ەسىمە ەرىكسىز مىنا ءبىر ۋاقيعا ورالا بەردى...

قازىر تەلەفوندا قاپتاپ جۇرگەن جاراپازانشىلار. بالا-شاعا ەمەس، بىلدەي-بىلدەي ونەر يەلەرى. وسىنى كورگەن سايىن كوڭىلىم كۇپتى بولا بەردى...

بالا كەزىم. 90 جىلداردىڭ باسى ەدى. كەشكىسىن ساباق قاراۋعا وتىرا بەرگەنىم سول ەدى، ءۇي سىرتىنان جاراپازان ايتقان 3-4 بالانىڭ ءۇنى ەستىلدى. مەن ەلەڭ ەتىپ ۇيدەن شىعا جونەلدىم. جەڭگەم جاراپازانشىلارعا ءتاتتى ۇستاتىپ، ازىن-اۋلاق تيىن دا بەردى. اقشانىڭ شەتىن كورگەن جەردەن مەنىڭ ءىشىم قىلپ ەتىپ، تانىس بالالار بولعان سوڭ ۇيدەگىلەرگە بىلدىرمەي ەرە جونەلدىم. ون شاقتى ۇيگە باردىق. ءبارى ءتاتتى-كامپيت، كەي ءۇي اقشا دا بەردى. دانىگە تۇستىك.

اۋىلىمىزدا 90 جاستان اسقان قادىرلى قارتىمىز بار ەدى، قوماقتى اقشا دامەتىپ سول ۇيگە دە سوقتىق. ءبىز جاراپازان ايتا بارعاندا قاريا ەسىك الدىندا دارەت الىپ وتىر ەكەن. قۇمانىن قويىپ قويىپ، قىبىر ەتپەي تىڭداپ الدى دا، قاراڭعىدا تاني المادى ما، الدە، ادەيى ىستەدى مە; شەتىمىزدەن «سەن كىمنىڭ بالاسىسىڭ؟»،- دەپ سۇراپ شىقتى. ابدەن سۇراپ بولعان سوڭ، شەكەسىن شەڭبەكتەپ، تومەن قاراپ وتىرىپ:

- ءجا، بالالار، جاراپازان ايتىپ ءجۇر ەكەنسىڭدەر، وسى سالتتىڭ تۇپكى شىعۋ تاريحىن بىلەسىڭدەر مە؟ - دەدى. ءبىز ءۇنسىز باس شايقادىق.

اقساقال ءسال كۇرسىنىپ، ەندەشە تىڭداڭدار! مىنا جۇرگەنىڭنىڭ قاي قايسىسىڭ دا باردام جەردىڭ بالالارى ەكەنسىڭدەر. جاراپازان ايتۋ سەندەرگە جاراسا قويماس. سالت-ءداستۇردىڭ وزىعى مەن توزىعى بولادى. قازىر ەشكىم اش جۇرگەن جوق. سوندىقتان بۇل ءداستۇردىڭ توزىعى. بۇرىن اش-جالاڭاش كەدەيلەر بايلاردى جاعالاپ جان باققان. ورازا ۇستاعان قاراۋ بايدىڭ جۇرەگىن ءجىبىتىپ، تاماق سۇراپ جەۋ ءۇشىن جاراپازان ايتقان. ءۇيىڭ، ءۇيىڭ ءۇي ەكەن،

ءۇيدىڭ كوركى شي ەكەن.

اق توبەدەي كورىنگەن،

قانداي بايدىڭ ءۇيى ەكەن... دەپ باستالۋى دا تەگىن ەمەس. بايعا كوپشىك قويا سويلەپ، كوڭىلىن اۋلاپ، تاماعىن تاۋىپ جەگەن. ياعني، بۇل قايىرشىرشىلىقتىڭ ءبىر ءتۇرى... مىنداي قوي ۇستىنە بوز تورعاي جۇمىرتقالاعان زاماندا جاماندىق شاقىرماي، ۇيلەرىڭە بارىڭدار! بۇدان كەيىن بۇنداي جاماندىق جاساماڭدار! - دەپ قايتارعانى ءالى ەسىمدە. سودان كەيىن ءبىز تۇرعان اۋىلدا ءبىز دە، بىزدەن وزگە دە جاراپازان ايتقان جوق...

ال، قازىر زامان ودان دا جاقسى. بىراق، مىنا ساڭىراۋ قۇلاقشا قاپتاعان جاراپازانشىلارعا «قويىڭدار!» دەيتىن قاريا كورمەدىم. دوربا مەن دومبىرا كوتەرىپ جاراپازان ايتىپ جۇرگەندەر وزدەرىن قاتتى مادەنيەتتى سەزىنەتىن سىڭايلى.

اقساقالدىكى ءجون دەسەم، جاپپاي قايىر تىلەپ كەتتىك پە دەپ قورقام...

الگى اۋىلىمىزدىڭ قارتى قاتەلەستى مە، الدە بۇگىنگى جاراپازانشىلار قاتەلەسىپ ءجۇر مە؟

تۇرسىنبەك كەشۋباي

Abai.kz