ءپۋتيننىڭ بىلتىر 24-اقپاندا ۋكرايناعا باستاعان سوعىسى رەسەيدى وركەنيەتتى باتىس الەمىنەن الشاقتاتىپ، كەرىسىنشە, قىتايعا جاقىنداتا ءتۇستى. ميللياردتار ەلى ەۋرووداق پەن امەريكا شەكتەۋ قويعان ورىستىڭ مۇنايى مەن گازىنىڭ باستى تۇتىنۋشىسىنا اينالدى. ءبىر كەزدە الەمنىڭ «ەكىنشى اسكەري دەرجاۆاسى» اتانعان رەسەيدىڭ ايبىندى اسكەرىنىڭ كۇنى قىتايدىڭ جاڭا تەحنولوگيا پايدالانىلعان دروندارى مەن بايلانىس قۇرالدارىنا قاراپ قالدى.

وزگە ەلدەردى قاتتى كۇشىمەن ەمەس، جۇمساق كۇشىمەن شىرعالاۋدى باستى ماقسات ەتەتىن قىتاي بيلىگىنىڭ شىن قالاۋىن كرەمل ستراتەگتەرى دە جاقسى تۇسىنگەن سياقتى. قاراشانىڭ 16-18 ارالىعىندا پەتەرربوردا وتكەن 9-كەزەكتى حالىقارالىق مادەنيەت تالقى جينالىسىندا رەسەي پرەزيدەنتى پۋتين كەلەسى 2024-جىلدىڭ «رەسەي-قىتاي مادەنيەت الماسۋ جىلى» بولىپ بەكىتىلگەنىن ءسوز ەتتى. كرەمل قوجايىنىنىڭ ايتۋىنشا، ەكى ەلدىڭ بايلانىسى بۇرىن-سوڭدى بولماعان دەڭگەيدە دامۋ ۇستىندە ەكەن. جىل سوڭىنا قاراي ەكى ەلدىڭ بيىلعى ساۋدا-ايىرباس سوماسى 200 ميلليارد دوللاردان اسىپ جىعىلادى دەپ كۇتىلۋدە.

پۋتين مىرزانىڭ بۇنىڭ الدىندا بەيجىڭگە بارىپ، قىتايدىڭ «ءبىر جول، ءبىر بەلدەۋ» ەكونوميكالىق جوباسىنىڭ 10 جىلدىق مەرەيتوي جينالىسىنا قاتىسقانى ءمالىم.

ەل پرەزيدەنتى توقاەۆ تا ءدۇبىرلى جينالىسقا قاتىسىپ، كەلگەن سوڭ كەلەسى 2024-جىلدىڭ «قازاقستاننىڭ قىتايداعى تۋريزم جىلى» بولىپ بەكىتىلگەنىن شۇيىنشىلەگەن ەدى. ونىڭ الدىندا پارلامەنت ەكى ەل ازاماتتارىنىڭ تسيفلىق مالىمەتتەرىن الماسۋ زاڭ جوباسىن قابىلدادى. قاراشانىڭ 10-شى جۇلدىزىنان باستاپ ەكى ەل ازاماتتارىنىڭ شەكارادان ۆيزاسىز كىرىپ-شىعۋ ءتارتىبى رەسمي جولعا قويىلدى. ەندى ەكى ەل ازاماتتارى بارعان ەلىندە 90 كۇنگە دەيىن ۆيزا اشتىرماي-اق تۇرا الاتىن بولادى.

مۇناي باعاسى اسپانداپ تۇرعان 2005-جىلى قىتاي تارابى پۋتينگە رەسەيمەن شەكارالاس قيىر شىعىسىندا قىتاي يۋانىمەن ساۋدا-ايىرباس جاسايتىن ەركىن ەكونوميكالىق ايماق قۇرۋ تۋرالى ۇسىنىس ايتقاندا، ول بىردەن باس تارتقان. 2008-جىلعى امەريكادان باستالعان قارجى داعدارىسى، قىرىمدى تارتىپ الۋ، ۋكرايناعا جالپى بەتتىك شاپقىنشىلىق – پۋتين بيلىگىنە ايتارلىقتاي سوققى بەرىپ، ونى اتتان ءتۇسىرىپ، قىتايدىڭ ايتقانىنا كونۋگە ەرىكسىز ءماجبۇر ەتكەنىنە كۋا بولىپ وتىرمىز.

ورىس ءتىلى كەڭىستىگىندەگى رەسەي مەن قازاقستاننىڭ قىتايمەن بايلانىسى ساۋدا، ەكونوميكا، جاڭا تەحنولوگيا سالاسىمەن عانا شەكتەلمەي، مادەني جاقتا قارقىن الۋى – كىمنىڭ مۇددەسىنە پايدالى ەكەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.

Abai.kz