ماسكەۋدە اتىلعان...
ءبىزدىڭ قولىمىزعا قالام الىپ، ەش كىناسىز قۋعىن-سۇرگىن قۇربانىنا اينالعان اعا ۇرپاق وكىلى جايلى وي تەربەۋىمىزگە – “ەگەمەن قازاقستاندا” جاريالانعان بەلگىلى جازۋشى قوعاباي سارسەكەەۆتىڭ ء“اليحان بوكەيحانوۆ پەن نىعمەت نۇرماقوۆ” (24 جەلتوقسان 2008 جىل) اتتى ماقالاسى سەبەپ بولدى.
جازۋشى زەرتتەۋ ماقالا¬سىن¬دا التى الاشتىڭ ارىس¬تارى – ءاليحان بوكەيحانوۆ پەن نىعمەت نۇر¬ماقوۆتىڭ 1937 جىلعى 27 قىر¬كۇيەكتە ءبىر باپپەن ايىپتا¬لىپ، ءبىر كۇندە اتىل¬عان¬دىعى، ولاردىڭ ماسكەۋ ءتۇ¬بىن¬دەگى موناستىر اۋدا¬نى اتالا¬تىن بايىرعى “دون زيرا¬تىندا” جەرلەنگەنى تۋرالى تىڭ دەرەك كەل¬تىرە¬دى. بۇل دەرەكتەردى ماسكەۋدە شى¬ق¬قان “مەموريال” قو¬عامى¬نىڭ (“زۆە¬نيا” باسپاسى) “1935-1953 جىل¬دار ارا¬لىعىندا اتىلعاندار ءتىزىمى” كىتا¬بىنان الىن¬عانىن تىلگە تيەك ەتەدى. ودان ءارى قا¬لامگەر: “وسىعان وراي “1965 – 1963 جىلدار ارالى¬عىن¬داعى اتىلعاندار” كىتابىن¬داعى “كازاحسكايا سسر” دەگەن تاراۋدىڭ دا كوپ قۇپيانى اشۋعا سەبەپ بو¬لاتىنىن ايت¬پاقپىز. مۇندا سول زۇل¬مات جىلدارىندا جازىقسىز جاپا شەگىپ، قۇربان بولعان قانداس¬تارى¬مىز بەن جەرلەس¬تەرىمىزدىڭ ءتىزىمى كەلتىرىلگەن. ماقالادا وسى دەرەكتەردى تولىق جا¬ريالاۋدى ءجون كوردىك. بۇل ءتىزىم حابارسىز كەتكەن اتاسىن، اكەسىن، تۋىسىن ىزدەگەن بۇگىنگى ۇرپاققا كەرەك ەكەنى انىق”، دەي وتىرىپ، اتىلعانداردىڭ ءتىزىمىن كەلتىرەدى.

ماسكەۋدە اتىلعان...
ءبىزدىڭ قولىمىزعا قالام الىپ، ەش كىناسىز قۋعىن-سۇرگىن قۇربانىنا اينالعان اعا ۇرپاق وكىلى جايلى وي تەربەۋىمىزگە – “ەگەمەن قازاقستاندا” جاريالانعان بەلگىلى جازۋشى قوعاباي سارسەكەەۆتىڭ ء“اليحان بوكەيحانوۆ پەن نىعمەت نۇرماقوۆ” (24 جەلتوقسان 2008 جىل) اتتى ماقالاسى سەبەپ بولدى.
جازۋشى زەرتتەۋ ماقالا¬سىن¬دا التى الاشتىڭ ارىس¬تارى – ءاليحان بوكەيحانوۆ پەن نىعمەت نۇر¬ماقوۆتىڭ 1937 جىلعى 27 قىر¬كۇيەكتە ءبىر باپپەن ايىپتا¬لىپ، ءبىر كۇندە اتىل¬عان¬دىعى، ولاردىڭ ماسكەۋ ءتۇ¬بىن¬دەگى موناستىر اۋدا¬نى اتالا¬تىن بايىرعى “دون زيرا¬تىندا” جەرلەنگەنى تۋرالى تىڭ دەرەك كەل¬تىرە¬دى. بۇل دەرەكتەردى ماسكەۋدە شى¬ق¬قان “مەموريال” قو¬عامى¬نىڭ (“زۆە¬نيا” باسپاسى) “1935-1953 جىل¬دار ارا¬لىعىندا اتىلعاندار ءتىزىمى” كىتا¬بىنان الىن¬عانىن تىلگە تيەك ەتەدى. ودان ءارى قا¬لامگەر: “وسىعان وراي “1965 – 1963 جىلدار ارالى¬عىن¬داعى اتىلعاندار” كىتابىن¬داعى “كازاحسكايا سسر” دەگەن تاراۋدىڭ دا كوپ قۇپيانى اشۋعا سەبەپ بو¬لاتىنىن ايت¬پاقپىز. مۇندا سول زۇل¬مات جىلدارىندا جازىقسىز جاپا شەگىپ، قۇربان بولعان قانداس¬تارى¬مىز بەن جەرلەس¬تەرىمىزدىڭ ءتىزىمى كەلتىرىلگەن. ماقالادا وسى دەرەكتەردى تولىق جا¬ريالاۋدى ءجون كوردىك. بۇل ءتىزىم حابارسىز كەتكەن اتاسىن، اكەسىن، تۋىسىن ىزدەگەن بۇگىنگى ۇرپاققا كەرەك ەكەنى انىق”، دەي وتىرىپ، اتىلعانداردىڭ ءتىزىمىن كەلتىرەدى.
قالامگەردىڭ تۇيسىگى الداماپتى. ءبىز وسى تىزىمنەن اكەسى كوشكىننىڭ تۋعان اعاسى سەيداحمەت بوسقىن¬باەۆتىڭ ەسىمىن كورىپ، ءۇش ۇيىقتاسا تۇسىنە كىرمەيتىندەي وقيعا¬نىڭ جاي-جاپسارىن بىزگە تولعانا وتىرىپ جەتكىزگەن ەڭبەك ارداگەرى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن اۋىل شارۋاشىلىعى قىزمەتكەرى، رايىمبەك، پانفيلوۆ اۋداندارىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى سۇلەيمەن كوشكىنوۆ اقساقال ۇسىنعان مۇراعاتتىق قۇجاتتارعا دا دەن قويدىق.
توزىعى جەتىپ، سارعايا باستاعان، بىراق ۇقىپتى ساقتالعان مۇراعاتتىق دەرەك¬تەردە سەيداحمەت بوسقىنباەۆتىڭ ءومىر¬بايانى مەن قىزمەتى تۋرالى مالىمەتتەر بار. سونىمەن قاتار، قۋعىنعا ۇشىراپ، جازىقسىز ۇستالىپ، تۇرمەدە وتىرعاندا جازعان ولەڭدەرى دە جاقسى ساقتالعان.
– رەپرەسسياعا ۇشىراعان ازامات¬تاردىڭ تاعدىرى تۋرالى ماتەريالداردى نازارىمنان تىس قالدىرعان ەمەسپىن. سوندىقتان “ەگەمەن قازاقستان” گازەتىندە جاريالانعان جازۋشى قوعاباي سارسەكەەۆتىڭ ماقالاسىن مۇقيات وقىپ شىقتىم. ءبىر مەزەتتە، ءوز كوزىمە-ءوزىم سەنبەدىم. جازۋشى كەلتىرگەن ءتىزىمنىڭ اراسىندا اكەمنىڭ تۋعان باۋىرى، سەيداحمەت بوسقىنباەۆ ەسىمى كوزىمە وتتاي باسىلدى. نە قۋانارىمدى، نە جىلارىمدى بىلمەي، ءارى-ءسارى كۇيدە وتى¬رىپ قالىپپىن، – دەپ سۇلەيمەن كوش¬كىنۇلى اقساقال اڭگىمەسىن ساباقتادى. – وسى ۋاقىتقا دەيىن ول كىسى تۋرالى قانشاما مۇراعاتتى اقتاردىق، قانشاما جەرگە حات جازدىق. تولىققاندى اقپارات الا الماي، سالىمىز سۋعا كەتكەندەي كۇي كەشكەن كۇندەر بولدى. كەيىن بىلگەنىمىز، 1937 جىلدىڭ 13 قاراشاسىندا جازىق¬سىز ۇستالىپ، ءبىر جىل بويى تەرگەۋ ءجۇر¬گىزىلىپ، سوتتالعان ەكەن. ءتىپتى، اۋىزەكى، انىقتالىنباعان كەيبىر دەرەكتەردە ول كىسى 1943 جىلى تۇرمەدە قايتىس بولعان دەگەن سوزدەر دە ايتىلعان ەدى. ءبىز قايسىسىنىڭ شىن، قايسىسىنىڭ جالعان ەكەنىن وسى كەزگە دەيىن انىق بىلمەي كەلدىك ەمەس پە؟ ارىسىمىزدىڭ سۇيەگىنىڭ قايدا قالعانىن دا بىلە الماي، مىنە، قانشاما جىلدان بەرى ىشقۇسا بولىپ كەلەمىز. ءدال وسىنداي جاعدايدا، قوعاباي سارسەكەەۆتىڭ مىنا جاڭا دەرەگى ءبىزدىڭ ءۇمىتىمىزدى قايتادان وياتتى.
جازۋشى مىسالعا كەلتىرگەن “كازاح¬سكايا سسر. 2-يا كاتەگوريا” دەگەن تىزىمدە سەيداحمەت بوسقىنباەۆ 16-شى بولىپ تىركەلگەن. ياعني، اكەمنىڭ تۋعان باۋىرى الماتىدا نەمەسە قازاقستاننىڭ باسقا وڭىرىندە ەمەس، ودان الدەقايدا الىس، الدەقايدا جۇمباق جاعدايدا اتىلعانىن ءبىلىپ، ماسكەۋ تۇبىندەگى موناستىر اۋدانى اتالاتىن بايىرعى “دون زيرا¬تىندا” جەرلەنگەن بولار دەپ توپشىلاپ وتىرمىز. بىراق، قاي جىلى قايتىس بولدى؟ بۇل بىزگە ءالى دە جۇمباق. ويتكەنى، جازۋشى دەرەكتەردى “1935–1963 جىلدار ارالىعىنداعى اتىلعاندار” كىتابىنان كەلتىرگەن. ءبىز كوز جەتكىزگەن ناقتى دەرەك – اكەمنىڭ باۋىرىنىڭ ماسكەۋدە اتىلعانى، – دەدى سۇلەيمەن اقساقال.

“حالىقتىڭ سويلەۋشى ەدىم ءسوزىن كىلەڭ...”
حالىقتىڭ سويلەۋشى ەدىم ءسوزىن كىلەڭ،
ءالى سول – ەلىمدى ويلاپ، كوزىمدى ىلەم.
كەڭەستىڭ قاسى ەمەس، دوسىمىن عوي،
امان بولسام تانىتام ءوزىمدى مەن.
...اتا-انامدى كەلەدى سايالاعىم،
ارۋىمدى كەلەدى ايالاعىم.
قالىڭ ەلىم تۇسىمە ەنگەن كەزدە،
شىرت ۇيقىمنان شىڭعىرىپ ويانامىن.
بۇل جىر شۋماقتارى ەلى-جەرى ءۇشىن ەسەلى ەڭبەك ەتىپ، بار جاستىق شاعىن جەر¬گىلىكتى جەردەگى كەڭەس وكىمەتىن نىعايتۋ جولىنداعى قىزمەتكە ارناعان، الايدا، كەيىننەن زاماننىڭ الاي-دۇلەي داۋى¬لىنا ۇشىراپ، “حالىق جاۋى” دەگەن جا¬لا¬مەن ۇستالعان سەي¬داح¬مەت بوسقىن¬باەۆ¬تىڭ بولمىس-ءبىتىمىن، ازاماتتىق-قايراتكەرلىك تۇلعاسىن بىلدىرسە كەرەك. تۇرمەگە قامالىپ، جان-دۇنيەسىن مۇڭ-نالا باسسا دا ءوزىنىڭ كىناسىز ەكەندىگىن ولەڭ جولدارى ارقىلى كەلەر ۇرپاقتارعا اماناتتاپ كەتكەن قايسار ازامات – سەيداحمەت كىم ەدى؟
سۇلەيمەن كوشكىنۇلى اقساقال 2004 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرە¬زي¬دەنتىنىڭ مۇراعاتىنان العان انىقتامادا اكەسىنىڭ باۋىرى سەيداحمەتتىڭ ءومىر¬بايا¬نى مەن قىزمەتى تۋرالى مالىمەتتەر تولى¬عىراق باياندالعان.
سەيداحمەت بوسقىنباەۆ 1904 جىلى الماتى وبلىسى، كەگەن اۋدانىنداعى، مەر¬كى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1916 جىلى قازاق اۋىلدىق مەكتەبىن بىتىرەدى. كەڭەس ۇكىمەتىن ول قۋانا قارسى الىپ، كوممۋنيستەردىڭ جالشى-ەڭبەككەرلەردىڭ مۇڭىن مۇڭداپ، جوعىن جوقتايتىن باستاماسىنا مولىنان سەنىم ارتادى. جاڭا ورناعان ۇكىمەتتىڭ جۇمىسىنا بىلەك سىبانا كىرىسىپ كەتەدى. ىسكەرلىك جانە ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەت-قارىمىمەن تانىلعان س.بوسقىنباەۆ “قوسشى” وداعىنىڭ اۋىلدىق ۇيىمىنىڭ توراعاسى قىزمەتىن اتقارادى. 1927-1929 جىلدارى كەگەن اۋدانىنداعى تورايعىر اۋىلدىق كەڭەسىنىڭ توراعاسى، 1929-1931 جىلدارى اۋدان¬دىق جەر كوميتەتىنىڭ توراعاسى بولادى. 1930 جىلى پارتياعا وتەدى.  1931-1933 جىلدار ارالىعىندا جەر ءبو¬لىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، ديرەكتورى قىزمەت¬تەرىن اتقارۋى ارقىلى مەملەكەتتىك قىز¬مەتتە ءىس-تاجىريبە جيناقتاپ، ەل الدىندا بەدەلى ارتا تۇسەدى. 1933-1934 جىلدارى كەگەن اۋداندىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ جاۋاپتى حاتشىسى، 1935-1936 جىلدارى ۇيعىر اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنىڭ نۇس¬قاۋشىسى، 1936 جىلى الماتى وبلىسى، بورلىتوبە اۋداندىق پارتيا كوميتەتى حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارادى.
دەرەكتەردى سارالاي كەلەگەندە سەي¬داح¬مەت بوسقىنباەۆتىڭ كورنەكتى مەم¬لەكەت جانە قوعام قايراتكەرى وراز جان¬دوسوۆپەن ۇزەڭگىلەس، ەل مۇددەسى جولىندا مۇراتتاس بولعانىن اڭعارامىز. بىراق، 37-ءشى جىلعى زوبالاڭدا تاسادا تۇرىپ تاس اتاتىن ارىزقويلار وزدەرىنىڭ قاسكوي ماقساتتارىنا ەكى ارىستىڭ جاراسىمدى تىرلىگىنە قارا كۇيە جاعۋدى شەبەر پاي¬دالانا بىلگەن. مۇنى تۇرمەدە وتىرىپ جازعان ولەڭ جولدارىندا س.بوسقىنباەۆ:
وراز اعا، مىنالاردى قارا باستى،
سىبايلاس دەپ جەل ءسوزدى الا قاشتى.
شاش ال دەسە، باس العان سۇم پەندەلەر،
ايىرا الماي وتىر عوي دوس پەن قاستى،  – دەيدى.
دوستان ايىرىپ تۇرمەگە توعىتقاندا ول بىلايشا وي تولعاپتى:
ءتۇبى مەن اقتالامىن بۇل جالادان،
جانىم مەنىڭ ايىعار كىل جارادان.
ەلىم ءۇشىن كۇندىز-ءتۇن ەڭبەك ەتتىم،
باسقا ويدى سىزىپ تاستاپ وي-سانادان.
كەلەشەگىنە سەنىمدى، ءوز ءىسىن بەس ساۋ¬سا¬عىنداي مەڭگەرگەن ازامات ءبىلىمىن ۇدايى تولىقتىرا تۇسۋگە ىنتالى بولعان. مىسالى، 1935 جىلى الماتىداعى وبلىستىق پارتيا كوميتەتى جانىنداعى نۇس¬قاۋشىلار جانە اۋداندىق پارتيا كو¬ميتەتى حاتشىلارىن دايارلاۋدىڭ ەكى اي¬لىق كۋرستارىندا وقىپ، ءبىلىمىن تەرەڭ¬دەتە تۇسكەن. وسىنداي ءبىلىم مەن ىسكەر¬لىكتىڭ ارقاسىندا پلەنۋم مۇشەسى، اۋدان¬دىق پارتيا كوميتەتى بيۋروسىنا كان¬دي¬دات بولعان. مىنا ءبىر دەرەكتەردەن ونىڭ بۇقارالىق ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارىنا دا بەلسەنە ارالاسقانىن بىلۋگە بولادى. اتاپ ايتقاندا، 1934 جىلى كەگەن اۋدان¬دىق كەڭەستەر سەزىندە ۇيىمداستىرۋ جانە پارتيالىق-بۇقارالىق جۇمىستى ۇلگىلى جۇرگىزگەنى، بەكىتىلگەن جەردە شا¬رۋا¬شىلىق-ساياسي شارالاردى بەلسەندى ورىنداعانى ءۇشىن وعان ارنايى سىيلىق بەرىلەدى.

“كىم مەنى “حالىق جاۋى” اتاندىرعان؟”
ءوز ىسىنە شىنايى بەرىلگەن س.بوس¬قىن¬باەۆ 1926-1932 جىلدارى كەڭەس جانە پارتيا جۇمىسىن مۇلتىكسىز اتقارا ءجۇرىپ، ەڭبەك دەمالىسىن الماعانىن، سونداي-اق زاڭ اياسىندا تيەسىلى كۋرورت¬تىق ەمدەۋ-ساۋىقتىرۋدى پايدالانباعا¬نىن ءومىر¬بايانىندا اشىق جازادى. ۇزاق ۋاقىت دەم¬الىسسىز جۇمىس ىستەۋ، ارينە، ونىڭ دەنساۋلىعىنا كەرى اسەرىن تي¬گىزگەنى دە ءسوزسىز. وسىنداي سەبەپتەرمەن سەيداحمەت 1937 جىلى قاراشا ايىنىڭ باسىندا زاڭ¬دى دەمالىسىن الىپ، وتباسىمەن بىرگە الماتىعا كەلەدى. الايدا: “جاۋ جوق دەمە – جار استىندا، ءبورى جوق دەمە – بورىك استىندا”، دەگەندەي، ناق وسى كەزدە جاپتىم جالا، جاقتىم كۇيەمەن ءىستى بولىپ شىعا كەلەدى. ءسويتىپ، دەم¬الىسى جايىنا قالىپ، 1937 جىلى 13 قا¬راشادا اندرەەۆ اۋداندىق پارتيا كومي¬تەتىنىڭ ەكىنشى حاتشىسى قىزمەتىندە جۇرگەن سەيداحمەت بوسقىنباەۆ ويلاما¬عان جەردەن قاماۋعا الىنادى. بۇل تۋ¬رالى ءوزىنىڭ تۇرمەدە جازعان ولەڭىندە بىلايشا سىر شەرتەدى:
تىلەگەن جوق ەدى عوي وتان قۇربان،
زامان-اي، اق-قاراسىن  قاتار قىرعان...
جۇرتىمنىڭ جوعىن جوقتاپ  جۇرگەن كەزدە،
كىم مەنى “حالىق جاۋى”  اتاندىرعان؟
مەن دە ءبىر ۇلىڭ ەدىم  دارىپتەگەن،
ءبىر ەدى مەنىڭ جولىم  حالىقپەنەن.
بىرەۋلەر “حالىق  جاۋى” دەسە-داعى،
ەشكىمگە جاۋلىق  قىلىپ دانىكپەگەم.
ارىستاي ازاماتقا كەگەن اۋدانىندا شا¬رۋا¬شىلىقتىڭ سان سا¬لاسىن باسقارىپ ءجۇر¬گەنىندە وراز جان¬دو¬سوۆپەن قىزمەت¬تەس ءارى ۇزەڭگىلەس سەرىگى بول¬عانى كىنا بو¬لىپ تاعىلادى. ويتكەنى، وراز جاندوسوۆ بۇل كەزدە “حالىق جاۋى” بولىپ “قارا تىزىمگە” ىلىككەن ەدى. مىنە، ونىڭ ارتىنان سونىڭ كادرى دەگەن جەلەۋمەن، سوتتى بولادى. بىراق، ودان كەيىنگى تاعدىرى ونىڭ وتباسىنا، تۋ¬عان-تۋىستارىنا ۇزاق جىلدار بويى بەلگىسىز بولىپ كەلدى.
سەيداحمەت بوسقىن¬باەۆ¬تىڭ ءوز باسى عانا ەمەس، وتباسى، تۋعان-تۋىستارى مەن اۋىلداستارى دا ونىڭ جال¬عان جالامەن، نەگىزسىز ءىستى بولىپ كەتكەنىنە يمانداي سەنىپ ەدى. مەملەكەت ىسىنە شىن بەرىلگەن، جاس عۇمىرىن قوعام مۇددەسى جولىنا ارناعان ازاماتتىڭ ءبىر كۇندە “حالىق جاۋى” بولىپ شىعا كەلگەنىنە ونى بىلەتىن ەشبىر ادام سەنە الماعان-دى. ول مىنا جىر جول¬دارىندا تۋعان-تۋىسىنا عانا ەمەس، كەلەر ۇرپاقتارعا ادامدىعىن امانات ەتىپ ايتىپتى:
اماندىقتى ايت اياشىم،  تۋىسىما،
ەش كەمشىلىك جوق ەدى  جۇمىسىمدا.
سەيداحمەت جالامەنەن  قامالدى دە،
سەنىپ وتكىن ءىسىمنىڭ  دۇرىسىنا.
ءوزىنىڭ جازىقسىز ەكەنىن وسىلايشا ولەڭ جولدارىنا اينالدىرسا، ەكىنشىدەن، ءتۇپتىڭ تۇبىندە، ادىلەتتىلىك سالتانات قۇرىپ، اقتالىپ شىعارىنا يمانداي سەنىپ كەتكەنىنە مىنا جولداردى وقىعاندا كوز جەتكىزە تۇسەسىز:
اقىلشىم وراز اعا، نە دەسەك تە،
قىلىعىڭدى سارالاپ، ەل ەسەپتەر.
اق ادامدى قارالاپ قاماعانى،
دۇرىس بولماي شىعادى كەلەشەكتە.
ارادا قانشاما ۋاقىت وتسە دە، ەلىنە ادال قىزمەت ەتكەن سەيداحمەت بوسقىن¬باەۆ سولاقاي ساياساتتىڭ قۇربانى بولعا¬نىن ۋاقىت اقتاپ شىقتى. مىسالى، كسرو جوعارعى سوتى اسكەري كوللەگيا¬سىنىڭ 1958 جىلعى انىقتاماسىندا ونىڭ اقتالعاندىعى تۋرالى مالىمەت تايعا تاڭبا باسقانداي كورسەتىلگەن. وسى دەرەكتەن كەيىن-اق ەل قامىن جەگەن ابزال ازاماتتىڭ 37-ءنىڭ جازىقسىز قۇربانى بولعانىن ايقىن اڭعاردىق. ول ول ما: “اكەسى ءۇشىن بالاسى جاۋاپ بەرمەيدى” دەپ ۇرانداعان كەڭەستىك وكىمەتتىڭ سۇرقيا ساياساتىنان، جان-جاقتان ۇيىمداس¬تىرىل¬عان قۋعىن-سۇرگىن زاردابىنان سەيداحمەت ۇستالعاننان كەيىن اراعا ءۇش جىل سالىپ باۋىرى كوشكىن 30 جاسىندا دۇنيەدەن وزدى. ەكى ارىستىڭ ارتىندا اڭىراپ قارت اتا-اناسى بوسقىنباي مەن شىنىبالا، اسىل جارلارى اياش پەن ءاليا، شيەتتەي التى بالا قالدى.
“ورنىندا بار وڭالار” دەگەن. بۇگىن¬دە مەرەكە بوسقىنباەۆتىڭ، ايتباي، سۇلەيمەن كوشكىنوۆتەردىڭ، نۇرباپا سەيداحمەتوۆتىڭ دە ۇرپاقتارى بار.

“بۇل ءتىزىم –  سويلەيتىن ءتىزىم”
“بايقايسىز با، وتكەن كۇندەر ەنشىسىندە قانشالىقتى تاعدىرلار توعىسى جاتىر، باستان نەتكەن اۋىر كۇندەر وتكەن. وسى رەتتەن دە الداعى ۋاقىتتاردا دا بۇل تاقىرىپ جالعاسسا يگى. وقۋشى قاۋىم تانىسىپ وتىرعان تىزىمدەر استارىندا نەبىر سىر بار، تەگىندە، بۇل ءتىزىم جاي ءتىزىم ەمەس، سويلەيتىن ءتىزىم، ۇرپاقتارى تابىلىپ جاتسا قۇبا-قۇپ، اڭگىمە سوندا جاڭعىرادى”، – دەپ جازۋ¬شى ق.سارسەكەەۆ جازعانداي، ءتىزىم سويلەپ بەرگەندە، جازىقسىز زارداپ شەككەن ازاماتتىڭ الماتىدا، ءتىپتى قازاقستاندا ەمەس، كەزىندە “وتانىمىزدىڭ جۇرەگى” اتانعان ماسكەۋدە اتىلىپ، سۇيەگى سوندا جەرلەنگەنى انىقتالىپ وتىر. جوعارىدا مىسالعا كەلتىرگەن جاڭا دەرەككە قانىق¬قان ەڭبەك ارداگەرى سۇلەيمەن اقساقال ۇلكەن اكەسىنىڭ باۋىرى سەيداحمەت بوسقىنباەۆ جەرلەنگەن ماسكەۋگە بارىپ-قايتۋعا، كوپ جىلدار بويى بەيمالىم بولىپ كەلگەن ماسەلەنىڭ انىق-قانىعىنا جەتىپ، تاپقان جاعدايدا مارقۇم جەر¬لەن¬گەن جەردەن ءبىر ۋىس توپىراق الىپ، تۋعان جەرىنە، اتا-بابالار ماڭگىلىك تىنىم تاپقان زيراتقا جەتكىزۋدى ءجون كورىپ وتىرعان جايى بار.
بيىل الماتى وبلىسىنىڭ كەگەن (قا¬زىرگى رايىمبەك), ۇيعىر، اندرەەۆ (قا¬زىرگى ۇيگەنتاس) اۋداندارىندا جاۋاپتى باسشىلىق قىزمەتتەر اتقارعان كەڭەس جانە پارتيا قىزمەتكەرى سەيداحمەت بوسقىنباەۆتىڭ تۋعانىنا 105 جىل تولادى. وسى ورايدا، ء“ولى ريزا بولماي، ءتىرى بايىمايدى” دەگەندەي، وتانىمىزدا ەمەس، ماسكەۋدە اتىلعان الاش ارىسىن ارداقتاپ، ەر ەسىمىن ەستە قالدىرۋ ماق¬ساتىندا ونىڭ تۋىپ-وسكەن اۋىلى – جالاڭاشتا ءبىر كوشەگە ەسىمىن بەرىپ، 60-شى جىلدارى ۇرپاقتارى ىرگەتاسىن قالاعان جايداقبۇلاق اۋىلىنداعى مەكتەپتى سەيداحمەت بوسقىنباەۆ اتىمەن اتاۋ جانە باسقا دا ءىس-شارالاردى قولعا الۋ – بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ ازاماتتىق بو¬رىشىنداي كورىنەدى. مۇنداي ءىس-شارالار جازىقسىز اتىلعان س.بوسقىنباەۆ سەكىلدى ازاماتتىڭ اتى-ءجونىن جاس ۇرپاق ءبىلىپ، حالقىنا ادال قىزمەت ەتۋدىڭ جارقىن ءبىر ۇلگىسى رەتىندە ونەگە الىپ ءوسۋى ءۇشىن كەرەك ەكەنى ءشۇباسىز.

نۇرلان قالقا، الماتى وبلىسى، رايىمبەك اۋدانى.
سۋرەتتە: س.بوسقىنباەۆ  (وڭ جاقتا)

“ەگەمەن قازاقستان” گازەتى №184-187 (25584) 27 مامىر 2009 جىل