بەيسەنبى, 9 مامىر 2024
2502 0 پىكىر 30 ءساۋىر, 2021 ساعات 18:07

تاۋەلسىزدىك قۇندىلىقتارىن قالىپتاستىرۋداعى مۇعالىم ءرولى ەرەكشە

بيىل قازاق ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ، ارايلى ازاتتىعىنا وتىز جىل. ءتۇپ تاريحى سوناۋ ەجەلگى تۇركىدەن باستاۋ الاتىن مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن قازاق حالقى باعزى زاماننان بەرى ۇلتتىق كەلبەتىن، مەملەكەتتىك ىرگەسىن، سالت-ءداستۇرىن ساقتاپ قالعانى – ەركىندىك سۇيگىشتىك پەن اسقاق رۋحىنىڭ ارقاسى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات» اتتى ماقالاسىندا «ءاربىر حالىق ءوزىنىڭ ارعى-بەرگى تاريحىن ءوزى جازۋعا ءتيىس. بوتەن يدەولوگيانىڭ جەتەگىمەن جۇرۋگە بولمايدى. ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسىنان جازىلعان شەجىرە ۇرپاقتىڭ ساناسىن وياتىپ، ۇلتتىڭ جادىن جاڭعىرتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەپ جازادى.

ەندىگى كەزەكتە پەداگوگتەردىڭ مىندەتى – تاۋەلسىزدىكتىڭ تاريحىن، قۇندىلىعىن ناسيحاتتاپ، بويىندا وتانسۇيگىشتىك قاسيەتى جوعارى جاس ۇرپاق تاربيەلەۋ. عاسىرلار بويى تاۋەلسىزدىكتى جىرلاپ وتكەن تالاي اقىن-جازۋشىلاردىڭ، اتا-بابامىزدىڭ دارا جولىن جازعان تاريحشىلاردىڭ  قۇندى دۇنيەسىن جاس ۇرپاقتىڭ رۋحاني ساناسىنا دەر كەزىندە ءسىڭىرتۋ.

وسى ورايدا وسكەلەڭ ۇرپاقتى ۇلتتىق بىرلىككە، وتانىن، ەلىن سۇيۋگە، تاۋەلسىز مەملەكەتتى نىعايتۋعا ءوز ۇلەسىن قوسۋعا تاربيەلەۋدە مۇعالىم ءرولىن ايقىنداۋ، تاريحي سانا قالىپتاستىرۋدا ادىستەمەلىك ۇستانىمداردى تالداۋ ماقساتىندا «وسكەلەڭ ۇرپاققا تاۋەلسىزدىك قۇندىلىقتارىن قالىپتاستىرۋداعى مۇعالىم ءرولى» تاقىرىبىندا وبلىستىق دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزىلدى.

ءىس-شارا بارىسىندا تاۋەلسىزدىك جىلدارىنداعى «قازاقستان تاريحىن» وقىتۋدىڭ ادىستەمەسى، قازاقستان تاريحىن جانە ادەبيەتىن وقىتۋدىڭ عىلىميلىلىعى، جۇيەلىلىگى، يننوۆاتسيالىلىق ۇستانىمى، تاربيەلىك ءمانى سىندى تاقىرىپتار تالقىلاندى. ءپان مۇعالىمدەرى ءۇشىن قازاقستاننىڭ جاڭعىرۋى، اتا-بابالار اڭساعان ەركىندىك پەن بوستاندىق، پاتريوتتىق يدەيا; تاۋەلسىزدىك ورناعاننان بەرگى كەزەڭ تاريحى جانە تۇتاس «تاۋەلسىزدىك يدەياسىمەن» تىعىز بايلانىستىلىعى، قازاق ۇلتتىق جانە جالپىادامزاتتىق ادامگەرشىلىك-ەستەتيكالىق قۇندىلىقتار باعىتىنداعى وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەرى ۇسىنىلدى.

«ماڭگىلىك ەل – جالپى قازاقستاندىق ورتاق شاڭىراعىمىزدىڭ ۇلتتىق يدەياسى. اتا-بابالارىمىزدىڭ سان مىڭ جىلدان بەرگى اسىل ارمانى بولاتىن. ەندىگى ۇرپاق - ماڭگىلىك قازاقتىڭ پەرزەنتى. ەندەشە، قازاق ەلىنىڭ ۇلتتىق يدەياسى - ماڭگىلىك ەل!» دەپ تۇڭعىش ەلباسى ناقتى اتاپ وتكەندەي، تاريح پانىندە كىرىكتىرىلگەن ساباقتاردى ءجيى وتكىزۋ ارقىلى ماڭگىلىك ەل قۇندىلىقتارىنىڭ يدەياسىن قالىپتاستىرۋ ۇلكەن ماڭىزدىلىققا يە. سوندىقتان وسى وبلىس پەداگوگتەرىنىڭ باسقوسۋىندا وقۋ-تاربيە پروتسەسىندە حالىقتىڭ الدىڭعى قاتارلى داستۇرلەرىن ناقتى مىسالدارمەن اشىپ كورسەتۋدىڭ; كورنەكى قايراتكەرلەردىڭ دە، قاراپايىم حالىق وكىلدەرىنىڭ دە تاريحتاعى، حالىق الدىنداعى ەڭبەگىن ناسيحاتتاۋدىڭ; تۋعان ولكە ماتەريالدارىن ءتيىمدى پايدالانۋدىڭ ادىستەمەلىك سۇيەمەلدەۋ جولدارى كەڭىنەن تالقىلاندى.

قۋانىشبەك گ.ە.

«ورلەۋ» باۇو» اق فيليالى تۇركىستان وبلىسى جانە
شىمكەنت  قالاسى بويىنشا پقباي 
«ءادىسناما جانە پەداگوگيكالىق يننوۆاتسيا» كافەدراسىنىڭ
اعا وقىتۋشىسى

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 1797
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 1789
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 1506
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1404