سارسەنبى, 15 مامىر 2024
جاڭالىقتار 2632 0 پىكىر 9 قاڭتار, 2012 ساعات 05:23

ساكەن سىبانباي. نازارباەۆ نتك-نى قالاي قۇتقاردى؟

«جاڭا جىل» دەگەندە ەڭ الدىمەن ويعا ورالاتىن ءۇش نارسە بار: اياز اتا، شىرشا جانە شامپان. ءبىز بۇلاردىڭ قاتارىنا ...تەلەديداردى قوسار ەدىك. راسىندا دا، مەرەكەلىك اس ءمازىرىڭىزدى ازىرلەپ، جاقىن-جۋىعىڭىزبەن بىرگە داستارحان باسىنا جينالعاننان ءتۇن ورتاسى اۋعانشا تورىڭىزدەگى «كوك ساندىققا» كوز سالماي وتىرا المايتىنىڭىز انىق قوي. كوڭىل-كۇيىڭىز كوتەرىڭكى بولعان سوڭ، كوگىلدىر ەكراننان دا سول جاندۇنيەڭىزدىڭ پەرنەسىن ءدوپ باسار تۇزى تاتىمدى دۇنيە ىزدەيسىز. الايدا الىپ-ۇشقان اساۋ كوڭىلدىڭ ىستىعىن قازاقستاندىق تەلەارنالاردىڭ سۋ سەپكەندەي باسىپ تاستايتىنى قيىن.

«جاڭا جىل» دەگەندە ەڭ الدىمەن ويعا ورالاتىن ءۇش نارسە بار: اياز اتا، شىرشا جانە شامپان. ءبىز بۇلاردىڭ قاتارىنا ...تەلەديداردى قوسار ەدىك. راسىندا دا، مەرەكەلىك اس ءمازىرىڭىزدى ازىرلەپ، جاقىن-جۋىعىڭىزبەن بىرگە داستارحان باسىنا جينالعاننان ءتۇن ورتاسى اۋعانشا تورىڭىزدەگى «كوك ساندىققا» كوز سالماي وتىرا المايتىنىڭىز انىق قوي. كوڭىل-كۇيىڭىز كوتەرىڭكى بولعان سوڭ، كوگىلدىر ەكراننان دا سول جاندۇنيەڭىزدىڭ پەرنەسىن ءدوپ باسار تۇزى تاتىمدى دۇنيە ىزدەيسىز. الايدا الىپ-ۇشقان اساۋ كوڭىلدىڭ ىستىعىن قازاقستاندىق تەلەارنالاردىڭ سۋ سەپكەندەي باسىپ تاستايتىنى قيىن.

ءوز باسىم مەرەكە كۇندەرى وتاندىق ارنالاردان وڭعان دۇنيە كۇتۋدى ءبىرازدان بەرى دوعارىپ جۇرگەن اداممىن. سوندا دا جاڭا جىل دەگەن پالەنىڭ سيقىرى بار ما، الدە «راسىمەن-اق وسى جولى ءبارى دۇرىس بولار ما ەكەن؟» دەگەن ءۇمىت  ۇزىلمەي مە، ايتەۋىر جىل اۋىسار شاقتا وزگە جۇرتپەن بىرگە تەلەديدارعا تەلمىرمەۋگە شارا قالمايدى. بۇل جولى قۇداي جارىلقاپ، ءبىراز ءتاۋىر باعدارلامالار كوزگە ءىلىندى. ەڭ اۋەلى، «ەلارناداعى» «بازار جوق» ءازىل-سىقاق تەاترىنىڭ جاڭاجىلدىق قويىلىمى كوڭىلدەن شىقتى. مۇنداعى ۇلتىمىزعا عانا ءتان مىنەز-قۇلىقتاردى كۇلدىرە وتىرىپ مىنەيتىن ازىلدەردىڭ ۇعىنۋعا جەڭىل (بىراق جەڭىلتەك ەمەس), ياعني، شىنايى مەرەكەلىك سيپاتتا بولعانى قۋانتتى. اسىرەسە قايرات ادىلگەرەيدىڭ قازاق اجەلەرى تۋرالى قالجىڭى، تۇرسىنبەك قاباتوۆتىڭ بەسىك جايلى جانە وقۋشىلار مەن اتا-انالار حاقىنداعى ازىلدەرى كوكەيگە قوندى. سىقاق نومەرلەرىنىڭ اراسىن كوڭىلدى دە جاقسى اندەر جالعاپ وتىردى.

وسى ارناداعى «جاڭاجىلدىق كينودۋمان» دا، كەي تۇستارىنداعى كەدىر-بۇدىرلارىنا كوز جۇما قاراساق، ءساتتى ويلاستىرىلعان جوبا بولىپ شىقتى. كورەرمەن قاۋىم انشىلەردىڭ كەيبىرىن اكتەرلىك قىرىنان تانىپ جاتتى. وتكەن جىلدىڭ ۇزدىك سازدى باعدارلامالارىنىڭ ءبىرى بولعان «ساز الەمىنىڭ» قورىتىندىسىن، ياعني، گالا-كونتسەرتىن ءدال 31 جەلتوقسان كۇنى كورسەتۋ دە وتە دۇرىس شەشىم بولدى. جۇرگىزۋشىلەردىڭ دە، جالپى ستسەناريدىڭ دە مەرەكەلىك سيپاتتا ازىرلەنگەنى كورىنىپ تۇر. بىراق كونتسەرتتە ورىندالعان اندەردىڭ باسىم كوپشىلىگى تىڭدارماندى باۋراپ الماق تۇگىلى، ەلەڭ ەتكىزۋگە قاۋقارى شامالى تۋىندىلار ەكەن. انشىلەردىڭ دە دەنى «داۋسىمنىڭ بارىن بارىنشا بايقاتا تۇسسەم!» دەگەن ماقساتتى ۇستانعانداي كورىندى. ەگەر ءان مىقتى بولسا، ورىنداۋشى ونى جان-تانىمەن بەرىلىپ ايتسا، ءبارىبىر قابىلدانادى عوي. ماسەلەن، گاۋھار قاسپاقوۆا دا «قىسمەتتى» قۇلاق جارارداي كۇشتى داۋىسپەن ايتادى، بىراق ءاننىڭ تابيعاتى سولاي عوي، ونىڭ ۇستىنە ءانشى شەبەرلىگى ارقىلى ول جۇرەكتەرگە جەتەدى. ال «ساز الەمىنىڭ» گالا-كونتسەرتىنە قاتىسۋشى جاس انشىلەردىڭ باسىم بولىگى ورىنداعان تۋىندىلار تۇككە تۇرمايتىن ناشار اندەر بولعاندىقتان شىعار، «ەلارنانى» تۋرا سول مەزەتتە قوسىپ قالعان كورەرمەن ولاردى ءوزىن قۇتقارۋعا شاقىرىپ، جان داۋسى شىققان بىرەۋلەر ەكەن دەپ قالۋى ابدەن مۇمكىن ەدى. الدە ءبىزدىڭ جاستاردىڭ تىڭدايتىنى وسىنداي اندەر مە؟

بۇل ارنامەن ەنشىلەس «حابار» دا 31 جەلتوقساندا ءوز ەفيرىندەگى باعدارلامالاردىڭ - «ءازىل-كەش» پەن «دۋدار-ايدىڭ» جاڭاجىلدىق شىعارىلىمدارىن كورسەتتى. مۇندا دا ءازىل جاعى ءتاۋىر بولعانىمەن، ءان تاڭداۋ جونىنەن ۇيىمداستىرۋشىلار ۇقىپتىلىق تانىتپاپتى. قاراپايىم ادام مەرەكە كۇنى ونسىز دا ورەكپىپ تۇرعان كوڭىلدى ساتىنە سايكەس ىرعاقتى، جاعىمدى، ءتىپتى باياۋ بولعاننىڭ وزىندە جۇرەك قىلىن نازىك شەرتەتىن ليريكالىق تۋىندىلار ىزدەمەي مە؟ ال جوعارىدا اتالعان جوبالاردا سونداي سيپاتتاماعا ساي كوڭىل كونشىتەر اندەر سيرەك بولدى. سوعان قاراعاندا تۇسىرىلىمدە قاي ءاندى ايتاتىنىن انشىلەردىڭ وزدەرى تاڭداعان-اۋ، ءسىرا.

«قازاقستان» ۇلتتىق ارناسى ءبىر اپتا بويى جاڭا جىل تۋرالى شەتەلدىك كينوفيلمدەردى كورسەتىپ شىقتى. ال مەرەكە كۇندەرى كورەرمەنگە «ساعىندىرعان اندەر-اي!» رەترو-فەستيۆالى مەن «مۋزارت» ءانسامبلىنىڭ كونتسەرتتەرىن ۇسىندى. ەكەۋىنىڭ دە كوپشىلىك كوڭىلىنەن شىققانى انىق. 31 جەلتوقساننان 1 قاڭتارعا اۋىسار ساتتەگى «جۇلدىز جاۋعان جاڭا جىل» جوباسى تۋرالى ءدال ولاي ايتا المايمىز، ويتكەنى، ءانشى ءھام ءان تاڭداۋ جونىنەن وزگە ارنالاردىڭ كەمشىلىگىن قايتالادى. وسى ءسوزدى «ءان مەن ءازىل وتاۋىنا» دا («استانا» ارناسى), «قازاقشا كونتسەرتكە» دە («31 ارنا») قاتىستىرىپ ايتۋعا بولادى.

قىزىق، انشەيىندە «قازاقتا نە كوپ، جاقسى ءان كوپ» دەيمىز، ال مەرەكە كۇنى سولاردىڭ ءبارىن ىسىرىپ قويىپ، بۇگىن ايتىلىپ، ەرتەڭ ۇمىتىلاتىن الاۋلايلارعا كەزەك بەرىپ، قاراپ وتىرامىز.

بايقاۋىمىزشا، بىزدە وتاندىق ارنالار ايرىقشا سۇيەتىن ونەرپازدار توبى بار ەكەن، ولار ءتورت-بەس ارنانىڭ بارىنەن دە كورىندى. كەرىسىنشە، كەي انشىلەر ەشقانداي ارنادان ەفيرگە شىققان جوق. بۇل ولاردىڭ شىعارماشىلىعىنداعى توقىراۋدان با، الدە ارنا باسشىلارىمەن ءتىل تابىسا الماۋىنان با، تۇسىنە المادىق.

جوعارىدا اينالدىرعان بەس ارنانىڭ عانا اتى اتالعانىنا تاڭ قالىپ وتىرعان شىعارسىزدار. تاڭ قالاتىن تۇگى جوق، ويتكەنى، قالعاندارى قازاق تىلىندە جاڭاجىلدىق باعدارلاما ازىرلەۋدى قاجەت دەپ تاپپاعان. ايتپاقشى، ستۆ 31 جەلتوقسان كۇنى «ليۋبوۆ ۆ كرەديت» اتتى قازاق ءفيلمىن بەردى. ءبىر قاراعاندا، وتە دۇرىس قادام سەكىلدى كورىنەتىنى راس. بىراق مۇنىڭ... «مىلقاۋ» كينو ەكەنىن ەسكەرسەڭىز (راس ايتام، كەيىپكەرلەرى ەش سويلەمەيدى), ويلانىپ قالاسىز. كوڭىل-كۇيىڭىز كوتەرىڭكى، داستارحاندا ءدام ءازىر، انە-مىنە كىرىپ كەلەتىن جاڭا جىلدى اسىعا كۇتۋدەسىز، سول الىپ-ۇشقان سەزىمىڭىزگە ساي اسەرلى دۇنيە كورگىڭىز كەلەدى، ال ارنانى قوسىپ قالساڭىز - ۇندەمەيتىن كينو!

«تاقيالى پەرىشتەنى» تۇنگى 02.30-عا قويعان «7 تۆ» كەشكىسىن، ياعني، ەڭ كورىلىمدى ۋاقىتتا «نوۆوگودني كونتسەرت فابريكي زۆەزد»، «يۋموريستيچەسكي كونتسەرت وت سوزداتەلەي ناشەي KZاشي» دەگەن ەكى كونتسەرت بەردى. ءبىرىنشىسى وزدەرىنىڭ ءونىمى دەيىك، بىراق قاي تىلدەگىلەردىڭ باسىم ەكەنى بارىمىزگە بەلگىلى. ال ەكىنشىسى... الدەبىر جاڭا تۋىندىنى جارنامالاۋدا، جۇرتشىلىقتىڭ قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ ماقساتىندا ونىڭ اۆتورلارىنىڭ بۇرىن قانداي دۇرىلدەگەن حيتتار تۋدىرعانىن ەسكە سالۋ ءادىسى قولدانىلاتىن بىلەمىز. ماسەلەن، ايگىلى «اۆاتار» ءفيلمى جارىققا شىعار كەزدە افيشالاردا، جارنامالىق ترەيلەرلەردە «نوۆىي فيلم وت سوزداتەلەي «تيتانيكا» دەپ اتاپ كورسەتىپ جاتتى. كينوسۇيەر قاۋىم «و، «تيتانيكتى» تۇسىرگەن رەجيسسەردىڭ جاڭا ءفيلمى دە جامان بولماس» دەپ، كينوتەاترلارعا شۇبىردى. ياعني، دجەيمس كەمەروننىڭ اتىنىڭ ءوزى الەمدىك برەندكە اينالدى. ال «...وت سوزداتەلەي ناشەي KZاشي» دەپ اسپەتتەيتىندەي، «ناشا KZاشاڭىز» كىمنىڭ شىكىراسى ەدى؟ قازاقتى مازاق قىلۋدان باسقانى بىلمەيتىن وسى ءبىر بوس ىرجاقاي باعدارلامانى جاۋىپ تاستاۋعا «قولدارى تيمەي جۇرگەن» كتك ارناسىنىڭ باسشىلارىنا قايرانمىن.

كتك دەمەكشى، بۇل ارنا «ماسساعاننىڭ» جاڭاجىلدىق شىعارىلىمىنان باسقا بىردە-ءبىر قازاقشا مەرەكەلىك حابار دايىنداماپتى! «دايىن اسقا - تىك قاسىق» بوپ، تەك رەسەيلىك دۇنيەلەردى قايتالاپ بەرۋمەن عانا وتىردى. كۇندىز «دجەنتلمەنى ۋداچي»، «يۆان ۆاسيلەۆيچ مەنياەت پروفەسسيۋ»، «وپەراتسيا ى ي درۋگيە پريكليۋچەنيا شۋريكا» سەكىلدى كەڭەستىك كەزەڭنىڭ كومەديالارىن كورسەتسە، تۇنگە قاراي «نوۆوگودني وگونەك نا شابولوۆكە» دەگەن كونتسەرتتى قايتالادى. بۇل - «رەسەي-1» ارناسىنىڭ ءونىمى. راس، اراسىندا «وپەراتسيا ءو يلي نوۆىە پريكليۋچەنيا ناشەي KZاشي» دەگەن ءوز «شەدەۆرلەرى» دە بار. دەگەنمەن، كتك جاڭا جىلدى قازاقستانمەن ەمەس، رەسەيمەن قارسى الدى دەۋگە تولىق نەگىز بار. بۇرىن دا ورىس فيلمدەرىن «ناشە كينو» دەگەن ايدارمەن ۇسىناتىن ارنا كەيىنگى ۋاقىتتا وزدەرىنىڭ رەسەيلىك باعىتتارىنا ادال ەكەنىن ابدەن ايقىندادى. سول ەلدىڭ ارناسى بولماعاندارىنا وكىنەتىن دە سياقتى...

ال نتك ارناسىنىڭ 31 جەلتوقسان كۇنگى قازاق تىلىندەگى جالعىز «باعدارلاماسى» - 23.50-دەگى پرەزيدەنت ن.ءا.نازارباەۆتىڭ قۇتتىقتاۋى بولدى. قالعان ۋاقىتتىڭ بارىندە - تەك رەسەيلىك فيلمدەر، رەسەيلىك كونتسەرتتەر («نوۆىە پەسني و گلاۆنوم»), رەسەيلىك شوۋلار («كومەدي كلاب»، «كومەدي ۆۋمەن») كورسەتىلدى. ياعني، نتك-نى «تازا رەسەيلىك ارنا» اتانۋدان تەك پرەزيدەنتتىڭ قۇتتىقتاۋى عانا «قۇتقارىپ» قالدى...

«اباي-اقپارات»

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

قۇيىلسىن كوشىڭ

باس گازەت ورالماندارعا نەگە شۇيلىكتى؟

ءالىمجان ءاشىمۇلى 2029
ادەبيەت

«سولاي ەمەس پە؟»

عابباس قابىشۇلى 2464
قوعام

دوس كوپ پە، دۇشپان كوپ پە؟

ءابدىراشيت باكىرۇلى 2043
ەل ءىشى...

ۇلتتىق بىرەگەيلەنۋ: قانداستاردىڭ ءرولى قانداي؟

ءومارالى ادىلبەكۇلى 1590