جۇما, 26 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 9281 0 پىكىر 28 تامىز, 2013 ساعات 11:39

ايجان حاميت. امرە كاشاۋباەۆ

ۆ 1925 گودۋ سەميپالاتينسكي گۋبەرنسكي وتدەل نارودنوگو پروسۆەششەنيا "ستويال نا ۋشاح". پريشلا تەلەگرامما زا پودپيسيۋ ناركوما پروسۆەششەنيا اناتوليا لۋناچارسكوگو. ۆ تەلەگراممە ناركوم ينتەرەسوۆالسيا، سوگلاسيتسيا لي كازاحسكي پەۆەتس امرە كاشاۋباەۆ ۆىستۋپيت نا ەتنوگرافيچەسكوم كونتسەرتە، كوتورىي بىل زاپلانيروۆان ۆ رامكاح ۆسەميرنوي ۆىستاۆكي دەكوراتيۆنوگو يسكۋسستۆا ۆ پاريجە. كاك تاك؟ يامششيك، ستوروج ي گرۋزچيك امرە ي ۆ پاريج؟ ۆتورايا تەلەگرامما، ۆ كوتوروي ۋجە ناستويچيۆو ترەبوۆالسيا وتۆەت نە وستاۆيلا ۆرەمەني دليا رازدۋمي. 
امرە روديلسيا ۆ سەميپالاتينسكوي وبلاستي ۆ 1888 گودۋ (احمەت جۋبانوۆ ۆ كنيگە "سولوۆي ستولەتي" ۋكازىۆاەت ي ۆتورۋيۋ ۆوزموجنۋيۋ داتۋ ەگو روجدەنيا - 1886گ.)

ۆ 1925 گودۋ سەميپالاتينسكي گۋبەرنسكي وتدەل نارودنوگو پروسۆەششەنيا "ستويال نا ۋشاح". پريشلا تەلەگرامما زا پودپيسيۋ ناركوما پروسۆەششەنيا اناتوليا لۋناچارسكوگو. ۆ تەلەگراممە ناركوم ينتەرەسوۆالسيا، سوگلاسيتسيا لي كازاحسكي پەۆەتس امرە كاشاۋباەۆ ۆىستۋپيت نا ەتنوگرافيچەسكوم كونتسەرتە، كوتورىي بىل زاپلانيروۆان ۆ رامكاح ۆسەميرنوي ۆىستاۆكي دەكوراتيۆنوگو يسكۋسستۆا ۆ پاريجە. كاك تاك؟ يامششيك، ستوروج ي گرۋزچيك امرە ي ۆ پاريج؟ ۆتورايا تەلەگرامما، ۆ كوتوروي ۋجە ناستويچيۆو ترەبوۆالسيا وتۆەت نە وستاۆيلا ۆرەمەني دليا رازدۋمي. 
امرە روديلسيا ۆ سەميپالاتينسكوي وبلاستي ۆ 1888 گودۋ (احمەت جۋبانوۆ ۆ كنيگە "سولوۆي ستولەتي" ۋكازىۆاەت ي ۆتورۋيۋ ۆوزموجنۋيۋ داتۋ ەگو روجدەنيا - 1886گ.)
وتەتس ەگو كاشاۋباي بىل بەدەن، رابوتال نە پوكلادايا رۋك، نو سو ۆرەمەنەم ستال بولەت ي نە موگ سودەرجات سەميۋ. نا پلەچي مولودوگو امرە لەگلا نەلەگكايا نوشا. ون ۋسترويلسيا ك نەكوەمۋ بايۋ يسابەكۋ (پو نەكوتورىم داننىم كاراجانۋ) يامششيكوم. امرە ليۋبيل پەت ي ۆسەگدا زا رابوتوي ناپەۆال پەسني، زا چتو نە راز ۆىسلۋشيۆال زامەچانيا سو ستورونى ناچالستۆا. ودناكو، سلاۆا و نەم راسپروسترانيالاس پو ۆسەي وكرۋگە ي زا گلازا ەگو ۋجە نازىۆالي ء"انشى بالا". حوتيا نادو پريزنات، چتو راز امرە بىل سىنوم "كاكوگو-تو كاشاۋبايا" ("جامان قاشاۋبايدىن بالاسى"), تو بىسترو راسپروسترانيۆشاياسيا سلاۆا و پەۆتسە نە داۆالا پوكويا منوگيم، ۆ توم چيسلە ي يسابەكۋ. دابى وتورۆات امرە وت نارودا، يسابەك وتپراۆيل ەگو ستوروجەم نا سكلادى، ستوروجيت وۆەچي شكۋرى. تالانت امرە ۆسە جە ناشەل سۆوي پۋت، ون پرينيال ۋچاستيە ۆ سموترە تالانتوۆ ۆ گ.سەمەي، گدە ي رازدەليل پەرۆەنستۆو س پەۆتسوم كالي بايجانوۆىم. ا تۋت تەلەگرامما يز موسكۆى. وت لۋناچارسكوگو. ستوروج ۆونيۋچيح شكۋر ي پاريج؟ 
گوۆوريات، كوگدا فرانتسۋزسكي پيساتەل ي مۋزىكوۆەد، لاۋرەات نوبەلەۆسكوي پرەمي رومەن روللان ۋسلىشال ۆپەرۆىە گولوس امرە، ون ۆوسكليكنۋل: "تەپەر يا پونيمايۋ، پوچەمۋ نا ۆوستوكە پەۆتسوۆ سراۆنيۆايۋت س سولوۆيامي..." امرە پوكوريل سەردتسا پاريجان، كوتورىە ي دۋمات نە موگلي، چتو يز كاكوي-تو سترانى سويۋزا پريەدەت تاكوە تالانتيششە. يا تۋت نا دنياح ناتكنۋلاس نا ينفورماتسيۋ، ياكوبى اليحان بۋكەيحانوۆ ۆ سۆوەم پيسمە ك احمەتۋ بايتۋرسىنوۆۋ بىل ۆوزمۋششەن تەم، چتو پرەدستاۆيتەلي درۋگيح ناتسيونالنوستەي بىلي ودەتى ۆ ناتسيونالنىە كوستيۋمى، ا امرە بىل ودەت ۆ كوستيۋم رۋسسكوگو پومەششيكا. منە كاجەتسيا، ەتو سوۆسەم داجە نە ستراننو. ۆ گ.سەمەي ەمۋ ۆىدالي پود راسپيسكۋ ناتسيونالنىي كوستيۋم، راسشيتىي ۋزورامي، نو وتچەگو-تو ۆ پەرۆىي دەن ەگو وبرياديلي ۆ كوستيۋم رۋسسكوگو پومەششيكا. دۋماەتە، ەگو كتو-تو سپراشيۆال؟
امرە كاشاۋباەۆ - ۆەليكي كازاحسكي پەۆەتس، سلاۆا و كوتوروم راسپروسترانيلاس دالەكو زا پرەدەلى سترانى. ون پوكوريل پاريجان، ا پوزجە ۆ 1927 گودۋ ي فرانكفۋرت نا ماينە. 
ۆ دني ۆىستاۆكي ۆ پاريجە، وب ۋنيكالنوم گولوسە امرە پيسالا فرانتسۋزسكايا پەريوديكا، ەگو گولوس سراۆنيۆالي س س گولوسوم ەنريكو كارۋزو ي ماريو لانتسا، ا پروفەسسور سوربوننى مەسيو پەرنو زاپيسال نەسكولكو پەسەن ۆ يسپولنەني امرە نا فونوگراف. كستاتي، ەتي زاپيسي تاك ي نە ناشلي، نو ۆ 1974 گودۋ مۋزىكوۆەد جاركىن شاكاريموۆ ۆ ارحيۆاح موسكۆى ناشەل درۋگيە زاپيسي ەگو گولوسا ي پوسلە رەستاۆراتسي ەتو ناسلەديە ۆەرنۋلوس ك كازاحام. ۆەد دولگوە ۆرەميا سچيتالوس، چتو گولوس ەگو بىل ۋتەريان ناۆسەگدا.
سمەرت امرە ۆووبششە وتدەلنايا تەما ي پوكرىتا تاينوي. دولگوە ۆرەميا سچيتالوس، چتو امرە ۋمەر سۆوەي سمەرتيۋ وت ۆوسپالەنيا لەگكيح ۆ 1934 گودۋ. ودناكو، پوزجە پوياۆيلاس ي درۋگايا ۆەرسيا سمەرتي پەۆتسا. ۆسە دەلو ۆ توم، چتو تا پوەزدكا ۆ پاريج كرۋتو يزمەنيلا جيزن امرە. دا، ون پروسلاۆيلسيا. نو، بىلو نەچتو، چتو سلوميلو نەكوگدا جيزنەرادوستنوگو چەلوۆەكا. منوگيە درۋزيا، ۆ چيسلە كوتورىح بىل ي يزۆەستنىي كازاحسكي اكتەر سەركە كوجامكۋلوۆ، راسسكازىۆالي، چتو پوسلە پوەزدكي امرە بىل بۋدتو نادلوملەن. 
ا ۆسە دەلو ۆ توم، چتو نا پاريجسكي كونتسەرت پريشەل كازاحسكي ديسسيدەنت مۋستافا شوكاي. پوسلە ۆىستۋپلەنيا ون پريگلاسيل دەلەگاتسيۋ نا ۋجين، نو ۆسە، كرومە امرە، سسىلاياس نا رازنىە پريچينى، وتكازاليس. امرە پرينيال پريگلاشەنيە ي وتۋجينال س رومەنوم روللانوم ي مۋستافا شوكاەم. وني ۆتروەم پودنيماليس ۆ توت ۆەچەر نا ەيفەلەۆۋ باشنيۋ. دۋماەتە، تاكوە پروششايۋت؟ تولكو نە ۆ سوۆەتسكوم سويۋزە. پو ۆوزۆراششەني نا رودينۋ، امرە پوستوياننو ۆىزىۆالي نا دوپروسى ۆ نكۆد، ون پريحوديل پوزدنو نوچيۋ، يزبيتىي ي سلەزنو پروسيل سۆوەگو درۋگا سەركە نيكومۋ وب ەتوم نە راسسكازىۆات. و ۆسترەچاح س چەكيستامي سۆيدەتەلستۆۋيۋت پروتوكولى دوپروسوۆ، ۆ كوتورىح راسسكازىۆالوس و ۆسترەچە امرە س مۋستافوي. امرە پودوزرەۆالي ۆ توم، چتو ون پريۆەز ۆ كازاحستان پيسمو وت شوكايا، ادرەسوۆاننوە الاشوردينتسام احمەتۋ بايتۋرسىنوۆۋ ي مىرجاكىپۋ دۋلاتوۆۋ. پيسمو، كونەچنو، نە ناشلي، نو 6 دەكابريا 1934 گودا امرە بىل نايدەن مەرتۆىم نا ودنوي يز ۋليتس گ.الماتى. ەست ۆەرسيا، چتو وت نەگو رازيلو سپيرتنىم، حوتيا امرە نە پيل ۆووبششە. 
ون بىل پوحورونەن نا تسەنترالنوم كلادبيششە، نو چەرەز نەكوتوروە ۆرەميا موگيلا ەگو بىلا سراۆنەنا س زەملەي، ا زاپيس ۆ كنيگە رەگيستراتسي سمەرتەي ۆووبششە ستەرتا. دولگوە ۆرەميا ەگو درۋزيا، دەياتەلي يسكۋسستۆا پيسالي پيسما س پروسبوي ۋستانوۆيت نادگروبنىي پامياتنيك نا مەستە پرەدپولاگاەموگو زاحورونەنيا امرە، نو ليش ۆ 90-ىە گودى پروشلوگو ستولەتيا كومپوزيتور دميتري گۋسەنتسوۆ ي ەگو سۋپرۋگا كەنجەگۋل سىزدىكوۆا نا سۆوي ليچنىە سرەدستۆا پودنيالي نادگروبنىي پامياتنيك.

ماتەريال جانە امىرەنىڭ ورىنداۋىنداعى ەكى ءان ايجان ءحاميتتىڭ www.facebook.com پاراقشاسىنان الىندى.

Abai.kz

امىرە قاشاۋباەۆتىڭ ورىنداۋىنداعى ەكى ءان:

1. اقان سەرىنىڭ ءانى "بالقاديشا"

 

2. دۋداراي

0 پىكىر