، بيلىكتە كوماندا دەگەن بار ەمەس پە؟ ءسىز دە ءبىر كومانداعا كىرىپ كەتىپ، ەلباسىمىزدى، بيلىكتى ماداقتاپ شىعا كەلمەيسىز بە؟

 

 

نازار اۋدارىڭىز!

"اباي.kz" اقپاراتتىق پورتالىنىڭ العاشقى رەسپۋبليكالىق ينتەرنەت-كونفەرەنتسياسى!


«abai.kz» اقپارتتىق پورتالىنىڭ كلۋب مۇشەلەرى مەن وقىرماندارىنا «تالقى فورۋم» تاراۋى ارقىلى «ەلىمىزگە تانىمال قانداي تۇلعامەن سۇحبات جاساپ، ينتەرنەت-كونفەرەنتسيا وتكىزسەك بولادى؟» دەگەن ساۋال جولداعانبىز. كوپشىلىك مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ پرەزيدەنتتىك قورىنىڭ ديرەكتورى بەرىك ابدىعاليەۆپەن اڭگىمەلەسۋدى ۇيعاردى. سول ۇيعارىمعا وراي بەرىك مىرزامەن اشىق سۇحباتتى نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.

 

مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ جاناشىرى بولىپ ءسىز كەلگەندە «جىگەرلى جاستار ءبىر جاقسىلىق اكەلەر!» دەپ قۋانعان ەدىك. الايدا، بيلىكتە كوماندا دەگەن بار ەمەس پە؟ ءسىز دە ءبىر كومانداعا كىرىپ كەتىپ، ەلباسىمىزدى، بيلىكتى ماداقتاپ شىعا كەلمەيسىز بە؟

 

 

بەرىك ابدىعاليەۆ: پرەزيدەنتكە قاتىستى كوپتەگەن ماداق پەن ودانىڭ ايتىلۋى جانە ول كىسىنى ۇلىقتاۋعا باعىتتالعان كوپتەگەن جوبالاردىڭ ۇسىنىلۋىن مەن ءبىر عانا تۇلعانىڭ نەگىزىندە قۇرىلعان ساياسي جۇيە مەن سول تۇلعاعا قاتىستى ناسيحاتتىڭ، اقپاراتتى ساياساتتىڭ تىم كوپتىگى دەپ سانايمىن. ءبىز ءالى كۇنگە دەيىن پرەزيدەنتتىك سايلاۋدىڭ جەتەگىنەن شىعا الماي جۇرگەن سياقتىمىز. ماسەلەن، تەلەديدار كورىپ وتىرساڭىز، قازاقستاندا جۋىق ارادا پرەزيدەنتتىك سايلاۋ وتەتىن سياقتى ويدا قالاسىز. ءتىپتى سايلاۋ ءجۇرىپ جاتقان سياقتى سەزىلەدى. ەلباسىنىڭ جۇمىسىن اسىرا سىلتەپ كورسەتۋ – جەكە باسقا تابىنۋدىڭ العىشارتى دەپ سانايمىن. ەگەر ءدال وسى قاعيدانى ۇستانىپ جۇرە بەرەتىن بولساق، جەكە باسقا تابىنۋدىڭ جولىنان باسقا ەش شارا اتقارا المايتىن بولامىز. ارينە، پرەزيدەنتتىڭ قازاق ۇلتىنىڭ دامۋىنا قوساتىن كۇش-قۋاتى ۇشان-تەڭىز. بۇگىن بۇل كىسى بيلىك باسىندا وتىرعان كەزدە قازاق ۇلتىنىڭ، قازاق ءتىلىنىڭ ماسەلەسىن شەشىپ الماساق، وپىق جەپ قالۋىمىز مۇمكىن دەگەن وي مازالايدى مەنى. بالكىم قاتەلەسەتىن شىعارمىن، ەرتەڭ بيلىككە باسقا ادام كەلسە، بۇل ماسەلەلەر كەيىنگە ىسىرىلىپ قالا ما دەگەن قاۋىپ بار. سەبەبى، ءدال بۇگىن ەلباسىنىڭ كىم-كىمگە دە ءسوزى وتەدى. اسىرەسە، وزگە ۇلت وكىلدەرىنە پرەزيدەنتتىڭ ءسوزى ءوتىمدى-اق. «اينالايىن، سەندەر ەندى قازاق ءتىلىن ۇيرەنىڭدەر» دەسە بارلىعى قازاق ءتىلى ساباعىنا جۇگىرگەلى تۇر. ال كەلەسى پرەزيدەنت «ەلدەگى تاتۋلىقتى ساقتايمىن»، «وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ كوڭىلىن تابامىن» دەپ ۇلتتىق ساياساتتى بۇرىشقا قويا تۇرۋى عاجاپ ەمەس.  كوڭىلىمدە جۇرگەن ءبىر كۇدىكتى ايتايىن: كەلەسى پرەزيدەنتتىك ورىنتاق ۇشىنگى ساياسي كۇرەسكە قازاق ماسەلەسىن كوتەرىپ شىعاتىن ادام از بولادى. بۇل قازاقى تۇلعالار جوق دەگەن تۇسىنىك تۋدىرماۋى كەرەك. ءاربىر جاڭا تۇلعا ءوزىن جالپى قازاقستاندىق باسشى رەتىندە كورسەتكىسى كەلەدى. سوندىقتان، قازاق ءتىلىنىڭ بۇگىنگى جاعدايىن دا ساياسيلاندىرعىسى كەلمەۋى مۇمكىن. سوندىقتان ءوزى تۇرعان كەزدە ۇلتتىق ماسەلەلەرىمىزدى تەزدەتىپ شەشىم العانىمىز ابزال بولار ەدى.

 

 

ماعان بىرەۋ: «ءتىل – دەپ كۇرەسكەن ادام ەشقاشان وسپەيدى، انە مۇحتار شاحانوۆتىڭ ءوزى «دالادا» قالدى» دەگەن ەدى. مەملەكەتتىك ءتىلدى قولداۋ قورىنا كەلگەنىڭىز كارەراڭىزعا كەرى اسەر ەتكەن جوق پا؟

 

 

بەرىك ابدىعاليەۆ: مەملەكەتتىك ءتىل مەن ۇلتتىق جوبالارىما زيان تيگىزەتىن كارەرانىڭ ماعان بەس تيىندىق قۇنى جوق! مەملەكەتتىك ءتىلدى اياقاستى ەتەتىن، ۇلتتىق جوبالاردى قولدامايتىن جەرگە مەن بارمايمىن.

بەرىك مىرزا! قازاقستاندا ناعىز وپپازيتسيا بار دەگەنگە سەنەسىز بە؟ بىزدەگى وپپوزيتسيانىڭ بارلىعى بيلىكتىڭ «تىڭشىلارى» سەكىلدى.

 

 

بەرىك ابدىعاليەۆ: بيلىككە جاۋ رەتىندە قاراۋ ءجون ەمەس. بيلىك پەن وپپوزيتسيانى مايدان دالاسىندا ءبىر-بىرىمەن سوعىسىپ جۇرگەن ەكى جاق دەپ قاراستىرۋعا استە بولمايدى. بيلىكتى وپپوزيتسياسىز-اق وزگەرتۋگە بولادى. ەگەر قازاق قوعامى مەن زيالى قاۋىم ۇيىمداسا بىلسە. ماسەلەن، زيالى قاۋىم باس بولىپ بۇكىل قازاق بيلىكتەن قازاق ءتىلىن شىن مانىندەگى مەملەكەتتىك ءتىل دەڭگەيىنە كوتەرۋدى تالاپ ەتسە. سوندا عانا بيلىك بۇقارامەن ساناسادى. بيلىك امالسىز كۇشتىنى مويىندايدى.
وپپوزيتسيادا جۇرگەن قاۋىم ەرىكسىز بيلىكپەن جۇمىس ىستەۋگە ءماجبۇر. ماسەلەن، ولاردىڭ وكىلدەرى پارلەمەنتكە بارۋى ءۇشىن مىندەتتى تۇردە بيلىكپەن كەلىسسوز جۇرگىزۋلەرى كەرەك. ويتكەنى، بىزدە شىنايى، ادىلەتتى سايلاۋ وتپەيدى. سايلاۋدىڭ ناتيجەسى بيلىكتىڭ قالاۋىمەن جاريالانادى. ەگەر ءبىزدىڭ وپپوزيتسيا رەسەي ۇكىمەتىمەن، قىتاي بيلىگىمەن ىمىرالاسىپ، ۇلتقا قاۋىپتى كەلىسسوز جۇرگىزسە، سوندا ولاردى مەن «تىڭشىلار» دەر ەدىم. ال ءوز بيلىگىمىز – ءوزىمىز سايلاعان بيلىك. ەگەر بۇل ءبىزدىڭ بيلىك ەمەس دەسەك، كوشەگە شىعىپ، ميتينگى وتكىزىپ،  دالەلدەپ كورسەتەيىك. ءبىزدىڭ وپپوزيتسيانى وزدىگىنەن ءالسىز دەي المايمىن، بيلىكتىڭ تاياعىنان جانە جاپپاي حالىقتىڭ قولداۋىنىڭ جوقتىعىنان ءالسىز بولىپ تۇر. سوندىقتان تۇڭىلگەن وپپوزيتسيا ءوز جوبالارىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ەرىكسىز بيلىكپەن ىمىرالاسۋعا ءماجبۇر. ەلگە قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن بيلىكتىڭ قولىمەن جۇمىس ىستەيتىن جولعا بارىپ وتىر.

 

 

ءسىزدىڭ قازىرگى جۇمىسىڭىزدىڭ جەمىسىن قاشان كورە الامىز؟

 

 

بەرىك ابدىعاليەۆ: مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ قورى اتقاراتىن جۇمىس قالماي قالعان كەزدە...
ازىرگە قور اتقارۋعا ءتيىس جۇمىس كوپ. قور جۇمىسىنىڭ جەمىسىن كورۋ ءۇشىن بەلگىلى ءبىر كۇندى كۇتۋدىڭ قاجەتى جوق.

 

 

سۇراقتاردى قويعان:
ەسەنبەك ساناتۇلى، پاۆلودار


ءسىزدىڭ مەكەمەگە بارىپ، سىزبەن جەكە جولىعۋعا بولا ما؟ مەنىڭ ءتىلدى دامىتۋ جونىندەگى بىرنەشە وزىڭىزگە ايتار ۇسىنىستارىم بار ەدى؟

نازىم، استانا قالاسى

 

 

بەرىك ابدىعاليەۆ: بولادى. +7(7172) 74-29-92 نەمەسە 74-36-97 تەلەفوندارىنا حابارلاسىڭىز. ينتەرنەتكە كىرۋ مۇمكىندىگىڭىز بولسا، قوردىڭ  www.qazaq-found.kz سايتى ارقىلى مالىمەت الا الاسىز. ءبىزدىڭ قوردىڭ نەگىزگى مىندەتى – قوعامنىڭ قولىنداعى وسىنداي جوبالارمەن اينالىسۋ.

 

 

بەرىك اعا! ءسىزدىڭ ۇلتتىق تەلەارنالارعا كوڭىلىڭىز تول ما؟ ءوزىڭىز قاي تەلەارنالاردى، ونىڭ ىشىندە قاي باعدارلامالاردى كورەسىز؟ قازاقتىڭ قاي تەلەجۋرناليستەرىن ەرەكشە اتار ەدىڭىز؟ قازاقتىلدى حابارلاردى ءتۇن ىشىندە كورسەتۋ ۇردىسىنەن قاشان ارىلامىز؟
سەرىك، قىزىلوردا

 

 

بەرىك ابدىعاليەۆ: تەلەارناعا كوڭىل تولمايدى دەسەم ابەستىك بولار. وتاندىق تەلەارنالاردىڭ كوبىسىن قارايمىن. نەگىزىگەن «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسى مەن «حابار» ارناسىن كوبىرەك قارايمىن. سونىمەن قاتار «استانا»، «ەرا تۆ» تەلەارنالارىندا دا قىزىقتى جوبالار جوق ەمەس. «حابارلىق» جاس جىگىتتەردىڭ جاساپ جاتقان باعدارلامالارى تارتىمدى شىعىپ ءجۇر. ماسەلەن، «تارازى»، «ءبىز ايتساق...» دەگەن سىندى. «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىنداعى كەيبىر باعدارلامالار دا كوڭىلىمنەن شىعادى. ماسەلەن، «كوكپار» باعدارلاماسىنىڭ كوتەرىپ جۇرگەن تاقىرىپتارى اۋقىمدى. بۇلار ۇلتتىڭ دامۋىنا ۇلەس قوساتىن باعدارلامالار دەپ سانايمىن. ويتكەنى ولار ۇلتتىق پىكىر-تالاستى دامىتىپ جاتىر.. وسى تەلەارنالار مەن قازاق راديوسى جانە شالقار راديوسىن مۇقيات تىڭداعان وزگە ۇلت وكىلدەرى «بۇلار ناعىز ۇلتشىلدار ەكەن عوي» دەپ نارازى بولۋى مۇمكىن. مۇنىڭ كەز كەلگەنى ۇلتتى دامىتاتىن باعدارلامالار دەپ باعامدايمىن. سوندىقتان قازاق تەلەۆيزياسىندا، قازاق راديوسىندا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن قىز-جىگىتتەرگە ەشكىمنەن قورىقپاي، ەشتەڭەدەن تايسالماي قازاقتىڭ مۇددەسى جولىندا جۇمىس ىستەي بەرىڭىزدەر دەگىم كەلەدى.

 

 

بەرىك مىرزا! ءبىزدىڭ ايماقتا ءورىستىلدى اتاۋلار سىقىپ تۇر. سولاردىڭ اتىن وزگەرتۋگە دەگەن اكىمشىلىكتىڭ ەش قۇلقى جوق. قايداعى ءبىر اگىمەلەردى ايتادى. وتكەندە ەلباسىمىز ايتىپ قالىپ ەدى، جەرگىلىكتى حالىق قارسى بولماسا، مەن قارسى ەمەسپىن دەپ. سوندا قالامىزدىڭ اتىن وزگەرتۋ ءۇشىن نە ىستەۋگە بولادى؟ قاشانعى كۇتىپ وتىرا بەرەمىز؟ ءسىز بيلىكتە ءجۇرسىز عوي. وسىلاردى جوعارىعا نەگە ايتپايسىز؟
جانايدار ەسپەنبەت، قىزىلجار قالاسى

 

 

بەرىك ابدىعاليەۆ: مەنىڭ تۇسىنگەنىم، قىزىلجار اتىن جاڭعىرتۋعا جەرگىلىكتى باسشىلىق پەن حالىقتىڭ قارسىلىعى جوق. بىراق ونىڭ ءوز جولى بار. ول ءۇشىن قالالىق جانە وبلىستىق ءماسليحات دەپۋتاتتارىن جىگەرلى، ۇلتتىق رۋحى بار جاندارمەن تولىقتىرۋ كەرەك. ارينە قازىر ءماسليحاتتار اكىمنىڭ ايتقانىمەن جۇرەدى. بىراق ماسليحاتتاعى قازاقتاردىڭ سانى كوبەيمەي ءىس بىتپەيدى. سوندىقتان وسى باعىتتا جۇمىس جۇرگىزۋ كەرەك. قىزىلجاردىڭ باسىنداعى قايعى پاۆلودارعا، ورالعا دا قاتىستى. بىراق ورال ءوز ماسەلەسىن شەشتى. ورالدىقتار قازاق سانىنىڭ كوپتىگىن پايدالانىپ بۇرىننان قوردالانىپ قالعان ۇلتتىق ماسەلەلەردى وڭ شەشىپ الدى. ورىسى كوپ تسەلينوگرادتى دا اقمولا دەپ وزگەرتتىك قوي. باس جارىلىپ، كوز شىققان جوق. سوندىقتان ولار ءبىزدىڭ قايمىعىپ تۇرعانىمىزدى بىلسە كۇشەيىپ الادى. ءبىز ولارعا كۇشتى ەكەنىمىزدى، بىلىكتى ەكەنىمىزدى كورسەتەيىك.

 

 

بەكە! سالەمەتسىز بە! مەنىڭ مىناداي ساۋالدارىم بار ەدى.
بۇگىنگى كۇنى ۇلت ساحناسىندا جۇرگەن جاس بۋىن مەن اعا بۋىن اراسىندا بەلگىلى ءبىر “قاقتىعىس” بار سياقتى. وتكەندە “جاس الاش” گازەتىنىڭ بەتىندە مۇحتار شاحانوۆ اعامىزدى قورعاعان، ءسىزدى داتتاعان ءبىر توپ ماقالا جارىق كوردى. سوعان قانداي باعا بەرەر ەدىڭىز؟

ءدىنيسلام

 

 

قازاق بولۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەسىز؟ ونىڭ شارتتارى قانداي دەپ ويلايسىز؟ “قازاق ۇلتى” مەن “قازاقستاندىق ۇلت” دەگەن ماسەلەلەرگە كوزقاراسىڭىز قانداي؟
داۋلەتكەرەي، اتىراۋ

 

 

بەرىك ابدىعاليەۆ: وسى مازمۇنداس بىرنەشە سۇراق قويىلعان ەكەن، بارلىعىنا ورتاق بولسىن، ءبىر جاۋاپ بەرەيىن. ماعان قاتىستى «جاس الاش» گازەتىندەگى ماقالالار توپتاماسى ارقىلى مۇحتار شاحانوۆ باستاعان اعالارىم «اداسىپ» جۇرگەن مەنى جونگە سالعىسى كەلىپتى. ونىسىنا راحمەت! بىراق ۇرىپ جونگە سالسا دا، ۇرسىپ «تاربيەلەسە» دە كونەر ەدىك. قاراداي جالا جاۋىپ تاربيە بەرگىسى كەلەتىنىنە قايرانمىن. وكىنىشكە قاراي بىزدە ۇلتتىق كۇرەستىڭ ءداستۇرى مەن مادەنيەتى ءۇزىلىپ قالعان. ماسەلەن، «الاشتى» الايىق. كوممۋنيستىك بيلىكتىڭ استىندا الاشتىقتار ۇلتتىق كۇرەستىڭ ءۇش جولىن تاڭدادى. ءبىرىنشى، ءاليحان بوكەيحان باستاعان توپ بيلىكپەن قارسىلاسپاي، كەرىسىنشە ىمىرالاسىپ اعارتۋشىلىقپەن، حالىقتىڭ ساۋاتىن اشۋمەن اينالىستى. الاشتىقتاردىڭ كوبىسى وسى جولدى تاڭدادى. ەكىنشى، احمەت بايتۇرسىنوۆ باستاعان ءبىر توپ زيالى قاۋىم كەڭەس وكىمەتى ارقىلى قازاققا قىزمەت ەتۋدى كوزدەدى. بۇلار كەيىنگى بۋىنعا جول اشىپ كەتتى. سماعۇل سادۋاقاسوۆ، مۇحتار اۋەزوۆ سىندى جاستارعا ۇلگى كورسەتتى، جولعا سالدى. بۇلاردىڭ دا تاعدىرى كەشىكپەي تالكەككە ءتۇستى. قۋدالاندى، اتىلدى. ءۇشىنشى، وتىنشى ءالجانوۆ، مۇستافا شوقاي، رايىمجان مارسەك سياقتى زيالى قاۋىم قارۋ الىپ كوممۋنيستەرمەن سوعىسۋدى قالادى. ولار دا وسى جولدا قۇربان بولدى. بىراق ءۇش توپ تا ءبىر-ءبىرىن ساتقىنسىڭ نەمەسە وپاسىزسىڭ دەپ ايىپتاعان ەمەس. ۇشەۋى دە ۇلت ءۇشىن قىزمەت ەتىپ جاتقانىن ىشتەي تۇسىنگەن سياقتى. بۇل زيالىلىق ۇلتتىق كۇرەستىڭ زامان تالابىنا ساي ستراتەگيالىق-تاكتيكالىق باعدارلاماسىنىڭ قابىلدانعانىن دالەلدەيدى. ال بۇگىن ءبىز كوپ نارسەنى جەتە تۇسىنە بەرمەي ءبىر-ءبىرىمىزدى تۇرا ايىپتاي جونەلەمىز. بۇل تەك «جاس الاش» گازەتىندە ماعان قاتىستى جارىق كورگەن ماقالالارعا عانا بايلانىستى ەمەس. ودان بۇرىن دا ىرىڭ-جىرىڭ بولعان اڭگىمە. ءبىر-ءبىرىن ايىپتاۋ، ءبىر-ءبىرىن جوققا شىعارۋ. «ازات»، «جەلتوقسان» سىندى كوپتەگەن قوزعالىستار، ۇيىمدار ءبىر-بىرىمەن الىسىپ اقىرى سايدا سانى، قۇمدا ءىزى قالمادى. قازىر ۇلتتىق جوبالاردى دامىتاتىن ەشقانداي ساياسي كۇشتەردىڭ بارىن سەزىپ تۇرعان جوقپىن. بۇل بىرلىكتىڭ جوقتىعىندا ەمەس، ۇلتتىق كۇرەس جۇرگىزۋ مادەنيەتىنىڭ قالىپتاسپاعانىندا دەپ بىلەمىن.
ورىس وتارشىلدارىنىڭ ايداپ سالۋ ءادىسى قانىمىزعا ءسىڭىپ كەتكەنى سونشالىق، ءتىسىمىزدى شىقىرلاتىپ ءبىر-ءبىرىمىزدى شايناپ تاستاۋعا دايىن تۇرامىز. شىنتۋايتىنا كەلسەك ءبىزدىڭ ءبىرىمىزدى-بىرىمگزە ايداپ سالىپ وتىرعان ەشكىم جوق قازىر. سوندا دا ءبىز ءبىر-ءبىرىمىزدى ۇرىپ تاستاعىمىز، جوققا شىعارىپ تاستاعىمىز كەلىپ تۇرادى. بۇعان ەكى جاق تا، بيلىك تە، ىرگەمىزدىڭ بۇلىنگەنىن قالايتىن سىرتقى كۇشتەر دە مۇددەلى بولۋى مۇمكىن. اعالارىم، «جاس الاش» گازەتى ارقىلى جاعادان الماي، ءبىر-بىرىمىزگە سۇيەنىش بولساق نەتتى؟! مۇحتار شاحانوۆ اعامىزدىڭ ءتىل ءۇشىن شىرىلداپ ايقايعا باسۋى بىزگە جول اشىپ بەرەتىن ەدى. مۇحاڭنىڭ دابىلىنان كەيىن ءبىزدىڭ جوبالىرىمىزعا وڭاي جول اشىلاتىن.  ارينە، شاحانوۆتىڭ تىلگە كورسەتكەن ەڭبەگى زور. الايدا اعالارىمنىڭ تاكتيكالىق جولى باسقا دا، مەنىكى وزگەشە. تۇپكىلىكتى ماقساتىمىز ءبىزدى بىرىكتىرۋى كەرەك ەدى. وكىنىشكە قاراي ارامىزدا تۇسىنبەۋشىلىك بار. قالاي دەسەك تە مەن «جاس الاش» گازەتىنە ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن. ويتكەنى، التى بەت گازەتتىڭ بەس بەتى ودان ەرتەرەك شىققان مەنىڭ «كەڭ بولايىق» ماقالاما جۇرتتىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋعىزدى. وسى ماقالانى ايىپتاعان ءبىر جاقتى دۇنيەلەردى وقىعان وقىرمان «كەڭ بولايىقتى» ىزدەۋگە كوشتى. ارينە، مەنىڭ بۇل ماقالامدا «قازاقستاندىق ۇلت» دەگەن تۇسىنىك جوق. كەرىسىنشە مەن بۇل ماقالانى قازاقتىڭ يمپەريالىق جوباسى رەتىندە ۇسىنعانمىن. ونى تۇسىنگەندەر – ءتۇسىندى، تۇسىنبەگەندەر – تۇسىنبەدى. اركىم ءوز دەڭگەيىنە، ورەسىنە، شاماسىنا قاراي تۇسىنەر. مەنىڭ جوبامنىڭ تۇبىندە قازاقتىڭ ازاماتتىق ۇلتشىلدىعى جاتىر. بۇل ۇلتشىلدىق تۇبىندە بارلىعىن قازاق قىلدىرۋ دەگەنگە كەلىپ سايادى. ءاربىر قازاقستاننىڭ ازاماتى – قازاق. قالاڭىز، قالاماڭىز، ءتۇبى وسىلاي بولادى. ول ءۇشىن ءدال قازىر بىزگە تۇتاستىق قاجەت. قازاق پەن وزگە ۇلت وكىلدەرىن بىرىكتىرەتىن ەڭ ءبىرىنشى قۇرال – قازاق ءتىلى. قازاقشا سويلەگەن ولار ەرتەڭ وزدەرىن قازاقپىز دەۋدەن ارلانبايدى. وسىلاي ءبىز اۋەلى ولاردى قازاقىلاندىرۋدىڭ جولىن ويلاستىرۋىمىز كەرەك. مۇنى «قازاقستاندىق ۇلت» دەپ ءتۇسىنۋ دۇرىس ەمەس. قازاقتىڭ توڭىرەگىنە وزگەلەردى تارتا بەرەيىك. ولار قازاقشا سويلەسىن. بۇل جوبانى تەك قازاق جۇزەگە اسىرا المايدى. قازاقپەن بىرگە جاساپ كەلە جاتقان وزگە ۇلت وكىلدەرىمەن بىرلەسە ىستەي الامىز. «سىزدەر قازاق ءتىلىن ۇيرەنىڭىزدەر، ءتۇبى ءاربىر قازاقستاندىق قازاق اتانادى» دەگەن ۇعىمدى ناسيحاتتاي بەرۋىمىز كەرەك. ال ءدال بۇگىن ءوزىمىزدى قازاق دەدىك. باسقالاردى كىم دەيمىز؟ ولار قازاقستاندىق. قازاق جانە باسقالار دەپ ايتا المايمىز عوي. قازاق جانە قازاقستاندىق. بۇل – ازىرشە اتاۋ. ءتۇبى قازاق بولادى.
ەگەر «قازاقستاندىق ۇلت» ساياساتى مىنا ومىردە بار بولىپ، ناقتى جۇزەگە اسىپ جاتسا جانە ول قازاق ۇلتىن جوققا شىعاراتىن بولسا، مەن بۇل جوباعا تۇبەگەيلى قارسىمىن.

 

 

جاقىندا «جاس الاش» گازەتiنiڭ بەس بەتiندە سiز قولداپ جۇرگەن «قازاقستاندىق ۇلت» ساياساتىنا قارسى ماتەريالدار جاريالاندى. اشىعىن ايتساق، بۇل جاريالانعان ماقالالار سiزدiڭ «كەڭ بولايىق» اتتى ماقالاڭىزعا نارازىلىعىن بiلدiرگەن وقىرماندارىمىزدىڭ حاتىنىڭ وننان بiرi عانا. «قازاقستاندىق ۇلت» ساياساتىنا قوعامدىق پiكiردiڭ قارسىلىعى قاتتى. سiز ءوز قاتەڭiزدi ءتۇسiندiڭiز بە؟ «قازاقستاندىق ۇلت» ساياساتىن ءالi قولدايسىز با؟
جانبولات ماماي، «جاس الاش» گازەتى

 

 

بەرىك ابدىعاليەۆ: مەن قاتەمدى ءتۇسىندىم. مەن بۇل ويىمدى كەڭىرەك ءارى كوبىرەك ايتۋىم كەرەك ەكەن. ءوزىمنىڭ قازاقي يمپەريالىق، ازاماتتىق-ۇلتشىلدىق جوبامدى بارىنە تۇسىنىكتى ەتىپ ايتۋىم كەرەك ەدى. ەگەر قازاق قوعامىنىڭ ءبىر بولىگى مەنىڭ سول ويىمدى تۇسىنبەسە – سول مەنىڭ قاتەلىگىم. جانبولات، سول قالىڭ وقىرماننان كەلىپ تۇسكەن  حاتتاردىڭ «وننان توعىزىن» مەنىڭ مەكەن-جايىما سالىپ جىبەرسەڭ، قاتەلىگىمدى تولىق تۇسىنۋگە كومەگى ءتيىپ قالار دەپ ويلايمىن.

 

 

بەرىك مىرزا! سالەمەتسىز بە! مەنىڭ سىزگە بىرنەشە سۇراعىم بار.
ءبىرىنشى. ءسىز بەن مۇحتار شاحانوۆ ەكەۋىڭىزدىڭ اراسىنداعى داۋدىڭ شىعۋى نەدەن؟ بۇل ادام مەن ادام اراسىنداعى ايقاس پا، الدە بۋىنارالىق تارتىس پا؟ "جاس الاش" گازەتىندە ءوزىڭىز تۋرالى ءبىر ەمەس، بەس بەتتىك ماتەريالداردىڭ توپتاماسى شىقتى. سوعان قالاي باعا بەرەسىز؟
"قازاق ۇلتى" مەن "قازاقستاندىق ۇلت" دەگەن سۇراقتار جونىندە اڭگىمە ءورشىپ كەتتى. ءسىز ناقتى قانداي پوزيتسيانى ۇستاناسىز؟ ءسىزدىڭ ۇستانىم مۇحتار شاحانوۆ اعامىز باستاعان توپتىڭ ۇستانىمىنان نەسىمەن ەرەكشەلەنەدى؟
راحمەت.

ازامات مەڭدىقۇلوۆ

 

 

بەرىك ابدىعاليەۆ: مۇحتار شاحانوۆتىڭ دەپۋتات كەزىندە قازاق تىلىنە مول قاراجات ءبولدىرۋ ىسىندە كوپ جۇمىس اتقارعانىن جاقسى بىلەمىز. وسى كىسىنىڭ ارقاسىندا 100 ملن.-نان 1 ملرد. تەڭگەگە دەيىن جەتتى. ەڭبەك – ەڭبەك. وكىنىشكە قاراي ول كىسى قازىر دەپۋتات ەمەس. ەگەر دەپۋتات بولسا، الدان سمايل، بەكبولات تىلەۋحان اعالارىمىز سياقتى قازاق مۇددەسىنە قىزمەت ەتە بەرەر ەدى.
ءبىزدىڭ ارامىزداعى اڭگىمە ادام اراسىنداعى ايقاس ەمەس. مەن ول كىسىنى قۇرمەتتەيمىن، سىيلايمىن. ۇرىسقانى دا، ۇرعانى دا ماعان مايداي جاعادى.
«جاس الاش» ماعان جالا جاپسا دا، ماقالامدى ناسيحاتتاعانى ءۇشىن ريزامىن. قۇداي ءسوزىم، «قازاقستاندىق ۇلت» دەگەن مەنىڭ قاعيدام جوق. تەك ونداي ۇران عانا بار. قازاقستاندىق – قازاق بولۋدىڭ العىشارتى. قازاقستاندىقتاردى قازاق بولدىرۋدىڭ ءبىر جولى – قازاق ءتىلى. تىلدەن دە باسقا جولى بار. ونى دا قولدانۋىمىز كەرەك. ونى سۇحباتتارىمدا، ماقالالارىمدا ايتىپ ءجۇرمىن. قايتالاماي-اق قويايىن.
قازاقتى – قازاق دەيمىز. ال وزگەلەردى قازاقستاندىقتار دەيمىز. ەندى قازاقستاندىقتاردى بىرتىندەپ قازاق قىلا بەرۋىمىز كەرەك. مەنىڭ ازاماتتىق ۇلتشىلدىق دەپ وتىرعانىم - وسى. بولاشاقتا قازاقستاننىڭ ءار ازاماتى تەگىنە قاراماي قازاق بولۋى كەرەك. سولاي بولادى دا. بۇل تۋراسىندا مەن «جاس الاش» گازەتىنىڭ بەتىندە جاريالانعان «قازاق ميسسياسى» (قازاق ۇلتىنىڭ جانداندىرۋ تۇجىرىمداماسى)  جوبامدا تولىقتاي بايانداعان بولاتىنمىن.

 

 

(ينتەرنەت كونفەرەنتسيا بارىسىنداعى سۇحباتتىڭ جالعاسىن ەرتەڭ وقيسىزدار)

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 2146
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2551
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 2365
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1661