جاڭا جىل مەرەكەسىن قالاي قارسى الاسىز؟
قايرات بايبوسىنوۆ، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى:
– جاڭا جىل مەرەكەسىن جىل سايىن وتباسىندا قارسى الۋعا تىرىسامىن. ءبىز جاڭا جىلدى ناعىز قازاقتارشا قارسى الامىز. ەتىمىزدى اسىپ، داستارقانعا قازى-قارتامىزدى قويىپ، بالا-شاعامىزبەن ەلباسىنىڭ قۇتتىقتاۋىن كۇتەمىز. ەلباسىنىڭ قۇتتىقتاۋىنان كەيىن تۋعان-تۋىستارىمىزدى قۇتتىقتايمىز. ءبىز ءۇشىن جاڭا جىل مەيرامىنىڭ ەرەكشەلىگى – وسى. جاڭا جىلدان كەز كەلگەن ازامات جاڭاشا تىلەك، جاڭا ءۇمىت كۇتەدى. «ەسكى جىلدا ورىندالماعان ارماندار مەن جوسپارلار جاڭا جىلدا ورىندالسا ەكەن» دەپ تىلەيتىن قازاقپىز عوي. سوندىقتان دا سىزدەردىڭ باسىلىمدى پايدالانا وتىرىپ، مەن دە بارشا قازاق بالاسىنا «ەسكى جىل ەسىركەسىن، جاڭا جىل جارىلقاسىن» دەگىم كەلەدى. ءاردايىم ەلىمىز تىنىش، ءتۇتىنىمىز ءتۇزۋ شىقسىن. ءوزىمىزدىڭ ءداستۇرىمىزدى، ءدىلىمىزدى، ءدىنىمىزدى ناسيحاتتاي بىلەيىك. كەز كەلگەن حالىقارالىق مەرەكەنىڭ وزىنە قازاقي بەدەر بەرۋگە بولادى. سوندىقتان دا جاڭا جىلدى ناعىز قازاقتارشا قارسى الايىق. بۇل مەيرامنىڭ جەتەگىندە كوپ كەتە بەرمەي، ءوزىمىزدىڭ ءتول مەرەكەمىز – ناۋرىزىمىزدى دارىپتەۋگە، سول مەيرامنىڭ بەدەلىن ارتتىرۋعا دا كۇش سالعانىمىز ابزال. جەلتوقسانداعى جاڭا جىل حالىقارالىق مەيرام بولسا، ناۋرىز – ءوزىمىزدىڭ ءتول مەرەكەمىز. سوندىقتان قانداي مەيرامدا بولسىن، قازاقتىعىمىز بيىك تۇرعاي...
قايرات بايبوسىنوۆ، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى:
– جاڭا جىل مەرەكەسىن جىل سايىن وتباسىندا قارسى الۋعا تىرىسامىن. ءبىز جاڭا جىلدى ناعىز قازاقتارشا قارسى الامىز. ەتىمىزدى اسىپ، داستارقانعا قازى-قارتامىزدى قويىپ، بالا-شاعامىزبەن ەلباسىنىڭ قۇتتىقتاۋىن كۇتەمىز. ەلباسىنىڭ قۇتتىقتاۋىنان كەيىن تۋعان-تۋىستارىمىزدى قۇتتىقتايمىز. ءبىز ءۇشىن جاڭا جىل مەيرامىنىڭ ەرەكشەلىگى – وسى. جاڭا جىلدان كەز كەلگەن ازامات جاڭاشا تىلەك، جاڭا ءۇمىت كۇتەدى. «ەسكى جىلدا ورىندالماعان ارماندار مەن جوسپارلار جاڭا جىلدا ورىندالسا ەكەن» دەپ تىلەيتىن قازاقپىز عوي. سوندىقتان دا سىزدەردىڭ باسىلىمدى پايدالانا وتىرىپ، مەن دە بارشا قازاق بالاسىنا «ەسكى جىل ەسىركەسىن، جاڭا جىل جارىلقاسىن» دەگىم كەلەدى. ءاردايىم ەلىمىز تىنىش، ءتۇتىنىمىز ءتۇزۋ شىقسىن. ءوزىمىزدىڭ ءداستۇرىمىزدى، ءدىلىمىزدى، ءدىنىمىزدى ناسيحاتتاي بىلەيىك. كەز كەلگەن حالىقارالىق مەرەكەنىڭ وزىنە قازاقي بەدەر بەرۋگە بولادى. سوندىقتان دا جاڭا جىلدى ناعىز قازاقتارشا قارسى الايىق. بۇل مەيرامنىڭ جەتەگىندە كوپ كەتە بەرمەي، ءوزىمىزدىڭ ءتول مەرەكەمىز – ناۋرىزىمىزدى دارىپتەۋگە، سول مەيرامنىڭ بەدەلىن ارتتىرۋعا دا كۇش سالعانىمىز ابزال. جەلتوقسانداعى جاڭا جىل حالىقارالىق مەيرام بولسا، ناۋرىز – ءوزىمىزدىڭ ءتول مەرەكەمىز. سوندىقتان قانداي مەيرامدا بولسىن، قازاقتىعىمىز بيىك تۇرعاي...
تەمىرحان مەدەتبەك، اقىن، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى، قوعام قايراتكەرى:
– مەنىڭ ءتورت بالام، سەگىز نەمەرەم بار. سول ۇرپاقتارىمنىڭ بارلىعى جاڭا جىلدا ۇلكەن شاڭىراق دەپ ءبىزدىڭ ۇيىمىزگە كەلىپ، مەيرامدى قارسى الادى. وسىلايشا، جاڭا جىلدى تەك ءوز وتباسىمدا قارسى الامىن. جالپى، بۇل مەرەكەگە قاتىستى قايسىبىر قاۋىم «جاڭا جىلدىڭ نە كەرەگى بار» دەپ تە جاتادى. نەگىزىندە، بۇل مەيرامنىڭ حالىققا زيانى جوق. بۇل مەيرام اسىرەسە بالالار ءۇشىن ەرەكشە مەرەكە بولىپ قالىپتاستى. قازىر كەز كەلگەن شاڭىراقتىڭ بالا-شاعاسى جاڭا جىلدى قۋانا قارسى الادى. ارينە، «جاڭا جىل مەيرامىنا دايىندىقتى، قالانى بەزەندىرۋدى تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنەن كەيىن جاساۋ كەرەك» دەگەن پىكىرلەرمەن تولىق كەلىسەمىن. تاۋەلسىزدىك كۇنىن جوعارى دەڭگەيگە جەتكىزىپ العاننان كەيىن بارىپ جاڭا جىل مەرەكەسىنە دايىندىق شارالارىن باستاساق وڭ بولار ەدى. سوندىقتان قالالاردى بەزەندىرۋدى 16 جەلتوقساننان كەيىن عانا قولعا الۋدى جەرگىلىكتى اكىمدىكتەرگە مىندەتتەۋ كەرەك. سوندا عانا ءبىز ەگەمەندىگىن قالتارىستا قالدىرماعان، ەڭسەسىن نىق ۇستاعان ەل اتانامىز. جالپى، بيىلعى جىلقى جىلى قازاقتىڭ باسىنا كەلەر ىرىس مولىنان بولسىن. ءار قازاقتىڭ شاڭىراعىنان شاتتىق-بەرەكە ارىلماسىن.
تۇرسىنبەك ومىرزاقوۆ، ءماجىلىس دەپۋتاتى:
– ارينە، ءوز وتباسىمدا قارسى الامىن. قولىمدا ۇلكەن شەشەم بار. تۋعان-تۋىستارىم، بالا-شاعام – بارلىعىمىز ءبىر داستارقاننىڭ باسىندا وتىرىپ، مەرەكەدە ءبىر-بىرىمىزگە جاقسى-جاقسى تىلەكتەر ايتىپ، كوڭىلدى قارسى الۋعا تىرىسامىز. اسىرەسە انامنىڭ تىلەگىنە، بىزگە بەرەر باتاسىنا بارىنشا دەن قويىپ، ول كىسىنىڭ ۇلاعاتتى سوزدەرىن ۇنەمى قۇلاعىمىزعا قۇيىپ وتىرامىز. ۇرپاقتارىمىزدىڭ امان بولۋىن، ەل-جۇرتىمىزدىڭ تىنىش بولۋىن ءار جىل كەلگەن سايىن تىلەپ وتىرامىز. جالپى، بۇل حالىقتىق مەيرامعا ۇلاساتىن مەرەكەگە بولعاندىقتان، ء«اربىر قازاق بالاسىنىڭ كوڭىلىن كىربىڭ شالماسىن» دەپ تىلەيمىن. ەلىمىزدە دەنى ساۋ بالا مەن دەنى ساۋ انا كوبەيسىن. قازاق شاڭىراعى ەشقاشان شايقالماسىن. ەلىمىز ارمان-مۇراتىنا جەتە بەرسىن. الدىمىزدا ءالى تالاي الار ەكونوميكالىق-الەۋمەتتىك اسۋلار بار. سول جولدا بەرەكە-بىرلىگىمىز نىعايسىن. مىنە، سىزدەردىڭ باسىلىم ارقىلى حالىققا وسىنداي اق جۇرەكتى تىلەكتەر جولداعىم كەلەدى.
اۆتور: قارلىعاش زارىققانقىزى
"الاش ايناسى" گازەتى
