سەنبى, 27 ءساۋىر 2024
بيلىك 3178 18 پىكىر 13 قاڭتار, 2023 ساعات 13:32

نازارباەۆ وتباسىنىڭ مۇلىكتەرى تاركىلەنە مە؟

بۇگىن پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا دەپۋتاتتار «تۇڭعىش پرەزيدەنت – ەلباسى» تۋرالى «كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ كۇشى جويىلدى دەپ تانۋ» تۋرالى كونستيتۋتسيالىق زاڭ جوباسىن قولداپ، ءبىراۋىزدان داۋىس بەردى. زاڭ جوباسى ماقۇلداندى.

«كونستيتۋتسياعا ەنگىزىلگەن وزگەرتۋلەرگە سايكەس تۇڭعىش پرەزيدەنت - ەلباسىنىڭ مارتەبەسى مەن وكىلەتتىگى رەسپۋبليكا كونستيتۋتسياسىمەن جانە كونستيتۋتسيالىق زاڭمەن ايقىندالادى دەگەن نورمانى كوزدەيتىن كونستيتۋتسيانىڭ 46-بابى 4-تارماعى الىنىپ تاستالدى. قازاقستاننىڭ دەموكراتيا مەن پليۋراليزمگە بەت الىپ، تەرەڭ ساياسي ترانسفورماتسيا جاساۋ كەزەڭىندە، جەكە توپتاردىڭ  بيلىكتى مەنشىكتەۋگە جەتەلەيتىن قانداي دا ءبىر تەتىكتەرگە جول بەرمەۋ ماڭىزدى.سوندىقتان ءماجىلىستىڭ ءبىر توپ دەپۋتاتتارى حالىقتىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ سۇرانىسىن ەسكەرە وتىرىپ، اتالعان زاڭ جوباسىن ۇسىندى»، - دەدى دەپۋتات ەرلان سايروۆ.

بۇعان دەيىن كونستيتۋتسيالىق سوت «2022 جىلعى 5 ماۋسىمداعى رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋمدا بىلدىرىلگەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىنان 46-باپتىڭ 4-تارماعى مەن وزگە دە نورمالاردى الىپ تاستاۋ تۋرالى قازاقستان حالقىنىڭ ەركىنە نەگىزدەلە وتىرىپ، قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋتسيالىق زاڭىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا قولدانىلاتىن قۇقىقتا ساقتالۋىنا قۇقىقتىق نەگىزدەر جوق دەپ تانۋ قاجەت، وسىعان بايلانىستى ونىڭ كۇشى جويىلدى دەپ تانىلۋعا جاتادى»، - دەپ قاۋلى شىعارعان ەدى.

پارلامەنت وتىرىسىنان شىققان  ادىلەت ءمينيسترى ازامات ەسقاراەۆقا «ەلباسى مارتەبەسى تۋرالى زاڭ بويىنشا بۇرىنعى پرەزيدەنتتىڭ وتباسى مۇشەلەرىنىڭ جەكە مۇلكىنە قول سۇعۋعا بولمايتىن ەدى. زاڭ كۇشىن جويدى، ەندى نازارباەۆتىڭ تۋىستارىنىڭ ەسەپشوتتارىنا بۇعات قويىلا ما؟»،- دەگەن سۇراق قويىلدى.

«ءتيىستى تۇجىرىم جاساۋلارىڭىزعا بولادى»، - دەدى ادىلەت ءمينيسترى.

«نازارباەۆ پەن ونىڭ وتباسىنا تيەسىلى بايلىق پەن قورلارعا قاتىستى شارالار قولدانىلا ما؟»، - دەگەن سۇراققا مينيستر پرەزيدەنت تۋرالى كونستيتۋتسيالىق زاڭدا ەكس-پرەزيدەنتتەر ءۇشىن مۇنداي كەپىلدىكتەر كوزدەلمەگەنىن ايتتى.

«ەگەر ونىڭ مۇلكى زاڭسىز راسىمدەلسە، ونى قايتارۋعا بولا ما؟»، - دەپ سۇرادى جۋرناليستەر.

«ەگەر قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تەكسەرىپ، وسىنداي بايلامعا كەلسە، وندا زاڭدى شارالار قابىلداۋى ءتيىس»، - دەدى ول.

الايدا، ادىلەت ءمينيسترى نازارباەۆتىڭ قانداي بايلىعى بارىن بىلمەيتىن بولىپ شىقتى. «ءبىز ونىڭ ءتىزىمىن جاساعان جوقپىز»، - دەدى ول.

Vlast.kz-نىڭ جازۋىنشا، OCCRP زەرتتەۋى نازارباەۆتىڭ قانداي قازىناسى بارىن پاش ەتكەن بولاتىن.

قۇنى 100 ميلليون دوللاردان اساتىن جەكە ۇشاق، بانكتەر مەن تەلەارنالار، ميللياردتاعان دوللار قولما-قول اقشا، قازاقستانداعى ەڭ ءساندى قوناق ۇيلەر، كوپتەگەن ساۋدا ورتالىقتارى مەن گولف الاڭدارى، كىشىگىرىم نىساندار ىشىندە قويمالار مەن ماكارون فابريكاسى بار. ءبىراز بۇرىن بۇل تىزىمدە ءتىپتى اباتتاندىرۋ كومپانياسى دا بولعان.

ءماجىلىس دەپۋتاتى ايدوس سارىمنىڭ ايتۋىنشا، نازارباەۆ تۋىستارىنىڭ قىلمىسى انىقتالسا، ول كونستيتۋتسيالىق سوت دارەجەسىندە شەشىمىن تاپپاق.

«نازارباەۆتىڭ تۋىستارىن بۇرىن پروكۋراتۋرا تەكسەرە المايتىن. ال قازىر ولار «ءسىز بەن ءبىز» سياقتى قاراپايىم ازاماتتار. بۇگىن بىرەۋدى كولىكپەن قاعىپ كەتسە، جاۋاپ بەرەدى. ال ول قىلمىستار بۇرىن جاسالسا، كونستيتۋتسيالىق سوت دارەجەسىندە شەشۋ كەرەك»، - دەدى دەپۋتات.

Abai.kz

18 پىكىر