Dýisenbi, 29 Sәuir 2024
Biylik 2383 24 pikir 18 Qazan, 2023 saghat 13:45

«Bir beldeu, bir jol» forumy: Qanday qújattargha qol qoyyldy?

Keshe biz, Aqorda taratqan aqparatqa sýienip, Memleket basshysynyng Qytaygha resmy saparmen barghanyn jazghan edik. Onda Qasym-Jomart Kemelúlynyng keshe týske deyingi kezdesuleri men jýrgizgen kelissózderine qysqasha toqtalghanbyz.

Býgin – Preziydentting QHR-gha saparynyng songhy kýni. Qasym-Jomart Toqaev keshe týsten keyin kimdermen kezdesti, býgin qanday sharualap atqaryp jatyr, soghan toqtalayyq.

Qazaqstan Preziydenti keshe CITIC Group kompaniyasynyng basqarma tóraghasy Chju Hesinnen son, CRRC Sorporation Limited kompaniyasynyng basqarma tóraghasy әri atqarushy diyrektory Cuni Yunsaydy qabyldady.

CRRC Corporation Limited korporasiyasy – әlemdegi temirjol transportynyng eng iri óndirushisi sanalady jәne әlemdik lokomotiv óndirisi naryghynyng shamamen 50 payyzy Qytay kompaniyasyna tiyesili.

CRRC Sorporation Limited kompaniyasynyng basqarma tóraghasy әri atqarushy diyrektory Cuni Yunsaymen kezdesu barysynda mashina jasau jәne temirjol transporty salalaryndaghy yntymaqtastyq mәseleleri talqylandy.

Qasym-Jomart Toqaevqa «Bir beldeu, bir jol» forumy ayasynda «Qazaqstan temir joly» últtyq kompaniyasy men SRRC arasynda qúny 1,3 milliard dollar bolatyn yntymaqtastyq turaly kelisimge qol qoyylatyny jayynda bayandaldy. Atalghan qújat boyynsha 200 manevrlik jәne magistralidyq teplovozdar satyp alu, sonday-aq Qazaqstanda injiniring jәne servistik qyzmet kórsetu ortalyqtaryn ashu qarastyrylghan.

Preziydent elimizding ozyq tehnologiyalardy qoldanu jәne temirjol tehnikasyna qyzmet kórsetu ortalyqtaryn ashu arqyly lokomotivter óndirisining jergilikti ýlesin arttyrugha mýddeli ekenin atap ótti. Osy orayda Memleket basshysy Qazaqstannyng negizgi kólik-logistikalyq hab ekenin aityp, sol arqyly CRRC kompaniyasynyng Euraziya kenistigi men Europa naryqtaryna shygha alatynyn jetkizdi. Búl rette Memleket basshysy kompaniyanyng osy maqsattargha 200 million dollar investisiya qúi niyetin qúptady.

Óz kezeginde Suni Yunsay Qazaqstannyng CRRC kompaniyasyna kórsetip jatqan qoldauy ýshin rizashylyghyn bildirdi.

 Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyng QHR-gha resmy saparynyng ayasynda qol qoyylghan qújattar tizimi

Sapar shenberinde jalpy qúny 16,54 milliard dollar bolatyn 30 kommersiyalyq qújatqa, sonyng ishinde investisiyalyq, sauda kelisimderine, óndiris tehnologiyasyn beru, kredit jelisin ashu jәne taghy da basqa baghyttardy qamtityn kelisimsharttargha qol qoyyldy.

QANDAY QÚJATTARGhA QOL QOYYLDY?

Memleket basshysynyng qatysuymen mynaday qújattargha qol qoyyldy:

1. Tereftal qyshqylyn/polietiylentereftalat óndiru jobasynyng aldyn ala tehnikalyq-ekonomikalyq negizdemesin әzirleu jóninde «QazMúnayGaz» ÚK» AQ men SINOPEC arasyndaghy kelisim;
2. «CASPI BITUM» BK» JShS zauytynyng múnay óndeu quatyn jylyna 1,5 million tonnagha deyin jetkizu jobasyn ilgeriletu jóninde «QazMúnayGaz» ÚK» AQ men CITIC Group arasyndaghy ózara týsinistik turaly kelisim;
3. «Qazposhta» AQ men YTO Express Group arasyndaghy yntymaqtastyq turaly kelisim;
4. «Qazaqstan Temir Joly» ÚK» AQ men CRRC Corporation Limited arasyndaghy yntymaqtastyq jәne CRRC Corporation Limited ónimderin satyp alu turaly negizdemelik kelisim (sauda kelisimi);
5. Jer qoynauyn paydalanu kelisimshartynyng jaramdylyq merzimin úzartu jóninde QR Energetika ministrligi men China National Petroleum Corporation kompaniyasynyng ekijaqty mәlimdemesi;
6. «Silleno» JShS-ning jarghylyq kapitalyna qatysu ýlesin satyp alu-satu turaly «QazMúnayGaz» ÚK» AQ, SINOPEC jәne «SIBUR» JShQ arasyndaghy shart.

Sonymen qatar Preziydentting QHR-gha sapary ayasynda mynaday qújattargha qol qoyyldy:

1. «Samúryq-Qazyna» AQ, Shina Power International Holding men SANY Renewable Energy Co. Ltd arasyndaghy yntymaqtastyq turaly kelisim;
2. Ál-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq uniyversiyteti men Beyjing múnay uniyversiyteti arasyndaghy energetika sektorynda industriyany birlesip damytu, ghylymy kadrlardy dayarlau jәne birlesken ghylymy zertteuler jýrgizu ýshin «Bir beldeu, bir jol» qauymdastyghyn qúru jónindegi yntymaqtastyq turaly kelisim;
3. «Qazaqstannyng syrtqy sauda palatasy» JShS men Shenzhen Enterprise Confederation arasyndaghy yntymaqtastyq turaly kelisim;
4. «Samúryq-Energo» AQ men Power China Resources Ltd. arasyndaghy jobany birlesip әzirleu jónindegi kelisim;
5. «Samúryq-Qazyna» AQ men China Power International Holding arasyndaghy birlesken әzirleme turaly kelisim;
6. «QazMúnayGaz» ÚK» AQ men China National Offshore Oil Corporation arasyndaghy yntymaqtastyq turaly kelisim;
7. «QazaqGaz»ÚK» AQ men Geo-Jade Petroleum Corporation arasyndaghy yntymaqtastyq turaly kelisim;
8. «Qazaqstan injiniring» ÚK» AQ men Liangjiang Precision Control Electronic Technology (Chongqing) Co. Ltd arasyndaghy «Azamattyq maqsatta qoldanylatyn jarylghysh zattardyng industriyalyq parki» jobasyn iske asyrugha niyet bildiru turaly kelisim;
9. Qazaqstan Respublikasy Energetika ministrligi, «Qazaqstan Investment Corporation» AQ men China Huadian Overseas Investment arasyndaghy investisiyalyq yntymaqtastyq turaly negizdemelik kelisim;
10. «Qazaqstan temir joly» ÚK» AQ men «Lyaniunigan porty» kompaniyalar toby» JShQ arasyndaghy yntymaqtastyq turaly negizdemelik kelisim;
11. Astana Motors pen BYD Auto Industry Co Ltd. arasyndaghy energiyanyng jana kózderin paydalanatyn avtomobiliderdi tasymaldau turaly distribiutorlyq kelisim;
12. Astana Motors pen TELD New Energy Co Ltd. arasyndaghy distribiutorlyq kelisim;
13. Ál-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq uniyversiyteti men Beyjing shet tilderi uniyversiyteti arasyndaghy akademiyalyq almasu jóninde qosymsha kelisim;
14. «Samúryq-Qazyna» AQ men GPC Investment LLP, Bank of China Limited (Tokyo Branch), JSC AB «Bank of China Kazakhstan», China Construction Bank (Asia) Corporation Limited arasyndaghy GPC Investment ýshin kredit jelisin ashu turaly kredittik kelisim;
15. «Samúryq-Qazyna» AQ men SANY Renewable Energy Co. Ltd. arasyndaghy investisiya jónindegi aldyn ala kelisim;
16. Qazaqstan Respublikasy Energetika ministrligi, «Samúryq-Qazyna» AQ men China National Petroleum Corporation arasyndaghy ózara týsinistik turaly memorandum;
17. «Qazaqstan Respublikasy Preziydentining Is basqarmasy Medisinalyq ortalyghynyng auruhanasy» RMK ShJQ, «Astana medisina uniyversiyteti» KeAQ men BGI Group arasyndaghy yntymaqtastyq jәne seriktestik turaly memorandum;
18. «Qazposhta» AQ men Sai Cheng International Logistics Co., Ltd. arasyndaghy yntymaqtastyq turaly memorandum;
19. «Primus Capital» JShS men Sinoma Cement Co.Ltd arasyndaghy ózara týsinistik turaly memorandum;
20. «Astana medisina uniyversiyteti» KeAQ men Shanghai United Imaging Healthcare Co.Ltd arasyndaghy ózara týsinistik turaly memorandum;
21. Ál-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq uniyversiyteti men Beyjing Til jәne mәdeniyet uniyversiyteti arasyndaghy ózara týsinistik turaly memorandum;
22. Qazaqstan Respublikasy Energetika ministrligi men «CNPC-Aqtóbemúnaygaz» AQ arasyndaghy jer qoynauyn paydalanu jónindegi kelisimshartqa №7 qosymsha;
23. «Qazaqstan Investment Corporation» AQ men BGI Group arasyndaghy Qazaqstan Investment Corporation kompaniyasynyng Forebright Life Science Technology Fund qoryna qatysuyna baylanysty negizgi sharttar;
24. «QazaqGaz» ÚK» AQ men Petrochina International Co.Ltd. arasyndaghy tabighy gazdy satyp alu-satu sharty.

Sodan son, Qasym-Jomart Toqaev QHR Memlekettik kenesining Premieri Ly Syanmen kezdesti.

Kezdesu barysynda Qazaqstan men Qytay arasyndaghy jan-jaqty strategiyalyq seriktestikting jay-kýii jәne ony damytu perspektivasy talqylandy.

Qazaqstan Preziydenti Qytaydyng qarqyndy әleumettik-ekonomikalyq damuyn erekshe yqylaspen baqylap otyrghanyn atap ótti. Sonday-aq, ol QHR Tóraghasy Sy Szinipinmen óte tabysty kelissóz jýrgizgenin atap ótti. Kópjaqty qazaq-qytay qatynasyn odan әri nyghaytu ýshin naqty uaghdalastyqtargha qol jetkizildi.

«Saparymnyng ayasynda býgin Ýkimet dengeyindegi 9 qújatqa, eki elding biznes jәne basqa da qúrylymdarymen 20-dan astam kelisimge qol qoyyldy. Qytaydaghy Qazaqstan turizmi jyly ayasynda vizasyz rejimge jәne Transkaspiy halyqaralyq kólik baghdaryn damytugha, sonday-aq energetika salasyndaghy ózara yqpaldastyghymyzgha qatysty kelisimderding manyzy zor ekenin atap ótkim keledi», – dedi Preziydent.

Ly Syan ekijaqty baylanystardy odan әri nyghaytu túrghysynan Qasym-Jomart Toqaevtyng QHR-gha jasaghan saparynyng manyzdylyghyna toqtaldy

Kezdesu barysynda auyl sharuashylyghy, investisiya, kólik jәne tranziyt, energetika, múnay-gaz himiyasy, geologiyalyq barlau, avtokólik qúrastyru, joghary tehnologiya, sifrlandyru salalaryndaghy ózara yqpaldastyqty nyghaytu mәseleleri qarastyryldy.

Sonymen qatar Qasym-Jomart Toqaev pen Ly Syan transshekaralyq ózenderdi birlesip paydalanu jónindegi yntymaqtastyqty jalghastyrugha ózara beyildi ekenin rastady.

Memleket basshysy keshe Býkilqytaylyq halyq ókilderi jinalysy Túraqty komiytetining tóraghasy Chjao Lesziymen de kezdesti.

Kezdesu barysynda Qasym-Jomart Toqaev ghasyrlar boyghy dostyq pen ózara qoldaudyng berik arqauyna sýiene otyryp, Qazaqstan men Qytay mәngilik әri jan-jaqty strategiyalyq seriktestik ruhynda túraqty nyghayyp kele jatqan ýlgili memleketaralyq yntymaqtastyqtyng negizin qalaghanyn atap ótti.

« Qazirgi tanda Qytaydy Qazaqstannyng eng basty sauda seriktesterining jәne bizding ekonomikamyzdyng iri investorlarynyng biri deuge bolady. Biz elderimiz arasyndaghy tauar ainalymyn aldaghy uaqytta 40 milliard dollargha deyin jetkizudi kózdep otyrmyz. Jalpy Qytaydyng Ortalyq Aziya memleketterimen tauar ainalymynyng jartysy Qazaqstangha tiyesili», – dedi Preziydent.

Chjao Leszy Qasym-Jomart Toqaevqa iltipat bildire otyryp, qazaq-qytay qatynastarynyng qarqyndy damyp kele jatqanyn aitty.

Búdan bólek, Memleket basshysy joghary dengeydegi «Bir beldeu, bir jol» forumynyng ayasynda beyresmy jaghdayda Indoneziya Preziydenti Djoko Vidodomen, Pәkistan Premier-ministrining mindetin atqarushy Anvar-ul-Hak Kakarmen, Mongholiya Preziydenti Uhnaagiyn Hurelsuhpen, Ózbekstan Preziydenti Shavkat Mirziyyoevpen, Serbiya Preziydenti Aleksandr Vuchichpen,
Majarstan Premier-ministri Viktor Orbanmen, Týrikmenstan Halk Maslahatynyng Tóraghasy Gurbanguly Berdimúhamedovpen jәne BÚÚ Bas hatshysy Antoniu Guterrishpen jýzdesti.

Ángimelesu barysynda memleketter basshylary aimaqtyq jәne halyqaralyq kýn tәrtibindegi ózekti mәseleler jóninde pikir almasty. Sonday-aq ózara yntymaqtastyqty damytu perspektivalaryn talqylady.

Qazaqstan Preziydentining Beyjinge resmy saparynyng ekinshi kýni «Bir beldeu, bir jol» halyqaralyq yntymaqtastyghynyng III forumynyng ashylu rәsimine qatysudan bastaldy.

Qasym-Jomart Toqaev óz sózinde Qytaydyng jahandyq qauipsizdikti qamtamasyz etu isindegi sheshushi róline nazar audaryp, ony ekonomikalyq jәne tehnologiyalyq damudyng lokomotiyvi retinde atap ótti.

«Qazirgi geosayasy jaghdayda «Bir beldeu, bir jol» bastamasy qajetti halyqaralyq jobagha jәne yntymaqtastyqtyng iri platformasyna ainaldy. Búl joba Qytaydyng ekonomikalyq quatyn, sonday-aq onyng jahandyq dengeydegi jana belesterdi baghyndyrugha úmtylysyn kórsetedi. Osydan on jyl búryn Siz Qazaqstanda alghash ret «Bir beldeu, bir jol» úzaqmerzimdi bastamasyn úsynyp, onyng basty qozghaushy kýshi boldynyz. Múnyng simvoldyq mәni zor. Osy manyzdy mereytoydy atap óte otyryp, býginde Sizding bastamanyz ózining qajettiligin kórsetti jәne әlemdik qoghamdastyq tarapynan moyyndalyp, jahandyq auqymdaghy ýlken jobagha ainaldy dep senimdi týrde aita alamyz», – dedi Preziydent.

Memleket basshysy «Bir beldeu, bir jol» jobasynyng tendessiz әri auqymdy halyqaralyq yntymaqtastyq ýshin pәrmendi platformagha ainalghanyna toqtaldy.

Osy jobagha qatysushy memleketterding bastamalary arqasynda Aziya, Europa jәne Afrikanyng 150-den astam eli taram-taram temirjoldar jelisi, joghary jyldamdyqty kýre joldar jәne teniz joldary arqyly baylanys jasap otyr. Búl joba әlem ekonomikasynyng jyldam qúbylyp túrghan jaghdayynda qazirgi zamannyng asa kýrdeli syn-qaterlerine tiyimdi tótep bere alatyn jәne memleketterimiz ýshin jalpygha ortaq iygilikke ainaldy, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Memleket basshysy atalghan bastamanyng elder arasyndaghy mәdeniy-gumanitarlyq baylanystardy damytugha, tatu kórshilik qatynastardy, dostyq pen ózara týsinistikti nyghaytugha eleuli ýles qosatynyna toqtaldy

«Bir beldeu, bir jol» Úly Jibek joly renessansyna tyng serpin berdi desek, artyq aitqanymyz emes. Sondyqtan Qytaydyng búl bastamasy – HHI ghasyrdyng megajobasy. Búl – әdil bagha», – dedi Preziydent.

Memleket basshysy Qazaqstannyng jetistikteri jóninde de aitty. Osy rette, Preziydentting pikirinshe, Euraziya kindiginde ornalasqan elimiz, Soltýstik pen Ontýstikti, Batys pen Shyghysty baylanystyra otyryp, bastamany iske asyruda erekshe ról atqarady. Onyng aituynsha, Qytaymen arada sozylyp jatqan ortaq shekarasy bar әri aumaghy ýlken qúrlyqishilik memleket retinde Qazaqstan halyqaralyq manyzgha ie kólik-logistikalyq torapqa ainalugha barynsha kýsh salyp otyr.

«Býginde Qytaydan Europagha jasalatyn jerýsti tranzittik tasymaldyng 85 payyzgha juyghy Qazaqstan aumaghy arqyly ótedi. Kólik-tranzit salasynyng damuyna basa mәn bere otyryp, songhy 15 jylda biz osy maqsattargha 35 milliard dollardan astam qarajat bóldik. Lyaniunigandaghy qazaq-qytay logistikalyq ortalyghy, «Qorghas» qúrghaq porty, Batys Europa – Batys Qytay tranzittik magistrali, Qytaydan Irangha baratyn temirjol dәlizi siyaqty iri infraqúrylymdyq jobalar iske qosyldy. Biz múnymen toqtap qalmaymyz», – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Qazaqstan Preziydenti ýsh jyl ishinde 1300 shaqyrym jana temirjol jol salugha, Qytaymen shekarada ýshinshi temirjol ótkizu punktin ashugha, «Baqty» jәne «Qaljat» jana qúrghaq porttarynyng qúrylysyna qatysty josparyn ortagha saldy. Búl – Qazaqstannyng iri ekonomikalyq jobalary Qytaydyng jahandyq bastamasymen úshtasatynyn anyq kórsetedi.

Memleket basshysy óz sózinde asa iri jobanyng – Transkaspiy halyqaralyq kólik baghytynyng erekshe róline nazar audardy.

Búl baghdar Qytaydy, Ortalyq Aziyany jәne Europany baylanystyratyn «Bir beldeu, bir jol» bastamasynyng qúrlyqtaghy kópirine ainala alady. Osy rette jýk tasymaldau merzimin eki ese qysqartugha jәne kólik shyghyndaryn aitarlyqtay tómendetuge yqpal etedi.

«Qazaqstan men Qytay arasynda Transkaspiy baghytyn damytu jónindegi ýkimetaralyq eki kelisimge qol qoyyldy. Juyq arada búl kelisimder aitarlyqtay nәtiyje beretinine senimdimin. Kýsh-jigerimizdi tiyimdirek ýilestiru ýshin Iri strategiyalyq porttardyn, logistikalyq ortalyqtardyng jәne poshta habtarynyng seriktestik jelisin qúrudy úsynamyn. Sonymen qatar kemeler men konteynerlerding birlesken óndirisin jolgha qonggha mýddelimiz. Qazaqstan jolaushylar men jýkterdi túraqty tasymaldau isin qamtamasyz ete otyryp, әlemning jetekshi әue kompaniyalary ýshin senimdi әue kópiri jәne ynghayly ailaq bolugha dayyn», – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Memleket basshysynyng pikirinshe, jana jahandyq joba sanalatyn «Sifrlyq Jibek joly» bastamasy ayasyndaghy seriktestik mol mýmkindikterge jol ashady.

«Sifrlyq jәne ziyatkerlik yqpaldastyqtyng jana modelin qúru ekonomikamyzdyng innovasiyalyq túrghyda damuyna eleuli ýles qosatynyna senimdimin. «Bir beldeu, bir jol» bastamasynyng jana onjyldyghynda Qazaqstan ortaq tabysqa jetuge jan-jaqty atsalysudy jalghastyrady. Qúrmetti Tóragha Sy Szinipiyn, Sizding dana basshylyghynyzben QHR týrli halyqtardyng ortaq tarihy taghdyry tújyrymdamasy negizinde Qytaydyng jana dәuirin qalyptasyruda odan әri zor jetistikterge jetetinine senimdimin», – dep qorytyndylady sózin Qasym-Jomart Toqaev.

Sonymen qatar Forumgha Qytay Tóraghasy Sy Szinipini, Resey Preziydenti Vladimir Putiyn, Indoneziya Preziydenti Djoko Vidodo, Argentina Preziydenti Aliberto Fernandes, Efiopiya Premier-ministri Abiy Ahmed, BÚÚ Bas hatshysy Antoniu Guterriysh sóz sóiledi. Forumgha 20-dan astam memleketting basshylary jәne 130-dan asa el men halyqaralyq úiymdardyng ókilderi qatysyp jatyr.

Abai.kz

24 pikir