دۇيسەنبى, 6 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2800 0 پىكىر 11 تامىز, 2009 ساعات 11:05

ورىس-گۇرجى تەكەتىرەسى ۋشىعىپ بارادى

قىركۇيەك ايىندا ەۋرو وداقتىڭ ارنايى كوميسسياسى بىلتىرعى تامىزداعى رەسەي مەن گرۋزيانىڭ اراسىندا بەس كۇنگە سوزىلعان سوعىس تۋرالى ەسەبىن جاريا ەتەدى. وسى كۇنگە دەيىن سوعىستى كىمنىڭ باستاعانى داۋعا اينالىپ كەلەدى. كەيبىر ماماندار كوميسسيا ءوز ەسەبىندە بارلىق كىنانى ميحايل سااكاشۆيليگە ارتادى دەسەدى. دەگەنمەن، ماسكەۋدىڭ ونىڭ شامىنا تيگەنى دە لەپ قويىلا ايتىلاتىن اڭگىمە بولاتىن سەكىلدى. ەۋرو وداق كوميسسياسىنىڭ ەسەبىنەن بۇرىن تبيليسي 190 بەتتىك ءوز ەسەبىن جاريالادى. وندا «وتكەن جىلى رەسەي كەڭ كولەمدى سوعىس قيمىلدارىن ءبىرىنشى بولىپ باستاعانى» ايتىلادى. ال رەسەي بولسا 150 تانك پەن بروندالعان ماشينالارعا مىنگەن ورىس اسكەرلەرى وڭتۇستىك وسەتياعا گرۋزيندەردىڭ تسحينۆالعا شابۋىلىنان بۇرىن كىرگەنىن ەشكىم دالەلدەگەن جوق. ناتو مەن ەو ساراپشىلارى ونداي ايعاق تابا المادى دەپ سوعىستى گرۋزيا باستاعانىن ايتۋدا. ارينە، بەس كۇندىك سوعىس توڭىرەگىندە اقپارات ايدىنىندا مىلتىقسىز مايدان ءجۇرىپ جاتىر. اركىم ءوزىن اقپىن دەيدى. بىراق، بەيبىت تۇرعىنداردىڭ تىنىشىن كەتىرىپ، جازىقسىز قان توگىلۋگە كىم كىنالى ەكەنىن تاريح ءوزى-اق تارازىلايدى. ال ءبىز بۇگىنگى كۇننىڭ بيىگىنەن عانا كوز سالىپ، تالايدىڭ تىنىشىن كەتىرگەن داۋ-جانجالدىڭ جاڭعىرىعى جەتكەن جەرىن ازداپ شولىپ وتسەك.

قىركۇيەك ايىندا ەۋرو وداقتىڭ ارنايى كوميسسياسى بىلتىرعى تامىزداعى رەسەي مەن گرۋزيانىڭ اراسىندا بەس كۇنگە سوزىلعان سوعىس تۋرالى ەسەبىن جاريا ەتەدى. وسى كۇنگە دەيىن سوعىستى كىمنىڭ باستاعانى داۋعا اينالىپ كەلەدى. كەيبىر ماماندار كوميسسيا ءوز ەسەبىندە بارلىق كىنانى ميحايل سااكاشۆيليگە ارتادى دەسەدى. دەگەنمەن، ماسكەۋدىڭ ونىڭ شامىنا تيگەنى دە لەپ قويىلا ايتىلاتىن اڭگىمە بولاتىن سەكىلدى. ەۋرو وداق كوميسسياسىنىڭ ەسەبىنەن بۇرىن تبيليسي 190 بەتتىك ءوز ەسەبىن جاريالادى. وندا «وتكەن جىلى رەسەي كەڭ كولەمدى سوعىس قيمىلدارىن ءبىرىنشى بولىپ باستاعانى» ايتىلادى. ال رەسەي بولسا 150 تانك پەن بروندالعان ماشينالارعا مىنگەن ورىس اسكەرلەرى وڭتۇستىك وسەتياعا گرۋزيندەردىڭ تسحينۆالعا شابۋىلىنان بۇرىن كىرگەنىن ەشكىم دالەلدەگەن جوق. ناتو مەن ەو ساراپشىلارى ونداي ايعاق تابا المادى دەپ سوعىستى گرۋزيا باستاعانىن ايتۋدا. ارينە، بەس كۇندىك سوعىس توڭىرەگىندە اقپارات ايدىنىندا مىلتىقسىز مايدان ءجۇرىپ جاتىر. اركىم ءوزىن اقپىن دەيدى. بىراق، بەيبىت تۇرعىنداردىڭ تىنىشىن كەتىرىپ، جازىقسىز قان توگىلۋگە كىم كىنالى ەكەنىن تاريح ءوزى-اق تارازىلايدى. ال ءبىز بۇگىنگى كۇننىڭ بيىگىنەن عانا كوز سالىپ، تالايدىڭ تىنىشىن كەتىرگەن داۋ-جانجالدىڭ جاڭعىرىعى جەتكەن جەرىن ازداپ شولىپ وتسەك.

قاقتىعىسقا دەيىن گرۋزيا ەكونوميكاسى جىلىنا ورتاشا 10,5 پايىز وسىممەن جەدەل دامىدى. ىشكى جالپى ءونىم 12,6 ملرد. دوللارعا جەتتى. سوعىستان كەيىن ءوسىم 2,1 پايىزعا دەيىن قۇلدىرادى. ورىستار بۇل ەلدىڭ ەكونومياسىنىڭ قارقىندى ءوسىمىن سوعىسپەن توقتاتتى دەسە دە بولعانداي. ەلدى ەكونوميكالىق تۇرعىدا تۇرالاتۋ ءۇشىن ءبىراز ۋاقىت جولداردى جاۋىپ، ينفراقۇرىلىمعا زيان كەلتىرسە جەتىپ جاتىر. گرۋزيانىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ءتۋريزمى كوپ زارداپ شەكتى. ەڭ قيىنى تۇتىنۋشىلار مەن شەتەل ينۆەستورلارىنىڭ سەنىم يندەكسىنە سەلكەۋ ءتۇستى. سوعىستان ۇركىپ كوشكەن 160 مىڭ ادام، سونىڭ ىشىندە مۇلدەم وزگە ەلدە قالىپ قويعان 30 مىڭ ادام دەموگرافياعا ايتارلىقتاي نۇقسان كەلتىردى. سوعىستان سوڭعى جارتى جىلدا ساۋدا اينالىمى 30 پايىز ازايدى. ايتەۋىر، رەسەيدى ىشتەي ۇناتا بەرمەيتىن ينۆەستورلاردىڭ ارقاسىندا گۇرجىلەردىڭ ەكونوميكاسى قۇلاماي قالدى. 2007 جىلى شەتەل ينۆەستيتسياسى 1,65 ملرد. دوللار بولسا، 2008 جىلى 1,2 ملرد. دوللار بولدى. بۇل دا جامان كورسەتكىش ەمەس. دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ ەسەبى بويىنشا 2009 جىلى گرۋزيا ەكونوميكاسى 1,5 پايىزعا ازايعان. بۇل رەسەيمەن سالىستىرعاندا تۇك ەمەس. وندا ەكونوميكالىق ءوسىم 10 پايىز قۇلدىراعان.

رەسەي بۇل سوعىستا جەڭگەنىمەن كوپ نارسەدەن ۇتىلدى. بيلىككە جاقىن ساياساتكەرلەر ابحازيا مەن وڭتۇستىك وسەتيادا بەيبىتشىلىك ورناتۋعا قول جەتكىزدىك دەپ ماقتانادى. بىراق رەسەي ەندى ەكونوميكاسى ارتتا قالعان وڭتۇستىك وسەتيانى وزىنە ماسىل قىلاتىنىن ايتۋعا داتتەرى بارمايدى. گرۋزيامەن 20 جىلعا تارتا قاقتىعىسىپ ءجۇرىپ تاۋەلسىزدىك العان وڭتۇستىك وسەتيادا اينالدىرعان 60 000 حالقى بار. ولار رەسەيدەن الماسا، بەرەرى جوق. ونىڭ ۇستىنە رەسەي اركىمنىڭ ىسىنە ارالاسامىن دەپ ءجۇرىپ وت باسقانداي: الەم رەسەيدىڭ «ايبارلى» اسكەري تەحنيكاسىنىڭ ابدەن ەسكىرىپ كەتكەنىن كوردى. ونىڭ ۇستىنە رەسەي مەن نيكاراگۋادان باسقا ەشكىم دە تاۋەلسىزدىگىن مويىنداماعان ابحازيا مەن وڭتۇستىك وسەتيانى قالاسا دا، قالاماسا دا ەندى رەسەي «باعىپ-قاعادى». شىنىن ايتقاندا، قازىر وسى ەكى ەلدىڭ شەكاراسىن دا رەسەي قورعايدى. دەمەك، ولاردىڭ تاۋەلسىزدىك تۋرالى ءتاتتى قيالدارى جەلگە ۇشتى دەگەن ءسوز.

ال بۇل قاقتىعىس وسىمەن ءتامام بولا ما؟ جوق، دەپ كەسىپ ايتا الامىز. وتكەندە عانا وڭتۇستىك وسەتيانىڭ پرەزيدەنتى ەدۋارد كوكويتى رەسەيدى وزدەرىندەگى اسكەريلەر سانىن 1500 ادامعا كوبەيتىپ، گۇرجىلەردىڭ قىسىمىنا توتەپ بەرەتىن «قاھارلىلاۋ قارۋلار» جىبەرۋگە شاقىردى. ءارى وعان قولداۋ تاپتى. ول بۇل ايماتاقعى تىنىشتىقتى ساقتاۋ ءۇشىن كەرەك دەيدى. دەسە دە ورىستاردىڭ ءوزى وعان تولىق سەنبەيدى. «الەمدىك ساياساتتاعى رەسەي» اتتى ماسكەۋلىك سىرتقى ساياساتقا ارنالعان جۋرنالدىڭ رەداكتورى فەدور لۋكيانوۆ كوكويتى ءوزىن رەسەيدىڭ ەڭ جاقىن وداقتاسى رەتىندە كورسەتكىسى كەلگەنىمەن وعان تولىق سەنۋگە بولمايدى دەپ سانايدى. ونىڭ ويىنشا، جەرگىلىكتى بيلىك جاڭا قاقتىعىسقا مۇددەلى بولۋى مۇمكىن. ساراپشىلار، رەسەي گرۋزيامەن سوعىسا وتىرىپ ناتو-نىڭ بۇرىڭعى كەڭەستەر وداعىنا قۇلاشىن جايعىزباي تاستادى دەسەدى. بىراق بۇل ۇلكەن جەتىستىگىنىڭ ءوزى عۇمىرلى بولۋى ەكىتالاي. رەسەي پۋتين ارمانداپ جۇرگەندەي الەمگە ءوز دەگەنىن جۇرگىزەتىن ايبارى مەملەكەت بولا المايدى. گۇرجىلەرگە جۇدىرىعىن ءتۇيىپ سويلەيتىن پۋتين دە، مەدۆەدەۆ تە قازىرشە حالىقارالىق قاۋىمداستىقتىڭ پىكىرىن ەلەمەيتىن ءتۇر كورسەتەدى. دەگەنمەن، ولار تىم استامسىپ كەتە المايىنىن تۇسىنەدى. ەگەر ورىستار گۇرجىلەرگە دەگەن باسقىنشىلىق ساياساتىن وزگەرتپەسە كۇزگە قاراي حالىقارالىق سانكتسيالار كۇشىنە ەنەدى. قازىردىڭ وزىندە ەكونوميكالىق قيىندىقتارعا ۇرىنىپ وتىرعان رەسەيگە بۇل اۋىر سوققى بولىپ تيەدى.

 

 

بەك داتۇلى. «اباي ينفورم»

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1456
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1306
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1060
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1109