اتىراۋ وبلىسى اكىمدىگىندەگى ۇرلىق-قارلىق حاقىندا
سۋرەت "ازاتتىق" راديوسىنان الىندى
باس پروكۋرور اسحات داۋىلباەۆتىڭ اتىراۋ وبلىسىنىڭ 2012 جىلعى 31 تامىزدا اكتيۆ جينالىسىندا سويلەگەن سوزىنەن:
«ءىرى تەكسەرۋ ۇلكەن قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىردى، بىراق، اقپاراتتىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن بۇل تەكسەرۋ قاۋەسەتكە تولدى، اجيوتاج تۋعىزۋدا. باس پروكۋرور رەتىندە تەكسەرۋ قورىتىندىلارىن ايقىنداپ وتەيىن.
وسى جىلعى تامىزدىڭ باسىندا ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتىنە اتىراۋ وبلىسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى، «ءوزىن-ءوزى بيلەۋ» بابى بويىنشا سوتتالعان ناقپاەۆ ءسالىمجان زاڭسىز سوتتالعاندىعىنا، سونداي-اق، اتىراۋ وبلىسىنداعى مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ ءىس ارەكەتىندە بيۋدجەت قارجىسىن پايدالانۋ كەزىندە جانە مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ جۇيەسىندەگى زاڭبۇزۋشىلىقتارعا جول بەرىلىپ وتىرعاندىعىنا شاعىمداندى.
بىردە-ءبىر شاعىم، ونىڭ ۇستىنە بيۋدجەت قارجىسىن زاڭسىز پايدالانۋ جونىندەگى شاعىم مەملەكەت باسشىسىنىڭ نازارىنان تىس قالمايدى. ول باس پروكۋرور مەن قارجى پوليتسياسى اگەنتتىگىنىڭ توراعاسىنا بۇل جاعدايدى وبەكتيۆتى تۇردە تەكسەرىپ، جۇرگىزىلگەن تەكسەرۋلەر قورىتىندىسىن حالىققا جەتكىزۋ تۋرالى ارنايى تاپسىرما بەردى.
سۋرەت "ازاتتىق" راديوسىنان الىندى
باس پروكۋرور اسحات داۋىلباەۆتىڭ اتىراۋ وبلىسىنىڭ 2012 جىلعى 31 تامىزدا اكتيۆ جينالىسىندا سويلەگەن سوزىنەن:
«ءىرى تەكسەرۋ ۇلكەن قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىردى، بىراق، اقپاراتتىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن بۇل تەكسەرۋ قاۋەسەتكە تولدى، اجيوتاج تۋعىزۋدا. باس پروكۋرور رەتىندە تەكسەرۋ قورىتىندىلارىن ايقىنداپ وتەيىن.
وسى جىلعى تامىزدىڭ باسىندا ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتىنە اتىراۋ وبلىسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى، «ءوزىن-ءوزى بيلەۋ» بابى بويىنشا سوتتالعان ناقپاەۆ ءسالىمجان زاڭسىز سوتتالعاندىعىنا، سونداي-اق، اتىراۋ وبلىسىنداعى مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ ءىس ارەكەتىندە بيۋدجەت قارجىسىن پايدالانۋ كەزىندە جانە مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ جۇيەسىندەگى زاڭبۇزۋشىلىقتارعا جول بەرىلىپ وتىرعاندىعىنا شاعىمداندى.
بىردە-ءبىر شاعىم، ونىڭ ۇستىنە بيۋدجەت قارجىسىن زاڭسىز پايدالانۋ جونىندەگى شاعىم مەملەكەت باسشىسىنىڭ نازارىنان تىس قالمايدى. ول باس پروكۋرور مەن قارجى پوليتسياسى اگەنتتىگىنىڭ توراعاسىنا بۇل جاعدايدى وبەكتيۆتى تۇردە تەكسەرىپ، جۇرگىزىلگەن تەكسەرۋلەر قورىتىندىسىن حالىققا جەتكىزۋ تۋرالى ارنايى تاپسىرما بەردى.
سوندىقتان، مەنىڭ جانە ەكونوميكالىق قىلمىسقا جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى باسشىلىعىمەن اتىراۋ وبلىسىنا تەكسەرۋ جۇرگىزۋ ءۇشىن ارنايى توپ قۇرىلدى. تەكسەرۋ بارىسىندا شاعىمدا كورسەتىلگەن زاڭسىزدىقتار راستالدى. ودان بولەك، كوپتەگەن جاڭا زاڭبۇزۋشىلىقتار انىقتالدى. ۋاقىتتىڭ تىعىزدىعىنا بايلانىستى كەيبىرىنە قىسقاشا عانا توقتالامىن.
مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار جۇيەسىنەن باستايىن. جۇرگىزىلگەن مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار ناتيجەسىنىڭ ءاناليزى بارلىق كوپتەگەن نىساندار - بۇل باسپانا، سۋ جانە گاز قۇبىرلارى، اۆتوجولدار، ەمحانالار، مەكتەپتەر، بالاباقشالار قۇرىلىسىنا قاتىستى ءىرى كونكۋرستاردى، سونداي-اق، جوبا-سمەتالىق قۇجاتتاردى دايىنداۋعا ارنالعان تاپسىرىستاردى سوڭعى 5 جىلدا ءبىر اففيليرلەنگەن كومپانيالار توبى جەڭىپ الىپ وتىرعان.
بىرنەشەۋىن عانا اتاپ وتەيىن: «سنابويلستروي» جشس 20 ملرد تەڭگەدەن استام قارجى سوماسىنا باعالانعان كونكۋرستاردى، «اتىراۋينجدورستروي» جشس - 20 ملرد، «اتگ قۇرىلىس» جشس - 19 ملرد، «اتىراۋترانسگاز لتد» جشس - 16 ملرد، «تسەنترستروي لتد» جشس - 10 ملرد، «ازيا-ماركەت س» جشس - 8 ملرد، «نارىنەنەرگوگاز لتد» جشس - 8 ملرد تەڭگە ۇتىپ العان. سوڭعى 5 جىلدا بۇل كومپانيالار توبىنا جالپى سوماسى 120 ملرد تەڭگەدەن استام قارجىنى قۇرايتىن قۇرىلىس جۇمىستارىن ورىنداۋعا قۇقىق بەرىلگەن. مەملەكەتتىك قارجىلاندىرۋدىڭ ءىرى سوماسىنا قاراماستان، باسەكەلەستىك ورتا مۇلدەم بولعان جوق دەۋگە بولادى. وندا تەك قانا 2 پوتەنتسيالدى جەتكىزۋشى، ونىڭ بىرەۋى جەڭىمپاز ەكەندىگى انىق، ەكىنشىسى - ءبىرىنشى كومپانيامەن اففيليرلەنگەن جالعان كومپانيا. ول جالعىز فۋنكتسيانى ورىندايدى، ياعني كوزبوياۋشىلىق ماقساتتا باسەكەلەستىك قالىپتاسقان دەپ كورسەتۋ.
وزگە وبلىستارعا قاراعاندا مۇندا كونكۋرستاردىڭ وتكەن قورىتىندىلارىن بۇزۋ تۋرالى ارىز-شاعىم ەشقاشان بەرىلمەگەن. بارلىق وبلىستاردا بۇل قالىپتى جاعداي سانالادى: جەڭىلگەن ادام قانداي دا ءبىر ادىلەتسىزدىكتى كوردى مە، ءاردايىم بيلىككە، سوتقا جۇگىنەدى. اتىراۋدا سوڭعى ۋاقىتتا بىردە-ءبىر شاعىمدار تۇسكەن جوق.
كەيىنگى تەكسەرۋ جۇمىسى جەڭىمپاز كومپانيالاردىڭ باسىم بولىگىنىڭ بەلگىلى ءبىر كاسىپكەرلەر مەن مەملەكەتتىك شەنەۋنىكتەر جانىندا اففيليرلەنگەندىگىن كورسەتتى. مىسال ءۇشىن 2012 جىلعى ماۋسىمنىڭ 12-نەن 21-نە دەيىن وبلىستىق جولاۋشىلار كولىگى جانە اۆتوكولىك جولدارى باسقارماسىنىڭ 2,7 ملرد تەڭگە سوماسىن قۇرايتىن 8 جول ۋچاسكەسىنە كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزگەن وبلىستىق ماڭىزى بار اۆتوجولدار قۇرىلىسىنا قاتىستى جاقىندا عانا وتكىزىلگەن كونكۋرس تۋرالى ايتايىن. وبلىسقا بەلگىلى كاسىپكەرمەن اففيليرلەنگەن «اتىراۋينجستروي» جشس جەڭىمپاز دەپ تابىلدى. مەن ازىرگە ونى اتامايمىن، كىناسىزدىك پرەزۋمپتسياسى تۋرالى وزدەرىڭىز دە بىلەسىزدەر. مەن بۇل جەردە سوت شەشىمى زاڭدى كۇشىنە ەنبەيىنشە بىردە-ءبىر فاميليانى اتامايمىن. كونكۋرستى وتكىزۋ كەزىندە 8 ۋچاسكەنىڭ بىرەۋى دە جوبا-سمەتالىق قۇجاتتامانىڭ مەملەكەتتىك ساراپتاماسىندا بەكىتىلمەگەن. بۇرىنعىداي كوزبوياۋشىلىق ماقساتتا باسەكەلەستىك قالىپتاسقان دەپ كورسەتۋ ءۇشىن اتالعان كاسىپكەرمەن بايلانىستى ەكىنشى پوتەنتسيالدى جەتكىزۋشى «مۇنايقۇرىلىسسەرۆيس» جشس قاتىسقان. تەكسەرۋ جۇمىسى ەكى قاتىسۋشىنىڭ دا كونكۋرستىق تاپسىرىسى تالاپتارعا سايكەس كەلمەيتىنىن كورسەتتى.
ودان بولەك، كونكۋرستى وتكىزۋ كەزىندە جۇمىستاردىڭ كوپ بولىگىن سول كاسىپكەردىڭ ورىنداعانى، ال كونكۋرستىڭ ءوزى بيۋدجەت قارجىسىن جىمقىرۋ ءۇشىن وتكىزىلگەندىگى انىقتالعان، ياعني بارىنە كىمنىڭ جەڭەتىنى جانە قاشان جەڭەتىنى بەلگىلى بولعان.
سونداي-اق، كونكۋرستارعا قاتىسۋشىلاردىڭ كوپشىلىگىنىڭ (80%) جوبا-سمەتالىق قۇجاتتاماسىن سول كاسىپكەردىڭ ايەلى قۇرىلتايشىسى بولعان «اتىراۋسترويپروەكت» جشس جەتىلدىرگەن. دەمەك، ولار جوبا-سمەتالىق قۇجاتتامانى وزدەرى ءۇشىن دايىنداعان. ادام ايتقىسىز سومالاردى ويلاپ تاۋىپ، وزدەرى كونكۋرستارعا قاتىسىپ، قاراجات كولەمىن جەڭىپ الىپ وتىرعان.
كەلەسى مىسال - جاڭا وقۋ جىلىنا دايىندىق جۇمىستارىمەن بايلانىستى. 2012 جىلى اتىراۋ وبلىسىنداعى 56 مەكتەپتى كۇردەلى جوندەۋگە 2,5 ملرد تەڭگەدەن استام قارجى بولىنگەن. بارلىق كونكۋرستاردا وبلىستىڭ 7 اۋدانىنداعى مەكتەپتەردى جوندەۋدى ءوز موينىنا العان «ناريمانينداستريزسەرۆيس» جشس مەن «تسەنترستروي لتد» جشس جەڭىمپاز دەپ تانىلدى. ال ولاردىڭ ايتارلىقتاي اۋماقتى قولعا الۋ ءۇشىن رەسۋرستارى بولماعان جانە بەلگىلەنگەن مەرزىمدە جوندەۋ جۇمىسىن ورىنداي الماعان. قاجەتتى رەسۋرستارى - تەحنيكالارى مەن جۇمىسشىلارى جوق 1-2 كومپانيالار ءبىر-بىرىنەن 500-600 كم قاشىقتىقتا جاتقان اۋداندارداعى 56 مەكتەپتى قالاي جوندەي الادى؟
ناتيجەسىندە بۇگىندە 12 مەكتەپ جاڭا وقۋ جىلىنا دايىن ەمەس، سونىڭ ىشىندەگى 8 مەكتەپكە جوندەۋ جۇمىسىن كەلىسىم-شارتتاردىڭ ورىنداۋ مەرزىمىن تاپسىرىسشى 2012 جىلدىڭ 31 جەلتوقسانىنا دەيىن دەپ بەلگىلەگەن.
ودان بولەك، ءبىز كوپتەگەن قوسىپ جازىلعان فاكتىلەردى جانە وسى مەكتەپتەردەگى جۇمىستاردىڭ باعاسىنىڭ كوتەرىلگەندىگىن انىقتادىق. كوممۋنالدىق مەنشىكتەگى نىسانداردىڭ جەكەشەلەندىرۋ سالاسىندا ورەسكەل زاڭبۇزۋشىلىقتار انىقتالدى. ءبىز وبلىس ورتالىعى مەن وبلىستىڭ 6 اۋدانىنىڭ بۇكىل حالقىنا ستارەتەگيالىق ماڭىزى بار ءوز باعاسىنان 15 ەسە ارزان گاز ينفراقۇرىلىمىنىڭ زاڭسىز جەكەشەلەندىرۋ فاكتىسىن انىقتادىق. 15 ەسە! وسىلايشا، «وبلترانسگاز» مەكەمەسىنىڭ جىل سايىنعى تابىسىنا قاراماستان، ياعني ول بيۋدجەتكە جىل سايىن 150 ملن تەڭگەگە جۋىق كىرىس تۇسىرەدى، دەمەك جىل سايىن 1 ملن دوللار پايدا كەلتىرەدى، وبلىس اكىمدىگى 2011 جىلدىڭ 5 شىلدەسىندە ينۆەستيتسيالىق تەندەرگە گاز قۇبىرىن شىعارۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. وندا بۇدان بۇرىن «وبلترانسگاز» مەكەمەسىنىڭ بالانسىندا بولعان اتىراۋ، يندەر، ماحامبەت، ماقات، قۇرمانعازى، يساتاي جانە جىلىوي اۋداندارىنداعى گاز قۇبىرلارىنا قاتىستى تەندەر ناتيجەلەرى بويىنشا ورەسكەل زاڭبۇزۋشىلىقتار ورىن العان. «جايىقگازسبىت» جشس نەبارى 650 ملن تەڭگەگە ساتىلىپ كەتكەن. ال قۇرىلىسقا جانە قايتا قۇرۋعا مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن 9,8 ملرد تەڭگە شىعىندالعان... ينۆەستيتسيالىق تەندەرگە «جايىقگازسبىت» جشس مەن سول كاسىپكەرگە قاتىستى اففيليرلەنگەن جشس قاتىسقان. مەن تەك ءبىر كاسىپكەر تۋرالى ايتىپ وتىرمىن.
2011 جىلى اكىمشىلىكتىڭ مەملەكەتتىك مەنشىگىن، اتاپ ايتقاندا وبلىستىق اكىمدىك جالعاماسىن زاڭسىز ساتۋ فاكتىسى انىقتالدى. اڭگىمەنىڭ مەيرامحانا مەن ونىڭ وندىرىستىك بولىگى تۋرالى بولىپ وتىرعانىن وزدەرىڭىز جاقسى بىلەسىزدەر. «كاسپيستروي» جشس پايداسىنا ساتىلعان، ونىڭ نەگىزگى مەنشىك يەسى تاعى دا سول كاسىپكەر بوپ تابىلادى. وزدەرىڭىز ويلاپ قاراڭىزدار، اتىراۋدىڭ قاق ورتاسىندا 2003 جىلى سالىنعان، بالانستىق قۇنى 159, ال نارىقتىق قۇنى 164 ملن تەڭگە بولاتىن جالپى الاڭى 1 777 شارشى مەترلىك ورىنجاي بار بولعانى 17 ملن تەڭگەگە جەكەشەلەندىرىلگەن. ياعني، ونىڭ ناقتى قۇنىنان 10 ەسە ارزان، بۇل رەتتە ورەسكەل زاڭبۇزۋشىلىق ورىن العان. وسى فاكت بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ، تەرگەۋ جۇرگىزىلۋدە.
فاكت بويىنشا بىردە-ءبىر لاۋازىمدى تۇلعا اتالمايتىنىن اتاپ وتەمىن، ءبىز تەك فاكتىنى انىقتادىق، بەلگىلەدىك جانە وسى فاكتى بويىنشا تەرگەۋ امالدارى ءجۇرىپ جاتىر. سول 2011 جىلى ۇزىندىعى 125 كم، بالانستىق قۇنى 373 ملن تەڭگە بولاتىن، ەسەپتەن شىعارىلعان گۋرەۆ - ماقات سۋ قۇبىرى زاڭسىز جەكەشەلەندىرىلىپ، «مۇنايقۇرىلىسسەرۆيس لتد» جشس-نە بار بولعانى 4,9 ملن تەڭگەگە ساتىلعان. ال ساتىپ الۋشى بەلگىلى ءبىر كاسىپكەرمەن ۇلەستەس تاعى دا سول ءبىر قۇرىلتايشى بوپ شىقتى.
بەلگىلى ءبىر تۇلعامەن ۇلەستەس بولعان كاسىپورىننىڭ وسىنداي زاڭ بۇزۋشىلىقتارعا ورىن بەرىپ، ايقىن تومەندەتىلگەن باعامەن «اتىراۋ اقپارات» كمك عيماراتى مەن جابدىعىن جەكەشەلەندىرىپ العانى بارشاڭىزعا ايان. بۇل عيماراتتىڭ بالانستىق قۇنى 707 ملن تەڭگە، ال ول بار بولعانى 231 ملن تەڭگەگە ءۇش ەسە ارزان باعاعا ساتىلعان. ناتيجەسىندە بۇرىن وسى عيماراتتا ورنالاسقان مەملەكەتتىك كاسىپورىن وسى عيماراتتان ورىنجاي مەن جابدىقتى جالعا الۋعا ءماجبۇر بولدى... تەك ءبىر جىل ىشىندە «اتىراۋ-اقپارات» مەملەكەتتىك كاسىپورنى وسى جەكە كاسىپكەرلەرگە 120 ملن تەڭگە تولەگەن. 231 ملن-عا ساتىپ، تەك ءبىر جىل ىشىندە جالعا العانى ءۇشىن 120 ملن تەڭگە تولەدى. قورشاعان ورتانى قورعاۋ اناليتيكالىق زەرتحاناسىنىڭ مۇلىكتىك كەشەنى دە وسىلايشا جەكەشەلەندىرىلگەن. وسى كاسىپورىننىڭ بالانستىق قۇنى 270 ملن تەڭگەنى قۇرايدى، بۇل 2 ەسە ارزانعا 120 ملن تەڭگەگە ساتىلدى. اڭگىمەنىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ اناليتيكالىق زەرتحاناسى تۋرالى بولىپ وتىرعانىن اتاپ وتەمىن. بۇل مەملەكەتكە قاجەت، وبلىس حالقىنا قاجەت، بۇل - دەنساۋلىق، اماندىق، قاۋىپسىز قورشاعان ورتاعا دەگەن قۇقىق بوپ تابىلادى.
بۇل بار بولعانى تەكسەرۋ جۇرگىزىلگەن زاڭ بۇزۋشىلىقتىڭ كەيبىر تۇستارى عانا. بىزدە مۇنداي تەكسەرۋلەر كوپ، مۇنداي زاڭ بۇزۋشىلىقتار دا وتە كوپ.
ۋاقىتتىڭ تاپشىلىعىنا بايلانىستى مۇنىڭ ارقايسىسىنا توقتالا المايمىن. قازىرگى كەزدە نىساندار قۇرىلىسىنا مەملەكەتتىك تاپسىرىستار بويىنشا 189 كونكۋرسقا قاتىسۋشىنى تەكسەرۋ جونىندەگى، سونداي-اق مەملەكەت مەنشىگىن زاڭسىز الۋدىڭ 11 فاكتىسى بويىنشا ماتەريالدار ءارى قاراي تەكسەرىلىپ، زاڭدى ءىس جۇرگىزۋ شەشىمىن قابىلداۋ ءۇشىن قارجى پوليتسياسى ورگانىنا جولداندى.
№2 اتىراۋ قالالىق سوتى 2012 جىلدىڭ ەكىنشى ساۋىرىندە ناقپاەۆ ءسالىمجان جۇماشۇلىن 327-باپتىڭ 3-تارماعى بويىنشا وزىنشە بيلىك ەتكەنى ءۇشىن 4 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىمەن سوتتادى. باس پروكۋراتۋرا ونىڭ مالىمدەمەسى بويىنشا (ونىڭ ءىسى بويىنشا - رەد.) كوپتەگەن ورەسكەل زاڭ بۇزۋشىلىقتاردى مۇقيات تەكسەرىپ، انىقتادى، مەن جوعارى سوتقا نارازىلىق ەنگىزدىم. سوت وسى ءىس بويىنشا ءادىل ءارى زاڭدى شەشىم شىعارادى دەپ ويلايمىن.
ءسوز سوڭىندا، قۇرمەتتى ماجىلىسكە قاتىسۋشىلار، قۇرمەتتى اتىراۋ وبلىسىنىڭ تۇرعىندارى، ءبىزدىڭ تەكسەرۋىمىزدىڭ قانداي دا بولماسىن ناقتى تۇلعاعا باعىتتالماعانىن ايتقىم كەلەدى. تەكسەرۋ ماقساتى - قالىپتاسقان احۋالدى ادىلدىكپەن انىقتاۋ، زاڭ بۇزۋشىلىق انىقتالعان جاعدايدا قاتاڭ زاڭ شەڭبەرىندە وسى زاڭ بۇزۋشىلىقتاردى جويۋ شارالارىن الۋ، زالالدى وتەۋ جانە كىنالى تۇلعالاردى جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ. سونىمەن قاتار، ەگەر قىلمىستىق ىستەردى تەكسەرۋ بارىسىندا شەنەۋنىكتەردىڭ تاراپىنان مەملەكەت مۇلىگىن ىسىراپ ەتۋ نەمەسە ۇرلاۋ بويىنشا كىنالارى دالەلدەنسە، ولار قاتاڭ زاڭ تالاپتارى بويىنشا جاۋاپقا الىناتىن بولادى. باس پروكۋرور رەتىندە، اتالمىش فاكتىلەر بويىنشا قارجى پوليتسياسى قوزعاعان بارلىق قىلمىستىق ىستەردى ەرەكشە باقىلاۋعا الاتىندىعىما كەپىلدىك بەرەمىن. سونداي-اق، قىلمىستىق ىستەر سوتقا جولدانعان جاعدايدا، وبلىستىڭ ءاربىر تۇرعىنى وسى ىستەر بويىنشا ءادىل كورىنىستى كورۋگە مۇمكىندىك الۋ ءۇشىن پروكۋراتۋرا زاڭدى تۇرعىدا، ايقىن جانە اشىق قاراۋدى قامتاماسىز ەتۋدىڭ بۇكىل قاجەتتى شارالارىن الاتىن بولادى.
قازىردىڭ وزىندە ءبىز پروكۋرورلىق تەكسەرۋ بارىسىنا، سونىڭ ىشىندە جۇرتشىلىق پىكىرىن قۋلىقپەن پايدالانا وتىرىپ، ىقپال ەتۋ ارەكەتتەرىن بايقاپ وتىرمىز. پروكۋراتۋرا ورگاندارى دا، قارجى پوليتسياسى دا بىردە-ءبىر تۇلعانى اتاماعانىن ايتىپ ءوتتىم. بۇگىندە ەشكىمگە، بىردە-ءبىر شەنەۋنىككە دە، بىردە-ءبىر كاسىپكەرگە دە ايىپ تاعىلعان جوق، بىردە-ءبىر ادام ۇستالىپ، تۇتقىنعا الىنعان جوق. سوندىقتان قازىرگىدەي جاعدايدىڭ ورىن الىپ جاتقانى بىزگە تۇسىنىكسىز. ەگەر ەشكىمگە ايىپ تاعىلماسا، ەشكىمگە ىزدەۋ جاريالانباسا، ەندەشە پروكۋرورلىق تەكسەرۋ جانە ءىستى تەرگەۋ بارىسىنا ىقپال ەتۋ ارەكەتتەرى نەلىكتەن اياق استىنان باستالىپ جاتىر. وسىعان بايلانىستى پروكۋرورلار مەن تەرگەۋشىلەرگە قىسىم كورسەتۋدىڭ كەز-كەلگەن ارەكەتى، سونداي-اق تەكسەرۋ مەن تەرگەۋ بارىسىنا باسقاشا ادىسپەن ىقپال ەتۋ قىلمىستىق تۇرعىدا جازالانىپ، قۇرىقتالاتىنىن ايماق جۇرتشىلىعىنىڭ قاپەرىنە بەرگىم كەلەدى.
وسى فاكتىلەر انىقتالعاندا وبلىس پروكۋرورى، ادال قىزمەتكەر ىسكە ارالاسپادى، بىراق جانى اشىماۋشىلىق مەن جاسىقتىق تانىتتى. ءبىز باسقا دا قۇقىققورعاۋ ورگاندارى مەن پروكۋراتۋرا تاراپىنان ءتيىستى پروكۋرورلىق قاداعالاۋ بولماعاندىعىن مالىمدەيمىز. بۇگىن ول ارىزىن بەردى، مەن بۇل وتستاۆكانى قابىلدادىم جانە پرەزيدەنتتىڭ كەلىسىمىمەن وبلىستىڭ جاڭا پروكۋرورىن تاعايىندادىم».
اكتيۆتەن كەيىن قر باس پروكۋرورى اسحات داۋىلباەۆقا بىرنەشە سۇراقتار قويىپ ۇلگەردىك:
- اكىم وتستاۆكاسى توڭىرەگىندەگى احۋالعا كوممەنتاري بەرە الاسىز با؟
- بەرە المايمىن.
- ول قازىر قايدا؟
- بىلمەيمىن.
- ونى ۋاقىتشا ۇستالدى دەپ ايتۋعا بولا ما؟
- جوق، بولمايدى.
- نەلىكتەن باستاپقىدا باس پروكۋراتۋرا بۇلتارىپ، اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكىمدىگىن تەكسەرۋگە قاتىسىمىز جوق دەپ مالىمدەدى؟
- بىلەسىز بە، ءبىزدىڭ وكىلىمىز بۇل تۋرالى مالىمدەگەن جوق.
- بۇل كۇندەرى سىزدەرگە قاتتى قىسىم كورسەتىلدى دەۋگە بولا ما؟
- ەشكىم دە قىسىم كورسەتكەن جوق، الداعى ۋاقىتتا مۇنداي قىسىم بولماس ءۇشىن جاي عانا ەسكەرتۋ جاسادىق.
ساۋلە تاسبولاتوۆا،
اينۇر ساپاروۆا،
سۋرەتتى تۇسىرگەن قانات ەلەۋوۆ
