جەكسەنبى, 28 ءساۋىر 2024
ساڭلاق 3750 6 پىكىر 22 قازان, 2020 ساعات 17:14

پرەزيدەنتتىك كلۋب پرەزيدەنتتى تىڭداماي ما؟

اندرەي تيحونوۆ

ەلىمىزدە كاسىپقوي سپورت كلۋبتارىنا مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن بولىنەنتىن قارجى تىم كوپ. حالىقتىڭ قالتاسىنان شىققان قارجىنىڭ كۇشىمەن عانا كۇن كورەتىن سول سپورت كلۋبتارىنىڭ جەتكەن جەتىستىگى دە كىسى قۋانارلىقتاي ەمەس. قاپتاعان لەگيونەر، قالت-قۇلت ەتكەن قازاق سپورتى...

كاسىپقوي سپورتتاعى ەسەپسىز قارجىنى ازايتۋ جايلى ءجيى ايتىلادى. بىراق بۇعان قۇلاق اسقان ەشكىم جوق. فۋتبول، حوككەي، باسكەتبول، ۆەلوسپورت سىندى «قوماعاي» سپورت تۇرەلىن قارجىلاندىرۋ ءۇشىن جىلىنا ميللياردتاعان قارجى ءبولىنىپ وتىر.

بىراق قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ 1 قىركۇيەكتەگى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا كاسىبي سپورت كلۋبتارىن تولىقتاي مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرۋدىڭ قاجەتى جوق ەكەنىن ايتتى.

«قارجى تاپشىلىعى كەزىندە مەملەكەت بيۋدجەتى ەسەبىنەن كاسىبي سپورت كلۋبتارىن تولىقتاي قامتاماسىز ەتۋدىڭ قاجەتى جوق. مەملەكەتتىڭ جانە كۆازيمەملەكەتتىك كومپانيالاردىڭ بيۋدجەتىنەن ميللياردتاعان تەڭگە ءتيىمسىز جۇمسالۋدا»، - دەدى توقاەۆ.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ وسى سوزىنەن كەيىن سەڭ قوزعالعانداي بولعان. ەندى كاسىپقوي سپورت كلۋبتارىن ەسەپسىز قارجىعا كومىپ قويۋ توقتالار دەگەن ءۇمىت وتى مازداعانى راس. ءتىپتى پرەزيدەنت جولداۋىنان كەيىن مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى سوڭعى ەكى جىلدا سپورتقا بولىنگەن قارجى مولشەرىن دە جاريالادى. 2019-2020 جىلدار ارالىعىندا ەلىمىزدىڭ 17 وبلىسىندا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەردەن 250 ميللياردتان استام تەڭگە بولىنگەن. بۇل قاراجاتتىڭ كوپ بولىگى فۋتبول مەن حوككەي كلۋبتارىن ۇستاۋعا كەتەدى ەكەن.

اتاپ ايتقاندا، 2019 جىلى سپورت كلۋبتارىنا 121 ميلليارد تەڭگە، (ونىڭ 34 ميلليارد تەڭگەسى فۋتبولعا), 2020 جىلى 131 ميلليارد تەڭگەگە (ونىڭ 37 ميللياردى فۋتبولعا) بولىنگەن.

ال جاقىندا عانا ونلاين بريفينگ وتكىزگەن مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا پرەزيدەنت جولداۋىنا ساي، سپورت كلۋبتارىنا قاراجات ءبولۋ ماسەلەسى قايتا تالقىلانىپ جاتقانىن ايتتى.

ءمينسيتردىڭ ايتۋىنشا، 3 قازاندا مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى بارلىق رەسپۋبليكالىق ويىن فەدەراتسياسىمەن (فۋتبول، حوككەي، گاندبول، ۆولەيبول، باسكەتبول جانە ت.ب.) كەڭەس وتكىزگەن. جيىندا جوعارىدا اتالعان كلۋبتاردىڭ قاراجاتىن قايتا ءبولۋدىڭ بىرىڭعاي تاسىلدەرى تالقىلانعان كورىنەدى.

«بۇگىندە مينيسترلىك بيۋدجەت قاراجاتىنان تولەمدەردىڭ رۇقسات ەتىلگەن نورماسىن انىقتايتىن، سپورتشى، جاتتىقتىرۋشى، جانە كلۋب جەتەكشىسىنە جالاقى تولەمدەرىن زاڭدى دەڭگەيدە رەتتەيتىن زاڭ جوباسىنا تۇزەتۋلەر ەنگىزىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ماجىلىسىنە قاراۋعا جىبەردى. بۇل ماسەلە قر ءماجىلىسىنىڭ جۇمىس توبىنىڭ وتىرىسىندا قارالىپ، دەپۋتاتتار تاراپىنان قولداۋ تاپتى», - دەدى رايىمقۇلوۆا.

مەملەكەت باسشىسى مەن ءمينيستردىڭ سوزىنە قاراعاندا سپورتقا بولىنەر قارجى ءسال ازاياتىن سەكىلدى. بىراق ءبىر ساتتە 30 جىل بويى قالىپتاسقان جۇەيەنى بۇزىپ، سپورتتاعى قارجىنى قيىپ تاستاۋ قيىن جۇمىس. بىرىنشىدەن، مول قارجىنىڭ ارقاسىندا عانا تابان تىرەپ تۇرعا قازاق سپورتى قۇردىمعا قۇلاۋى مۇمكىن. ەكىنشىدەن مول قارجىعا ۇيرەنگەن مۇددەلى توپتار مايلى جىلىكتەن وڭايشىلىقپەن ايىرىلا قويمايدى.

حالىق سپورتقا مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن ميللياردتاپ اقشا بولىنەتىنىن عانا بىلەدى. ال ول قارجىنىڭ قايدا، قالاي جۇمسالىپ جاتقانىنان مۇلدە حابارسىز. سەبەبى سپورت كلۋبتارى ەل الدىندا، مەملەكەت الدىندا اشقاشان ەسەپ بەرمەيدى. شەتەلدىك سپورتشىلاردى قانشاعا ساتىپ الدى، ولارعا قانشا جالاقى تولەيدى، ناتيجە قانداي دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ جوق...

ماسەلەن، جاقىندا عانا ەلوردالىق «استانا» فۋتبول كلۋبىنا جاڭا باس باپكەر كەلدى. وتاندىق جاس فۋتبولشىلارعا مۇلدە مۇمكىندىك بەرمەيتىن، قۇرامىندا 14 شەتەلدىك ويىنشى ونەر كورسەتەتىن «استانانى» ەندى رەسەيلىك مامان اندرەي تيحونوۆ جاتتىقتىرادى.

50 جاستاعى تيحونوۆ فۋتبولشى كەزىندە ءتاپ-ءتاۋىر ونەر كورسەتكەن. بىراق باپكەرلىك قىزمەتتە جەمىستى جۇمىس ىستەي قويعان جوق. ءار جەردە باپكەردىڭ كومەكشىسى قىزمەتتەرىن اتقارعان. تەك 2016-2018 جىلدارى «ەنيسەي»، «كرىليا سوۆەتوۆ» سەكىلدى ەكىنشى دەڭگەيلى كوماندالاردى جاتتىقتىردى. ونىڭ وزىنە بۇل كوماندالار رەسەيدىڭ تومەنگى ليگاسىندا (فنل) جۇرگەندە جۇمىس ىستەگەن. ال 2018 جىلدان بەرى بۇل سالادا قىزمەت اتقارماعان ادام. ال «استانا» ونى تورەدەي سىيلاپ، تىگىن ۇسىنىپ وتىر.

باستا ايتقانىمىزداي، ءبىزدىڭ كلۋبتار شەتەلدىك سپورتشىلار مەن مامانداردى جۇمىسقا العاندا ولارعا قانشا قارجى جۇمسالاتىنىن ەشقاشان ايتقان ەمەس. بىراق رەسەيلىك باسىلىمدار «استانا» باپكەرىنىڭ قانشا جالاقى الاتىنىن جاريالادى.

«ماتچ تۆ» تەلەارناسىنىڭ ءجۋرناليسى كونستانتين ستولبوۆسكيدىڭ مالىمەتىنشە، تيحونوۆ قازاقستاندا جۇمىس ىستەگەن ءار ايى ءۇشىن 50 مىڭ ەۋرو الادى. بۇل مولشەرمەن 25 ملن. تەڭگە. وسى بويىنشا ەسەپتەگەندە تيحونوۆ مىرزا ءبىر جىلدا 600 مىڭ ەۋرو جالاقى الادى دەگەن ءسوز.

ەندىگى سۇراق، «استانا» باسشىلارى بۇعان دەيىن ەش جەتىستىككە جەتپەگەن تيحانوۆقا مۇنشا مول جالاقى تولەگەلى وتىر؟ قازىر ەلدىڭ ەكونوميكالىق جاعدايى وڭىپ تۇرعان جوق. پرەزيدەنت مۇنداي كەزدە سپورتقا بولىنەتىن قارجىنى ازايتۋدى تالاپ ەتىپ وتىر. سوعان قاراماستان ەلوردالىق كوماندا شەتەلدىك مامانداردان اقشا ايامايتىنىن اڭعارتىپ وتىر.

ءبىر ايتا كەتەرلىگى، «استانانى» وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن جاتتىقتىرعان بولگار مامانى ستانيمير ستويلوۆ جىلىنا 1 ملن. ەۋرودان استام جالاقى العان كورىنەدى. بۇل دا باق-تا تاراعان اقپارات. ەگەر شىن بولسا مۇنىڭ قاسىندا تيحونوۆ استاناعا «تىم ارزانعا» كەلگەن سەكىلدى.

2012 جىلى ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتتىڭ باستاماسىمەن «استانا» پرەزي­دەنت­تىك كاسىبي سپورت كلۋبى قۇرىلعان. «استانا» فۋتبول كلۋبى وسى كلۋبتىڭ قۇرامىندا. پكسك قۇرامىندا «استانادان» بولەك، «بارىس» حوككەي كلۋبى، «Aستانا» ۆەلوكو­مان­داcى جانە «استانا» باسكەتبول كلۋبى بار. «سامۇرىق-قازىنا» ۇلتتىق ءال-اۋقات قورى 2020 جىلى وسى سپورت كلۋبىن ۇستاپ تۇرۋعا 27 ميلليارد تەڭگە بولگەن.

«استانا» پرەزيدەنتتىك كاسىبي كلۋبى جاقىندا تاراتىلدى. بىراق ونىڭ قۇرامىنداعى بارلىق كوماندالار بۇرىنعىداي جۇمىسىن جالعاستىرادى. ولاردى جالعاستى «سامۇرىق-قازىنا» قارجىلاندىرادى.

پرەزيدەنت كاسىپقوي سپورتقا مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن قارجى ءبولۋدى قىسقارتۋدى تالاپ ەتىپ وتىر. بىراق پرەزيدەنتتىك كلۋب پرەزيدەنتتىڭ بۇل باستاماسىن قولدامايتىن سەكىلدى. ايتپەسە، ەشكىم تانىمايتىن باپكەردى شاقىرىپ، وعان اي سايىن مۇنشا مول جالاقى تولەمەس ەدى...

قۋانىش قاپپاس

Abai.kz

6 پىكىر