ەسىرتكى ەڭ قاۋىپتى ءارى زياندى قىلمىس تۇرىنە جاتادى. الەم ەلدەرى بۇل قىلمىسپەن كۇرەسۋ جولىندا سان ءتۇرلى وپەراتسيالار، سانسىز جيىندار مەن باسقوسۋلار وتكىزىپ جاتىر. الايدا ەسىرتكى قىلمىسىن تولىق جەڭۋ وڭاي ەمەس. ەسىرتكىنىڭ ءتۇرى مەن ونى جاساۋ تەحنولوگيالارى وزگەرۋدە. سونىمەن قاتار ەسىرتكىنى ساتۋدىڭ دا جاڭا جولدارى پايدا بولۋدا. ول ينتەرنەتتىڭ دامۋىنان كەيىن ءتىپتى بەلەڭ الىپ كەتتى. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى بۇل تۇرعىدان كۇن سايىن جاعا زاڭسىز ەسىرتكى ساتاتىن سايتتاردى، تەلەگرام ارنالارىن بۇعاتتاپ وتىرۋعا ءماجبۇر. ەسىرتكىمەن كۇرەسۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى جولى ەسىرتكى ساتۋشىلاردى، ونى جەتكىزۋشىلەردى تۇتقىنداي، ەسىرتكى قويمالارىن جويۋ بولىپ تابىلادى. الماتى وبلىسىندا ەسىرتكىمەن كۇرەسۋدىڭ ناقتى جولدارى مەن قادامدارى جاسالۋدا. ەسىرتكىنى كوبىنە جاستار قولداناتىندىقتان ستۋدەنت جاستار مەن مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا ەسىرتكىنىڭ زيانى جايلى، ودان باس تارتۋعا قاتىستى ترەنينگتەر وتۋدە. ال ەسىرتكى قولدانىپ، ونىڭ زاردابىن شەككەن جاستارمەن ارنايى پسيحولوگيالىق جۇمىستار جۇرگىزىلىپ، ولاردى ساۋىقتىرۋ بويىنشا ناقتى ءىس-ارەكەتتەر ىسكە اسىپ جاتىر. ەسىرتكى تاسىمالداۋشى قىلمىستىق توپتار دا قۇرىقتالۋدا.

ناۋرىز ايىندا الماتى وبلىسىنىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ارنايى وپەراتسيا بارىسىندا تالدىقورعاندا ەكى جاستى ۇستادى. ءتىنتۋ كەزىندە ولاردان 16 مىڭ دوزا ءتۇرلى سينتەتيكالىق ەسىرتكى تۇرلەرىن تابىلعان ەدى. جالپى تابىلعان ەسىرتكىنىڭ كولەمى ءبىر كەلىگە دەيىن جەتكەن. تاركىلەنگەن پسيحوتروپتىق زاتتاردىڭ قۇنى 44 ميلليون تەڭگەگە باعالانادى. سونىمەن قاتار، ۇستالعانداردىڭ ءبىرىنىڭ پاتەرىنەن ەسىرتكىنى وراۋ ماتەريالدارى، «سينتەتيكانى» وراۋعا ارنالعان زاتتار، سونداي-اق قىلمىسكەرلەر وزدەرى ەسىرتكىنى جاسىراتىن ورىنداردىڭ كارتالارى مەن ەسىرتكىنى جابىستىراتىن ماگنيتتىك ونىمدەر تابىلعان. بۇل جاستار اراسىندا كەڭىنەن تارالعان ەسىرتكى ساتۋ ءادىسى بولىپ تابىلادى. تەلەگرام نەمەسە وزگە دە ارنالار ارقىلى ەسىرتكى ساتۋشىعا شىعىپ، تاپسىرىس بەرىپ، ەسىرتكىنى ارنايى بەلگىلەنگەن ورىنعا جاسىرىنعان ماگنيتتىك ونىمدەر ارقىلى ساتىپ الىپ وتىرعان. بۇل قىلمىس ءتۇرىن انىقتاۋ جانە تاسىمالداۋشىلاردى ۇستاۋ وتە قيىن. سوندىقتان دا قۇقىق قورعاۋشىلار جيىرما ءتورت ساعات بويى كوز ىلمەستەن جۇمىس ىستەۋگە ءماجبۇر. سينتەتيكالىق ەسىرتكى تۇرلەرى جاستار اراسىندا كەڭىنەن تاراپ، ولاردىڭ سۋيتسيدكە بارۋ، جۇرەك تالماسىنا ۇشىراۋ سەبەپكەرى بولۋدا. الماتى وبلىسىندا بۇل قىلمىس ءتۇرىن جويىپ، جاستاردى سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە شاقىرۋ جانە سول ءۇشىن كۇرەسۋ جولدارى توقتاعان ەمەس. ءسوزىمىزدىڭ دالەللى رەتىندە وزگە دە وپەراتسيالاردى ايتساق بولادى.

20 ماۋسىمدا «قاراسورا-2021» رەسپۋبليكالىق جەدەل-پروفيلاكتيكالىق ءىس-شاراسى كەزىندە ىلە اۋداندىق پوليتسيا ءبولىمىنىڭ ەسىرتكىگە قارسى ءىس-قيمىل ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرلەرى بورولداي اۋىلىنىڭ 38 جاستاعى تۇرعىنىن ۇستاعان ەدى. ول ءوسىپ كەلە جاتقان تاڭقۋرايدىڭ جانىنداعى باقتا قۇرامىندا ەسىرتكى بار وسىمدىك وسىرگەن. ودان 126 قاراسورا بۇتالارى تاركىلەندى. ۇستالعان ادام تۇسىندىرگەندەي، ول جەكە تۇتىنۋ ءۇشىن قاراسورانى وسىرگەن. سونىمەن بىرگە، مۇندا ونىڭ ەسىرتكى زاتىن تەمەكى نەگىزىندە شەگۋ ارقىلى قولدانۋعا ارنالعان قۇرىلعىسى تابىلدى. اتالعان فاكت بويىنشا قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 300-بابى، 1-ءبولىمى بويىنشا سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ باستالدى.

20 ناۋرىز كۇنى الماتى قالاسىندا ۇلكەن ەسىرتكى شىعارۋ قويماسى جويىلدى. ول اۋەزوۆ اۋدانى ايماعىنداعى پاتەرلەردىڭ بىرىندە بولعان. جەدەل ۋاكىلدەردىڭ ايتۋىنشا، ەسىرتكى تۇتىنۋ ماقساتىندا 15 ادامعا دەيىن اتالمىش ۇيگە ۇدايى جينالىپ وتىرعان. پوليتسيا كەلگەن ۋاقىتتا ۇيدە ادام لىق تولى بولعان. ەسىرتكى قولدانۋ ورتالىعىن ۇيىمداستىرۋشىسى پاتەردىڭ يەسى، 44 جاستاعى ازامات بولىپ شىقتى. ول ءوزى دە ەسىرتكى قولدانۋشى بولىپ شىقتى. ونىڭ ۇيىنەن تاركىلەنگەن مەفەدرون، گەروين سياقتى زاتتار تابىلدى. فاكت بويىنشا ۇستالعان ازاماتقا قاتىستى سوتقا دەيىنگى تەرگەپ-تەكسەرۋ باستالدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 4 ءبولىمى بويىنشا ۇيدە ۇستالعان وزگە ازاماتتار دا پوليتسيا بولىمىنە اپارىلىپ، جاۋاپ الىندى. كۇدىكتىنىڭ ءىس-ارەكەتتەرى باپ بويىنشا تالاپتارعا ساي كەلەدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 302 «ەسىرتكى، پسيحوتروپتىق زاتتاردى، ولاردىڭ انالوگتارىن تۇتىنۋ ءۇشىن ورىنداردى ۇيىمداستىرۋ نەمەسە ۇستاۋ جانە سول ماقساتتارعا ءۇي-جاي بەرۋ» بابى بويىنشا ۋاقىتشا ۇستاۋ يزولياتورىنا قامالدى.

سول كۇنى «ارلان» ارنايى بولىمشەسىنىڭ جانە كينولوگيالىق ورتالىقتىڭ قىزمەتكەرلەرىمەن ءوزارا ارەكەتتەسۋ كەزىندە الماتى وبلىسىنىڭ 33 جاستاعى تۇرعىنى ەسىرتكى ساتقانى ءۇشىن ۇستالدى. سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ باستالدى.
قوعامدى ۇلكەن قاۋىپكە اپارار ەسىرتكى تاسىمالداۋ، ەسىرتكى ءوندىرۋ قىلمىستارى بويىنشا ك.رەس توقتاماق ەمەس. ۇرپاقتى ساۋ ۇستاۋ، تاربيەلەۋ جانە ولاردى زياندى ادەتتەردەن ساقتاۋ بويىنشا الماتى وبلىسىنداعى جۇيەلى جۇمىستار ءوز جالعاسىن تاباتىن بولادى.

Abai.kz