قاسيەتتى قازاق جەرى مەن ەلىنىڭ كەڭەستەر وداعى مەن اقش-تىڭ «قىرعي قاباق» سوعىسىنىڭ، كەڭەستىك «ۇلكەن سەميادان» ىرگەسىن اۋلاق سالعان ماو تسزەدۋن مەن حرۋشەۆتىڭ تەكەتىرەسىنىڭ بەيۋاز قۇربانىنا اينالعانىنا وتكەن تاريح، بۇگىنگى شىندىعىمىز كۋا.

گورباچيوۆتىڭ «قايتا قۇرۋىنان» كەيىن، دانىشپان اباي اتامىزدىڭ اتاقونىسىنىڭ – يادرولىق سىناق الاڭىنا اينالعانى، جەر استى-ۇستىندە زاردابى مىڭ جىلعا كەتەتىن 500-دەن استام جويقىن جارىلىستار جاسالعانى جاريا ايتىلا باستادى. قازاق بيلىگىنە كەڭەستەر وداعىنان مۇراعا قالعان الىس ارالىققا جەتەتىن وقتۇمسىقتاردىڭ باعىتى دەموكراتيا بەسىگى – امەريكاعا، ناتو قۇرامىنداعى كوشباسشى ەلدەرگە قاراتىلعان ەكەن.

تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىندا الەمدىك بەدەلدى ساياساتكەرلەردىڭ: اعىلشىندىق «تەمىر ايەل» اتانعان مارگارەت تەتچەر حانىمنىڭ، شاقپاق سالدەلى اراپاتتىڭ، اقش-تىڭ سول كەزدەگى مەملەكەت ىستەر حاتشىسىنىڭ ءبىزدىڭ ەلگە ارنايى ات باسىن بۇرۋىنىڭ سەبەبى سوندا جاتىر ەكەن.

2019 جىلعى ارىستاعى جارىلىس – يادرولىق قارۋدان ءوز ەركىمەن باس تارتىپ، ناتو مەن ازۋلى اقش-تىڭ، ىرگەمىزدەگى ەكى دەرجاۆا – ورىس پەن قىتايدىڭ كوڭىلىن ورنىقتىرعان، ءبىزدىڭ بەيبىت سۇيگىش بيلىكتىڭ ءوز حالقىنىڭ اماندىعىن، يادرولىق قارۋدان بولەك، شەكارالىق ايماقتاردا حرۋششەۆ كومگەن بومبالاردىڭ بار ەكەنىن ۇمىت قالدىرعانىن كورسەتتى.

كەشە كەشكىسىن جامبىلدا بولعان كەزەكتى الاپات جارىلىس بيلىكتىڭ قاپەرسىزدىگىنىڭ عانا ەمەس، نوقتا-جۇگەنسىز كەتكەنىنىڭ كورىنىسى. قويماداعى قارۋ-جاراقتاردىڭ ارىستان جوتكەلىپ اكەلىنگەنى ءمالىم بولدى. قاۋىپتى وق-دارىلەردى ءبىر ەلدى مەكەننەن ەكىنشى ءبىر ەلدى مەكەنگە كوشىرىپ، ماسەلەنى شەشپەك بولعان، اي مەن كۇننىڭ امانىندا تىنىش جاتقان جۇرتتى دۇرلىكتىرگەن بيلىكتىڭ تىرلىگىنە نە دەرسىڭ؟

قورعانىس ءمينيسترى بولىپ تۇرعاندا ادىلبەك جاقسىبەكوۆتىڭ كينو ستسەناري جازعانى، كارىم ءماسىموۆتىڭ كىتاپ شىعارعانى ەسىمىزدە. ەرمەكباەۆتىڭ ارىستاعى جارىلىستان بەرى نەنى ەرمەك قىلعانى بەلگىسىز... ءبىر انىعى الدىڭعى اپاتقا ىشكەرىلەي تالداۋ جاساماعانىن كەشەگى وقيعا كورسەتىپ تۇر. اسكەري-قورعانىس سالاسىنداعى شەنەۋنىكتەرگە ساباق بولار توتەنشە وقيعالار از با ەدى؟! قىتاي مەن اراداعى شەكارا نەشە تاۋلىك قاراۋسىز قالعان «ارقان كەرگەن» وقيعاسى، جيىلەگەن اسكەري ۇشاق اپاتى، شەكارا كۇزەتىنىڭ ەڭ جوعارى قولباسشىلارى وتىرعان ۇشاقتىڭ اپاتقا ۇشىراۋى، جارىلىس ولارعا ساباق بولمايتىن سياقتى.

ايتىپ-ايتپاي، بۇل جولعى جارىلىستىڭ ءدۇمپۋى بولەك. باق بەتتەرىندە اقش باقىلاۋىنداعى كابۋل اۋەجايى ماڭىندا بولعان تەراكتىمەن بىرگە ءجۇر. بيلىك بىلە-بىلسە بۇل جولعى اپاتتىڭ سالدارى اۋىر بولۋى مۇمكىن. شوشىنعان جۇرت تىنىشتالار، د»يۆان باتىرلارى» ۇلارداي شۋلار، جازار دا قويار. ورتالىق ازيانىڭ تىنىشتىعىنا «الاڭداپ»، تالىپتەرمەن ءبىزدى كۇندە قورقىتىپ وتىرعان تەرىستىكتەگى كورشىمىز تىنىش جاتا ما؟! كەشە عانا لاۆروۆ: «كىمدە-كىم اقش اسكەرىن كىرگىزسە، سول نىسىناعا اينالادى»، - دەدى.

باياعىدا باتىس باسىلىمدارى «يادرولىق وتىن ساتپاق بولعان ەكى قازاق عالىمى ۇستالدى»، «بەن لادىننىڭ كەكەيتەستى ارمانى قازاقستاننان يادرولىق شاماداندى قولعا ءتۇسىرۋ»، - دەگەن مازمۇنداعى اقپاراتتى قارشا بوراتقان. مۇنداي اقپاراتتىق شابۋىلداردىڭ قانداي ناتيجە بەرگەنى بارشامىزعا ايان. «جاۋ جاعادان العاندا، ءبورى ەتەكتەن»، دەگەندەي كوروناۆيرۋس ورشىگەندە جەرىمىزگە كوز الارتىپ، مەملەكەتتىگىمىزدى مەنسىنبەي، ءسوز – ۆيرۋستارىن تاراتىپ وتىرعان ورىس بيلىگىنىڭ جاڭا ءبىر ساياسي ويىن باستاماسىنا، قۇلاعان ۇشاقتاردىڭ قارا جاشىگىن ماسكەۋگە اپارىپ وقىتاتىن بيلىكتىڭ بىلىكسىزدىگىن بەتىنە باسىپ، حرۋشەۆ كومگەن بومبالاردى ءوزىمىز زارارسىزداندىرامىز دەپ، بىلەك سىبانباسىنا كىم كەپىل؟! بەتىن ارى قىلسىن! الدا-جالدا ونداي اسكەري رەيد بولا قالسا، وعان تاعىدا ءتىل رەيدتىن باستاعان «ۇڭگىردەگى ۇلتشىلدار» كىنالى بولارى حاق.

ەسبول ۇسەنۇلى

Abai.kz