«ءساتتi» باعدارلاماسىنىڭ ءوزى ساتتىلىك
«اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى» اق يسلام دامۋ بانكiمەن سەرiكتەستiكتiڭ نەگiزiندە «ءساتتi» نەسيەلەندiرۋ باعدارلاماسىن قولعا الدى.
«قازاگرو» ۇلتتىق باسقارۋشى حولدينگi» اق ەنشiلەس كومپانياسى - «اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى» اق يسلام دامۋ بانكiمەن جاسالعان كەلiسiم-شارتتىڭ شەڭبەرiندە اۋىل تۇرعىندارىنا شاعىن نەسيەلەۋ جۇمىستارىن جۇزەگە اسىرا باستادى. 2011 جىلى يسلام ەكونوميكالىق فورۋمى بارىسىندا تەحنيكالىق كومەك جانە گرانت ءبولۋ تۋرالى كەلiسiم-شارتقا قول قويىلعان بولاتىن.
الەمنiڭ 50 ەلiندە جۇمىس جاسايتىن يسلامدىق قارجىلاندىرۋدىڭ ءوز ەرەجەلەرi بولادى. ول يسلامدىق قۇقىققا نەگiزدەلiپ، عاسىرلار بويى قۇراستىرىلعان كەشەندi يسلامدىق قۇقىقتانۋدى دا پايدالانادى.
يسلامدىق قارجىلاي قارىم-قاتىناستارداعى كوپتەگەن قاعيدالاردىڭ بiرi - ءوسiم الۋشىلىق پەن نەسيە پايىزىنا تىيىم سالۋ. نەسيە پايىزىن سۇراۋعا، تولەۋگە نەمەسە الۋعا بولمايدى. اقشا ناقتى ەكونوميكالىق باعانى قۇراستىرۋ ءۇشiن عانا پايدالانادى. تەك رۇقسات ەتiلگەن كوممەرتسيالىق قىزمەتكە اقشانى ينۆەستيتسيالاۋ ارقىلى تابىس الۋعا بولادى.
الىپساتارلىقتىڭ ناتيجەسiندە تاپقان تابىسقا تىيىم سالىنادى. سونىمەن، شاريعاتتا قۇمار ويىندار، الىپساتارلىققا نەگiزدەلگەن كەلiسiم-شارتتاردى جاساۋعا بولمايدى.
«اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى» اق يسلام دامۋ بانكiمەن سەرiكتەستiكتiڭ نەگiزiندە «ءساتتi» نەسيەلەندiرۋ باعدارلاماسىن قولعا الدى.
«قازاگرو» ۇلتتىق باسقارۋشى حولدينگi» اق ەنشiلەس كومپانياسى - «اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى» اق يسلام دامۋ بانكiمەن جاسالعان كەلiسiم-شارتتىڭ شەڭبەرiندە اۋىل تۇرعىندارىنا شاعىن نەسيەلەۋ جۇمىستارىن جۇزەگە اسىرا باستادى. 2011 جىلى يسلام ەكونوميكالىق فورۋمى بارىسىندا تەحنيكالىق كومەك جانە گرانت ءبولۋ تۋرالى كەلiسiم-شارتقا قول قويىلعان بولاتىن.
الەمنiڭ 50 ەلiندە جۇمىس جاسايتىن يسلامدىق قارجىلاندىرۋدىڭ ءوز ەرەجەلەرi بولادى. ول يسلامدىق قۇقىققا نەگiزدەلiپ، عاسىرلار بويى قۇراستىرىلعان كەشەندi يسلامدىق قۇقىقتانۋدى دا پايدالانادى.
يسلامدىق قارجىلاي قارىم-قاتىناستارداعى كوپتەگەن قاعيدالاردىڭ بiرi - ءوسiم الۋشىلىق پەن نەسيە پايىزىنا تىيىم سالۋ. نەسيە پايىزىن سۇراۋعا، تولەۋگە نەمەسە الۋعا بولمايدى. اقشا ناقتى ەكونوميكالىق باعانى قۇراستىرۋ ءۇشiن عانا پايدالانادى. تەك رۇقسات ەتiلگەن كوممەرتسيالىق قىزمەتكە اقشانى ينۆەستيتسيالاۋ ارقىلى تابىس الۋعا بولادى.
الىپساتارلىقتىڭ ناتيجەسiندە تاپقان تابىسقا تىيىم سالىنادى. سونىمەن، شاريعاتتا قۇمار ويىندار، الىپساتارلىققا نەگiزدەلگەن كەلiسiم-شارتتاردى جاساۋعا بولمايدى.
شاريعات بويىنشا كوممەرتسيالىق مامiلەلەردiڭ بەلگiسiزدiگiنە جول بەرiلمەيدi. مىسالى، اكتيۆتەردi ساتۋ بويىنشا مامiلەدە ساتىپ جاتقان اكتيۆتەردiڭ ناقتى سيپاتتاۋى، باعاسى، اكتيۆتەردiڭ ساتىپ الۋشىعا جەتكiزۋدiڭ مەرزiمi بولۋ كەرەك. سونداي-اق، ليزينگتiك كەلiسiم-شارتتا دا ليزينگكە بەرiلەتiن اكتيۆتەردiڭ ناقتى بايانداۋى، ليزينگتiڭ مەرزiمi, جالعا بەرۋ تولەمدەرi تۋرالى اقپارات بولۋ قاجەت.
بارلىق قىزمەت رۇقسات ەتiلگەن ماقساتقا جەتۋگە باعىتتالۋى كەرەك. قارىز الۋشىلار شاريعاتتا تىيىم سالىنعان قىزمەتكە تارتىلماۋ كەرەك جانە ودان تابىس كورمەۋ كەرەك. سونىمەن، قۇمار ويىندارعا، الكوگولدi ءونiم ءوندiرۋ، شوشقا ۇستاۋعا ينۆەستيتسيالاۋعا بولمايدى.
- «اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى» اق مەن يسلام دامۋ بانكi اراسىنداعى كەلiسiم-شارتقا قول قويۋ تۋرالى كەلiسسوزدەر 2009 جىلدان باستاپ جۇرگiزiلگەن بولاتىن، -- دەيدi قوردىڭ باسقارما ءتورايىمىنىڭ ورىنباسارى الماس تاۋباەۆ. -- كەلiسiمگە سايكەس يدب قورعا 10 ملن. اقش دوللاردى 10 جىلعا قازاقستاننىڭ اۋىل تۇرعىندارىن شاعىن نەسيەلەۋ باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا بولەدi. يسلامدىق نەسيەلەۋ بويىنشا ادiستەمەنi قوردا ەنگiزۋ ءۇشiن كونسالتينگتiك قىزمەتتەر، ترەنينگتەر، جابدىقتاۋ مەن باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋگە 150 مىڭ دوللار بولiنۋدە.
تامىزدىڭ ورتاسىندا كومپانيانىڭ بايقاۋشى كەڭەسiنiڭ توراعاسى ادالەت دجابيەۆتiڭ قاتىسۋىمەن پاۆلودار، اقتوبە جانە شىمكەنت قالالارىندا قور قىزمەتكەرلەرiنە يسلامدىق قارجىلاندىرۋ ادiستەمەسiمەن تانىستىرۋ ءۇشiن ترەنينگتەر وتكiزiلمەك. اتالمىش قانات قاقتى جوبا شەڭبەرiندە يسلامدىق قارجىلاندىرۋ ەرەجەلەرi مەن قاعيدالارىن ۇيرەتۋ وتكiزiلدi.
«قازiرگi تاڭدا قور «ءساتتi» باعدارلاماسىن ازiرلەپ، ءۇش ايماقتا ەنگiزۋدە، -- دەيدi ا.تاۋباەۆ. - باعدارلاما بويىنشا ەكi نەسيەلiك ءونiم جۇمىس جاسايدى، ولار - «سالام» جانە «مۋراباحا» نەسيەلiك جەلiلەرi. قارجى قوردىڭ فيليالدارى ارقىلى اۋىل تۇرعىندارىنا ەكi جەلi بويىنشا بولiنەدi. قارىزدىڭ سوماسى 1 ملن. تەڭگەدەن 3,7 ملن. تەڭگەگە دەيiن، قوردىڭ ينۆەستيتسيالىق تابىسى 11,5 پايىزدان جوعارى ەمەس، نەسيە مەرزiمi - 48 ايعا دەيiن بەكiتiلدi. نەسيەلەردiڭ 50 پايىزى ايەلدەرگە بەرiلەدi. سونىمەن قاتار الەۋەتتi قارىز الۋشى ءوز مiندەتتەرiن كەپiلدەۋ ءۇشiن نەسيە سوماسىنان 10 پايىزىن اقشامەن نەمەسە اكتيۆتەرiمەن جابۋ كەرەك».
وقىتۋ ترەنينگتەر وتكiزiلگەننەن كەيiن اقتوبە، پاۆلودار، وڭتۇستiك قازاقستان وبلىستارىندا شاعىن فەرمەرلەر، اۋىلدى جەرلەردە قىزمەت جاسايتىن كاسiپكەرلەرگە يسلامدىق قارجىلاندىرۋدىڭ شارتتارى بويىنشا شاعىن نەسيەلەر بەرiلە باستايدى.
