سەيسەنبى, 30 ءساۋىر 2024
الاساپىران 1458 9 پىكىر 4 جەلتوقسان, 2023 ساعات 13:23

اشارشىلىقتى اشكەرەلەۋ قىلمىس پا؟!

كوللاج الەۋمەتتىك جەلىدەن الىندى

باتىستىڭ دەموكراتيالىق دامۋ جولىن تاڭداعان ۋكراينا بيلىگىنە كرەمل قوجايىنى پۋتيننءىڭ قاھارىن توگىپ، ەكى جىلعا جۋىق ۋاقىتتان بەرى كيەۆتى وق پەن وتقا وراعانى بەلگىلى.

ەسەسىنە ۋكراين بيلىگى ورىس اسكەرىنە تاباندى قارسى تۇرۋمەن بىرگە، وتارسىزدانۋ، ورىستانۋ ءۇردىسىن دە بەلسەندى جۇرگىزۋدە. ورىس ءتىلىنىڭ، مادەنيەتىنىڭ سيمۆولىنا اينالعان ايدىك پۋشكيننىڭ ەڭسەلى ەسكەرتكىشىن الىپ تاستادى. كرەملدىڭ قىتىعىنا تيەتىن كيەۆ تارابىنىڭ ارەكەتتەرى كەڭەس زامانىنان قالعان ەسكەرتكىشتەر مەن جەر، سۋ، كوشە اتاۋلارىن وزگەرتۋمەن عانا شەكتەلمەيدى.

ۋكراين بيلىگىنىڭ قاراشانىڭ سوڭعى سەنبىسىن 1932-1933-جىلدارداعى اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى ەتىپ بەلگىلەۋى دە ءستاليندى قايتا ۇلىقتاۋعا كوشكەن پۋتين بيلىگىنە مۇلدە جاقپاعان. بيىل سول اشارشىلىققا 90 جىل تولۋى قارساڭىندا، اتاپ ايتقاندا قاراشانىڭ 25-نە قاراعان ءتۇنى ورىس اسكەرى ۋكرايناعا سوعىس باستالعالى بەرى ەڭ كولەمدى دروندار شابۋىلىن ۇيىمداستىرعان.

بۇل تۋرالى ۋكراينانىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ديميتري كۋلەبا: «اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ قارساڭىندا ماسكەۋ ءبىر تۇندە 70 تەن استام درونمەن شابۋىل جاسادى. سول ارقىلى ميلليونداعان ۋكرايندىق قىرىلعان گەنوتسيدتى جانامالاي بولسا دا مويىنداعانداي بولدى. 30-شى جىلدارداعى اشارشىلىقپەن بۇگىننىڭ ايىرماشىلىعى سول، ول كەزدە بىزدە ديكتاتۋراعا قارسى تۇراتىن قاۋقار بولمادى، ولار ءبىزدىڭ بارلىق استىعىمىزدى الىپ كەتتى، اشىققان اۋىلدى قۇرساۋلاپ تاستادى، سىرتتان تاماق تابۋىنا جول قالدىرمادى. ال بۇگىن، ءبىزدىڭ ءوز مەملەكەتىمىز بار، وتان قورعايتىن اسكەرىمىز بار، وتكەندى ۇمىتپايتىن جادىمىز بار»، - دەدى.

ونىڭ كەلتىرگەن مالىمەتى بويىنشا، قولدان جاسالعان اشارشىلىقتى «گەنوتسيد» دەپ تانىعان ەلدەر قاتارى بۇگىندە 28 مەملەكەتكە، حالىقارالىق ۇيىمدار سانى 3 كە جەتكەن. ۋكراين حالقىنىڭ كورگەن سۇمدىعىنا جاناشىرلىق تانىتقاندار قاتارى 2022-جىلى 24-اقپاننان بەرى ەكى ەسە ارتقان.

زەلەنسكي دە جۇبايىمەن، جوعارى لاۋازىمدى تۇلعالارمەن بىرگە شىركەۋدە اشارشىلىق قۇرباندارىنا دۇعا جاساۋ راسىمىنە قاتىستى. كيەۆ ورتالىعىنداعى اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ ەسكەرتكىشىنە گۇل شوقتارىن قويدى. ول شاراعا لاتۆيا پرەزيدەنتى، ليتۆا ۇكىمەتباسى، شۆەيتساريا باسشىسى قاتىستى. ول دا اشارشىلىق پەن رەسەيدىڭ قازىرگى شاپقىنشىلىعىن بايلانىستىرىپ، پۋتين بيلىگىن ايىپتادى. ارناۋ سوزىندە ول: «بۇدان 90 جىل بۇرىن الەم جۇرتىنىڭ ناعىز شىندىقتى بىلۋگە مۇمكىندىگى بولمادى. قازىر ءبارى ايپاراداي بولدى. تەك قانا كورسە دە كورمەسكە سالاتىندار بار. بىراق ولاردىڭ سانى ازشىلىق. اقيقاتقا سارا جول اشىلدى. بەيبىتسۇيگىش الەم جۇرتى بىرىگىپ، جاۋىزدىقتى اۋىزدىقتاۋى كەرەك», - دەدى.

سوڭعى كەزدە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا ۋكراينا عانا ەمەس، قازاقستان، قىرعىزستان، وزبەكستان قاتارلى ورتا ازيا ەلدەرىنىڭ ستاليندىك اشارشىلىققا قاتىستى قۇپيا ارحيۆتەردىڭ كۇشىن جويىپ، توپتاپ جاريالاي باستاۋى ماسكەۋگە ۇناماي وتىرعانى ءجيى جازىلعان ەدى.

ەسبول ۇسەنۇلى

Abai.kz

9 پىكىر