دۇيسەنبى, 29 ءساۋىر 2024
اپات 751 3 پىكىر 4 ءساۋىر, 2024 ساعات 17:15

تاسقىنعا توسقىن بولا ما؟

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ
پرەمەر-ءمينيسترى
ولجاس بەكتەنوۆكە!

دەپۋتاتتىق ساۋال

قازىر ەلىمىزدىڭ تەڭ جارتىسى توپان سۋدىڭ استىندا قالدى. جىلداعى ادەت. كوكتەم كەلەدى، ۇكىمەتتىڭ كوپ ۋادەسى كولكىپ سۋعا كەتەدى. «تاسقىنعا تاس-ءتۇيىن دايىنبىز، توتەنشە جاعداي بولسا، توتەپ بەرەمىز»، – دەلىنەتىن كوپىرمە باياندامالاردان كوك تيىن پايدا جوق.

وسىعان بايلانىستى ءماجىلىستىڭ ءبىر توپ دەپۋتاتى سۋ باسقان وڭىرلەرگە بارىپ، ءمان-جايعا تىكەلەي قانىقتىق. تۇرعىندارمەن كەزدەسىپ، ناقتى احۋالمەن تانىستىق. الداعى ۋاقىتتا دا اتالعان وڭىرلەرگە تاعى دا بارىپ، جاعدايدى باقىلاۋدا ۇستايتىن بولامىز.

ءيا، اپات ايتىپ كەلمەيدى. بىراق قاردىڭ قالىڭ جاۋعانىن كوز كوردى عوي. ماسەلە – جەرگىلىكتى اكىمدىكتەر مەن ۇكىمەتتىڭ اراسىندا بايلانىستىڭ جوقتىعىندا. سالدارمەن عانا كۇرەسىپ كەلەمىز.

توپان سۋ مەن سەل تۇرماق، الەمدە تسۋنامي مەن ۆۋلكاننان قورعانۋ شارالارىن قابىلداعان ەلدەر بار. ال ءبىزدىڭ كەيبىر اۋدانداردا دايىن تۇرۋى ءتيىس قايىق پەن سۋ ەتىكتىڭ ءوزى اتىمەن جوق. توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگىنىڭ ءنورماتيۆى ورىندالماعان. اكىمدىك پەن مينيسترلىكتەردىڭ اراسىندا بايىپ-باعا جوق.

ەكىنشىدەن، سۋ سالاسىندا بىلىكتى مامان تاپشى. ءبىر عانا بولجاممەن ەشنارسە شەشىلمەيدى. گيدرولوگ، گيدروتەحنيكتەردىڭ كەشەندى جۇمىسىن كورمەدىك. ياعني، عالىمدارعا جاعداي جاسالماي، ەشنارسە تۇزەلمەيدى دەگەن ءسوز.

جوعارىدا ايتقانىمداي، ءبىز كۇنى كەشە ماجىلىستەگى ارىپتەستەرىمىزبەن بىرگە حالىقتىڭ جاي-كۇيىمەن، وسى باعىتتا قولعا الىنىپ جاتقان شارالارمەن كوزبە-كوز تانىسۋ ءۇشىن ورال، ارقالىق، اقتوبە، ۇلىتاۋ، قوياندى جانە تاعى باسقا وڭىرلەردى ارالاپ قايتتىق. بىلتىر ءدال وسى ۋاقىتتا قوبدا اۋدانىنداعى توپان سۋ شايىپ وتكەن بىرنەشە ۇيگە «AMANAT» پارتياسى تاراپىنان قۇرىلىس ماتەريالدارىنا دەيىن اپەرىپ، باسپانا سالدىرتقان ەدىك. وكىنىشتىسى – سول ۇيلەر تاعى دا سۋعا كەتتى. سەبەبى قوبداداعى قۇرىلىسى باستالعان دامبانىڭ جوبالىق قۇجاتتاماسىنان جەرگىلىكتى پروكۋراتۋرا كىنارات تاۋىپ، جۇمىسىن توقتاتىپ تاستاعان.

سونداي-اق اقتوبە وبلىسىنداعى سۋ باسقان قۇمساي اۋىلىندا مۇناي كومپانياسى ءشليۋزدى بىتەپ تاستاپ، تاسىعان سۋ اۋىلعا قاراي بۇرىلىپ كەتكەن. ويتكەنى شليۋز ادەيى جابىلعانداي كورىندى. بۇل ماسەلەنى ءجىتى باقىلاۋعا الۋ قاجەت. ءدال وسىنداي جاعداي باسقا وڭىرلەردە دە بولۋى ىقتيمال.

سونىمەن قاتار جالپى باسپاناسى جەرمەن-جەكسەن بولىپ، بالا-شاعاسىمەن بوسىپ كەتكەن اعايىننىڭ تاعى ءبىر ارىز-ارمانىن جەتكىزەيىك.

راس، مەملەكەت باسشىسىنىڭ «ەشكىم نازاردان تىس قالمايدى، زارداپ شەككەن تۇرعىندارعا تۇگەل كومەك كورسەتىلەدى» دەگەنى – دەرتكە داۋا، كوڭىلگە مەدەت. بىراق كوميسسيا شىعىندى ەسەپتەپ، ۇيلەر سالىنعانشا، كەمى 4-5 اي ۋاقىت كەتەدى. وسى كەزدە مالمەن جان باعىپ وتىرعان اعايىن ءتورت تۇلىگىن تاستاپ، قايدا بارادى؟ مالى ورىستە، وزدەرى اۋدانداعى كوللەدجدە جايباراقات جاتادى دەيسىز بە؟

ەرتەڭ ەل-جۇرتتىڭ ەسىن شىعاراتىن تاعى ءبىر ماسەلە بار! الىستاعى اۋىلداردا سۋعا كەتكەن كەيبىر ۇيلەردىڭ ءالى كۇنگە دەيىن قۇجاتى جوق. قورا-قوپسىسى مەن قۇلاعىندا سىرعاسى جوق مالدارى تۋرالى ايتپاي-اق قويايىن. قازاق اۋىلداعى قوراسىنا قاشان قۇجات راسىمدەتىپ ەدى؟ ولاردى قايتەمىز؟ دالادا قالا ما؟ وسى جاعىن دا ويلاستىرۋ كەرەك.

بيىلعى تاسقىننىڭ بەتى قاتتى. توتەننەن كەلگەن توپانعا ەشكىم بەي-جاي قاراپ وتىرعان جوق. وسىنداعى بارلىق پارتيالار، الەۋمەتتىك جەلىدەگى بەلسەندى ازاماتتار، مىڭداعان ەرىكتىلەر ءبىر قولدىڭ سالاسىنداي، ءبىر ءۇيدىڭ بالاسىنداي جۇمىلىپ، كومەك جيناپ، حالىققا ۇلەستىرىپ جاتىر. كەيبىر ارىپتەستەرىمىز ءالى دە سول سۋ باسقان ايماقتاردا ءجۇر. ءبىز وسى جولى شالعاي اۋىلداردا قۇتقارۋشىلارعا ىستىق تاماق دايىنداپ، شۇلعاۋى مەن شۇلىعىنا دەيىن اكەپ بەرىپ جاتقان جەرگىلىكتى حالىقتى كوردىك. اسىرەسە كۇن-ءتۇن دەمەي، قاپتان بوگەت جاساپ، ابدەن قاجىعان ءار اۋىلدىڭ ازاماتىنا راقمەتىمىزدى ايتامىز. ەلدىڭ وسىنداي اۋىزبىرلىگىن كورگەندە، ەرىكسىز ەگىلەسىڭ!

الايدا قاۋىپتىڭ باسى قايتتى دەۋگە ءالى ەرتە. الدا سقو، پاۆلودار، شقو تۇر. التايدا قار ەندى ەري باستادى. مارقاكول مەن كاتونقاراعايدا 2 مەتر قار جاتقانىن قاپەردەن شىعارماڭىزدار! تورعاي دالاسىن كوردىڭىزدەر. ەل قاتىنايتىن جالعىز كۇرە جولدى سۋ الدى. تىكۇشاق پەن ۇلكەن تەحنيكالار عانا جۇرە الادى. سوندىقتان وسى وڭىرلەردى قاجەتتى ازىق-تۇلىك، ءدارى-دەرمەك، جەم-ءشوپ قورىمەن قامتاماسىز ەتۋدى ءجىتى نازاردا ۇستاۋ كەرەك.

جوعارىدا ايتىلعانداردى ەسكەرە كەلىپ، ۇكىمەتكە كەلەسى ۇسىنىستاردى جولدايمىز.

1) قازاقستانداعى بارلىق وزەندەردىڭ جاعاسىنىڭ ەرەكشە سۋ قورعاۋ اۋماعىن 4 شاقىرىمعا دەيىن ۇزارتۋ جانە تۇرعىن ءۇي سالۋ مەن جەر ءبولۋ كەزىندە وزەن، كول، سۋ قويماسىنىڭ جاعاسىنان قاشىق ءارى بيىك جەرلەرگە قونىستاندىرۋ;

2) ءىرى جانە جانە تاۋلاردان اعاتىن ترانسشەكارالىق سۋلار قۇيىلاتىن وزەندەر قار مەن جاڭبىر سۋى قوسىلعاندا تاسىپ كەتپەۋى ءۇشىن جاساندى ارنالار جاساۋ، اسا قاۋىپتى اۋماقتاردا سۋ قويمالارىن سالۋ، سونداي-اق سۋ سوراتىن درەناجدار مەن ناسوستاردى قايتا ورنالاستىرۋ;

3) وزەن، كولگە جاقىن ورنالاسقان اۋىلداردى قاجەتتى تەحنيكا، قايىق جانە ارنايى فورمالارمەن قامتاماسىز ەتۋ;

4) گيدروتەحنيك-ينجەنەر مامانداردى دايىنداۋعا كوڭىل ءبولۋ;

5) بيىلعى توتەنشە جاعداي جاريالانعان جەرلەردەگى شارۋالاردىڭ بارلىق اۋىل شارۋاشىلىق نەسيەلەرىن تولەۋدى ءۇش جىلعا دەيىن شەگەرۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ.

قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتتارى اتىنان

ماقسات تولىقباي

دەرەككوزى: DAT

Abai.kz

3 پىكىر