دۇيسەنبى, 29 ءساۋىر 2024
بيلىك 2384 24 پىكىر 18 قازان, 2023 ساعات 13:45

«ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» فورۋمى: قانداي قۇجاتتارعا قول قويىلدى؟

كەشە ءبىز، اقوردا تاراتقان اقپاراتقا سۇيەنىپ، مەملەكەت باسشىسىنىڭ قىتايعا رەسمي ساپارمەن بارعانىن جازعان ەدىك. وندا قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ كەشە تۇسكە دەيىنگى كەزدەسۋلەرى مەن جۇرگىزگەن كەلىسسوزدەرىنە قىسقاشا توقتالعانبىز.

بۇگىن – پرەزيدەنتتءىڭ قحر-عا ساپارىنىڭ سوڭعى كۇنى. قاسىم-جومارت توقاەۆ كەشە تۇستەن كەيىن كىمدەرمەن كەزدەستى، بۇگىن قانداي شارۋالاپ اتقارىپ جاتىر، سوعان توقتالايىق.

قازاقستان پرەزيدەنتى كەشە CITIC Group كومپانياسىنىڭ باسقارما توراعاسى چجۋ حەسيننەن سوڭ، CRRC سorporation Limited كومپانياسىنىڭ باسقارما توراعاسى ءارى اتقارۋشى ديرەكتورى Cۋن يۋنتسايدى قابىلدادى.

CRRC Corporation Limited كورپوراتسياسى – الەمدەگى تەمىرجول ترانسپورتىنىڭ ەڭ ءىرى ءوندىرۋشىسى سانالادى جانە الەمدىك لوكوموتيۆ ءوندىرىسى نارىعىنىڭ شامامەن 50 پايىزى قىتاي كومپانياسىنا تيەسىلى.

CRRC سorporation Limited كومپانياسىنىڭ باسقارما توراعاسى ءارى اتقارۋشى ديرەكتورى Cۋن يۋنتسايمەن كەزدەسۋ بارىسىندا ماشينا جاساۋ جانە تەمىرجول ترانسپورتى سالالارىنداعى ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى تالقىلاندى.

قاسىم-جومارت توقاەۆقا «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» فورۋمى اياسىندا «قازاقستان تەمىر جولى» ۇلتتىق كومپانياسى مەن سRRC اراسىندا قۇنى 1,3 ميلليارد دوللار بولاتىن ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلاتىنى جايىندا باياندالدى. اتالعان قۇجات بويىنشا 200 مانەۆرلىك جانە ماگيسترالدىق تەپلوۆوزدار ساتىپ الۋ، سونداي-اق قازاقستاندا ينجينيرينگ جانە سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىن اشۋ قاراستىرىلعان.

پرەزيدەنت ەلىمىزدىڭ وزىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ جانە تەمىرجول تەحنيكاسىنا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىن اشۋ ارقىلى لوكوموتيۆتەر ءوندىرىسىنىڭ جەرگىلىكتى ۇلەسىن ارتتىرۋعا مۇددەلى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. وسى ورايدا مەملەكەت باسشىسى قازاقستاننىڭ نەگىزگى كولىك-لوگيستيكالىق حاب ەكەنىن ايتىپ، سول ارقىلى CRRC كومپانياسىنىڭ ەۋرازيا كەڭىستىگى مەن ەۋروپا نارىقتارىنا شىعا الاتىنىن جەتكىزدى. بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى كومپانيانىڭ وسى ماقساتتارعا 200 ميلليون دوللار ينۆەستيتسيا قۇيۋ نيەتىن قۇپتادى.

ءوز كەزەگىندە سۋن يۋنتساي قازاقستاننىڭ CRRC كومپانياسىنا كورسەتىپ جاتقان قولداۋى ءۇشىن ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

 مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قحر-عا رەسمي ساپارىنىڭ اياسىندا قول قويىلعان قۇجاتتار ءتىزىمى

ساپار شەڭبەرىندە جالپى قۇنى 16,54 ميلليارد دوللار بولاتىن 30 كوممەرتسيالىق قۇجاتقا، سونىڭ ىشىندە ينۆەستيتسيالىق، ساۋدا كەلىسىمدەرىنە، ءوندىرىس تەحنولوگياسىن بەرۋ، كرەديت جەلىسىن اشۋ جانە تاعى دا باسقا باعىتتاردى قامتيتىن كەلىسىمشارتتارعا قول قويىلدى.

قانداي قۇجاتتارعا قول قويىلدى؟

مەملەكەت باسشىسىنىڭ قاتىسۋىمەن مىناداي قۇجاتتارعا قول قويىلدى:

1. تەرەفتال قىشقىلىن/پوليەتيلەنتەرەفتالات ءوندىرۋ جوباسىنىڭ الدىن الا تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسىن ازىرلەۋ جونىندە «قازمۇنايگاز» ۇك» اق مەن SINOPEC اراسىنداعى كەلىسىم;
2. «CASPI BITUM» بك» جشس زاۋىتىنىڭ مۇناي وڭدەۋ قۋاتىن جىلىنا 1,5 ميلليون تونناعا دەيىن جەتكىزۋ جوباسىن ىلگەرىلەتۋ جونىندە «قازمۇنايگاز» ۇك» اق مەن CITIC Group اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى كەلىسىم;
3. «قازپوشتا» اق مەن YTO Express Group اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم;
4. «قازاقستان تەمىر جولى» ۇك» اق مەن CRRC Corporation Limited اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق جانە CRRC Corporation Limited ونىمدەرىن ساتىپ الۋ تۋرالى نەگىزدەمەلىك كەلىسىم (ساۋدا كەلىسىمى);
5. جەر قويناۋىن پايدالانۋ كەلىسىمشارتىنىڭ جارامدىلىق مەرزىمىن ۇزارتۋ جونىندە قر ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى مەن China National Petroleum Corporation كومپانياسىنىڭ ەكىجاقتى مالىمدەمەسى;
6. «سيللەنو» جشس-ءنىڭ جارعىلىق كاپيتالىنا قاتىسۋ ۇلەسىن ساتىپ الۋ-ساتۋ تۋرالى «قازمۇنايگاز» ۇك» اق، SINOPEC جانە «سيبۋر» جشق اراسىنداعى شارت.

سونىمەن قاتار پرەزيدەنتتىڭ قحر-عا ساپارى اياسىندا مىناداي قۇجاتتارعا قول قويىلدى:

1. «سامۇرىق-قازىنا» اق، سhina Power International Holding مەن SANY Renewable Energy Co. Ltd اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم;
2. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى مەن بەيجىڭ مۇناي ۋنيۆەرسيتەتى اراسىنداعى ەنەرگەتيكا سەكتورىندا يندۋستريانى بىرلەسىپ دامىتۋ، عىلىمي كادرلاردى دايارلاۋ جانە بىرلەسكەن عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ ءۇشىن «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قاۋىمداستىعىن قۇرۋ جونىندەگى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم;
3. «قازاقستاننىڭ سىرتقى ساۋدا پالاتاسى» جشس مەن Shenzhen Enterprise Confederation اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم;
4. «سامۇرىق-ەنەرگو» اق مەن Power China Resources Ltd. اراسىنداعى جوبانى بىرلەسىپ ازىرلەۋ جونىندەگى كەلىسىم;
5. «سامۇرىق-قازىنا» اق مەن China Power International Holding اراسىنداعى بىرلەسكەن ازىرلەمە تۋرالى كەلىسىم;
6. «قازمۇنايگاز» ۇك» اق مەن China National Offshore Oil Corporation اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم;
7. «QazaqGaz»ۇك» اق مەن Geo-Jade Petroleum Corporation اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم;
8. «قازاقستان ينجينيرينگ» ۇك» اق مەن Liangjiang Precision Control Electronic Technology (Chongqing) Co. Ltd اراسىنداعى «ازاماتتىق ماقساتتا قولدانىلاتىن جارىلعىش زاتتاردىڭ يندۋستريالىق پاركى» جوباسىن ىسكە اسىرۋعا نيەت ءبىلدىرۋ تۋرالى كەلىسىم;
9. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى، «Qazaqstan Investment Corporation» اق مەن China Huadian Overseas Investment اراسىنداعى ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىق تۋرالى نەگىزدەمەلىك كەلىسىم;
10. «قازاقستان تەمىر جولى» ۇك» اق مەن «ليانيۋنگان پورتى» كومپانيالار توبى» جشق اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى نەگىزدەمەلىك كەلىسىم;
11. Astana Motors پەن BYD Auto Industry Co Ltd. اراسىنداعى ەنەرگيانىڭ جاڭا كوزدەرىن پايدالاناتىن اۆتوموبيلدەردى تاسىمالداۋ تۋرالى ديستريبيۋتورلىق كەلىسىم;
12. Astana Motors پەن TELD New Energy Co Ltd. اراسىنداعى ديستريبيۋتورلىق كەلىسىم;
13. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى مەن بەيجىڭ شەت تىلدەرى ۋنيۆەرسيتەتى اراسىنداعى اكادەميالىق الماسۋ جونىندە قوسىمشا كەلىسىم;
14. «سامۇرىق-قازىنا» اق مەن GPC Investment LLP, Bank of China Limited (Tokyo Branch), JSC AB «Bank of China Kazakhstan»، China Construction Bank (Asia) Corporation Limited اراسىنداعى GPC Investment ءۇشىن كرەديت جەلىسىن اشۋ تۋرالى كرەديتتىك كەلىسىم;
15. «سامۇرىق-قازىنا» اق مەن SANY Renewable Energy Co. Ltd. اراسىنداعى ينۆەستيتسيا جونىندەگى الدىن الا كەلىسىم;
16. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى، «سامۇرىق-قازىنا» اق مەن China National Petroleum Corporation اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم;
17. «قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنiڭ ءىس باسقارماسى مەديتسينالىق ورتالىعىنىڭ اۋرۋحاناسى» رمك شجق، «استانا مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى» كەاق مەن BGI Group اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق جانە سەرىكتەستىك تۋرالى مەموراندۋم;
18. «قازپوشتا» اق مەن Sai Cheng International Logistics Co.، Ltd. اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋم;
19. «Primus Capital» جشس مەن Sinoma Cement Co.Ltd اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم;
20. «استانا مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى» كەاق مەن Shanghai United Imaging Healthcare Co.Ltd اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم;
21. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى مەن بەيجىڭ ءتىل جانە مادەنيەت ۋنيۆەرسيتەتى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم;
22. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى مەن «CNPC-اقتوبەمۇنايگاز» اق اراسىنداعى جەر قويناۋىن پايدالانۋ جونىندەگى كەلىسىمشارتقا №7 قوسىمشا;
23. «Qazaqstan Investment Corporation» اق مەن BGI Group اراسىنداعى Qazaqstan Investment Corporation كومپانياسىنىڭ Forebright Life Science Technology Fund قورىنا قاتىسۋىنا بايلانىستى نەگىزگى شارتتار;
24. «QazaqGaz» ۇك» اق مەن Petrochina International Co.Ltd. اراسىنداعى تابيعي گازدى ساتىپ الۋ-ساتۋ شارتى.

سودان سوڭ، قاسىم-جومارت توقاەۆ قحر مەملەكەتتىك كەڭەسىنىڭ پرەمەرى لي تسيانمەن كەزدەستى.

كەزدەسۋ بارىسىندا قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى جان-جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتىڭ جاي-كۇيى جانە ونى دامىتۋ پەرسپەكتيۆاسى تالقىلاندى.

قازاقستان پرەزيدەنتى قىتايدىڭ قارقىندى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىن ەرەكشە ىقىلاسپەن باقىلاپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق، ول قحر توراعاسى سي تسزينپينمەن وتە تابىستى كەلىسسوز جۇرگىزگەنىن اتاپ ءوتتى. كوپجاقتى قازاق-قىتاي قاتىناسىن ودان ءارى نىعايتۋ ءۇشىن ناقتى ۋاعدالاستىقتارعا قول جەتكىزىلدى.

«ساپارىمنىڭ اياسىندا بۇگىن ۇكىمەت دەڭگەيىندەگى 9 قۇجاتقا، ەكى ەلدىڭ بيزنەس جانە باسقا دا قۇرىلىمدارىمەن 20-دان استام كەلىسىمگە قول قويىلدى. قىتايداعى قازاقستان ءتۋريزمى جىلى اياسىندا ۆيزاسىز رەجيمگە جانە ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك باعدارىن دامىتۋعا، سونداي-اق ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى ءوزارا ىقپالداستىعىمىزعا قاتىستى كەلىسىمدەردىڭ ماڭىزى زور ەكەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى», – دەدى پرەزيدەنت.

لي تسيان ەكىجاقتى بايلانىستاردى ودان ءارى نىعايتۋ تۇرعىسىنان قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قحر-عا جاساعان ساپارىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى

كەزدەسۋ بارىسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى، ينۆەستيتسيا، كولىك جانە ترانزيت، ەنەرگەتيكا، مۇناي-گاز حيمياسى، گەولوگيالىق بارلاۋ، اۆتوكولىك قۇراستىرۋ، جوعارى تەحنولوگيا، تسيفرلاندىرۋ سالالارىنداعى ءوزارا ىقپالداستىقتى نىعايتۋ ماسەلەلەرى قاراستىرىلدى.

سونىمەن قاتار قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن لي تسيان ترانسشەكارالىق وزەندەردى بىرلەسىپ پايدالانۋ جونىندەگى ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرۋعا ءوزارا بەيىلدى ەكەنىن راستادى.

مەملەكەت باسشىسى كەشە بۇكىلقىتايلىق حالىق وكىلدەرى جينالىسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ توراعاسى چجاو لەتسزيمەن دە كەزدەستى.

كەزدەسۋ بارىسىندا قاسىم-جومارت توقاەۆ عاسىرلار بويعى دوستىق پەن ءوزارا قولداۋدىڭ بەرىك ارقاۋىنا سۇيەنە وتىرىپ، قازاقستان مەن قىتاي ماڭگىلىك ءارى جان-جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك رۋحىندا تۇراقتى نىعايىپ كەلە جاتقان ۇلگىلى مەملەكەتارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ نەگىزىن قالاعانىن اتاپ ءوتتى.

« قازىرگى تاڭدا قىتايدى قازاقستاننىڭ ەڭ باستى ساۋدا سەرىكتەستەرىنىڭ جانە ءبىزدىڭ ەكونوميكامىزدىڭ ءىرى ينۆەستورلارىنىڭ ءبىرى دەۋگە بولادى. ءبىز ەلدەرىمىز اراسىنداعى تاۋار اينالىمىن الداعى ۋاقىتتا 40 ميلليارد دوللارعا دەيىن جەتكىزۋدى كوزدەپ وتىرمىز. جالپى قىتايدىڭ ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىمەن تاۋار اينالىمىنىڭ جارتىسى قازاقستانعا تيەسىلى», – دەدى پرەزيدەنت.

چجاو لەتسزي قاسىم-جومارت توقاەۆقا ءىلتيپات بىلدىرە وتىرىپ، قازاق-قىتاي قاتىناستارىنىڭ قارقىندى دامىپ كەلە جاتقانىن ايتتى.

بۇدان بولەك، مەملەكەت باسشىسى جوعارى دەڭگەيدەگى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» فورۋمىنىڭ اياسىندا بەيرەسمي جاعدايدا يندونەزيا پرەزيدەنتى دجوكو ۆيدودومەن, پاكىستان پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى انۆار-ۋل-حاك كاكارمەن, موڭعوليا پرەزيدەنتى ۋحنااگين حۋرەلسۋحپەن, وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيوەۆپەن, سەربيا پرەزيدەنتى الەكساندر ۆۋچيچپەن،
ماجارستان پرەمەر-ءمينيسترى ۆيكتور وربانمەن, تۇرىكمەنستان حالك ماسلاحاتىنىڭ توراعاسى گۋربانگۋلى بەردىمۇحامەدوۆپەن جانە بۇۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريشپەن جۇزدەستى.

اڭگىمەلەسۋ بارىسىندا مەملەكەتتەر باسشىلارى ايماقتىق جانە حالىقارالىق كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلەلەر جونىندە پىكىر الماستى. سونداي-اق ءوزارا ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ پەرسپەكتيۆالارىن تالقىلادى.

قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ بەيجىڭگە رەسمي ساپارىنىڭ ەكىنشى كۇنى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» حالىقارالىق ىنتىماقتاستىعىنىڭ III فورۋمىنىڭ اشىلۋ راسىمىنە قاتىسۋدان باستالدى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ ءوز سوزىندە قىتايدىڭ جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ىسىندەگى شەشۋشى رولىنە نازار اۋدارىپ، ونى ەكونوميكالىق جانە تەحنولوگيالىق دامۋدىڭ لوكوموتيۆى رەتىندە اتاپ ءوتتى.

«قازىرگى گەوساياسي جاعدايدا «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى قاجەتتى حالىقارالىق جوباعا جانە ىنتىماقتاستىقتىڭ ءىرى پلاتفورماسىنا اينالدى. بۇل جوبا قىتايدىڭ ەكونوميكالىق قۋاتىن، سونداي-اق ونىڭ جاھاندىق دەڭگەيدەگى جاڭا بەلەستەردى باعىندىرۋعا ۇمتىلىسىن كورسەتەدى. وسىدان ون جىل بۇرىن ءسىز قازاقستاندا العاش رەت «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ۇزاقمەرزىمدى باستاماسىن ۇسىنىپ، ونىڭ باستى قوزعاۋشى كۇشى بولدىڭىز. مۇنىڭ سيمۆولدىق ءمانى زور. وسى ماڭىزدى مەرەيتويدى اتاپ وتە وتىرىپ، بۇگىندە ءسىزدىڭ باستاماڭىز ءوزىنىڭ قاجەتتىلىگىن كورسەتتى جانە الەمدىك قوعامداستىق تاراپىنان مويىندالىپ، جاھاندىق اۋقىمداعى ۇلكەن جوباعا اينالدى دەپ سەنىمدى تۇردە ايتا الامىز», – دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» جوباسىنىڭ تەڭدەسسىز ءارى اۋقىمدى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق ءۇشىن پارمەندى پلاتفورماعا اينالعانىنا توقتالدى.

وسى جوباعا قاتىسۋشى مەملەكەتتەردىڭ باستامالارى ارقاسىندا ازيا، ەۋروپا جانە افريكانىڭ 150-دەن استام ەلى تارام-تارام تەمىرجولدار جەلىسى، جوعارى جىلدامدىقتى كۇرە جولدار جانە تەڭىز جولدارى ارقىلى بايلانىس جاساپ وتىر. بۇل جوبا الەم ەكونوميكاسىنىڭ جىلدام قۇبىلىپ تۇرعان جاعدايىندا قازىرگى زاماننىڭ اسا كۇردەلى سىن-قاتەرلەرىنە ءتيىمدى توتەپ بەرە الاتىن جانە مەملەكەتتەرىمىز ءۇشىن جالپىعا ورتاق يگىلىككە اينالدى, – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

مەملەكەت باسشىسى اتالعان باستامانىڭ ەلدەر اراسىنداعى مادەني-گۋمانيتارلىق بايلانىستاردى دامىتۋعا، تاتۋ كورشىلىك قاتىناستاردى، دوستىق پەن ءوزارا تۇسىنىستىكتى نىعايتۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوساتىنىنا توقتالدى

«ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ۇلى جىبەك جولى رەنەسسانسىنا تىڭ سەرپىن بەردى دەسەك، ارتىق ايتقانىمىز ەمەس. سوندىقتان قىتايدىڭ بۇل باستاماسى – ءححى عاسىردىڭ مەگاجوباسى. بۇل – ءادىل باعا», – دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسى قازاقستاننىڭ جەتىستىكتەرى جونىندە دە ايتتى. وسى رەتتە، پرەزيدەنتتىڭ پىكىرىنشە، ەۋرازيا كىندىگىندە ورنالاسقان ەلىمىز، سولتۇستىك پەن وڭتۇستىكتى، باتىس پەن شىعىستى بايلانىستىرا وتىرىپ، باستامانى ىسكە اسىرۋدا ەرەكشە ءرول اتقارادى. ونىڭ ايتۋىنشا، قىتايمەن ارادا سوزىلىپ جاتقان ورتاق شەكاراسى بار ءارى اۋماعى ۇلكەن قۇرلىقىشىلىك مەملەكەت رەتىندە قازاقستان حالىقارالىق ماڭىزعا يە كولىك-لوگيستيكالىق توراپقا اينالۋعا بارىنشا كۇش سالىپ وتىر.

«بۇگىندە قىتايدان ەۋروپاعا جاسالاتىن جەرۇستى ترانزيتتىك تاسىمالدىڭ 85 پايىزعا جۋىعى قازاقستان اۋماعى ارقىلى وتەدى. كولىك-ترانزيت سالاسىنىڭ دامۋىنا باسا ءمان بەرە وتىرىپ، سوڭعى 15 جىلدا ءبىز وسى ماقساتتارعا 35 ميلليارد دوللاردان استام قاراجات بولدىك. ليانيۋنگانداعى قازاق-قىتاي لوگيستيكالىق ورتالىعى، «قورعاس» قۇرعاق پورتى، باتىس ەۋروپا – باتىس قىتاي ترانزيتتىك ماگيسترالى، قىتايدان يرانعا باراتىن تەمىرجول ءدالىزى سياقتى ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالار ىسكە قوسىلدى. ءبىز مۇنىمەن توقتاپ قالمايمىز»، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

قازاقستان پرەزيدەنتى ءۇش جىل ىشىندە 1300 شاقىرىم جاڭا تەمىرجول جول سالۋعا، قىتايمەن شەكارادا ءۇشىنشى تەمىرجول وتكىزۋ پۋنكتىن اشۋعا، «باقتى» جانە «قالجات» جاڭا قۇرعاق پورتتارىنىڭ قۇرىلىسىنا قاتىستى جوسپارىن ورتاعا سالدى. بۇل – قازاقستاننىڭ ءىرى ەكونوميكالىق جوبالارى قىتايدىڭ جاھاندىق باستاماسىمەن ۇشتاساتىنىن انىق كورسەتەدى.

مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە اسا ءىرى جوبانىڭ – ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك باعىتىنىڭ ەرەكشە رولىنە نازار اۋداردى.

بۇل باعدار قىتايدى، ورتالىق ازيانى جانە ەۋروپانى بايلانىستىراتىن «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىنىڭ قۇرلىقتاعى كوپىرىنە اينالا الادى. وسى رەتتە جۇك تاسىمالداۋ مەرزىمىن ەكى ەسە قىسقارتۋعا جانە كولىك شىعىندارىن ايتارلىقتاي تومەندەتۋگە ىقپال ەتەدى.

«قازاقستان مەن قىتاي اراسىندا ترانسكاسپي باعىتىن دامىتۋ جونىندەگى ۇكىمەتارالىق ەكى كەلىسىمگە قول قويىلدى. جۋىق ارادا بۇل كەلىسىمدەر ايتارلىقتاي ناتيجە بەرەتىنىنە سەنىمدىمىن. كۇش-جىگەرىمىزدى تيىمدىرەك ۇيلەستىرۋ ءۇشىن ءىرى ستراتەگيالىق پورتتاردىڭ، لوگيستيكالىق ورتالىقتاردىڭ جانە پوشتا حابتارىنىڭ سەرىكتەستىك جەلىسىن قۇرۋدى ۇسىنامىن. سونىمەن قاتار كەمەلەر مەن كونتەينەرلەردىڭ بىرلەسكەن ءوندىرىسىن جولعا قويۋعا مۇددەلىمىز. قازاقستان جولاۋشىلار مەن جۇكتەردى تۇراقتى تاسىمالداۋ ءىسىن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، الەمنىڭ جەتەكشى اۋە كومپانيالارى ءۇشىن سەنىمدى اۋە كوپىرى جانە ىڭعايلى ايلاق بولۋعا دايىن», – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ پىكىرىنشە، جاڭا جاھاندىق جوبا سانالاتىن «تسيفرلىق جىبەك جولى» باستاماسى اياسىنداعى سەرىكتەستىك مول مۇمكىندىكتەرگە جول اشادى.

«تسيفرلىق جانە زياتكەرلىك ىقپالداستىقتىڭ جاڭا مودەلىن قۇرۋ ەكونوميكامىزدىڭ يننوۆاتسيالىق تۇرعىدا دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوساتىنىنا سەنىمدىمىن. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىنىڭ جاڭا ونجىلدىعىندا قازاقستان ورتاق تابىسقا جەتۋگە جان-جاقتى اتسالىسۋدى جالعاستىرادى. قۇرمەتتى توراعا سي تسزينپين، ءسىزدىڭ دانا باسشىلىعىڭىزبەن قحر ءتۇرلى حالىقتاردىڭ ورتاق تاريحي تاعدىرى تۇجىرىمداماسى نەگىزىندە قىتايدىڭ جاڭا ءداۋىرىن قالىپتاسىرۋدا ودان ءارى زور جەتىستىكتەرگە جەتەتىنىنە سەنىمدىمىن», – دەپ قورىتىندىلادى ءسوزىن قاسىم-جومارت توقاەۆ.

سونىمەن قاتار فورۋمعا قىتاي توراعاسى سي تسزينپين, رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين, يندونەزيا پرەزيدەنتى دجوكو ۆيدودو, ارگەنتينا پرەزيدەنتى البەرتو فەرناندەس, ەفيوپيا پرەمەر-ءمينيسترى ابي احمەد, بۇۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريش سوز سويلەدى. فورۋمعا 20-دان استام مەملەكەتتىڭ باسشىلارى جانە 130-دان اسا ەل مەن حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى قاتىسىپ جاتىر.

Abai.kz

24 پىكىر