جۇما, 17 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2622 0 پىكىر 14 اقپان, 2012 ساعات 18:45

الەكساندر كۋستارەۆ. كاپيتاليزم ۆ XXI ۆەكە: مينۋس پروتەستانتسكايا ەتيكا پليۋس كونفۋتسيانستۆو

الەكساندر كۋستارەۆ (ر. 1938) - يستوريك، سوتسيولوگ، نەزاۆيسيمىي پۋبليتسيست، دو ەميگراتسي يز سسسر (1981) زانيمالسيا پروبلەمامي ەكونوميچەسكوگو رازۆيتيا ستران "ترەتەگو ميرا", ۆ 1980-1990-ح گوداح رابوتال ۆ رۋسسكوي سلۋجبە بي-بي-سي، ۆ 1997-2006 گوداح - ۆەدۋششي ناۋچنىي سوترۋدنيك ينستيتۋتا رۋسسكوي يستوري رگگۋ. كولۋمنيست جۋرنالا "نەپريكوسنوۆەننىي زاپاس".

 

الەكساندر كۋستارەۆ

 

كاپيتاليزم ۆ XXI ۆەكە: مينۋس پروتەستانتسكايا ەتيكا پليۋس كونفۋتسيانستۆو

 

Der Puritaner wollte Berufsmensch sein, - wir muessen es sein[1].

Max Weber

 

الەكساندر كۋستارەۆ (ر. 1938) - يستوريك، سوتسيولوگ، نەزاۆيسيمىي پۋبليتسيست، دو ەميگراتسي يز سسسر (1981) زانيمالسيا پروبلەمامي ەكونوميچەسكوگو رازۆيتيا ستران "ترەتەگو ميرا", ۆ 1980-1990-ح گوداح رابوتال ۆ رۋسسكوي سلۋجبە بي-بي-سي، ۆ 1997-2006 گوداح - ۆەدۋششي ناۋچنىي سوترۋدنيك ينستيتۋتا رۋسسكوي يستوري رگگۋ. كولۋمنيست جۋرنالا "نەپريكوسنوۆەننىي زاپاس".

 

الەكساندر كۋستارەۆ

 

كاپيتاليزم ۆ XXI ۆەكە: مينۋس پروتەستانتسكايا ەتيكا پليۋس كونفۋتسيانستۆو

 

Der Puritaner wollte Berufsmensch sein, - wir muessen es sein[1].

Max Weber

 

مەجدۋ XVII ي حح ۆەكوم زاپاد ۆستۋپيل ۆ ەپوحۋ ۋسكورەننوگو روستا وبششەستۆەننوگو بوگاتستۆا. ەتوت پەرەحود چاششە ۆسەگو وبوزناچايۋت ەتيكەتكوي "مودەرنيزاتسيا", پودرازۋمەۆايۋششەي منوجەستۆو سترۋكتۋرنىح ي كۋلتۋرنىح پەرەمەن. ريادوم س نەي ۆ وبيحودە تسيركۋليرۋيۋت ي درۋگيە پونياتيا - "ەكونوميچەسكوە رازۆيتيە", "يندۋسترياليزاتسيا" ي، رازۋمەەتسيا، "رازۆيتيە كاپيتاليزما", "ۆەليكايا ترانسفورماتسيا" (كارل پولاني).

پرەدستاۆلەنيە و توم، كاك سووتنوسياتسيا درۋگ س درۋگوم ەتي پونياتيا، نەۋستويچيۆو. ۆ پروستورەچە وني يسپولزۋيۋتسيا كاك سينونيمى. نو ۆسەگدا سۋششەستۆوۆالي سكەپتيكي، سچيتاۆشيە، چتو ەست نادوبنوست ۆ يح رازليچەني. وسوبەننوە سوپروتيۆلەنيە ۆىزىۆالو وتوجدەستۆلەنيە "مودەرنا" س "كاپيتاليزموم".

سومنەنيا پو پوۆودۋ يح توجدەستۆا ۆوزنيكلي سپەرۆا ۆ سفەرە نورماتيۆنوي مىسلي. ۆو-پەرۆىح، ۆ ۆيدۋ سيستەمنىح پاتولوگي، وبنارۋجەننىح ۆ ساموم كاپيتاليزمە. ۆو-ۆتورىح، يز-زا وپاسەني، چتو تام، گدە كاپيتاليزم نە روديلسيا، ون نە پوياۆيتسيا ۋجە نيكوگدا. ەتي سومنەنيا كۋلتيۆيروۆالي كاك ەۆروپوتسەنتريستى (س وتتەنكوم راسيزما يلي نەت), تاك ي "نارودنيكي" رازنىح كۋلتۋرنىح ماستەي. ۆەبەر، پوكازاۆشي، ناسكولكو سپەتسيفيچنوي ي سلوجنوي بىلا كۋلتۋرنايا ەكولوگيا كاپيتاليزما نا زاپادە، بىل نا رۋكۋ ي تەم ي درۋگيم. ۆ-ترەتيح، بىلي وسنوۆانيا دۋمات، چتو زاپاد (كرۋپنىي كاپيتال) كونسەرۆيرۋەت ۆ وستالنوم ميرە وتستالوست، مەشاەت رازۆيتيۋ مەستنوگو كاپيتاليزما پو زاپادنومۋ وبرازتسۋ ي كۋلتيۆيرۋەت نا پەريفەري نەكيە سۆوي ۆىروجدەننىە فورمى، سوۆمەستيمىە سكورەە س وبنيششانيەم، چەم س وبوگاششەنيەم مەستنوگو ناسەلەنيا. ودنيم سلوۆوم، كاپيتاليزما نيكتو وسوبەننو نە جاجدال، ا پروتسۆەتانيا حوتەلي ۆسە. ۆستال ۆوپروس و نەوبحوديموستي ي ۆوزموجنوستي پرەودولەنيا ەكونوميچەسكوي وتستالوستي ۆ وبحود كاپيتاليزما.

سوتسياليزم، پونيماەمىي ۆ كلاسسيچەسكوم ماركسيزمە كاك وبششەستۆەننىي ستروي، سلەدۋيۋششي زا كاپيتاليزموم، ستال راسسماتريۆاتسيا كاك التەرناتيۆنىي پۋت ەكونوميچەسكوگو رازۆيتيا. نو ي ەتوت پۋت ۆ سۆوي چەرەد وكازالسيا سكومپرومەتيروۆان. ۆ كيتاە ماو تسزەدۋنا ي ۆ تاك نازىۆاەمىح ستراناح "سوتسياليستيچەسكوي وريەنتاتسي" (پوستكولونيالنىح ستراناح "ترەتەگو ميرا") دەلو ۆووبششە سورۆالوس. سترويتەلستۆو سوتسياليزما ۆ سسسر پوسلە پەرۆوناچالنوگو ۋسپەحا زاشلو ۆ تۋپيك. تاك جە، كاك ي پرەدسكازاننىي تەم جە ماركسوم پوستكاپيتاليستيچەسكي سوتسياليزم (welfare state) ۆ زاپادنوي ەۆروپە.

زاتو ەششە پوزدنەە ستالي كازاتسيا نەوپراۆداننىمي وپاسەنيا، چتو كاپيتاليزم نەۆوزموجەن زا پرەدەلامي زاپادا. پوياۆلەنيە ۆوستوچنوازياتسكيح "تيگروۆ" نا پەريفەري "كيتايستۆا" (كيتايسكوي تسيۆيليزاتسي), پوۆتورنىي نەپ ۆ روسسي، نەپ دەن سياوپينا ۆ كيتاە، ا تەپەر ي ناچاۆشەەسيا رازۆيتيە ۆ يۋجنوي ازي پريۆەلي ك تومۋ، چتو ۆوسستانوۆيلوس، ي داجە ۋكرەپيلوس، پرەدستاۆلەنيە و نەرازرىۆنوي سۆيازي ەكونوميچەسكوگو روستا ي كاپيتاليزما. تو ەست ماگيسترالنوە وبششەستۆەننوە منەنيە ۆەرنۋلوس ك ورتودوكسي، كوتوروي بەسسوزناتەلنو دەرجالوس 100-150 لەت نازاد ونو سامو ي كوتوروي ۆپولنە سوزناتەلنو دەرجاليس اپولوگەتى كاك كاپيتاليزما (ماكس ۆەبەر يلي ليۋدۆيگ فون ميزەس), تاك ي سوتسياليزما (ماركس ي لەنين).

نو پوسلەدوۆاۆشي زا ەتيم ۆيتوك نەوكاپيتاليزما نا رۋبەجە XX-XXI ۆەكوۆ پريۆەل ك نوۆىم سومنەنيام. نەۋداچي سوتسياليزما، پوزۆوليۆشيە يلي زاستاۆيۆشيە زابىت و پاتولوگياح كاپيتاليزما، سامي ەتيح پاتولوگي نە وتمەنيلي، ي وني وپيات وبنارۋجيليس. ي داجە ۆ ەششە بولەە ۆيرۋلەنتنوي فورمە.

تەم ۆرەمەنەم پوياۆيلاس سوۆەرشەننو نوۆايا تەما. ۆوزنيكلي پودوزرەنيا، چتو ۆ ساموي ەففەكتيۆنوستي كاپيتاليزما سوستويت ەگو روكوۆايا سلابوست; ون سووبششاەت وبششەستۆۋ چرەزمەرنۋيۋ ديناميكۋ، كوتورايا نە سووتنوسيتسيا ني س پريرودنىمي رەسۋرسامي، ني س كاچەستۆوم چەلوۆەكا كاك ۆيدا. نەۋكلوننىي ەكونوميچەسكي روست تەپەر ۆوسپرينيماەتسيا ۋجە نە كاك بەزۋسلوۆنىي پروگرەسس، ا كاك بەزوتۆەتستۆەننايا اۆانتيۋرا، ۆو ۆسياكوم سلۋچاە، كاك ريسكوۆاننايا ستراتەگيا ي سۆوەگو رودا لوۆۋشكا.

ۆسە ەتو ۆمەستە وجيۆلياەت ناش ينتەرەس ك "زاپادنومۋ پرەتسەدەنتۋ" ۆ ينتەرپرەتاتسي ۆەبەرا، كوتورىي حوتەل پونيات، پوچەمۋ كاپيتاليزم ۆوزنيك ي مودەرنيزاتسيا ناچالاس يمەننو نا زاپادە. چتو جە تەپەر دايۋت ەگو رازياسنەنيا دليا پونيمانيا توگو، چتو پرويزوشلو پوزدنەە ي نامەچاەتسيا تەپەر؟ دليا پونيمانيا: روسسيسكوگو ي كيتايسكوگو سوتسياليزما، پوياۆلەنيا نوۆىح وچاگوۆ ەكونوميچەسكوگو روستا ي وبششەگو كريزيسا مودەرنا؟[2]

 

***

پرويزوشەدشايا مەتامورفوزا ۆسەگو سترويا جيزني نا زاپادە دو سيح پور ۆولنۋەت ۆووبراجەنيە كاك نەكوە "چۋدو". ەە ۋسلوۆيا (وني جە ي سامي پەرەمەنى) تاك منوگوچيسلەننى، چتو نيكتو يز ناس، بۋدۋچي سپروشەن نا ەكزامەنە، نە ۆسپومنيت ي ودنوي دەسياتوي يز نيح. ۆ ساموم وبوبششەننوم ۆيدە وني ۆىگلياديات تاك[3]:

1) ەكونوميچەسكيە ۋسلوۆيا. ۆوزنيكنوۆەنيە ستابيلنوگو ي ەمكوگو پوترەبيتەلسكوگو رىنكا، سۆوبودنايا تسيركۋلياتسيا فاكتوروۆ پرويزۆودستۆا، وتدەلەنيە پرەدپرياتيا وت دوموحوزيايستۆا، راتسيوناليزاتسيا دەنەجنوي سيستەمى، ناراستانيە وپەراتيۆنوي اۆتونومي پرەدپرينيماتەليا. راسشيرەنيە ەكونوميچەسكوگو سەكتورا، گدە پرودۋكتسيا ي فاكتورى پرويزۆودستۆا پەرەحوديات يز رۋك ۆ رۋكي تولكو نا رىنكە.

2) پوليتيكو-ينستيتۋتسيونالنىە ۋسلوۆيا. ۋكرەپلەنيە مەركانتيليستسكوگو ناتسيونالنوگو گوسۋدارستۆا، ي ۆسلەدستۆيە ەتوگو راتسيوناليزاتسيا رەگۋليروۆانيا پراۆوۆىح ينستيتۋتوۆ، گوسۋدارستۆەننوي ادمينيستراتسي ي ارمي.

3) سوتسيالنىە ۋسلوۆيا. كونتسەنتراتسيا تورگوۆوگو مەششانستۆا ۆ گوروداح ي ەمانسيپاتسيا گورودوۆ.

4) تەحنولوگيچەسكيە ۋسلوۆيا. ناكوپلەنيە ەكونوميچەسكي وريەنتيروۆاننىح تەحنيچەسكيح ي ناۋچنىح زناني، رازۆيتيە راتسيونالنوي بۋحگالتەري.

5) سوتسيالنو-پسيحولوگيچەسكيە ۋسلوۆيا. رازۆيتيە "پسيحوفيزيچەسكوگو اپپاراتا", ادەكۆاتنوگو سوۆەرشەننو وپرەدەلەننومۋ وبرازۋ جيزني، پرەجدە ۆسەگو رەجيمۋ مەتوديچەسكوي ي پوستوياننو پوۆەرياەموي اريفمەتيچەسكيم راسچەتوم دەلوۆوي (ترۋدوۆوي) دەياتەلنوستي.

ۆسە، چتو وحۆاتىۆاەتسيا پەرۆىمي چەتىرميا پوزيتسيامي، بىلو يزۆەستنو ي ۆىدەليالوس ەششە دو ۆەبەرا. پياتايا پوزيتسيا ۆوزنيكلا بلاگوداريا ەگو ينتۋيتسي. كونەچنو، ۋجە پروستوي زدراۆىي سمىسل پرەدپولاگاەت، چتو ليۋبوە نوۆوە دەلو ترەبۋەت ادەكۆاتنوي اگەنتۋرى. تەپەر ەتومۋ ۋچات ۆ ۋنيۆەرسيتەتاح نا وتدەلەني بيزنەسا ي ۋپراۆلەنيا. ا دليا ليۋبوگو سەرەزنوگو پرەدپرينيماتەليا، وسوبەننو ۆىبيرايۋششەگو مەستو دليا نوۆوگو دەلا، ەتو ۆسەگدا بىلو تريۆيالنوستيۋ. نو كاك تولكو ۆەبەر ەكسپليتسيروۆال ەتوت فاكت، ون سرازۋ جە رەزكو دەتريۆياليزيروۆالسيا.

سپەرۆا ۆوزنيك ۆوپروس: چتو جە دليا ترانسفورماتسي ۆاجنەە - سرەدا (تو ەست پەرۆىە چەتىرە پوزيتسي) يلي دەيستۆۋيۋششي ۆ نەي اگەنت؟ ۆەبەر ريسكنۋل سكازات، چتو اگەنتۋرا "زاپادنوگو پرەتسەدەنتا" پوياۆيلاس دو توگو، كاك ون رازۆەرنۋلسيا، ي داجە سكلونيالسيا ك مىسلي، چتو تاك بىۆاەت ۆسەگدا، كوگدا پوياۆلياەتسيا چتو-تو نوۆوە (وتسيۋدا ەگو ودەرجيموست تەموي "حاريزمى"). ەتو سرازۋ جە ۆىزۆالو ۆوزراجەنيا سو ستورونى تەح، كومۋ كازالوس، چتو اگەنتۋرا فورميرۋەتسيا پو حودۋ دەلا بلاگوداريا ۆوسپيتانيۋ ي وتبورۋ. وسوبەننو مۋسسيروۆالي ەتۋ ستورونۋ دەلا ماركسيستى س يح يستوريچەسكيم ماتەرياليزموم، گدە ۆسە پەرەمەنى ۆ جيزني ناچينايۋتسيا س "بازيسا". نو سپورى پو ەتومۋ پوۆودۋ ياۆنو ۋحوديلي ۆ دۋرنۋيۋ بەسكونەچنوست، ي ۆ كونتسە كونتسوۆ ۆوزوبلادال زدراۆىي سمىسل س ەگو سكەپتيچەسكيم وتنوشەنيەم ك پروبلەمە "كۋريتسا ي يايتسو". ستالي گوۆوريت و پرياموي ي وبراتنوي سۆيازي ۋسلوۆي ي اگەنتۋرى، بازيسا ي نادسترويكي. يلي و توم، چتو حرونولوگيچەسكايا پوسلەدوۆاتەلنوست ي پريچيننو-سلەدستۆەننايا سۆياز نە وبيازاتەلنو سوۆپادايۋت. ناكونەتس، نا ساموم گلاۆنوم فرونتە ەتوي پولەميكي سوگلاسيليس، چتو ني ماركس، ني ۆەبەر، حوتيا ي دالي چرەزمەرنو رەۆنوستنىم ادەپتام پوۆود ناستايۆات نا ۆەدۋششەي رولي يلي بازيسا يلي نادسترويكي، سامي، ۆ سۋششنوستي، نيكوگدا نە بىلي دوگماتيكامي ۆ ەتوم وتنوشەني[4].

نو ۆەبەر نە پروستو دوباۆيل تەمۋ "اگەنتۋرى" ۆ رەكونسترۋكتسيۋ "ۆەليكوي ترانسفورماتسي" نا زاپادە. ون پوستاۆيل ۆوپروس: ەسلي دەيستۆيتەلنو ۋسپەح ليۋبوگو نوۆوگو دەلا ترەبۋەت ادەكۆاتنوي ي ەففەكتيۆنوي اگەنتۋرى، تو (1) ۆ چەم سوستويت نوۆيزنا دەلا ي، سلەدوۆاتەلنو، كاكيم سۆويستۆام نوۆوگو دەلا دولجنا بىت ادەكۆاتنا رەلەۆانتنايا اگەنتۋرا; (2) وتكۋدا ۋ نەە بەرۋتسيا ەتي سۆويستۆا؟

ۆ راسسۋجدەنياح ۆەبەرا نا ەتي تەمى وگرومنوە زناچەنيە يمەەت ەگو تيپولوگيا كاپيتاليزما. ون وسوبو پودچەركيۆاەت، چتو نا زاپادە ۆ ەپوحۋ، كوتورۋيۋ تەپەر نازىۆايۋت "رانني مودەرن", ا زاتەم ۆ حودە پرومىشلەننوي رەۆوليۋتسي، پوياۆيلسيا ي شيروكو راسپروسترانيلسيا نە پروستو كاپيتاليزم، ا نوۆىي كاپيتاليزم وسوبوگو ستيليا. ەگو اگەنتۋرا بىلا ەمۋ ادەكۆاتنا بلاگوداريا وسوبوي ەتيكە, كوتورايا بىلا ۆ سۆويۋ وچەرەد ورگانيچنا وسوبوي رەليگيوزنوستي.

ەتا سحەما نە چيستو ۋموزريتەلنا، ۆ ەە وسنوۆە - فاكت: اگەنتۋرا "زاپادنوگو پرەتسەدەنتا" بىلا حوروشو يزۆەستنا[5]. نەكوتورايا يرونيا سوستويت ۆ توم، چتو سومنەنيا نا ەتوت سچەت پوياۆيليس پو حودۋ پولەميكي ۆوكرۋگ "پروتەستانتسكوي ەتيكي". نو ۆمەستە س تەم ماگيسترالنايا تراديتسيا (ۆكليۋچايا ي تەح، كتو پرەدپوچيتاەت يگنوريروۆات ۆەبەرا) كاك دو، تاك ي پوسلە ۆىحودا داننوي رابوتى پرودولجالا سچيتات، چتو يسكليۋچيتەلنۋيۋ رول ۆ ستانوۆلەني كاپيتاليزما سىگرالي پرەدستاۆيتەلي رەفورميروۆاننوگو حريستيانستۆا، ۆ پەرۆۋيۋ وچەرەد كالۆينيستى (پۋريتانە ي گۋگەنوتى), نو تاكجە كۆاكەرى، مەنونيتى، پرەدستاۆيتەلي نەكوتورىح ۆاريانتوۆ باپتيزما، ا پوزدنەە پيەتيستى ي مەتوديستى. وسنوۆنۋيۋ يح ماسسۋ سوستاۆليالو گورودسكوە رەمەسلەننو-تورگوۆوە سوسلوۆيە. وبراتيۆ ۆنيمانيە نا ەتۋ اگەنتۋرۋ، ۆەبەر نە سوۆەرشيل نيكاكوگو وتكرىتيا. ون تولكو رەشيل وبياسنيت، كاكيم يمەننو وبرازوم ەتا اگەنتۋرا وكازالاس ستول سيلنو پريچاستنا ك پرويسشەدشەمۋ. كوررەكتنو بىلو بى پرەدپولوجيت، چتو ەسلي پرەدپرينيماتەلسكيە كادرى پرويسحوديلي يز وبششين، سامووپرەدەلياۆشيحسيا چەرەز سۆويۋ وسوبۋيۋ رەليگيوزنوست، تو ەتا رەليگيوزنوست دولجنا بىلا كاك-تو وتراجاتسيا نا يح پرەدپرينيماتەلسكوي پراكتيكە - ستيمۋليروۆات ەە، پريداۆات ەي وسوبىي ستيل. بىتيە لي وپرەدەلياەت سوزنانيە، يلي ناوبوروت، نو وني دولجنى ناحوديتسيا ۆ نەكوتوروي گارموني.

پراكتيكوي ەتوي اگەنتۋرى كاك راز ي بىل كاپيتاليزم وسوبوگو ستيليا. ۆەبەر نازىۆال ەگو تو "زاپادنىي", تو "سوۆرەمەننىي", تو "بۋرجۋازنىي" - يا بۋدۋ ۆ دالنەيشەم پولزوۆاتسيا وپرەدەلەنيەم "بۋرجۋازنىي كاپيتاليزم".

گلاۆنوە سۆويستۆو ەتوگو كاپيتاليزما بىلو ۆ توم، چتو ون بىل راسچەتنو-راتسيونالنىم. ەگو اگەنتۋرا (پرەدپرينيماتەل) وبەسپەچيۆالا دولگوۆرەمەننۋيۋ رەنتابەلنوست (دوحودنوست) پرەدپرياتيا، مانيپۋليرۋيا تولكو رەسۋرسامي، پريوبرەتاەمىمي ي سبىۆاەمىمي نا رىنكە، تو ەست بەز يسپولزوۆانيا كاكيح-ليبو ۆنەرىنوچنىح فاكتوروۆ، نە پوددايۋششيحسيا اريفمەتيچەسكوي كالكۋلياتسي دوحودا ي راسحودا، تو ەست نە پريگودنىح دليا بۋحگالتەرسكوگو ۋچەتا. ەتو، سوبستۆەننو، ي دەلاەت ۆوزموجنىم راتسيونالنوە ۆەدەنيە حوزيايستۆا، وسنوۆاننوە نا ەكونوميچەسكوم، ا نە نا پوليتيچەسكوم راسچەتە. بۋرجۋازنىي كاپيتاليزم ۆەبەرا ۆپولنە سووتۆەتستۆۋەت يدەالنومۋ ەكونوميچەسكومۋ اگەنتۋ نەوكلاسسيچەسكوي ەكونوميچەسكوي تەوري; "فيرما" ۋ نەوكلاسسيكوۆ توجە اگەنت نيچەم نە يسكاجەننوگو رىنكا. ەتو نەپرەمەننىي فيگۋرانت ۆسەح ستارىح ۋچەبنيكوۆ اريفمەتيكي: باسسەين، كۋدا بەسپرەپياتستۆەننو ۆتەكاەت ي وتكۋدا تاك جە بەسپرەپياتستۆەننو ۆىتەكاەت ۆودا.

رەكونسترۋيرۋيا وسوبۋيۋ ەتيكۋ اگەنتۋرى بۋرجۋازنوگو كاپيتاليزما، ۆەبەر رەشيل، چتو ەتوت وسوبىي كاپيتاليزم روديلسيا نا زاپادە نە سلۋچاينو، ا يمەننو پري ۋچاستي نەكوتوروگو سپەتسيفيچەسكوگو تيپا رەليگيوزنوستي، كوتورىي ۆ سۆويۋ وچەرەد موگ ۆوزنيكنۋت تولكو ۆ لونە حريستيانستۆا (ك ەتومۋ، مەجدۋ پروچيم، سكلونياليس ي سكلونيايۋتسيا منوگيە ينتەرپرەتاتورى: وت سوۆرەمەننيكا ۆەبەرا گەورگا زيممەليا دو ناشەگو سوۆرەمەننيكا مايكلا ماننا).

چتوبى پروۆەريت ەتو پودوزرەنيە، ون وبراتيلسيا ك يزۋچەنيۋ درۋگيح ۆەليكيح تسيۆيليزاتسي، گدە اۆتوحتوننىي پەرەحود ۆ رەجيم ۋسكورەننوگو وبوگاششەنيا نە سوستويالسيا. ۆ كيتاە ەتوگو نە پرويزوشلو، حوتيا، كاك زامەتيل ۋجە سام ۆەبەر ي س چەم سوگلاشايۋتسيا تەپەر ۆسە، منوگيە ۋسلوۆيا دليا ەتوگو تام ۆرەمەنامي بىلي داجە لۋچشە، چەم ۆ ەۆروپە[6]. زناچيت، دوپۋستيمو بىلو پرەدپولوجيت، چتو ۆسە دەلو ۆ وتسۋتستۆي اگەنتۋرى، ادەكۆاتنوي بۋرجۋازنومۋ كاپيتاليزمۋ، چتو ۆ سۆويۋ وچەرەد كاك-تو سۆيازانو س ينىم، نەجەلي نا زاپادە، حاراكتەروم كيتايسكوي رەليگيوزنوستي. كۋلميناتسيا سراۆنيتەلنىح يسسلەدوۆاني ۆەبەرا سودەرجيتسيا ۆ زاكليۋچيتەلنوم پاراگرافە ەگو ەسسە "رەليگيا كيتايا", گدە ون دەمونستريرۋەت ەتۋ رازنيتسۋ.

نو س تەح پور ۆ كيتاە يمەلي مەستو دۆە ترانسفورماتسي. ودنا ۆ وبحود كاپيتاليزما. ي درۋگايا - چەرەز كاپيتاليزم. كاك موجنو يح پونيمات ۆ تەرميناح ۆەبەرا؟ ي چتو وني وزناچايۋت دليا ساموي كونتسەپتسي ۆەبەرا؟

 

***

سترويتەلستۆو سوتسياليزما ۆ كيتاە (ي روسسي) سوبلازنيتەلنو ينتەرپرەتيروۆات كاك پوپىتكۋ كومپەنسيروۆات وتسۋتستۆيە (سلابوست) اگەنتۋرى، ادەكۆاتنوي چاستنوپرەدپرينيماتەلسكومۋ كاپيتاليزمۋ. نا ەتو سسىلاليس ي بولشەۆيكي، ي كيتايسكيە كوممۋنيستى، لەگيتيميزيرۋيا ساميح سەبيا ۆ كاچەستۆە پرەوبرازوۆاتەلەي روسسي ي كيتايا. وني، كونەچنو، نە بىلي وزابوچەنى تاك سيلنو، كاك ۆەبەر، پروبلەموي "رازنىح كاپيتاليزموۆ", نو، نەسومنەننو، يمەلي ۆ ۆيدۋ يمەننو توت كاپيتاليزم، كوتورىي ۆەبەر سچيتال "بۋرجۋازنىم".

ۆ ساموم دەلە سۆوبودنوە رەمەسلەننو-تورگوۆوە گورودسكوە مەششانستۆو بىلو سلابو ي ۆ كيتاە، ي ۆ روسسي. نو ەتوگو مالو. ۆووبششە پەرەمەنى ۆ وبششەستۆە نەۆوزموجنو وبياسنيت تولكو وتسۋتستۆيەم كاكوي-تو سيلى. زاستوي وبششەستۆا وبياسنيم وتسۋتستۆيەم ادەكۆاتنوي اگەنتۋرى رازۆيتيا. نو ەگو ترانسفورماتسيۋ تاكيم وبرازوم نە وبياسنيت. رازۆيتيە وبششەستۆا وپرەدەليايۋت نە تە سيلى، كوتورىح ۆ وبششەستۆە نەت، ا تە، كوتورىە ەست. تو ەست تە، ۋ كوتورىح ەست سيلنايا موتيۆاتسيا ي ناستۋپاتەلنايا ستراتەگيا.

بولشەۆيكي ي كيتايسكايا كومپارتيا تاكوي اگەنتۋروي ي بىلي. وني زانيمالي ۆ روسسيسكوم ي كيتايسكوم وبششەستۆە تۋ "رولەۆۋيۋ نيشۋ", كوتورۋيۋ ۆ زاپادنوم وبششەستۆە زا 300 لەت دو ەتوگو زانيمالي رەفورميروۆاننىە حريستيانسكيە كونگرەگاتسي، ا توچنەە، يح پاستىرسكايا حاريزماتيچەسكايا ۆەرحۋشكا.

سلەدۋيا لوگيكە ۆەبەرا، تەپەر نادو سپروسيت، كاكومۋ حوزيايستۆەننومۋ سترويۋ وني بىلي ادەكۆاتنى، كاكوۆا بىلا يح حوزيايستۆەننايا ەتيكا ي كاكوي رەليگيەي وني ۆدوحنوۆلياليس. كونەچنو، سامي وني ۋۆەريالي، چتو ياۆليايۋتسيا اگەنتۋروي ۆوۆسە نە كاپيتاليزما، ا سوتسياليزما. ي چتو ني ك كاكوي رەليگي وني نە يمەيۋت وتنوشەنيا، ياۆلياياس بەزبوجنيكامي.

تۋت نە بىلو نيچەگو نەوجيداننوگو، ەسلي پرينيات ۆو ۆنيمانيە، چتو كادرى ەتيح پارتي ۆەربوۆاليس نە يز گورودسكوگو رابوچەگو كلاسسا (پرولەتارياتا), كاك پوحۆالياليس بولشەۆيكي، ۆىداۆايا جەلاەموە زا دەيستۆيتەلنوە، ي نە يز رەمەسلەننو-تورگوۆوگو گورودسكوگو مەششانستۆا، كاك نا زاپادە، ا ۆ وسنوۆنوم سرەدي ينتەلليگەنتسي.

مەجدۋ تەم، ۆ ناچالە حح ۆەكا ينتەلليگەنتسيا پو منوگيم حاراكتەريستيكام ۆسە بولشە سوۆپادالا س بيۋروكراتيەي - كاك نا زاپادە، تاك ي نا ۆوستوكە[7]، ي وبە ەتي اگرەگاتسي موگۋت راسسماتريۆاتسيا، كاك دۆا ەتاجا ودنوي ي توي جە ستاتۋسنوي سيستەمى.

ۆ روسسي وتنوشەنيا مەجدۋ وتچۋجدەننوي ينتەلليگەنتسيەي ي بيۋروكراتيەي بىلي چرەۆاتى سوتسيالنىم كونفليكتوم نيچۋت ني ۆ مەنشەي ستەپەني، چەم كونفليكت كرەستيانستۆا ي دۆوريانستۆا، ي ەتوت كونفليكت بىل گورازدو بولشە چرەۆات كريزيسوم، چەم وتنوشەنيا مەجدۋ رابوچيم كلاسسوم ي بۋرجۋازيەي.

ۆ كيتاە ۆووبششە بيۋروكراتيا بىلا ينتەلليگەنتسيەي par excellence. ي ەتوت اگلومەرات، چەگو، كستاتي، نە زامەتيل ۆەبەر، توجە بىل پودۆەرجەن ۆەرتيكالنومۋ راسسلوەنيۋ. ناۆەرحۋ راسپولاگاليس سداۆشيە ەكزامەن ي پولۋچيۆشيە دولجنوست "گراموتەي" (literati), ۆنيزۋ - سداۆشيە ەكزامەن، نو نە پولۋچيۆشيە دولجنوستي ي نە سداۆشيە ەكزامەنا - پولنايا انالوگيا روسسيسكوي وتچۋجدەننوي ينتەلليگەنتسي[8].

چتوبى يزمەنيت سۆوە پولوجەنيە ۆ وبششەستۆەننوي يەرارحي، ۋ "ۆنەسيستەمنوي" ينتەلليگەنتسي بىلا ۆوزموجنوست زانياتسيا بيزنەسوم. بەزۋسلوۆنو، پراۆوۆايا سرەدا دليا رازۆيتيا چاستنوگو پرەدپرينيماتەلستۆا ۆ روسسي يلي ۆ كيتاە بىلا ۆ ەتو ۆرەميا نامنوگو حۋجە، چەم نا زاپادە. نو ۆ ەۆروپە نا ۆىحودە يز سرەدنەۆەكوۆيا ەتا سرەدا بىلا نە منوگيم لۋچشە، چتو نە پومەشالو بۋرجۋازنومۋ كاپيتاليزمۋ ۋكرەپيتسيا ي پوبۋديت وبششەستۆو (گوسۋدارستۆو) ك ەە بىسترومۋ ۋسوۆەرشەنستۆوۆانيۋ (راتسيوناليزاتسي). تاك چتو بىلي ي درۋگيە، ۆەروياتنو، بولەە ۆەسومىە وبستوياتەلستۆا، تولكاۆشيە ەتۋ پوتەنتسيالنۋيۋ پروتوبۋرجۋازيۋ (كاك، كستاتي، ي ەە زاپادنوگو دۆوينيكا) ۆ درۋگۋيۋ ستورونۋ.

ۆو-پەرۆىح، نا زاپادە رەمەسلەننو-تورگوۆوە سوسلوۆيە زانيمالوس پرەدپرينيماتەلستۆوم، يسپولزۋيا سوبستۆەننوە، كاك مى تەپەر ۆىراجاەمسيا، تەحنولوگيچەسكوە know how, ا ۋ ينتەلليگەنتسي ەتوگو رەسۋرسا نە بىلو. ەە رەسۋرسوم بىلا وبششايا گراموتنوست. ا ەتوت، كاك مى سكازالي بى تەپەر، "چەلوۆەچەسكي كاپيتال" ادەكۆاتەن سلۋجەبنوي كارەرە، نو نە بيزنەسۋ.

ۆو-ۆتورىح، ۆ كيتاە نە بىلو نيكاكيح فورمالنىح پرەپياتستۆي دليا ۆىحودتسا يز ليۋبوي سرەدى ستات چينوۆنيكوم; نۋجنو بىلو تولكو سدات ەكزامەن. ۆ روسسي دوروگا ك بلاگوسوستويانيۋ چەرەز گوسۋدارستۆەننۋيۋ سلۋجبۋ (ۆكليۋچايا تسەركوۆنۋيۋ) توجە بىلا لەگچە، چەم چەرەز چاستنوە پرەدپرينيماتەلستۆو.

ۆ-ترەتيح، ۆ ينتەللەكتۋاليستسكوي كۋلتۋرە "ليتەراتوۆ" نيزكي ستاتۋس يمەلا كاك دەياتەلنوست، سۆيازاننايا س مانيپۋليروۆانيەم چيستو ماتەريالنىمي رەسۋرسامي، تاك ي ۋزكايا سپەتسياليزاتسيا. ۆەبەر وشيبالسيا، دۋمايا، چتو ۋزكوسپەتسياليزيروۆاننىي ترۋد ۆ كيتاە ۆووبششە نە پولۋچيل رازۆيتيا، نو ستاتۋس ۋ نەگو بىل نيزكي - ەتو نەسومنەننو.

وتسيۋدا - انتيبۋرجۋازنوست وتچۋجدەننوي ينتەلليگەنتسي، تو ەست ۆراجدەبنوست ينديۆيدۋالنوي پرەدپرينيماتەلسكوي ينيتسياتيۆە، چاستنومۋ بيزنەسۋ. تاك ينتەلليگەنتسيا ستالا اگەنتۋروي گوسۋدارستۆەننوگو سوتسياليزما.

سۆويۋ ەتيكۋ ەتا اگەنتۋرا - تاك جە، كاك پروتەستانتى، - دەكلاريروۆالا. ەتو بىلا ەتيكا، ۆ نەكوتورىح ۆاجنىح وتنوشەنياح بۋكۆالنو سوۆپاداۆشايا س پروتەستانتسكوي، پوسكولكۋ پرەدپيسىۆالا چەلوۆەكۋ "پريۋمنوجات بوگاتستۆو", نو نە راستراچيۆات ەگو نا ليچنوە ي نەوبيازاتەلنوە پوترەبلەنيە. توچنو تاك جە ونا ترەبوۆالا وت ينديۆيدا پرەداننوستي سۆوەمۋ دولگۋ، ديستسيپلينى، راتسيونالنوستي دەيستۆي. نو ۆ نەكوتورىح درۋگيح ۆاجنىح وتنوشەنياح ونا بىلا ينوي. ونا ترەبوۆالا وت ينديۆيدا ستاۆيت ينتەرەسى كوللەكتيۆا ۆىشە ليچنىح; ونا بىلا، ەسلي موجنو تاك ۆىرازيتسيا، ۆدوحنوۆەننو كونفورميستسكوي. ي ەە راتسيوناليزم يمەل ينۋيۋ سفەرۋ پريمەنەنيا. ون نە بىل راسچەتنىم راتسيوناليزموم، پوسكولكۋ نە بىلو رىنكا - ينفراسترۋكتۋرى، پوبۋجدايۋششەي ك راسچەتنوي رەنتابەلنوستي. ەتو بىل راتسيوناليزم ورگانيزوۆاننوگو وفيسا ("ماتەريالنىي" راتسيوناليزم، ا نە "ابستراكتنىي" ۆ تەرمينولوگي ۆەبەرا).

بىلا لي ەتا ەتيكا سۆيازانا س كاكوي-تو سپەتسيفيچەسكوي رەليگيوزنوستيۋ، كاك ەتو دولجنو كاك بۋدتو بى سلەدوۆات يز وبوبششەننوي مودەلي ۆەبەرا؟

بەزرەليگيوزنوست سوۆەتسكوگو ي ماويستسكوگو وبششەستۆا ي گوسۋدارستۆا ۋسيلەننو دەمونستريروۆالاس يمي ساميمي ي ۆنەدريالاس ۆ ماسسى سووتۆەتستۆۋيۋششيم ۆوسپيتانيەم. ۆ كيتاە، سوبستۆەننو، ۆ ەتوم نە بىلو وسوبەننوي نەوبحوديموستي، تاك كاك كيتايسكايا كۋلتۋرا، كاك ۆىسوكايا، تاك ي نارودنايا، ۆووبششە ۆ يزۆەستنوم سمىسلە بەزرەليگيوزنا (ۆ ەتوم سوليدارنى ماكس ۆەبەر ي فرانتسۋزسكي سوتسيولوگ مارسەل گرانە) ي نە تسەركوۆنا. تو جە ساموە موجنو سكازات ي و رۋسسكوم سوزناني - كاك و نارودنوم، تاك ي پروسۆەششەننوم. نەسموتريا نا وفيتسيالنو سۋگۋبو تسەركوۆنىي حاراكتەر روسسيسكوگو وبششەستۆا، حريستيانستۆو ۆ روسسي نيكوگدا نە بىلو گلۋبوكو ۋسۆوەنو. رۋسسكوە تراديتسيوننوە سوزنانيە وستاۆالوس ۆ بولشوي مەرە ماگيچەسكيم. ا كيتايسكوە سوزنانيە بىلو ماگيچەسكيم ۆووبششە par excellence. نا زاپادە، كستاتي، ەتو يزجيۆانيە ماگي پرويزوشلو يمەننو ۆ راننەم مودەرنە ي سناچالا پوچتي يسكليۋچيتەلنو ۋسيليامي پروتەستانتوۆ. يح ۆراجدەبنوستي ماگي ۆەبەر پريداەت كولوسسالنوە زناچەنيە، ي ەگو سراۆنەنيە پۋريتانيزما ي كونفۋتسيانستۆا ناچيناەتسيا يمەننو س ەتوي تەمى.

نو بەزرەليگيوزنوست سوۆەتسكوگو ي "كراسنو-كيتايسكوگو" وبششەستۆا كاجەتسيا وچەۆيدنوي، تولكو ەسلي مى سوگلاسنى س ۆەسما ۋزكيم پونيمانيەم توگو، چتو تاكوە رەليگيا. سوتسيولوگيا پونيماەت رەليگيۋ گورازدو شيرە، چەم حريستيانسكوە ۋچەنيە و تسەركۆي (ەككلەزيولوگيا), كاك زامەتيلي ۆ ۆاجنوي ستاتە پيتەر بەرگەر ي توماس لۋكمانن[9].

ي ەسلي سچيتات، ناپريمەر، ۆسلەد زا ديۋركگەيموم رەليگيەي ۆسياكۋيۋ سيستەمۋ ۆەروۆاني، نە ترەبۋيۋششۋيۋ دوكازاتەلستۆ[10]، يلي سيستەمۋ "كونەچنىح تسەننوستەي", تو پوزۆوليتەلنو دوپۋستيت ۆ تاكوم سلۋچاە، چتو ەتو ماگيچەسكوە سوزنانيە ۆ روسسي ي كيتاە ۆ يستوريچەسكي پوزدنەە ۆرەميا پرەودولەۆاەتسيا نە ۆ ستورونۋ ۋجە رۋتينيزيروۆاننوگو ي پولۋمەرتۆوگو حريستيانستۆا يلي ينوي ۆەرسي رەليگي سپاسەنيا، ا ۆ نەچتو سەميوتيچەسكي ينوە. ناپريمەر، ۆەرۋ ۆ "كوممۋنيزم" كاك يدەالنو-گارمونيچنۋيۋ جيزن چاستو نازىۆايۋت رەليگيەي ۆ پولەميچەسكيح تسەلياح، نو، ۆوزموجنو، ەتو نە پروستو پولەميچەسكايا مەتافورا. حوروشو يزۆەستنو، چتو كوممۋنيستيچەسكيمي ۋتوپيامي ۆدوحنوۆلياليس منوگيە حريستيانسكيە ەرەسي، ي ماركسيستام پونادوبيلوس ۋسيلەننو اتريبۋتيروۆات سۆوي كوممۋنيزم كاك "ناۋچنىي", چتوبى يزباۆيتسيا وت نەۋدوبنىح دليا نيح رەفەرەنتسي. ي ۆ كونفۋتسيانستۆە كونتسەپتسيا گارمونيچەسكوگو وبرازا (زەمنوي) جيزني وچەن ناپوميناەت كوممۋنيستيچەسكي يدەال. ودنيم سلوۆوم، ستويت تولكو راسشيريت سمىسل پونياتيا "رەليگيا", كاك ەتا رەليگيا تۋت جە وبنارۋجيۆاەتسيا زا سوتسياليستيچەسكيم فاسادوم، سوزداننىم ينتەلليگەنتسيەي-بيۋروكراتيەي.

 

***

پەرەيدەم تەپەر وت كيتايا ماو (ي كوممۋنيستيچەسكي-سوتسياليستيچەسكوي روسسي) ك كيتايۋ دەن سياوپينا (ي پوستكوممۋنيستيچەسكوي روسسي), س يح ۋسكورەننىم ەكونوميچەسكيم روستوم ي ديناميچنىم چاستنىم پرەدپرينيماتەلستۆوم.

ۆەبەر سوۆەرشەننو وپرەدەلەننو سچيتاەت، چتو پرويزوشەدشەە نا زاپادە، بىلو نە تولكو نەپوۆتوريمو، نو ي نە نۋجدالوس ۆ پوۆتورەني. پوتومۋ چتو نوۆايا حوزيايستۆەننايا پراكتيكا، يمەنۋەمايا كاپيتاليزموم، راز ۆوزنيكنۋۆ، دوستيگنۋۆ نەكوتوروي كريتيچەسكوي ماسسى ي ۋبەديتەلنو پوكازاۆ سۆويۋ ەففەكتيۆنوست، ۆ دالنەيشەم ۋجە ساموگەنەريرۋەتسيا ي راسپروسترانياەتسيا. ەي نە نۋجنا وسوبايا ينيتسياتيۆنايا اگەنتۋرا، ا ەە دەيستۆيتەلنوي پاسسيۆنوي اگەنتۋرە (اگەنتۋرام) نە نۋجنا ەتيكا ي رەليگيا ينيتسياتوروۆ كاپيتاليزما، ا موجەت بىت، ي ۆووبششە - نيكاكايا ەتيكا ي نيكاكايا رەليگيا. پوبەدا كاپيتاليزما وزناچاەت، چتو ون سام ستانوۆيتسيا تراديتسيەي: "رۋتينيزيرۋەتسيا" - كاك موگ بى سكازات سام ۆەبەر.

پريوبششەنيە چەلوۆەچەسكوگو "ماتەريالا" ك ەتوي تراديتسي ۆوزموجنو رازنىمي سپوسوبامي: (1) پرياموە فيزيچەسكوە پرينۋجدەنيە، زاكونوداتەلستۆو، ەكونوميچەسكي شانتاج، پودكۋپ، يلي جە (2) پەرەۆوسپيتانيە كاك ۆ كومبيناتسي س پەرۆىم سپوسوبوم، تاك ي سامو پو سەبە - پرەدۆاريتەلنوە ۆوسپيتانيە (ۆ شكولە پرەجدە ۆسەگو), يلي جە (3) يميتاتسيا يزۆەستنوگو ورگانيزاتسيوننوگو وبرازتسا.

تاك بۋرجۋازنىي كاپيتاليزم ۋكرەپليالسيا كاك نوۆايا تراديتسيا نا سامóم زاپادە، گدە ون توجە ۆوزنيك نە سرازۋ پوۆسيۋدۋ، ا ۆ نەسكولكيح وچاگاح، وتكۋدا پوتوم راسپروسترانيالسيا يلي كۋدا ون ۆتياگيۆال ناسەلەنيە (ۋربانيزاتسيا). زاتەم تو جە ساموە پرويسحوديلو ۆ كولونياح. موجنو دۋمات، چتو س تەچەنيەم ۆرەمەني مەستنىي چەلوۆەچەسكي "ماتەريال" ۆ كولونياح ي بىل بى ۆتيانۋت ۆ "ۆورونكۋ" كاپيتاليزما ي ۋسكورەننوگو ەكونوميچەسكوگو روستا تەمي جە مەتودامي، ەسلي بى ەتوت پروتسەسس نە بىل پرەرۆان دەكولونيزاتسيەي.

ا پوسكولكۋ وچاگي ەكونوميچەسكوگو رازۆيتيا نا ۆوستوكە پوياۆيليس پوسلە دەكولونيزاتسي ي وپرەدەلەننو بەز رەشايۋششەگو پرياموگو ۋچاستيا زاپادنوگو كاپيتالا، تو، نادو پولاگات، تەپەر تام وبنارۋجيلاس سوبستۆەننايا اگەنتۋرا كاپيتاليزما. ي سنوۆا ۆستاەت ۆوپروس: چتو ەتو زا اگەنتۋرا، كاكايا ۋ نەە ەتيكا ي س كاكوي رەليگيەي (تراديتسيوننوي يلي نوۆوي) ونا سۆيازانا؟

تاك جە، كاك نا زاپادە ۆ راننەم مودەرنە، اگەنتۋرا ەكونوميچەسكوگو روستا نا ۆوستوكە حوروشو يزۆەستنا. ەتو گوسۋدارستۆو كاك كورپوراتسيا ۆلاستي. ناچينايا س وپەرەجايۋششەگو "ياپونسكوگو پرەتسەدەنتا" نا رۋبەجە XIX-XX ۆەكوۆ نا ۆوستوكە يمەننو گوسۋدارستۆو ۆىستۋپاەت كاك اگەنتۋرا كاپيتاليزما. ەتو داەت كوممەنتاتورام ۆوزموجنوست راسسماتريۆات ەكونوميچەسكوە رازۆيتيە ۆ ۆوستوچنوي ازي كاك وسوبىي ۆاريانت ەكونوميچەسكوگو رازۆيتيا، وسوبۋيۋ مودەل مودەرنيزاتسي.

نو ينتەرەس كوممەنتاتوروۆ بىسترو سمەششاەتسيا س ەتوي وچەۆيدنوي اگەنتۋرى ك سۆويستۆۋ "ۆوستوچنوگو كاپيتاليزما". گلاۆنوە وتليچيە "ۆوستوچنوگو" ۆاريانتا وت "زاپادنوگو" ۋسماتريۆاەتسيا ۆ توم، چتو ەتو بىلا "نەينديۆيدۋاليستيچەسكايا ۆەرسيا كاپيتاليستيچەسكوگو مودەرنا"[11]. كوللەكتيۆيستسكي سيندروم ۆوستوچنوي مودەرنيزاتسي لەگكو يلليۋستريروۆات، سسىلاياس نا كورپوراتيۆنۋيۋ لويالنوست رابوتنيكوۆ يلي نا رول سەمەينوي سوليدارنوستي. نو نا ساموم دەلە، كاك تولكو نابليۋداتەلي پولۋچيلي ۆوزموجنوست وتسەنيت زناچەنيە ەتوگو فاكتورا نا ۆوستوكە، يم سلەدوۆالو بى پروۆەريت، نە يگرال لي ون زناچيتەلنوي رولي ي نا زاپادە. كوررەكتنىە سوپوستاۆلەنيا زدەس ەششە پرەدستويات، ي موجنو س ۋۆەرەننوستيۋ سكازات، چتو وني پرينەسۋت منوگو نەوجيداننوگو. نو تاك ەتو يلي نەت، ۋچاستيە گوسۋدارستۆا ۆ ەكونوميچەسكوم رازۆيتي نا ۆوستوكە يمەەت وتنوشەنيە نە ك پرەدپولاگاەمومۋ كوللەكتيۆيزمۋ ۆوستوچنوگو چەلوۆەكا ي ينديۆيدۋاليزمۋ زاپادنوگو، ا ك تيپولوگي كاپيتاليزما[12]. ۆ تەرميناح ۆەبەرا، كاپيتاليزم، وبەسپەچيۆشي ەكونوميچەسكوە رازۆيتيە ۆوستوكا، وبەسپەچيل "پاتريمونيالنو-گوسۋدارستۆەننىي" ("پاتريمونيالنىي") كاپيتاليزم.

پاتريمونيالنىي كاپيتاليزم ۆ سلۋچاە وچەن مەلكيح پرينتسيپاتوۆ (يلي گوسۋدارستۆ) موجەت پريۆەستي ك يح پولنومۋ كونۆەرتيروۆانيۋ ۆ "فيرمۋ", چاستنۋيۋ يلي كوللەكتيۆنۋيۋ (اكتسيونەرنۋيۋ، كووپەراتيۆنۋيۋ). نو، چەم بولشە گوسۋدارستۆو، تەم سلوجنەە ەگو حوزيايستۆەننىي كومپلەكس ي تەم سيلنەە تەندەنتسيا گوسۋدارستۆا كاك پرەدپرياتيا پرەۆراششاتسيا ۆ كارتەل ي (يلي) پەرەداۆات پرەدپرينيماتەلسكيە فۋنكتسي كونتراكتنىم يسپولنيتەليام. ۆ تيپولوگي ۆەبەرا، ەتو "پوليتيچەسكي وريەنتيروۆاننىي كاپيتاليزم" (دليا كراتكوستي - "پوليتيچەسكي").

وبا ەتي كاپيتاليزما نامنوگو ستارشە بۋرجۋازنوگو. ۆ ەكونوميچەسكوم رازۆيتي زاپادا وني توجە پوناچالۋ يگرالي رەشايۋششۋيۋ رول. ۆ راننەم مودەرنە پاتريمونيالنىي كاپيتاليزم نا زاپادە ەۆوليۋتسيونيروۆال ۆ ستورونۋ راتسيوناليزاتسي پو حودۋ پرەۆراششەنيا تراديتسيوننوگو پاتريمونيالنوگو پرينتسيپاتا ۆ تو، چتو نازىۆاەتسيا "سوۆرەمەننىم گوسۋدارستۆوم", يلي پروستو "گوسۋدارستۆوم". تاكوە گوسۋدارستۆو ستالو وبوزناچاتسيا پوزدنەە (سو ۆرەمەن اداما سميتا) كاك "مەركانتيليستسكوە". ناچالسيا ەتوت پروتسەسس ۆ انگلي (گدە پەرۆىە پريزناكي "ەكونوميچەسكوي پوليتيكي" گوسۋدارستۆا ۆەبەر وتنوسيت ك كونتسۋ XIV ۆەكا)[13]. ۆ ەۆروپە راننەگو مودەرنا پاتريمونيالنىي كاپيتاليزم، سو سۆويمي "دوچەرنيمي پرەدپرياتيامي" ي پودريادچيكامي، پىتالسيا كونكۋريروۆات س نوۆىم "بۋرجۋازنىم" كاپيتاليزموم نا پوپريششە ەكونوميچەسكوگو رازۆيتيا، نو ۆ تسەلوم نەۋداچنو. انگليسكوە گوسۋدارستۆو ۋستۋپيلو ينيتسياتيۆۋ راتسيونالنومۋ بۋرجۋازنومۋ كاپيتالۋ. روسسيسكوە گوسۋدارستۆو سوحرانيلو مونوپوليۋ نا پرەدپرينيماتەلستۆو زا سوبوي، نو، كاك يزۆەستنو، س مودەرنيزاتسيەي نە سپراۆيلوس. وبىچنو سچيتاەتسيا، چتو گوسۋدارستۆو ۆ روسسي ۆزيالو نا سەبيا ەتۋ رول يز-زا وتسۋتستۆيا درۋگوي اگەنتۋرى، نو ەست نە مەنشە وسنوۆاني پولاگات، چتو ونو جە ەە ي پوداۆيلو. ي نە پوتومۋ، چتو بىلو ارحايچنىم. ا پوتومۋ، چتو بىلو مودەرنىم ي حوتەلو سوحرانيت مونوپوليۋ نا مودەرنيزاتسيۋ[14].

نو، وتتەسنەننىي (كاك پو ۆنۋترەننيم سودەرجاتەلنىم، تاك ي پو كونيۋنكتۋرنىم پريچينام) وت ماگيسترالي ەكونوميچەسكوگو رازۆيتيا بۋرجۋازنىم كاپيتاليزموم، پوليتيچەسكي كاپيتاليزم ۆزيال رەۆانش ۆ ەپوحۋ تاك نازىۆاەموگو پوزدنەگو زرەلوگو كاپيتاليزما، كوگدا ۆ رەزۋلتاتە كونتسەنتراتسي كاپيتالا نا رىنكە پوياۆيليس سپونتاننو ۆوزنيكايۋششيە سنيزۋ مونوپولي، سامي زاينتەرەسوۆاننىە ۆ سيمبيوزە س گوسۋدارستۆوم. تاك روديلسيا گوسۋدارستۆەننو-مونوپوليستيچەسكي كاپيتاليزم (ۆ ماركسيستسكوي تەرمينولوگي). سامىمي ياركيمي پريمەرامي تۋت وكازاليس گەرمانيا ي ياپونيا، پريچەم پوسلەدنيايا - ۆپولنە سوزناتەلنو ۆزياۆشايا يمەننو گەرمانيۋ زا وبرازەتس.

نو نا ۆوستوكە پاتريمونيالنو-پوليتيچەسكي كاپيتاليزم، حوتيا پوپەرەمەننو ۋگاسال، راستسۆەتال، وپيات ۋگاسال، نيكوگدا ينيتسياتيۆى نە ۋپۋسكال. ني تام، گدە ون ناچال مودەرنيزاتسيۋ، مينۋيا پوپىتكۋ پوستروەنيا سوتسياليزما، ني تام، گدە سناچالا تاكايا پوپىتكا بىلا پرەدپرينياتا. ۆىزۆانو ەتو تەم، چتو ۋ نەگو ناشلاس ادەكۆاتنايا اگەنتۋرا س ادەكۆاتنوي ەتيكوي. ي ەتو بىلا نە رەمەسلەننو-تورگوۆايا پروتوبۋرجۋازيا زاپادنوگو وبرازتسا، ي ەە ەتيكا نە بىلا پروتەستانتسكوي.

اگەنتۋرا پاتريمونيالنو-پوليتيچەسكوگو كاپيتاليزما ۆەربۋەتسيا يز ريادوۆ كورپوراتسي ۆلاستي، بۋد تو راسشيرەننايا پريدۆورنايا كليكا سوحرانيۆشيحسيا ستارىح رەجيموۆ (تيپا ساۋديسكوي ۆ داننىي مومەنت) ي ۆوەننو-گوسۋدارستۆەننايا بيۋروكراتيا (وچەن چاستىي سلۋچاي، حاراكتەرنىي دليا تۋرتسي ناچالا حح ۆەكا، دليا يرانا ي پاكيستانا تەپەر) يلي ۆەرحني سلوي پارتينو-گوسۋدارستۆەننوگو يستەبليشمەنتا، ۆوزنيكشي ۆ حودە تاك نازىۆاەمىح سوتسياليستيچەسكيح رەۆوليۋتسي (كاك ۆ روسسي ي كيتاە). ۆىحودتسى يز ەتوي سرەدى كونۆەرتيرۋيۋتسيا ۆ كاپيتاليستوۆ، موبيليزۋيا سۆوي ادمينيستراتيۆنو-پوليتيچەسكي كاپيتال. سەيچاس يح توجە يمەنۋيۋت "بۋرجۋازيەي", حوتيا دليا توگو، چتوبى نە زابىۆات و ەە ينوم پرويسحوجدەني، لۋچشە بى نازىۆات ەە "پلۋتوكراتيەي".

تۋت سلەدۋەت ناپومنيت و گلۋبيننوم رودستۆە گوسۋدارستۆەننوگو سوتسياليزما ي پاتريمونيالنو-گوسۋدارستۆەننوگو، يلي گوسۋدارستۆەننو-مونوپوليستيچەسكوگو، كاپيتاليزما. ۆ روسسيسكوم ي كيتايسكوم گوسۋدارستۆەننوم سوتسياليزمە پاتريمونيالنىي كاپيتاليزم س پوليتبيۋرو، ۆمەستو دۆورا، ۆو گلاۆە پروسماتريۆاەتسيا بەز وسوبوگو ترۋدا، ي ەتو بىلو گلاۆنىم ارگۋمەنتوم لەۆوكوممۋنيستوۆ، تروتسكيستوۆ ي انارحيستوۆ ۆ يزوبليچەني ستالينسكوگو "سوتسياليزما" كاك زاماسكيروۆاننوگو گوسۋدارستۆەننو-مونوپوليستيچەسكوگو كاپيتاليزما. مەنەە وچەۆيدەن سوتسياليزم ستارىح رەجيموۆ، نو ۆەبەر پريپيسىۆاەت يم سۆويستۆو سوتسياليزما بەز ستەسنەنيا، چتو سوۆەرشەننەيشايا كرامولا دليا ماركسيزما بولشەۆيكوۆ، نە دوپۋسكاۆشيح ي مىسلي و رودستۆە سۆوەگو پروەكتا، سكاجەم، سو ستروەم درەۆنەگو ەگيپتا، پروەكتامي ستيۋارتوۆ يلي فريدريحا ۆەليكوگو. ودناكو ەتي انالوگي وچەن منوگوزناچيتەلنى، دليا نيح ەست بەزۋسلوۆنىە وسنوۆانيا، ا ەسلي تاك، تو پەرەحود وت سوتسياليزما ك گوسكاپيتاليزمۋ ۆ روسسي ي كيتاە سوۆسەم نە ۋديۆلياەت: يح رازدەلياەت دۆەر، كوتورايا ۆسەگدا وتكرىتا، - پريچەم ۆ وبە ستورونى.

نو پوليتيچەسكي كاپيتاليزم پود كرىشەي پاتريمونيالنو-كاپيتاليستيچەسكوگو گوسۋدارستۆا نە وحۆاتىۆاەت ۆسەي حوزيايستۆەننوي سفەرى، پوسكولكۋ نە موجەت وبەسپەچيت رابوتوي ۆسەح. پوميمو نەگو، سۋششەستۆۋەت ي چاستنوپرەدپرينيماتەلسكي بۋرجۋازنىي كاپيتاليزم، رەگۋليرۋەمىي رىنكوم. پاتريمونيالنو-پوليتيچەسكي كاپيتاليزم ناحوديتسيا س نيم ۆ سلوجنىح ي پروتيۆورەچيۆىح وتنوشەنياح س ودنوي ستورونى، ون ەگو وپاساەتسيا كاك كونكۋرەنتا، س درۋگوي ستورونى، ون ەمۋ نۋجەن كاك ۆسپوموگاتەلنىي ۆاريانت. ون ەگو داجە پووششرياەت - حوتيا ي ۆ پودچينەننىح فورماح پو تيپۋ اۋتسورسينگا ي فرانچايزينگا - ي ۆسياچەسكي پىتاياس پرەدوپرەدەليت ەگو سپەتسياليزاتسيۋ ۆىگودنىم دليا سەبيا وبرازوم. نو تاك يلي يناچە، ون سۋششەستۆۋەت. كتو ەگو اگەنتۋرا ي نۋجنا لي ەي پروتەستانتسكايا ەتيكا؟

اگەنتۋرا ەتوگو كاپيتاليزما ۆەربۋەتسيا يز تەح، كتو پوكينۋل سفەرۋ تراديتسيوننو-بەزدوحودنوگو حوزيايستۆوۆانيا، نو نە ناشەل مەستا ۆ سفەرە ورگانيزوۆاننوگو پاتريمونيالنو-پوليتيچەسكوگو كاپيتاليزما. ۆ ستراناح "ترەتەگو ميرا" ون ناچيناەتسيا كاك "نەفورمالنىي" سەكتور ەكونوميكي (بۋرجۋازنىي كاپيتاليزم راننەگو مودەرنا، كستاتي، توجە بىل سۆوەگو رودا "نەفورمالنىم سەكتوروم"; نا ەتو نە وبراششايۋت ۆنيمانيا، ا زريا). ەتا اگەنتۋرا پراكتيكۋەت دۆە رازنوۆيدنوستي كاپيتاليزما.

ۆو-پەرۆىح، كاپيتاليزم، كوتورىي ۆەبەر نازىۆال "اۆانتيۋريستيچەسكيم", "سپەكۋلياتيۆنىم". ۆ نىنەشنيح مەديا دليا ەگو وبوزناچەنيا نا زاپادە يسپولزۋيۋتسيا تاكيە مەتافوريچەسكيە وپرەدەلەنيا، كاك "تۋربوكاپيتاليزم", يلي "كازينوكاپيتاليزم", يلي "ديكي", يلي "وتۆيازاننىي" (unleashed) كاپيتاليزم. تاكوي كاپيتاليزم، كاك سنوۆا ي سنوۆا پودچەركيۆال ۆەبەر، سۋششەستۆوۆال ۆسەگدا. نە ون، كاك ناستايۆال ۆەبەر، بىل گلاۆنىم اگەنتوم مودەرنيزاتسي نا زاپادە، نو ون نيكۋدا ي نە يسچەز. ا س نەكوتورىح پور ۆوسستانوۆيل سۆوي پوزيتسي. ۆ XIX ۆەكە ون بىل ادەكۆاتەن كولونياليزمۋ-يمپەرياليزمۋ، ا تەپەر - وگرومنوي سفەرە ۆتوريچنوگو مانيپۋليروۆانيا بوگاتستۆوم (فوندوۆىە رىنكي), گدە رەيدەرستۆو زامەنيلو ستارۋيۋ پراكتيكۋ تەرريتوريالنىح زاحۆاتوۆ. ون لەگكو سراستاەتسيا س پوليتيچەسكيم كاپيتاليزموم، كاك ەتو بىلو ي رانشە.

ۆو-ۆتورىح، كاپيتاليزم، چيا اگەنتۋرا ي ەست اگەنتۋرا مەحانيچەسكوگو راسپروسترانەنيا كاپيتاليزما نە پو ۆىبورۋ، ا پو پرينۋجدەنيۋ، ەسلي نە فيزيچەسكومۋ، تو ينستيتۋتسيونالنومۋ (سترۋكتۋرنىي يمپەراتيۆ) ي پسيحولوگيچەسكومۋ (كۋلتۋرنىي يمپەراتيۆ). كاك گوۆوريت ۆەبەر، "پۋريتانين حوتەل بىت پروفەسسيونالوم، ا مى دولجنى".

كاك جە وبستويت دەلو س ەتيكوي ەتيح ترەح اگەنتۋر كاپيتاليزما؟ موجنو دۋمات، كاك دۋمال ي ۆەبەر، چتو ۆسە وني ەتيچەسكي نەيترالنى. ودناكو دەلو وبستويت نەسكولكو سلوجنەە.

ەتيچەسكۋيۋ نەيترالنوست پوليتيچەسكوگو ي اۆانتيۋريستيچەسكوگو كاپيتاليزما كريتيچەسكي ناستروەننايا وبششەستۆەننوست ۆوسپرينيماەت كاك بەزنراۆستۆەننوست، گرانيچاششۋيۋ س پرەستۋپنوستيۋ. ي زاپادنايا، ي روسسيسكايا پۋبليتسيستيكا نەۋستاننو اتاكۋيۋت "بەسسوۆەستنوست", "جادنوست", "ەگويزم", "كلەپتومانيۋ", "مەگالومانيۋ", "سوتسيوپاتيۋ" نۋۆوريشەي نەوكاپيتاليزما. ۆ كيتاە ەتيم جە زانياتا ي پو-پرەجنەمۋ نادزيرايۋششايا زا وبششەستۆوم پارتوكراتيا. دو مودەرنا ي نىنە ەتيم پۋبليچنو زانياتو سۆياششەنستۆو - ليۋبوە ي پوۆسيۋدۋ. ۆ ەگو رەپەرتۋارە ۆسەگدا، كونەچنو، ەست كازۋيستيكا، ناحودياششايا وپراۆدانيە بوگاتستۆۋ، نو پوروكي، اسسوتسيروۆاننىە س بوگاتستۆوم، ۆسە ەتيچەسكيە سيستەمى وسۋجدايۋت.

ۆمەستە س تەم اگەنتۋرا پوليتيچەسكوگو ي اۆانتيۋريستيچەسكوگو كاپيتاليزما ۆوۆسە نە ليشەنا ەتيچەسكوي رەفلەكسي. وتچاستي ك ەتومۋ ەە ۆىنۋجداەت وبششەستۆەننايا كريتيكا. وتچاستي ونا ساما حوتەلا بى ۆىگليادەت ۆ سوبستۆەننىح گلازاح بلاگورودنو. پروتەستانتسكايا ەتيكا، نە ودوبرياۆشايا سۆەرحدوحودا ي ۆووبششە دوحودا، پولۋچەننوگو س پوموششيۋ نە راتسيونالنو-رىنوچنىح وپەراتسي، ا س پوموششيۋ ۆنەرىنوچنىح (رەنتا) ي سلۋچاينو-سيتۋاتيۆنىح ("كۋش", "تروفەي", "دوبىچا" ("Beute"), كاك ۆىراجاەتسيا ۆەبەر) فاكتوروۆ، دليا ەتوي اگەنتۋرى نە گوديتسيا، پوتومۋ چتو يمەننو تاكوۆو پرويسحوجدەنيە زناچيتەلنوي چاستي ەە سۆەرحدوحودوۆ.

ۆمەستو پروتەستانتسكوي ەتيكي وبسلۋجيۆايۋششەە ەتۋ اگەنتۋرۋ ينتەللەكتۋالنوە سووبششەستۆو (يح سوبستۆەننايا "ورگانيچەسكايا ينتەلليگەنتسيا", كاك سكازال بى گرامشي) سنابديلا ەە نەسكولكيمي پولوجيتەلنىمي سانكتسيامي نا وبوگاششەنيە. ەتو پرينتسيپ (يزۆەستنىي كاك "تەورەما اداما سميتا"), سوگلاسنو كوتورومۋ توت، كتو زابوتيتسيا و ساموم سەبە، پرينوسيت تەم سامىم پولزۋ ۆسەمۋ وبششەستۆۋ. يلي مەريتوكراتيچەسكي پرينتسيپ ۆوزناگراجدەنيا زا ۋسپەح كاك سۆيدەتەلستۆو وسوبىح كاچەستۆ ينديۆيدا، ينوگدا ۆ كومبيناتسي س دارۆينيستسكيم پرينتسيپوم ۆىجيۆانيا سامىح پريسپوسوبلەننىح. ناكونەتس، ليبەرالنو-گۋمانيستيچەسكي پرينتسيپ پراۆا ينديۆيدا نا سامورەاليزاتسيۋ. ۆسە ەتي زاسلۋجيۆايۋششيە پرەمي "دوستوينستۆا", حوتيا ي يمەيۋت سوبستۆەننىە كورني، وتچاستي پرەدستاۆليايۋت سوبوي ترانسفيگۋراتسي "بوجەي بلاگوداتي" ۆ كلاسسيچەسكوي پروتەستانتسكوي ەتيكە، ۆ كوتورۋيۋ سەكۋليارنىي كاپيتاليست، كونەچنو، نە ۆەريت. ي، تاكيم وبرازوم، كاك راز ەتومۋ "پلۋتوكراتيچەسكومۋ" كاپيتاليزمۋ ەست، چەم زامەنيت پروتەستانتسكۋيۋ ەتيكۋ.

وبنارۋجيت كاكۋيۋ-ليبو رەليگيۋ زا ەتيمي پولوجيتەلنىمي سانكتسيامي وبوگاششەنيا نەلەگكو، ي، ەسلي پونيمات رەليگيۋ ۋزكو (سموتري ۆىشە), موجەت بىت، ەە نەت ۆووبششە. دو مودەرنا ۆو ۆسياكوم سلۋچاە پريوبرەتاتەلسكايا اكتيۆنوست اگەنتوۆ كاپيتاليزما نيكاكوگو وتنوشەنيا ك توگداشنيم رەليگيام-گەگەمونام نە يمەلا. نو تاك جە، كاك ۆ سۆوە ۆرەميا ۆ كيتاە ي روسسي، ەە زامەنيالا ۆەرا ۆ كوممۋنيزم، تەپەر ەە مەستو ۆ ەتوم كاچەستۆە زانيالا ۆەرا ۆ "كاپيتاليزم". ەتو ۆو ۆسياكوم سلۋچاە وچەن زامەتنو نا زاپادە ي ۆ روسسي، تو ەست ۆ زونە حريستيانسكوي تراديتسي.

ۆىنۋجدەننومۋ رۋتيننومۋ كاپيتاليزمۋ نايتي سەبە ەتيكۋ وكازىۆاەتسيا زناچيتەلنو ترۋدنەە، حوتيا ونا ەمۋ نۋجنا داجە بولشە، چەم پلۋتوكراتام. ۆەبەر پولاگال، چتو، كوگدا ينديۆيد نادەجنو پوساجەن ۆ "جەلەزنۋيۋ كلەتكۋ" راتسيونالنوگو بيزنەسا، مورالنايا موتيۆاتسيا، نەوبحوديمايا تومۋ، كتو ساديتسيا ۆ ەتۋ "كلەتكۋ" دوبروۆولنو، ەمۋ بولشە نە نۋجنا. نو ەتو نە تاك.

تاك، موجەت بىت، ي بىلو بى، ەسلي بى ينديۆيد نە زنال، چتو ەگو پوۆەدەنيە ۆىنۋجدەننو. تاكوگو "سچاستليۆوگو رابا" س "پرومىتىمي موزگامي" ريسۋيۋت نام انتيۋتوپي، ۆدوحنوۆلەننىە ۋستراشايۋششيم وبرازوم "توتاليتارنوگو وبششەستۆا". نو تاكوي ينديۆيد - پرودۋكت مەلانحوليچەسكوگو ۆووبراجەنيا وتچۋجدەننوي ينتەلليگەنتسي يلي مەچتا سوتسيوپاتوۆ، پاتولوگيچەسكي سكلوننىح ك كونتروليۋ ناد درۋگيمي (control freaks). ا رەالنىي ينديۆيد، سوزنايۋششي، چتو ون ك چەمۋ-تو پرينۋجداەتسيا ناۆيازاننوي ەمۋ ديستسيپلينوي يلي ساموديستسيپلينوي، يسپىتىۆاەت پوترەبنوست نە ۆ توم، چتوبى پرينيمات رابستۆو زا سۆوبودۋ، ا ۆ توم، چتوبى يمەت زا سۆوە پودچينەنيە ديستسيپلينە كاكۋيۋ-تو پرەميۋ، پوميمو دەنەجنوي، داجە ەسلي ون يمەەت دەنەجنۋيۋ (كاكوۆوي، ۆپروچەم، ون، كاك پراۆيلو، نە يمەەت، ي ۆ ليۋبوم سلۋچاە سچيتاەت ەە نەدوستاتوچنوي).

پروتەستانتسكايا تەوديتسەيا وبەششالا ەتۋ پرەميۋ ۆ ۆيدە بوجەي بلاگوداتي. اگەنتۋرا رۋتيننوگو كاپيتاليزما، ۆ سۋششنوستي يميتيرۋيۋششايا بۋرجۋازنىي كاپيتاليزم، ۆ پرينتسيپە، موگلا بى زايمستۆوۆات ي ەگو ەتيكۋ. نو ليش پري ۆىپولنەني دۆۋح ۋسلوۆي. ۆو-پەرۆىح، ەسلي ونا بۋدەت پومنيت، چتو دوبرودەتەل ي مەريلو ۋسپەحا ۆ ەتوي ەتيكە نە ەكسپانسيا، ا رەنتابەلنوست بيزنەسا. ۆو-ۆتورىح، ەسلي ونا بۋدەت يسكرەننە ۆەريت ۆ حريستيانسكوگو، ي داجە ەششە لۋچشە ۆ پۋريتانسكوگو، سپەتسيفيچەسكوگو بوگا، پوسكولكۋ تولكو پري ۋسلوۆي تاكوي ۆەرى ينديۆيد ەموتسيونالنو ادەكۆاتەن ترۋدنومۋ دەلۋ مورالنوگو ساموۋتۆەرجدەنيا. چتوبى بىت كاپيتاليستوم سپەتسيفيچەسكي بۋرجۋازنوگو ستيليا، پودچەركيۆال ۆەبەر، نۋجنا بولشايا سيلا حاراكتەرا ۆنە سۆيازي س كونكرەتنوستيۋ رەليگيوزنوگو پەرەجيۆانيا. ۆىپولنيموست ەتيح ۋسلوۆي تەپەر وچەن سومنيتەلنا.

مەروي ۋسپەحا ۆ وبششەستۆە نەوكاپيتاليزما (وپيات) ستالا نە رەنتابەلنوست، ا ەكسپانسيا ي سپوسوبنوست بيزنەسا سوحرانيتسيا ۆوپرەكي سۆوەي نەرەنتابەلنوستي - ەتا سپوسوبنوست كاك راز ي ەست سلەدستۆيە گيگانتيزما يلي پوليتيچەسكوگو پاتروناجا. پروستوە سۋششەستۆوۆانيە نا گراني رەنتابەلنوستي تەپەر ۆىگلياديت نە كاك ۋسپەح، ا، ناوبوروت، كاك نەۋسپەح.

ا بوگ، س كوتورىم پۋريتانە بىلي ۆ تاكيح ليچنىح ي ەموتسيونالنو ناپرياجەننىح وتنوشەنياح، كاك سووبششاەتسيا ۆ پوسلەدنيح يزۆەستياح، ۋمەر.

ۆ ەتيح ۋسلوۆياح ينيتسياتورام ەتيچەسكوگو تۆورچەستۆا پريحوديتسيا وبراششاتسيا ك بولەە شيروكومۋ كۋلتۋرنو-رەليگيوزنومۋ ناسلەديۋ، رەابيليتيرۋيا، موديفيتسيرۋيا ي كومبينيرۋيا رازنىە ينتەللەكتۋالنو-سەميوتيچەسكيە رەسۋرسى. ودنيم يز تاكيح رەسۋرسوۆ وكازىۆاەتسيا كونفۋتسيانستۆو.

ينۆوكاتسي كونفۋتسيانستۆا پوياۆلياليس ۋجە ۆ سۆيازي س ناچالوم بىستروگو ەكونوميچەسكوگو روستا ۆوستوچنوازياتسكيح "تيگروۆ". س وگليادكوي نا ۆەبەرا دەلاليس پريامولينەينىە پوپىتكي نايتي ۆ كونفۋتسيانستۆە ەلەمەنتى، رودنياششيە ەگو س پروتەستانتسكوي ەتيكوي ي، ستالو بىت، بلاگوپرياتنىە دليا پوۆتورەنيا "زاپادنوگو پرەتسەدەنتا". پوسكولكۋ پرەدپولاگالوس، چتو پروتەستانتسكايا ەتيكا پووششرياەت ەكونوميچەسكۋيۋ اكتيۆنوست ينديۆيدا ي پەرەدەلكۋ ميرا، تو جە ساموە سۆويستۆو پىتاليس پريپيسات ي كونفۋتسيانستۆۋ[15].

وسنوۆاني دليا ەتوگو، وپرەدەلەننو، ۆسە-تاكي نەت. كونفۋتسيانستۆو بىلو فيلوسوفيەي (يدەولوگيەي، كۆازيرەليگيەي) گوسپودستۆۋيۋششەي بيۋروكراتي ي دۋشيلو نە تولكو ەكونوميچەسكوە رازۆيتيە كيتايا، نو ي بلوكيروۆالو پوياۆلەنيە پروتوبۋرجۋازي - ەپوحا زا ەپوحوي. ۆ حح ۆەكە كونفۋتسيانستۆو پودۆەرگلوس گونەنيام، نە مەنەە جەستوكيم، چەم پراۆوسلاۆنايا تسەركوۆ ۆ روسسي. رەزكو انتيكونفۋتسيانسكيم بىلو مودەرنيزاتورسكوە "دۆيجەنيە 4 مايا" ي كۋلتۋرنايا رەۆوليۋتسيا 1960-ح گودوۆ. پو يروني سۋدبى، سترويتەلستۆۋ سوتسياليزما، كاك نادەيالوس تۆەردوە ماويستسكوە يادرو كپك، ەتو نە پوموگلو (كاك نە پوموگ ۆوينستۆۋيۋششي اتەيزم ۆ روسسي), نو راسچيستيلو دوروگۋ دۋحۋ پريوبرەتاتەلستۆا (وپيات، كاك ي اتەيزم ۆ روسسي). وبنوۆلەننايا ي، ۆەروياتنو، وچيششەننايا وت كونفۋتسيانسكوگو دۋحا بيۋروكراتيا دوپۋستيلا پريۆاتيزاتسيۋ، ي ساما پرينيالا ۆ نەي ۋچاستيە س گورازدو بولشەي لەگكوستيۋ، چەم ستارايا بيۋروكراتيا، وتياگوششەننايا كونفۋتسيانسكيمي پرەدستاۆلەنيامي و بلاگورودستۆە، كوتوروە اسسوتسيروۆالوس سو سلۋجەبنىم دولگوم، پاتەرناليستسكيم سيندروموم وتۆەتستۆەننوستي زا بلاگونراۆيە پلەبسا ي س "گراموتەيستۆوم" (تو ەست س "ينتەلليگەنتستۆوم" پو-ناشەمۋ), ا نە س دەلوۆيتوستيۋ.

نو تەپەر كونفۋتسيانستۆو ۆ كيتاە رەابيليتيروۆانو[16]. سپراشيۆاەتسيا پوچەمۋ. وپرەدەلەننو نە دليا توگو، چتوبى پوبۋديت كيتايتسەۆ ك پرەدپرينيماتەلستۆۋ ي تەم سامىم پريدات ەكونوميكە ديناميزم. دليا ەتوگو ونو نە گوديتسيا، دا ەتو ي نە ترەبۋەتسيا. ەتو ۋجە سدەلالي گوسۋدارستۆو ي ەگو پريامىە كليەنتى-مونوپوليستى ۆ سيمبيوزە س اۆانتيۋريستيچەسكيم كاپيتالوم.

نو ي نە دليا توگو، چتوبى پەرەۆوسپيتات ۆ دۋحە بلاگودۋشنوگو گۋمانيستيچەسكوگو كونفۋتسيانستۆا اۆانتيۋريستيچەسكي ي پوليتيچەسكي كاپيتاليزم س ەگو پريوبرەتاتەلسكيم ەكسپانسيونيزموم، پوترەبيتەلسكيم اپپەتيتوم، تەندەنتسيەي ك رەنتە، پاتروناج-كليەنتاليستسكيم وتنوشەنيام، كوررۋپتسيەي. ەتو بىلو بى پۋستوي زاتەەي[17].

نو دليا ۋكرەپلەنيا مورالنوگو دۋحا رۋتيننوگو كاپيتاليزما ي دليا پرەۆراششەنيا ەگو ۆ ۆەدۋششۋيۋ ي دومينيرۋيۋششۋيۋ، ا نە ۆسپوموگاتەلنۋيۋ ي پودچينەننۋيۋ پراكتيكۋ كونفۋتسيانستۆو كاك زامەنا پروتەستانتسكوي ەتيكي موجەت وكازاتسيا ادەكۆاتنىم. اگەنتۋرە رۋتيننوگو كاپيتاليزما نۋجەن كومپەنساتورنىي ميف، كوتورىي داۆال بى ەي نادەجنوە ساموۋۆاجەنيە، بەز چەگو نيكتو نە موجەت راسسچيتىۆات نا ۋۆاجەنيە پوستوروننيح ي پوكولەبات ۋۆەرەننوست ۆ سەبە اگەنتوۆ كونكۋريرۋيۋششيح كومپەنساتورنىح ميفوۆ. ۆ ەتوم بىلا ميسسيا پروتەستانتسكوي ەتيكي ۆ رەشايۋششي مومەنت، كوگدا وبنارۋجيليس ۋسلوۆيا، بلاگوپرياتنىە دليا حوزيايستۆەننوي اكتيۆنوستي ۆ راسچەتە نا دوحودنوست. يمەننو س ەە پوموششيۋ زاپادنايا اگەنتۋرا بۋرجۋازنو-كاپيتاليستيچەسكوي پراكتيكي وكازالاس سپوسوبنا سوتسيالنو (نە ەكونوميچەسكي) كونكۋريروۆات س پاتريمونيالنو-پوليتيچەسكيم ي اۆانتيۋرنو-سپەكۋلياتيۆنىم كاپيتاليزموم، وتياگوششەننىم يزۆەستنىمي پاتولوگيامي، - ي، بولەە توگو، نەسپوسوبنىم ۆىجيت بەز ەتيح پاتولوگي. تەپەر ۆ ەتوم موجەت وكازاتسيا ي ميسسيا كونفۋتسيانستۆا. دليا زاروجدەنيا كاپيتاليزما ونو نە بىلو ينسترۋمەنتالنو. دليا ۆىجيۆانيا ۋجە "فورماتيروۆاننوگو" بۋرجۋازنوگو كاپيتاليزما - ۆپولنە.

ۆو-پەرۆىح، كونفۋتسيانستۆو، س ەگو سيلنەيشيم اكتسەنتوم نا ساموسوۆەرشەنستۆوۆانيە ليچنوستي ي تسيۆيليزوۆاننوست ينديۆيدا، داەت ەمۋ سپوسوب ستاتۋسنوگو ساموۋتۆەرجدەنيا ي ۆوزموجنوست ناپولنيت سمىسلوم سۆوە سۋششەستۆوۆانيە بەز وجيدانيا پريزناكوۆ سۆوەگو بوگويزبراننيچەستۆا ي، تاكيم وبرازوم، وبەششاەت كومپەنساتسيۋ زا ۆىنۋجدەننوە پودچينەنيە رىنوچنوي ديستسيپلينە تومۋ، كتو نە سپوسوبەن پولۋچات ەموتسيونالنوە ۋدوۆلەتۆورەنيە وت ساموگو ەتوگو پودچينەنيا.

ۆو-ۆتورىح، مەنتالنوست كونفۋتسيانسكوگو تيپا لۋچشە سوۆمەستيما سو ۆسە بولەە ۆلياتەلنىم ەكولوگيچەسكيم يمپەراتيۆوم، كوتورومۋ كلاسسيچەسكايا پروتەستانتسكايا ەتيكا، ناپراۆليايۋششايا ينديۆيدا نا پوكورەنيە پريرودى، سوۆەرشەننو چۋجدا. ا ەتو وچەن ۆاجنو ۆ ۋسلوۆياح، كوگدا ۆ پوترەبيتەلسكي وريەنتيروۆاننوي ەكونوميكە پوتەريالا ۆليانيە پروتەستانتسكايا ەتيكا، سدەرجيۆاۆشايا سوبستۆەننۋيۋ سكلوننوست ك ناسيليۋ ناد پريرودوي نەگاتيۆنوي سانكتسيەي نا پوترەبلەنيە ي تەم سامىم نا روست پرويزۆودستۆا.

تۋت كاك راز ۆوزموجنو سترۋكتۋرنوە ۋسيلەنيە ترانستسەندەنتالنوي كومپونەنتى ۆ كونفۋتسيانسكوي كارتينە ميرا، چەگو ەي كاك بۋدتو بى تاك نەدوستاۆالو. ي ەسلي مى ۆسلەد زا ۆەبەروم بۋدەم يسكات زا ليۋبوي حوزيايستۆەننوي ەتيكوي كاكۋيۋ-تو رەليگيوزنوست، تو كۋلت پريرودى كاك راز ي موجەت ستات يادروم ەتوي يسكوموي رەليگيوزنوستي.

ۆ سۆيازي س ەتيم ۆوزنيكايۋت دۆە ۆاجنىە ي شيروكيە تەمى.

پەرۆايا سۆيازانا س تەم، چتو كاك بۋدتو بى ستاۆكا نا پرەدپريمچيۆوست ي ستاۆكا نا ينتەلليگەنتنوست بىلي كونكۋرەنتامي ۆ پولە ستاتۋسنىح وريەنتاتسي. يح اگەنتۋرى بىلي ۆراجدەبنى درۋگ درۋگۋ. يح سويۋز پارادوكسالەن. ودناكو ستويت ناپومنيت، چتو ۆووبششە ۆسە ساموە منوگوزناچيتەلنوە ي ماسشتابنوە ۆ يستوري سوۆەرشاەتسيا ۆ حودە رەشەنيا پارادوكسوۆ، ۆ پروتسەسسە رەاليزاتسي توگو، چتو، پو ۆسەي ۆيديموستي، ي سوگلاسنو س پروشلىم وپىتوم كاجەتسيا نەۆوزموجنىم. زاپادنىي وبىۆاتەل س پوموششيۋ پروتەستانتسكوي ەتيكي، ناپريمەر، پولۋچيل ۆوزموجنوست زانيماتسيا بيزنەسوم كاك رەليگيوزنوي پراكتيكوي. ون ليشيل، تاكيم وبرازوم، تراديتسيوننوە سۆياششەنستۆو مونوپولي نا رەليگيوزنۋيۋ ۆيرتۋوزنوست ي وبششەنيە س بوگوم. ۆ پرينتسيپە، نەت نيچەگو نەۆوزموجنوگو ۆ توم، چتوبى سوەدينيت كونفۋتسيانسكوە "دجەنتلمەنستۆو" (ۋدوبنايا ەتيكەتكا، يسپولزۋەمايا ۆەبەروم) س بيزنەسوم، وتنياۆ ۋ تراديتسيوننىح "ليتەراتوۆ" مونوپوليۋ نا مورالنو-ەستەتيچەسكوە ستاتۋسنوە دوستوينستۆو. دليا ەتوگو ترەبۋەتسيا نە ستولكو سوۆمەستيموست سووتۆەتستۆۋيۋششيح نارراتيۆوۆ، سكولكو ۆوليا اگەنتۋرى ي وبستوياتەلستۆا، ۆ كوتورىح ەي ەتو بۋدەت ۆىگودنو.

نو ودنو دەلو، ەسلي اگەنتۋرا ۆىنۋجدەننوگو رۋتيننو-راتسيونالنوگو بيزنەسا ۆوورۋجيتسيا كونفۋتسيانستۆوم پو سۆوەي ينيتسياتيۆە، ي درۋگوە دەلو، ەسلي ەگو بۋدۋت ناۆيازىۆات بيزنەسۋ سۆەرحۋ پوستوروننيە ليۋدي، سامي ك تومۋ جە نە سوبيرايۋششيەسيا بليۋستي كونفۋتسيانسكيح (يلي پروتەستانتسكيح) زاپوۆەدەي.

ۆ پەرۆوم سلۋچاە ەتو موجەت وبەرنۋتسيا كۋلتۋرنو-سوتسيالنىم دۆيجەنيەم، كوتوروە موجەت وكازاتسيا ستول جە موششنىم، كاك تسەركوۆنايا رەفورماتسيا راننەگو مودەرنا نا زاپادە.

ۆو ۆتوروم سلۋچاە ەتو موجەت وكازاتسيا پروپاگانديستسكيم مىلنىم پۋزىرەم، كوتورىي پارتوكراتيا (ۆ ساموم كيتاە) رازدۋۆاەت، پروستو دەلايا ۆيد، چتو ونا پو-پرەجنەمۋ چتو-تو پرەدپرينيماەت، چتوبى وبۋزدات راسپوياساۆشۋيۋسيا پلۋتوكراتيۋ (تاك جە، كاك ۆ روسسي يستەبليشمەنت دەلاەت ۆيد، چتو پراۆوسلاۆنايا رەليگيوزنوست موجەت پوموچ پريسميريت وليگارحوۆ).

يلي، چتو وپاسنەە ۆسەگو، ەتو موجەت بىت كوۆارنىي زاگوۆور، سمىسل كوتوروگو نە ۆ توم، چتوبى ۆوورۋجيت، ا ناوبوروت، رازورۋجيت رۋتيننوگو راتسيونال-كاپيتاليستا، پودسوۆىۆايا ەمۋ كونفۋتسيانستۆو ۆ كاچەستۆە "مورالي سميرەنيا" ۆ ەگو پسيحولوگيچەسكي نەكومفورتابەلنوم پولوجەني نا گراني بانكروتستۆا. ۆپروچەم، زاگوۆورششيكي موگۋت پروسچيتاتسيا، ي گلۋبوكايا ينتەرناليزاتسيا كونفۋتسيانستۆا "ترۋدياششيمسيا كاپيتاليستوم" موجەت پريۆەستي سوۆسەم نە ك تەم پوسلەدستۆيام، نا كوتورىە وني راسسچيتىۆايۋت. سەرەزنايا حريستيانيزاتسيا ەۆروپەيسكوگو پلەبەيستۆا ۆ راننەم مودەرنە توجە حوتەلا ۋميروتۆوريت پلەبس، ا پريۆەلا ك رەۆوليۋتسي - بۋرجۋازنوي رەۆوليۋتسي.

ۆتورايا تەما سۆيازانا س دوۆولنو ەستەستۆەننىم ۆوپروسوم: موجەت لي كونفۋتسيانستۆو بىت ۆوسترەبوۆانو اگەنتۋروي رۋتيننوگو كاپيتاليزما نە تولكو ۆ كيتاە، نو ي نا زاپادە؟ و، دا، نە پروستو موجەت، نو نە يسكليۋچەنو، چتو نا ەتو داجە بولشە شانسوۆ نا زاپادە، چەم ۆ ساموم كيتاە.

سەكۋليارنىي زاپاد، وسيروتەۆشي پو سلۋچايۋ سمەرتي بوگا ي ۆسە بولەە ۋتوملەننىي يرراتسيونالنو راستۋششيم پوترەبلەنيەم (ۋ نيششەگو كيتايا تۋت ەششە ۆسە ۆپەرەدي) يششەت سرەدستۆا وت ۆپادەنيا ۆ ۆارۆارستۆو. كونفۋتسيانستۆو - ەتو تسيۆيليزاتسيا par excellence. ي نا زاپادە، پوسلە توگو كاك سوتسياليزم ي پروتسۆەتانيە پرەۆراتيلي شيروكيە ماسسى ۆ ينتەلليگەنتسيۋ، ستاتۋس "كۋلتۋرنوستي" رەزكو ۆوزروس. پولوجيتەلنايا سامووپرەدەليتەلنايا پراكتيكا ەۆروپەيسكوي ينتەلليگەنتسي نا ساموم دەلە، داجە نيچەگو نە زنايا و كونفۋتسيانستۆە، ناششۋپىۆاەت نارراتيۆى، بليزكيە كونفۋتسيانستۆۋ.

ا ۆ رۋتيننىي كاپيتاليزم زدەس زاگونياەتسيا تەپەر يمەننو ينتەلليگەنتسيا. دو سيح پور زاپادنايا ينتەلليگەنتسيا، ۆپروچەم، زايمستۆوۆالا نا ۆوستوكە ينتەللەكتۋالنىە رەسۋرسى (بۋدديزم، داوسيزم) دليا پودكرەپلەنيا سۆويح انتيكاپيتاليستيچەسكيح ناستروەني ي نونكونفورميستسكوگو ەسكاپيزما يز "دۋرنوي" دەيستۆيتەلنوستي پو تيپۋ حريستيانسكوگو نيششەنستۆۋيۋششەگو موناشەستۆا، چتو ەست شاگ نازاد ي وت پروتەستانتسكوي ەتيكي ي وت كونفۋتسيانستۆا.

رازۋمەەتسيا، رەچ يدەت نە و پروستوم ۆوزروجدەني ي زايمستۆوۆاني كونفۋتسيانستۆا، ا و ەگو يسپولزوۆاني كاك رەسۋرسا دليا ينتەللەكتۋالنىح مانيپۋلياتسي. تەم بولەە، چتو كونفۋتسيانستۆو، بۋدۋچي نا ساموم دەلە كونگلومەراتوم رازنىح ۆەرسي (ي ەرەسەي) ي كومبيناتسي س درۋگيمي رەليگيوزنىمي ي فيلوسوفسكيمي سيستەمامي، موجەت بىت يسپولزوۆانو وچەن رازنووبرازنو. دولگي وپىت سوتسيالنوي ينسترۋمەنتاليزاتسي رازنىح دوكترين (ي حريستيانستۆا ۆ وسوبەننوستي) پوكازىۆاەت، چتو وت پولزوۆاتەليا زاۆيسيت، چەم يح موبيليزاتسيا وبەرنەتسيا دليا وبششەستۆا. ۆپروچەم، ۆسە ەتي سووبراجەنيا نە بولەە چەم سپەكۋلياتسي، يسپولزوۆاننىە زدەس ني ۆ كوەم سلۋچاە نە ۆ تسەلياح اپولوگي كونفۋتسيانستۆا ي داجە نە كاك پوپىتكا دات وتۆەتى نا پوستاۆلەننىە ۆوپروسى، ا تولكو دليا توگو، چتوبى ەتي ۆوپروسى ۋسيليت ريتوريچەسكي. ناستوياششيە وتۆەتى نا نيح داست تولكو ساما جيزن. ونا ۋجە ناچالا يح داۆات. نو، چتوبى زامەتيت يح، نۋجنو سموترەت ۆ وبا.

 

 

 

پريلوجەنيە

 

ماكس ۆەبەر

 

تيپولوگيا كاپيتاليزما[18]

 

"كاپيتاليستيچەسكايا" (ا ۆ سلۋچاە راتسيونالنوگو ۆەدەنيا دەلا كاپيتالو-راسچەتنايا) وريەنتاتسيا پرەدپرياتيا، سوزداننوگو س تسەليۋ يزۆلەچەنيا پريبىلي، موجەت پرينيمات كاچەستۆەننو رازنىە فورمى:

1) وريەنتاتسيا نا رەنتابەلنوست، (ا) وبەسپەچەننۋيۋ ۆوزوبنوۆلياەمىم پريوبرەتەنيەم ي سبىتوم نا رىنكە ("تورگوۆليا") ۆ حودە وبمەنا - سۆوبودنوگو، تو ەست بەز فورمالنوگو ي حوتيا بى ۆ كاكوي-تو ستەپەني بەز فاكتيچەسكوگو پرينۋجدەنيا; (ب) وبەسپەچيۆايۋششۋيۋ پرەدپرياتيۋ پوستوياننىە پوستاۆكي س وپلاتوي پو سچەتۋ;

2) وريەنتاتسيا نا پريبىل (ا) ۆ حودە تورگوۆلي ي سپەكۋلياتسي ۆاليۋتامي، كونتروليا ناد پلاتەجنىمي وپەراتسيامي ي ەميسسي پلاتەجنىح وبيازاتەلستۆ; (ب) ۆ حودە پروفەسسيونالنوگو پرەدوستاۆلەنيا كرەديتا - (α) پوترەبيتەلسكوگو يلي (β) پرويزۆودستۆەننوگو;

3) وريەنتاتسيا نا ۆوزموجنوست نەمەدلەننوي پرەميالنوي دوبىچي (Beute), پولۋچاەمۋيۋ زا ۋسلۋگۋ پوليتيچەسكيم يلي وكولوپوليتيچەسكيم سۋبەكتام (كوللەكتيۆام يلي ينديۆيدام): فينانسيروۆانيە ۆوينى ي رەۆوليۋتسي ليبو فينانسيروۆانيە ي وسناششەنيە پارتينىح ليدەروۆ;

4) وريەنتاتسيا نا يزۆلەچەنيە پوستوياننوگو دوحودا س پريمەنەنيەم سيلى نا وسنوۆە پوليتيچەسكوگو گوسپودستۆا: (ا) كولونيالنوگو (دوحود س پلانتاتسي نا وسنوۆە پرينۋديتەلنىح پوستاۆوك يلي پرينۋديتەلنوگو ترۋدا، نا وسنوۆە مونوپولي ي پرينۋديتەلنوي تورگوۆلي); (ب) فيسكالنوگو (دوحود وت پولۋچەننوگو پراۆا پو سبورۋ نالوگوۆ ي سلۋجەبنوگو مەستا);

5) وريەنتاتسيا نا دوحود وت چرەزۆىچاينىح ۋسلۋگ پوليتيچەسكيم وبەدينەنيام;

6) وريەنتاتسيا نا دوحود وت (ا) چيستو سپەكۋلياتيۆنىح ترانساكتسي ستاندارتيزيروۆاننىح توۆاروۆ يلي اكتسي; (ب) پوۆسەدنەۆنوگو وبسلۋجيۆانيا پلاتەجنىح كوللەكتيۆنىح سۋبەكتوۆ; (ۆ) فينانسيروۆانيا پرەدپرينيماتەلسكيح پروەكتوۆ ۆ فورمە پروداجي تسەننىح بۋماگ دليا پريۆلەچەنيا ۆكلادچيكوۆ; (د) سپەكۋلياتيۆنوگو فينانسيروۆانيا كاپيتاليستيچەسكيح پرەدپرياتي ي درۋگوگو تيپا حوزيايستۆەننىح ورگانيزاتسي c تسەليۋ وبەسپەچيت سەبە بلاگوپرياتنىي رىنوچنىي رەجيم يلي سيلوۆوە پرەيمۋششەستۆو.

ۆاريانتى 1 ي 6 ورگانيچنى تولكو دليا زاپادا. ۆاريانتى 2-5 تىسياچەلەتيامي پراكتيكوۆاليس ۆو ۆسەم ميرە، گدە (ۆاريانت 2) يمەليس ۆوزموجنوست وبمەنا ي دەنەجنوە حوزيايستۆو ي كوگدا (ۆاريانتى 3-5) بىلا يزۆەستنا پراكتيكا دەنەجنوگو فينانسيروۆانيا. نا زاپادە وني ۆاجنى كاك سپوسوب يزۆلەچەنيا دوحودا تولكو ۆ وسوبىح سيتۋاتسياح ي ۆرەميا وت ۆرەمەني (وسوبەننو ۆو ۆرەميا ۆوين), كاك ەتو بىلو ۆ انتيچنوستي. تام، گدە يمەلو مەستو ۋميروتۆورەنيە وبشيرنىح پروسترانستۆ (كيتاي، پوزدني ريم), وني ۆىتەسنيايۋتسيا، وستاۆليايا مەستو تولكو تاكيم فورمام كاپيتاليستيچەسكوگو يزۆلەچەنيا دوحودا، كاك تورگوۆليا ي دەنەجنىە وپەراتسي (ۆاريانت 2). پوتومۋ چتو كاپيتاليستيچەسكوە فينانسيروۆانيە پوليتيكي ەست پوۆسيۋدۋ پرودۋكت: (ا) سيلوۆوي كونكۋرەنتسي مەجدۋ گوسۋدارستۆامي ي، سلەدستۆەننو، (ب) كونكۋرەنتسي زا سۆوبودنو تسيركۋليرۋيۋششي مەجدۋ نيمي كاپيتال. ۆ وبەدينەننىح يمپەرياح ەتو پرەكراششاەتسيا.

تولكو زاپاد زناەت راتسيونالنوە كاپيتاليستيچەسكوە پرويزۆودستۆو س پوستوياننىم كاپيتالوم, سۆوبودنىم ترۋدوم، راتسيونالنىم رازدەلەنيەم ي وبەدينەنيەم ترۋدا، ا تاكجە وريەنتيروۆاننۋيۋ نا رىنوچنو-وبمەننىي كاپيتاليستيچەسكي دوحود سپەتسياليزاتسيۋ. تو ەست كاپيتاليستيچەسكۋيۋ فورمۋ فورمالنو چيستو دوبروۆولنوي ورگانيزاتسي ترۋدا كاك تيپيچنۋيۋ ي گوسپودستۆۋيۋششۋيۋ فورمۋ پوكرىتيا پوترەبنوستەي شيروكيح ماسس س وتدەلەنيەم رابوتنيكوۆ وت سرەدستۆ پرويزۆودستۆا ي پريسۆوەنيەم پرەدپرياتي ۆلادەلتسەم تسەننىح بۋماگ. تولكو زاپاد پراكتيكۋەت وبششەستۆەننىي كرەديت ۆ فورمە ەميسسي رەنتنىح بۋماگ، تورگوۆليۋ تسەننىمي بۋماگامي ي فينانسيروۆانيە كاك فۋنكتسيۋ (Gegenstand) راتسيونالنو ورگانيزوۆاننوگو پرەدپرياتيا. تولكو زاپادۋ يزۆەستنى توۆارنايا ي فوندوۆايا بيرجا، رىنوك "دەنەگ" ي "كاپيتالوۆ", مونوپوليستيچەسكيە سويۋزى كاك فورما دوحودنو-راتسيونالنوي ورگانيزاتسي پرەدپرينيماتەلستۆا س تسەليۋ پرويزۆودستۆا بلاگ (ا نە تولكو وبمەنا).

ەتۋ سپەتسيفيكۋ زاپادا نادو وبياسنيت, ي ونا نە وبياسنياەتسيا تولكو ەكونوميچەسكي. ۆاريانتى 3-5 سلەدۋەت نازۆات پوليتيچەسكي وريەنتيروۆاننىم كاپيتاليزموم. [...] ۆ ساموم وبششەم ۆيدە و نەم موجنو سكازات:

1) سوۆەرشەننو ياسنو، چتو تە سوبىتيا پوليتيچەسكوگو حاراكتەرا، كوتورىە سۋليات تاكۋيۋ ۆوزموجنوست دوحودا، ەكونوميچەسكي، تو ەست كاك ۆوزموجنوست پولۋچيت پريبىل نا رىنكە (وتۆەچايا نا سپروس سو ستورونى حوزيايستۆۋيۋششيح سۋبەكتوۆ), يرراتسيونالنى.

2) تاكجە وچەۆيدنو، چتو وريەنتاتسيا نا چيستو سپەكۋلياتيۆنىي دوحود (ۆاريانتى 2ا ي 6ا) ي نا چيستو پوترەبيتەلسكي كرەديت (2ب-الفا) توجە يرراتسيونالنا ەكونوميچەسكي، پوسكولكۋ ۆ ەتيح سلۋچاياح شانس پولۋچيت دوحود وپرەدەلياەتسيا پوترەبنوستيۋ ۆ توۆاراح ي سرەدستۆاح يح پريوبرەتەنيا، زاۆيسياششەي وت سلۋچاينوستەي راسپرەدەلەنيا فوندوۆ ي كولەباني رىنوچنوي كونيۋنكتۋرى. تاك جە دەلو موجەت وبستويات ي ۆ سلۋچاە وسنوۆانيا ي فينانسيروۆانيا نوۆوگو پرەدپرياتيا (ۆاريانتى 6ا، 6ب، 6ۆ، 6د), حوتيا ەتو نە وبيازاتەلنو.

پوميمو راتسيونالنوگو كاپيتاليستيچەسكوگو پرەدپرياتيا، دليا سوۆرەمەننوي ەكونوميكي حاراكتەرنا، ۆو-پەرۆىح، دەنەجنايا سيستەما ي، ۆو-ۆتورىح، كوممەرتسياليزاتسيا ۋچاستيا ۆ پرەدپرياتي ۆ ۆيدە تسەننىح بۋماگ.

 

پەرەۆود س نەمەتسكوگو الەكساندرا كۋستارەۆا

 

______________________________________

 

1) "پۋريتانين حوتەل بىت پروفەسسيونالوم، ا مى دولجنى". - پريمەچ. رەد.

2) ەتوت وچەرك - نە رەكونسترۋكتسيا "پروتەستانتسكوي ەتيكي ي دۋحا كاپيتاليزما". اۆتور يزبەگاەت تسيتيروۆانيا، پوسكولكۋ ەتو وچەن ۋسلوجنيلو بى سترۋكتۋرۋ يلي پوترەبوۆالو بى چاستو يسپولزوۆات پودستروچنيك. نو وچەرك ناسىششەن الليۋزيامي نا رەلەۆانتنىە دليا ناشەگو سيۋجەتا يدەي ۆەبەرا، ي پوەتومۋ، چيتايا ەگو، لۋچشە يمەت ريادوم تەكست ۆەبەرا، ۆ وسوبەننوستي دۆە پەرۆىە گلاۆى چاستي I "پروتەستانتسكوي ەتيكي" (سم.: ۆەبەر م. يزبراننىە پرويزۆەدەنيا. م.، 1990. س. 44-95).

3) سوكراششەننايا سۆودكا سوستاۆلەنا نا وسنوۆە يزۆلەچەني يز رابوتى "حوزيايستۆو ي وبششەستۆو" ۆەبەرا (سم.: Segre S. Max Webers Theorie der kapitalistiscen Entwicklung // Weiss J. (Hrsg.). Max Weber heute. Suhrkamp, 1989. S. 448).

4) وپرەدەلەننو سبليجاەت ۆەبەرا ي ماركسا الەكساندر نەۋسىحين (نەۋسىحين ا.ي. ەمپيريچەسكايا سوتسيولوگيا ماكسا ۆەبەرا ي لوگيكا يستوريچەسكوي ناۋكي // ۆەبەر م. يزبراننوە. وبراز وبششەستۆا. م.، 1994. س. 589-657). ەششە بولەە ەكسپليتسيتنو ەتو دەلاەت نورمان بيرنباۋم (Birnbaum N. Konkurrierenden Interpretazionen der Genese des Kapitalismus: Marx un Weber // Seminar: Religion und Gesellschaftliche Entwicklung. Suhrkamp, 1973. S. 38-64).

5) كونەچنو، ينفورماتسيا و دەلوۆوي اكتيۆنوستي پروتەستانتوۆ ي پاسسيۆنوستي كاتوليكوۆ ۆ وسنوۆنوم يسحوديلا وت ساميح پروتەستانتوۆ ي ستالا ەلەمەنتوم انتيكاتوليچەسكوي پروپاگاندى ۆو ۆرەمەنا Kulturkampf (سم.: Muench P. The Thesis before Weber: An Archaeology // Weber's Protestant Ethic: Origin, Evidence, Context. Cambridge: Cambridge University Press, 1987. P. 51-72), نو ەتو كاك راز توت سلۋچاي، كوگدا جەلاەموە ي دەيستۆيتەلنوە سوۆپادايۋت ۆ نورماتيۆنوم ديسكۋرسە - دەيستۆيتەلنىم ستانوۆيتسيا جەلاەموە ۆ رەزۋلتاتە ساموۆوسپيتاتەلنوي ساموپروپاگاندى. سسىلكي نا تسەلىي رياد ەمپيريچەسكيح شتۋدي سم. ۆ: Kaelber L. Rational Capitalism, Traditionalism and Adventure Capitalism: New Research on the Weber Thesis // Swatos W.، Kaelber L. (Eds.). The Protestant Ethic Turns 100. Boulder: Paradigm Publishers, 2005. يمەنا تەح، كتو دو ۆەبەرا سچيتال ەتو فاكتوم ي پريداۆال ەمۋ بولشوە زناچەنيە، گوۆوريات سامي زا سەبيا: كارل ماركس، گەنري توماس بوكل، مەتيۋ ارنولد، ەدۋارد بەرنشتەين. س ەتيم سوگلاسنى ي تە، كتو منوگو پوزجە زانيمالسيا زاروجدەنيەم كاپيتاليزما ي پري ەتوم يگنوريروۆال ۆەبەرا ۆووبششە. وچەن پوپۋليارنىي ۆ 1970-ح ۋولت ۋيتمەن روستوۋ (Rostow W.W. How it All Began. Origins of the Modern Revolution. L.، 1975. ر. 186-187), نە نازىۆايا ۆەبەرا، پوچتي يرونيچەسكي ۋپوميناەت "نەكۋيۋ پارادوكسالنۋيۋ تەولوگيۋ", نە نۋجنۋيۋ، كاك ون، وچەۆيدنو، سچيتاەت، دليا وبياسنەنيا فاكتا نەپروپورتسيونالنوگو پريسۋتستۆيا پروتەستانتوۆ سرەدي پەرۆىح پرەدپرينيماتەلەي - ي پري ەتوم ۋسيلەننو مۋسسيرۋەت سام فاكت، سسىلاياس ۆ سۆويۋ وچەرەد نا پوپۋليارنىي پاسساج يز كنيگي اشتونا (Ashton T.S. The Industrial Revolution. Oxford, 1948), س دليننىم پەرەچنەم يمەن پرەدپرينيماتەلەي ي يزوبرەتاتەلەي: 41% يز ەتوگو سپيسكا بىلي "نونكونفورميستى", سوستاۆلياۆشيە ۆسەگو 7% ناسەلەنيا انگلي.

6) بولشوي ماتەريال سو سسىلكامي نا كيتايسكيح ي ينديسكيح اۆتوروۆ پو ينستيتۋتسيونالنوي ينفراسترۋكتۋرە نا ۆوستوكە سوبران ۆ كنيگە كەننەتا پومەرانتسا (Pomeranz K. The Great Divergence. China, Europe and the Making of the Modern World Economy. Princeton, 2000), گدە نەوجيداننو وبنارۋجيۆاەتسيا، چتو پو كراينەي مەرە دو 1800 گودا كيتاي ۆپولنە وتۆەچال نەوكلاسسيچەسكيم پرەدستاۆلەنيام وب ەففەكتيۆنىح ەكونوميچەسكيح ينستيتۋتاح (p. 111). تاكيم وبرازوم، رەشايۋششيم دليا وتستاۆانيا كيتايا ستال XIX ۆەك.

7) رەدكو وبراششايۋت ۆنيمانيە نا سحودستۆو پوزدنەي ليتسەنزيروۆانو-ديپلوميروۆاننوي "وبرازوۆاننوي" ەۆروپەيسكوي بيۋروكراتي س كيتايسكيمي "ليتەراتامي". مەجدۋ تەم ۆەبەر نەرەدكو يسپولزوۆال پونياتيە "ليتەراتي", وبسۋجدايا سوۆرەمەننۋيۋ ەمۋ نەمەتسكۋيۋ ينتەلليگەنتسيۋ، ا ۆو فرانتسي ۋ ينتەللەكتۋالوۆ (كاك سلۋجاششيح، تاك ي پۋبليچنىح) بىلو پروزۆيششە "ماندارينى". جاك جەرنە، چتوبى سدەلات دليا سۆويح سووتەچەستۆەننيكوۆ بولەە پونياتنوي كيتايسكۋيۋ سيستەمۋ ەكزامەنوۆ نا دولجنوست، تسيتيرۋەت پوليا ۆالەري، ساركاستيچەسكي وپيسىۆايۋششەگو سيستەمۋ فرانتسۋزسكوگو باكالاۆرياتا (Gernet J. L'Itellegence de la Chine: le social et le mental. Paris: Gallimard, 1994. ر. 124).

8) سم.: Schluchter W. (Hrsg.). Max Webers Studien über Konfuzianismus und Taoismus. Interpretation und Kritik. Frankfurt a. M.، 1982; Gernet J. وp. cit. ر. 120-131.

9) Berger P.، Luckmann T. Sociology of Religion and Sociology of Knowledge // Sociology and Social Research. 1963. Vol. 47. № 4. ر. 417-427.

10) زاۆيسيموست وت ۋزكوگو حريستيانوتسەنتريچنوگو پونيمانيا سۋششەستۆا "رەليگي" ۆىنۋجداەت ناس پولزوۆاتسيا ۆ تاكيح سلۋچاياح پاللياتيۆنىمي پونياتيامي "كۆازيرەليگيا", "پسەۆدورەليگيا", "سۆەتسكايا رەليگيا". ۆ نەكوتوروم سمىسلە ۆ توم جە ريادۋ وكازىۆاەتسيا ي "ۋتوپيا". ەست ەششە پونياتيە "يدەولوگيا", ۋ ماركسا بولەە شيروكوە، چەم رەليگيا. ۋ حريستيانسكيح پۋريستوۆ دليا ەتوگو بىلو پونياتيە "يدولوپوكلونستۆو", چەمۋ ۆ ماركسيزمە سووتۆەتستۆۋەت "فەتيشيزم". تيپولوگيا ميروۆوززرەني تۋت ۆاجنەە، چەم وپرەدەلەنيا، چتو، كستاتي، وچەن حوروشو چۋۆستۆوۆال ۆەبەر; ەگو سوتسيولوگيا رەليگي ك يح تيپولوگي ي سۆوديتسيا. سام ون نيكوگدا نە وپرەدەليال "رەليگيۋ".

11) Berger P.، Hsin-Huang H.M. (Eds.). In Search of East Asian Development Model. Oxford, 1988. ر. 6. ستاتي ۆ ەتوم سبورنيكە رازۆيۆايۋت ي يلليۋستريرۋيۋت ەتوت تەزيس. پوزدنەە پروتيۆوپوستاۆلەنيە ۆوستوچنوگو كاپيتاليزما زاپادنومۋ پو ليني ينديۆيدۋاليزم/كوللەكتيۆيزم ستالو پو سۋتي وبيازاتەلنىم كليشە.

12) ۆ كاچەستۆە پريلوجەنيا ك ستاتە داەتسيا پەرەۆود فراگمەنتا يز رابوتى ماكسا ۆەبەرا "حوزيايستۆو ي وبششەستۆو", ۆ كوتوروم ون پرەدلاگاەت سۆويۋ تيپولوگيۋ كاپيتاليزما. - پريمەچ. رەد.

13) Weber M. Wirtschaft und Gesellschaft. Tuebingen, 1985. S. 644-647.

14) Baron S. The Weber's Thesis and the Failure of Capitalism in Early Modern Russia // Jahrbuecher fuer Geschichte Osteuropas. 1970. سەميۋەل بەرون ناپوميناەت، چتو ك تاكومۋ پرەدستاۆلەنيۋ بىلي بليزكي گەورگي پلەحانوۆ ي ميحايل پوكروۆسكي (s. 327-328).

15) تەندەنتسيا سبليزيت كونفۋتسيانستۆو ي پروتەستانتسكۋيۋ ەتيكۋ، پوسلە توگو كاك ۆەبەر تاك رەشيتەلنو رازۆەل يح ۆ رازنىە ستورونى، وبنارۋجيلاس داۆنو، ناچينايا س ياپونتسا نايتو كونان (1866-1934). ۆ 1980-ە گودى ۆلياتەلنىم پرەدستاۆيتەلەم ەتوي تەندەنتسي بىل يۋ ينگ شي، ۋسموترەۆشي پريزناكي مودەرنا، پودوبنوگو زاپادنومۋ، ۋجە تىسياچۋ لەت نازاد - ۆ ەپوحۋ سۋن (Zurndorfer H. Chins an "Modernity". The Uaes of the Study of Chinese History in the Past and the Present // Journal of Economic and Social History of the Orient. 1997. № 4). ا پريامو پروتيۆوپولوجنايا ۆەبەرۋ تراكتوۆكا كونفۋتسيانسكوي ەتيكي داەتسيا ۆ: Shu-Hsien L. Confucian Ideals and the Real World: A Critical Review of Contemporary Neo-Confucian Thought // Wei-Ming T. (ەd.). Confucian Tradition in East Asian Modernity. Cambridge, Mass.، 1996.

16) ليتەراتۋرا پو ەتومۋ پوۆودۋ راستەت كاك سنەجنىي كوم، ي تەما دەلوۆوي ەتيكي پريوبرەتاەت ماسسوۆۋيۋ پوپۋليارنوست. ۆ 2007 گودۋ اۆتور اپولوگەتيچەسكوي كنيگي و كونفۋتسيانسكوي مورالي يۋ دان مگنوۆەننو ستالا زنامەنيتوستيۋ; ۆسە انگلويازىچنىە گازەتى زامەتيلي ەە كنيگۋ ي پۋبليكوۆالي رەتسەنزي ي ينتەرۆيۋ س نەي. پاراللەلنو راستەت ينتەرەس ك ۆەبەرۋ ي كالۆينۋ; وچەۆيدتسى سووبششايۋت، چتو "پروتەستانتسكايا ەتيكا" (نا انگليسكوم) پروداەتسيا ۆ كيوسكاح اەروپورتوۆ. سم. ماتەريالى كونفەرەنتسي پو ەتوي پروبلەماتيكە، پروۆەدەننوي پري ۋچاستي فوندا ادەناۋەرا: http://bic.cass.cn/english/infoShow/Articles_Show_conference.

17) حوتيا يمەننو دليا ەتوگو كونفۋتسيانستۆو بىلو بى نۋجنو، كاك سچيتاەت نە كتو ينوي، كاك گانس كيۋنگ (Küng H. Christentum und Chinesische Religion. München: Piper, 1988. S. 112-117). كستاتي، ي پروتەستانتسكايا ەتيكا پريگودنا توجە يمەننو دليا ەتوگو، كول سكورو، سوگلاسنو ۆەبەرۋ، ونا پرەدستاۆلياەت سوبوي التەرناتيۆۋ زاحۆاتنيچەسكومۋ ينستينكتۋ.

18) Weber M. Wirtschaft und Gesellschaft. Tuebingen, 1985. S. 95-97 (Kap. II. § 31).

http://magazines.russ.ru/nz/2011/5/ku4.html

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 2124
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2534
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 2266
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1641