سەنبى, 27 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 4130 0 پىكىر 26 قاڭتار, 2010 ساعات 19:25

ەلباسى جولداۋىنان نە كۇتەسىز؟

وسى جۇمادا، قاڭتاردىڭ 29-ى كۇنى، پرەزيدەنت نازارباەۆ حالىققا كەزەكتى جولداۋىن جاسايدى.  جىل سايىن ءبىر رەت بولاتىن ء داستۇرلى جولداۋ بيىل «داستۇردەن» تىس وتەتىن سىڭايلى.  ەلباسى جولداۋى ادەتتە قىس مەزگىلى اياقتالىپ قالعان تۇستا، ۇكىمەت پەن اكىمقارالاردىڭ ىشىندەگى  كەيبىر ۇساق-تۇيەك اۋىس-تۇيىستەر بىتكەن سوڭ جاريا ەتىلەتىن. مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋى سوندىقتان دا اتقارۋشى بيلىكتىڭ ءبىر جىل كولەمىندە ىسكە اسىرۋعا ءتيىس جۇمىس جوسپارىن، الداعى مىندەتتەرىن ايقىنداپ بەرەتىن قۇجات ەسەبىندە قابىلدانادى. دەگەندەي-اق، وكىمەت وڭ قاباق تانىتىپ وتىراتىن ءباسپاسوز بىتكەندە ىلە ءۇن قوسىپ، جىل بويى «ەلباسى جولداۋىندا ايتىلعانداي» دەپ، نەمەسە «جولداۋعا - قولداۋ» دەپ، الاۋلاتىپ-جالاۋلاتىپ شىعا كەلەتىنى بار. بۇل دا ءبىزدىڭ ەلدەگى اينىماس ءداستۇردىڭ ءبىر ءتۇرى. ەلىمىزدەگى باق  ۇستانعان بۇل ءداستۇردىڭ جۋىق ارادا ءوڭى وزگەرىپ، سالتى جاڭارا قويماسى انىق.

وسى جۇمادا، قاڭتاردىڭ 29-ى كۇنى، پرەزيدەنت نازارباەۆ حالىققا كەزەكتى جولداۋىن جاسايدى.  جىل سايىن ءبىر رەت بولاتىن ء داستۇرلى جولداۋ بيىل «داستۇردەن» تىس وتەتىن سىڭايلى.  ەلباسى جولداۋى ادەتتە قىس مەزگىلى اياقتالىپ قالعان تۇستا، ۇكىمەت پەن اكىمقارالاردىڭ ىشىندەگى  كەيبىر ۇساق-تۇيەك اۋىس-تۇيىستەر بىتكەن سوڭ جاريا ەتىلەتىن. مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋى سوندىقتان دا اتقارۋشى بيلىكتىڭ ءبىر جىل كولەمىندە ىسكە اسىرۋعا ءتيىس جۇمىس جوسپارىن، الداعى مىندەتتەرىن ايقىنداپ بەرەتىن قۇجات ەسەبىندە قابىلدانادى. دەگەندەي-اق، وكىمەت وڭ قاباق تانىتىپ وتىراتىن ءباسپاسوز بىتكەندە ىلە ءۇن قوسىپ، جىل بويى «ەلباسى جولداۋىندا ايتىلعانداي» دەپ، نەمەسە «جولداۋعا - قولداۋ» دەپ، الاۋلاتىپ-جالاۋلاتىپ شىعا كەلەتىنى بار. بۇل دا ءبىزدىڭ ەلدەگى اينىماس ءداستۇردىڭ ءبىر ءتۇرى. ەلىمىزدەگى باق  ۇستانعان بۇل ءداستۇردىڭ جۋىق ارادا ءوڭى وزگەرىپ، سالتى جاڭارا قويماسى انىق.

ايتكەنمەندە، جولداۋ نەگە ادەتتەگى ۋاقىتىنان بۇرىن جاريا ەتىلمەك؟ جولداۋدىڭ ەرتەرەك جاريا ەتىلۋىنە قازاقستاننىڭ ىشكى احۋالىنداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعالار تۇرتكى بولدى ما؟ الدە وسى رەتتەگى جولداۋ ءماسىموۆ ۇكىمەتىنىڭ ىقتيمال وتستاۆكاسىن اڭعارتا ما؟ مۇمكىن. ويتكەنى  كارىم قاجىمقانۇلىنىڭ لاۋازىمى بيىك جەكە قىزمەتى تۇگەل ونىڭ وتباسىنا قاتىستى كوپتىڭ اشىنعان ءۇنى (ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، كاسىپكەر قاجىمقان ءماسىموۆ قارجى داعدارىسىن سىلتاۋ ەتىپ ۇلەسكەرلەردىڭ قالتاسىن ۇپتەپ كەتكەندەردىڭ قاتارىنان بولىپ شىقتى) ەلباسىنىڭ قۇلاعىنا جەتپەي قالۋى كۇماندى. ونىڭ سىرتىندا ءماسىموۆ ۇكىمەتىنە الەمدىك قارجى داعدارىسىنداعى قازاقستاندا ءومىر ءسۇرۋ پەشەنەسىنە جازىلعان  «كاميكادزەنىڭ» سىباعالى تاعدىرىن باستان وتكەرۋگە تۋرا كەلدى. كۇتىرلەپ بەلى كەتكەن ەكونوميكا ساياسي كۇشتەردىڭ كۇرت كوتەرىلىپ، ۇلتتىق، مەملەكەتتىك مازمۇنى تەرەڭ ماسەلەلەردى اشىق تالقىلاپ، پىكىر سايىس الاڭىنا الىپ شىعۋعا ىقپال تۋعىزدى. اتقارۋشى بيلىكتى بيلەگەن بۇرىڭعى-سوڭعى پرەمەرلەردىڭ قوعاممەن ەركىن ديالوگ شەڭبەرىندە تىلدەسىپ «پرەمەر» كورسەتكەنى شامالى ەدى. ال ءماسىموۆتىڭ كومانداسى ءتىپتى قاۋقارسىز بولىپ شىقتى. ءماسىموۆ ۇكىمەتى وسى كۇنگە دەيىن ءوزىنىڭ نە ىستەپ، نەندەي ماڭىزدى ىسپەن شۇعىلدانىپ جۇرگەنىن بۇقاراعا تۇسىندىرە العان ەمەس. ءماسىموۆتىڭ ءوزى دە ۋادەسىندە تۇرا المايتىندىعىن ءبىر عانا ىسىمەن ايماڭداي ەتتى. ول ۇكىمەت باسشىلىعىنا تاعايىندالعان كەزىندە مەملەكەتتىك تىلدە قىسىلماي سويلەپ كەتەتىندىگىنە سەندىرگەن. الايدا، مىنە، ءۇش جىلدان استى  بىرەر ءسوزدىڭ باسىن ىلدەالدالاپ قوسقانى بولماسا، ءماسىموۆتىڭ قازاقشا مايىن تامىزا سويلەگەنىن قۇلاعىمىز ەستي قويعان جوق. قازاقستاندا ءتىل ماسەلەسى ءدال وسى ءماسىموۆ ۇكىمەتىنىڭ تۇسىندا «قاتىناس قۇرالى» دەگەن قۇرعاق تۇسىنىكتەن تەرەڭدە ەكەندىگىن پاش ەتتى. سەبەبى، ءماسىموۆ سياقتى مەملەكەتتىڭ ءتىلىن بىلمەيتىن تۇلعا مەملەكەت ءىسىن ەش باسقارا المايدى ەكەن. ەل ءىسىن ەڭسەسى تۇسپەي كوتەرۋگە ءتيىس ءماسىموۆتىڭ الگىندەي ارەكەتسىزدىگىنىڭ قاتارىنا    "قىتايدان العان 13 ملرد دوللار نەسيەنىڭ وتەمى رەتىندە قازاقتىڭ 1 ملن گا جەرى قىتاي ديحاندارىنا جالعا بەرىلەدى ەكەن" دەگەن اڭىگمەگە زيالى قاۋىم مەن جاستاردىڭ تولقىپ باسىلعانىن قوسىڭىز...

ەلباسىنىڭ جولداۋدى ەرتەرەك جاساۋىنا جانە ءبىر ۇلكەن سەبەپ: ىرگەتاسىن بيلىك «بەكىتكەن» «قازاقستان حالقى» دوكتريناسىنا بالاما رەتىندە ۇلت پاتريوتتارى ۇسىنعان تۇجىرىمدامانىڭ مەملەكەتتى قۇرۋشى ۇلتقا جانە وسى ۇلتتىڭ اينالاسىندا ۇيىعان ۇلىستارعا ۇنامدى ءھام تۇسىنىكتى بولۋىندا جاتىر ما دەگەن ويدامىز. اق وردانىڭ ءدالىزىن كەشىپ جۇرگەندەر «قيقى-جيقى» دەپ كەلەمەجدەيتىن ۇلتشىلداردىڭ «سىيقى» وزگەرىپ، ساۋاتتى، سالماقتى، سارابدال ساياساتقا بەت بۇرعانى سوڭعى كەزدەرى اسىرەسە انىق بايقالا باستادى. بىرنەشە مەملەكەتتىك باعدارلامالاردىڭ اۆتورى، حالىققا ۇتىرىن تاۋىپ ۇران تاستاۋدا الدىنا قارا سالمايتىن نۇرسۇلتان ءابىشۇلى مۇنداي ساتتە، ءسىرادا، ۋاقىتتى سوزا تۇسپەسە كەرەك-ءتى.

ەلباسىمىزدىڭ بۇل جولعى جولداۋىندا قازاقستاننىڭ ەقىۇ-عا توراعا بولىپ سايلانعانىنا ەكپىن تۇسىرە سويلەيتىنىن ەسەپكە قوسا بەرگەنىمىز ءجون.

كەدەندىك وداقتىڭ ەلىمىزگە پايدالى تۇستارى دا وسى جولداۋدا ايتىلىپ وتەرىنە كۇمانسىزبىز.

ەڭ باستىسى ەلباسى قازاقستان داعدارىستى كەزەڭدى ارتقا تاستادى دەپ مالىمدەۋى ىقتيمال. نەگە دەسەڭىز، بىلتىرعى جولداۋدىڭ اتى «قازاقستان داعدارىستان دامۋعا» دەپ اتالعان بولاتىن. وتكەندەگى ءبىر جيىنداردا كارىم ءماسمىوۆ تە «داعدارىستان كەيىنگى جاعدايلارعا دايىندىقتى باستاۋىمىز كەرەك» دەگەندى ايتىپ قالدى. الايدا ءبىزدىڭ ەلدە مۇنداي ۇلى قۋانىشتى حاباردى ءنومىرى ءبىرىنشى تۇلعا، ياعني نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ الدىمەن ايگى ەتۋى كەرەك! ال، ءماسىموۆ ۇكىمەتى قارجى داعدارىسىندا تاباندى ەڭبەك ەتىپ، مەملەكەت ىسىنە «ەلەۋلى ۇلەس قوسقانى ءۇشىن» ماراپاتتالاتىن بولادى. ەلباسى جولداۋىنان تاعى نە كۇتەمىز؟ ەلباسىنىڭ بيىلعى جولداۋىندا نەندەي ماسەلەلەردىڭ قامتىلعانىن قالايسىز؟   مارحامات، ەندگى ءسوز وقىرماننىڭ قۇزىرىندا.

«اباي-اقپارات»

 

0 پىكىر